Site-archief

Ik wil je niet

Carlos Drummond de Andrade

.

Na al die herfstgedichten van de afgelopen tijd is het goed om weer eens iets heel anders te delen met jullie. En wat is een beter medicijn tegen de grauwe grijsheid, het kille nat en de totale ontbladering dan een erotisch gedicht. Bij erotische gedichten denk ik altijd meteen aan het werk van Carlos Drummond de Andrade (1902 -1987).

Carlos Drummond (naar zijn moeder) de Andrade (naar zijn vader) was een Braziliaanse dichter en schrijver, door velen beschouwd als de grootste Braziliaanse dichter aller tijden. Hij is een soort nationaal cultureel symbool geworden in Brazilië, waar zijn zeer invloedrijke gedicht ‘Canção Amiga’ (Vriendelijk Lied) op het 50- cruzado novo- biljet staat.

Hij werkte het grootste deel van zijn leven als ambtenaar en werd uiteindelijk directeur van de geschiedenis van de nationale dienst voor historisch en artistiek erfgoed van Brazilië. Hoewel zijn vroegste gedichten formeel en satirisch zijn, nam Drummond snel de nieuwe vormen van Braziliaans modernisme over die zich in de jaren twintig van de vorige eeuw ontwikkelden. Het werk van Drummond is over het algemeen verdeeld in verschillende segmenten, die in elk van zijn boeken zeer duidelijk voorkomen. Die segmenten zijn zijn alledaagse gedichten, zijn socialistische gedichten (Drummond de Andrade was jarenlang redacteur van de officiële krant van de Braziliaanse Communistische Partij , Tribuna Popular) en zijn metafysische poëzie. Toch is de invloed van elk van deze segmenten in de poëzie van de andere segmenten herkenbaar.

Een laatste segment, en voor dit stuk de aanleiding) kwam aan het einde van zijn leven meer naar voren. Eind jaren tachtig begon zijn poëzie erotischer te worden. ‘O Amor Natural’ ( De Liefde Natuurlijk) is pas na zijn dood gevonden. Zijn bewust erotische poëzie is slechts in één boek gepubliceerd, ‘Moça deitada na grama’ (vrouw die in het gras ligt) die met toestemming en daadwerkelijke tussenkomst van zijn schoonzoon gepubliceerd is.

Volgens mij was het afgelopen zomer bij het televisieprogramma Zomergasten dat een fragment van de grandioze documentaire van Heddy Hodigmann getoond werd, waar oudere en jonge Brazilianen de zinneprikkelende gedichten van Drummond de Andrade uit het hoofd citeerden met hun eigen associaties erbij. Dat geeft wel aan hoe geliefd en gewaardeerd Carlos Drummond de Andrade is en was in zijn geboorteland maar ook ver daarbuiten.

August Willemsen vertaalde ‘O Amor Natural’ voor de Arbeiderspers tot ‘De liefde natuurlijk’ en uit de versie van 2006 nam ik het gedicht ‘Ik wil je niet als allerlaatste neuken’.

Wil je meer erotische gedichten lezen van Carlos Drummond de Andrade kijk dan hierhier, of hier.

.

Ik wil je niet als allerlaatste neuken

.

Ik wil je niet als allerlaatste neuken.

Vroeger geen lef, en nu is het te laat.

De oude vlam laait niet, je openbeuken

zou gerief zijn dat mij niet meer baat

nu dat mijn mond verdroogd is van het jeuken

van verlangen dat zich niet ontlaadt,

en ik, dorstend en hongerend, de kreuken

tel van anderen op je gelaat.

Ik wilde dat je al die oude glorie

wilde wassen van je ziel, van elke porie,

en zou komen, ongerept, tot een ontwaken

en tot mij, van aangezicht tot aangezicht,

om dan ons leven, in ultiem gevecht, te maken

tot een vlammend en universeel gedicht.
.
.

Poëzie en film

O Amor Natural

.

O Amor Natural is een prachtige documentaire-film van Heddy Honigmann over de erotische poëzie van een van de grootste Zuid-Amerikaanse dichters van deze eeuw, de Braziliaan Carlos Drummond de Andrade (1902-1987). Het is een film waarin de liefde alles overheerst en waarin raakvlakken tussen mannelijke en vrouwelijke erotiek voelbaar worden. Met deze film brak Honigmann internationaal door.

.
Liefde _ Want Dit Is Het Ene Woord

.
Liefde _ want dit is het ene woord _

moge mijn vers beginnen en omgeven.

Liefde leide mijn vers en zij verene

daarin ziel, verlangen, vulva en lid.

.
Wie zal beweren dat hij enkel ziel is?

Wie voelt niet van ziel zijn lichaam zwellen

tot het openbarst in louter kreten

van orgasme, onbegrensd moment?

.
(…)

Eenwording in bed, of in de kosmos?

Waar houdt de kamer op, raakt hij de sterren?

Welke lust in onze lenden voert ons

naar dat ver domein, etherisch, eeuwig?

.
Een zacht beroeren van de clitoris

en reeds is alles in een oogwenk anders.

Dat ene kleine plekje op het lichaam

is het centrum van bron, brand en honing.

.
De doorboring volgt en breekt door de wolken,

ontdekt zonnen van een schittering

die mensenogen niet verdragen, maar

de coïtus, van licht doorgloeid, gaat voort.

.
En voort, en breidt zich uit, zodanig dat,

aan ons voorbij, voorbij het leven zelf,

als vlees geworden actieve abstractie,

de idee van het genot geniet.

.
En in genotvol lijden tussen woorden,

minder nog, geweeklaag, klanken, klachten,

bereikt één enkel plasma in ons punt

waar liefde sterft aan liefde, goddelijk.

.
(…)

Vrede herstelt zich. De vrede der goden,

uitgestrekt in bed, gelijk in zweet

geklede beelden, dankbaar voor dat wat

de aardse liefde toevoegt aan een god.

.

De dichtbundel O amor natural van Carlos Drummond de Andrade is vertaald en van een nawoord voorzien door August Willemsen.  De vertaling, De liefde, natuurlijk, is verschenen bij de Arbeiderspers