Maandelijks archief: november 2017
Kleine advertentie
Mirjam Eijk
.
In mijn boekenkast kwam ik de kleine bundel ‘Metamorfoses aan zee’ tegen van dichter/schrijfster Mirjam Eijk. Uitgegeven door uitgeverij Maldoro is dit een bundeltje met bijzondere gedichten. Het verhaal van ‘Metamorfoses aan zee’ gaat over een meisje dat vanuit haar Haagse woning naar het strand gaat waar haar gemoedstoestand volkomen omslaat.
Dit verhaal wordt verteld op 35 verschillende manieren, in de traditie van Raymond Queneau’s ‘Stijloefeningen’. Uit de mond van een zesjarige, een zwartkijker, een achterdochtige en in de vorm van een politiebericht, een wetenschappelijk onderzoek en een advertentie.
Aangestoken door de contactadvertenties die Rinske Kegel elke zaterdag op Facebook deelt was mijn keuze meteen gedaan voor een voorbeeld van zo’n advertentie in deze bundel. Daarbij is het een bijzondere vorm en zoals je weet hou ik daar ook van.
.
Kleine advertentie
.
T. pkt. fts.R. n. strnd. Luchie schpn. Mnsn. wkkn. agrss. T. uit krtk. T. zcht. & stnt. Ook zovl. gkk. mnsn. ! Eindlk., strnd. Shck ! g.v.d. andr. mnsn. ook dr. T snkt. nr. adm. Zcht. zcht. ze wrdt. ng. gk.Sjk. slp. vlk. Pltslng. klrn. uit. Nkt. ! Z. in Z. zwmt., ijskd. mr. ze zwmt. ! Al. andr. kijkn. hun ogn. uit. Valln. zlfs. pr. ogn. uit hun kassn. ! (Kunn. mnsn. z. nt. mr. vndn., trst.)Evn. ltr. gt. T druit. Glijk. mndr. zrgn. an. dr. kp. Gk. hr. wl. prrtg. vr. d. T.
.
(witte) hond
Charles Bukowski
.
Op de website https://bukowski.net/manuscripts/ staan een enorme hoeveelheid varhalen en gedichten van Charles Bukowski te lezen. Zoals hij ze destijds getypt op papier aan zijn uitgever toestuurde. Het gedicht ‘white dog’ is een bijgewerkte versie van het origineel getiteld ‘dog’ dat anders eindigt en iets anders is van opzet. Omdat ik van ‘white dog’ een Nederlandse vertaling vond deel ik die hier met jullie. In de afbeelding daaronder het origineel getiteld ‘dog’.
Het gedicht ‘white dog’ verscheen in ‘The pleasures of the damned’ uit 2007, het origineel ‘dog’ dat Bukowski schreef in 1977, verscheen in de bundel ‘What matters most is how well you walk through the fire’ uit 1999.
.
white dog
.
I went for a walk on Hollywood Boulevard.
I looked down and there was a large white dog
walking beside me.
his pace was exactly the same as mine.
we stopped at traffic signals together.
we crossed the side streets together.
a woman smiled at us.
he must have walked 8 blocks with me.
then I went into a grocery store and
when I came out he was gone.
or she was gone.
the wonderful white dog
with a trace of yellow in its fur.
the large blue eyes were gone.
the grinning mouth was gone.
the lolling tongue was gone.
things are so easily lost.
things just can’t be kept forever.
I got the blues.
I got the blues.
that dog loved and
trusted me and
I let it walk away.
.
witte hond
,
Ik ging wandelen op Hollywood Boulevard.
Ik keek naar beneden en er liep
een grote witte hond naast me.
Zijn pas was precies dezelfde als de mijne.
We hielden samen halt aan de verkeerslichten.
We staken samen de zijstraten over.
Een vrouw glimlachte naar ons.
Hij moet zo 8 huizenblokken samen
met mij voortgegaan zijn.
Toen liep ik een kruidenier binnen en toen
ik buiten kwam was hij weg.
Of was zij weg.
Een prachtige witte hond
met een vlok geel in zijn vacht.
De grote blauwe ogen waren weg.
De grijnzende mond was weg.
De lusteloze tong was weg.
Dingen gaan zo makkelijk verloren.
Dingen kunnen gewoon niet altijd blijven.
Ik ben triest.
Ik ben triest.
Die hond hield van me
en vertrouwde me en ik
liet hem lopen.
.
Kaartlezers
Albertina Soepboer
.
Dichter, toneel- en prozaschrijfster Albertina Soepboer (1969) woont in Harlingen en heeft haar atelier in Groningen Ze studeerde Romaanse talen en culturen en Friese taal- en letterkunde aan de Rijksuniversiteit in Groningen.
Haar Friestalige debuutbundel ‘ Gearslach’ verscheen in 1995. Hierna volgden nog negen andere bundels. Naast het Fries heeft ze altijd in het Nederlands geschreven en ze ziet zichzelf dan ook als een tweetalig schrijver. In haar poëzie is die meertaligheid een belangrijk thema. Een ander belangrijk thema is landschap. Het wad komt vaak terug in haar poëzie, maar ook haar passie voor reizen speelt een grote rol.
Voor haar gedichten kreeg ze in 1996, 1997 en 1998 de Rely Jorritsma-prijs. Als dichter heeft ze op vele festivals opgetreden, o.a. op Poetry International in Rotterdam, De Wintertuin in Nijmegen, De Nachten in Antwerpen, Poesie International in het Oostenrijkse Dornbirn, Struga Poetry Evenings in Macedonië en The Ubud Writers&Readers Festival op Bali. Haar werk is vertaald naar het Engels, Duits, Frans en Slavisch-Macedonisch.
Uit de dichtbundel ‘ De hengstenvrouw’ uit 1997 koos ik voor het gedicht ‘ De kaartlezers’.
.
De kaartlezers
.
Dat het dichterbij kwam, daar
waren we wel zeker van. Als duin
zou het in ons huizen. En al
vielen meeuwen vaak uit wolken,
het was er, naderde en naderde.
Zoveel wisten wij.
Het pad, zeker, we tekenden het.
Zo zou het zijn. Alles was in kaart
gebracht en dan zouden we gaan.
Veters gestrikt. Fiets mee. Naar
zee, naar zee waar alles begint.
Zoveel wisten wij.
Maar hoeveel wisten wij niet.
Wij raakten het pad kwijt, konden
de kaart niet meer lezen en
verdronken in zee.
.
Poëziebustoer 2018
Dichter schrijf je in!
.
De Poëziebus is een tour voor podiumdichters die in 2018 voor de 4e keer wordt georganiseerd. Maar liefst 20 podiumdichters uit Nederland en België rijden van 6 tot en met 12 augustus 2018 in een prachtige rode oldtimerbus door de lage landen om onderweg op te treden en workshops te verzorgen. De bus stopt in verschillende steden op de route.
Als voorzitter van de Raad van Toezicht van de stichting Poëziebus ben ik niet alleen een groot supporter maar ken ik (ook van binnenuit) de kracht en de invloed van deze toer op dichters en de podiumkunsten in Nederland en Vlaanderen. In de afgelopen drie jaar zijn er vele prachtige en memorabele momenten geweest op podia en Nederland en Vlaanderen, zijn er vriendschappen voor het leven ontstaan, zijn er stappen gezet (grote en kleine) door dichters die met de Poëziebus mee gingen op toer.
Je kunt je nog inschrijven tot 30 november 2017, dus heb je in de week van 6 t/m 12 augustus 2018 geen andere plannen, ben je een dichter die een hele nieuwe ervaring wil opdoen, sta je open voor interactie met andere dichters (jong en oud, man en vrouw) en gun je jezelf die extra mogelijkheid om je als dichter verder te ontwikkelen? Geef je dan hier op: http://poeziebus.nl/inschrijfformulier/
De Poëziebus streeft naar een goede afspiegeling van de dichters in leeftijd, sexe, culturele achtergrond en ervaring. Dus denk niet te snel dat je niet in aanmerking komt. Mijn advies: Geef je op!
Een voorbeeld van een dichter uit de editie van 2016 is Elten Kiene, bekend van het platform Woorden Worden Zinnen en het hiphop collectief Brandwerk met zijn gedicht uit de Poëziebusbundel 2016.
.
Kapotte Spiegel
.
Ik…
Dolend in een wereld
vol met onbegrip
.
Met kapotte spiegels
.
Scherven liggen overtal verspreid
En ik snijd mezelf constant
wanneer ik pleit voor mijn gelijk
.
Zo scherp als ik kan zijn
Brengt mijn gedrag mij in gevaar…
Want wat ik wou was daar
Maar ik kreeg het weer niet voor elkaar
.
Dus ik kijk in mijn kapotte spieghel
En die weerspiegelt alleen maar commentaar!
.
Ben ik even weer…
Dat zekere, onzekere
Beter wetende, gauw meeslepende
En gedreven type
.
Ik ga verder…
En blijf ondanks teleurstellingen
Toch van het leven genieten
.
Als ik mij onder de mensen bevind
Ben ik vaak nog bezig
Ook al zit het soms even tegen
.
Toch word ik op school gelabeld als laks
Door een hogere macht
Ik ben het boek
Zij zien de kaft
.
Zwevend in een wereld vol met onbegrip
Kijk ik in mijn kapotte spiegel
.
En vraag mij af…
Wie ben ik
.
.
Deze lente, dit
Miriam Van hee
.
Zondag in november en dus plaats voor een gedicht van de dichter van de maand november Miriam Van hee. Vandaag heb ik gekozen voor een gedicht met de veelzeggende titel ‘Deze lente, dit’ (ik kan niet wachten tot het weer lente is)uit haar bundel ‘Vrouwen dichten anders’ uit 2000.
.
deze lente, dit
.
deze lente, dit
nerveuze regenen maakt
alles weer onzeker en toch
buiten door het raam
gaat alles verder:
onrust ingemetseld in
huisnummers buslijnen
rekeningen dagen
graden en
daar lopen onder paraplu’s
allen die wat willen worden
die al huizen hebben
schoenen auto’s
kinderen
ach, deze lente dit
uitgesteld ontluiken, dit
regenen waarin je
afscheid neemt, de trein
mist, rondhangt, rechtstaand
eet, ontredderd, vrij
.
Dichter in verzet
Kamp Vught
.
Enige tijd geleden was ik in Kamp Vught. In de oorlog was dit een werkkamp en vele mensen verloren daar hun leven. Op de fusilladeplaats bijvoorbeeld werden alleen al 329 mannen doodgeschoten. Vele andere verloren hun leven door ondervoeding, ziekte en andere oorlogsmisdaden. Toen het werkkamp gesloten werd, hebben mensen uit respect voor de overledenen een groot kruis neergezet op de plek waar de fusilladeplaats was. Vlak na de 2e Wereldoorlog , op 20 december 1947, wordt dit kruis vervangen door een monument met de namen van de omgekomen mensen en officieel onthuld door prinses Juliana.
In 1995 bekladden vandalen het monument met teer, koolteer. Er worden verschillende pogingen ondernomen om het monument schoon te maken, maar alles mislukt. De daders zijn nooit gepakt, het is zelfs niet eens zeker of het wel meerdere daders zijn, misschien was het wel één persoon. Omdat de stenen niet meer schoon te maken waren, is er een nieuw monument gemaakt met de namen van de overledenen erop. De originele stenen inclusief teer, zijn nog te zien in het museum bij Kamp Vught.
Kort na deze daad van vandalisme heeft iemand, een onbekende dichter, een papier bevestigd op het hek naar de fusilladeplaats toe. Het gedicht is te lezen bij de besmeurde stenen in het kamp, aan het hek van de fusilladeplaats is nu een permanent bord bevestigd waarop het gedicht, van de onbekende dichter in verzet tegen deze vandalistische daad, te lezen is.
.
Stoppen met roken in 87 gedichten
Dimitri Verhulst
.
Dimitri Verhulst (1972) is dichter en schrijver. Zijn officiële debuut was de verhalenbundel ‘De kamer hiernaast’ (1999), die genomineerd werd voor de NRC-prijs. Hij publiceerde verhalen en gedichten in verschillende literaire tijdschriften, waaronder ‘Nieuw Wereldtijdschrift’, ‘De Brakke Hond’ en het tijdschrift ‘Underground’, waarvan hij redacteur is. In 2017 verscheen van hem de bundel ‘Stoppen met roken in 87 gedichten’ uit. Ik werd gewezen op een gedicht zonder titel uit deze bundel en ik was meteen om, zeker als je Verhulst het gedicht hoort voordragen. Daarom zonder verdere introductie dit keer het gedicht in tekst en beeld en geluid.
.
Verbeeld je de verbeelding,
geef haar de macht die de mens
niet toebehoort.
Droom jezelf een stad
totdat je er echt in woont.
Denk je gedachten door de muur;
De dag bestaat
omdat je ‘r in gelooft.
Dwars de dood.
Bouw de vrouw die van je houdt,
want verzonnen zijn we zinnig.
Bedenken wij elkaar,
en beminnen wij dan innig.
.
Kijk en luister naar dit gedicht via de volgende link.
https://www.vpro.nl/speel~WO_VPRO_11367699~dimitri-verhulst~.html
.
Instagrampoëzie
Kila van der Starre
.
De naam van Kila van der Starre komt nog al eens terug op dit blog. Terecht, want ze houdt zich bezig met boeiende dingen. Kila van der Starre schrijft aan de Universiteit Utrecht een proefschrift over ‘poëzie buiten het boek’ in Nederland en Vlaanderen. Haar onderzoek richt zich op de manieren waarop poëzie onder het brede publiek leeft en door het brede publiek wordt gebruikt. Haar proefschrift zal begin 2019 verschijnen en ik kijk er nu al met veel nieuwsgierigheid naar uit.
Onderdelen van het proefschrift zijn: Poëzie in de openbare ruimte http://www.straatpoezie.nl , poëzie op gebruiksvoorwerpen (zie hier onder de categorie gedichten op vreemde plekken), poëzie op lichamen (idem), poëzie op de radio, poëzie op internet en poëzie rond speciale gelegenheden. Veel van wat ze onderzoekt heb ik over geschreven. Zij pakt het wetenschappelijk aan en juist daarom ben ik zo nieuwsgierig ernaar.
Op dit moment is ze bezig met het onderdeel poëzie op Instagram. Op dit sociale netwerk zijn veel mensen actief met poëzie, ze plaatsen teksten en gedichten van zichzelf en anderen in beeld. Kila heeft speciaal voor deze mensen een enquete opgesteld waarin ze vragen stelt over dit fenomeen. Doe je aan Instagrampoëzie en wil je meedoen (en waarom ook niet!) ga dan naar https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScqS2CtUGlLsYJR_WMuaOwItrkqK7gxWhr6PcBWuUaU3k6POg/viewform
Uiteraard heb ik een voorbeeld gezocht van Instagrampoëzie, in dit geval van Joost Jonges, getiteld ‘Knipsel’.
.
Derde prijs Ongehoord! Gedichtenwedstrijd 2017
Rian Visser
.
De derde prijswinnaar Rian Visser, was door omstandigheden niet in de gelegenheid om haar prijs op te halen of haar gedicht voor te dragen. In haar plaats heb ik bij de prijsuitreiking, nadat bekend was gemaakt dat ze de derde prijs had gewonnen, haar gedicht voorgedragen. Het juryrapport over dit gedicht luidt:
.
Juryrapport 3 – Niemand kan mij spreken
Vele dorpen en steden nemen asielzoekers op. Vele mensen in die dorpen en steden begrijpen niet wat deze mensen hier doen. Vele mensen willen het ook niet begrijpen. Vele mensen willen het wel begrijpen. Net als de dichter van dit gedicht.
Het gedicht Niemand kan mij spreken, was in al haar eenvoud voor de jury bijna geen discussie waard. In eenvoudige taal in een paar zinnen opschrijven dat we elkaar soms moeilijk verstaan of niet begrijpen is heel knap. Het is dan ook niet te sentimenteel. Het doet recht aan wat dagelijks aan de hand is.
Ik citeer:
Zij is een taal
die wij niet spreken.
Zij is een geschiedenis
die wij niet leren.
Een mens is meer dan een mens. Veel is bekend, vertrouwd. Maar, veel is -door verscheidene factoren- ook onbekend. Om dat onbekende van elkaar te gaan ontdekken is lef nodig. En de dichter van Niemand kan mij spreken heeft lef. Met dit gedicht laat de dichter niet alleen zijn/haar lef zien, het geeft de lezer ook hoop. Hoop op toekomst van poëzie en hoop op toekomst met ons allen.
.
Niemand kan mij spreken
.
Sinds een paar weken
zit in mijn klas
een meisje dat vluchtte.
Ze doet goed haar best
om ons te verstaan.
Maar vandaag heeft ze mij
verdrietig aangekeken.
Ze zuchtte en zweeg.
Ik denk dat ik het begrijp.
Zij is een taal
die wij niet spreken.
Zij is een geschiedenis
die wij niet leren.
Daarom ga ik het proberen.
Min ’ayna ’anti?
Waar kom jij vandaan?
.
June Bobbe
Tweede prijs Ongehoord! Gedichtenwedstrijd 2017
Marjolein Roozen
.
De tweede prijs van de Ongehoord! Gedichtenwedstrijd 2017 ging afgelopen zondag naar Marjolein Roozen en haar gedicht ‘3025 AA tot 3026 AN’. De jury schreef over dit gedicht en uitgesproken door Mark Boninsegna:
.
Juryrapport 2 – 3025 AA tot 3026 AN
Dit gedicht heeft de jury heel erg blij gemaakt. Als je van inhoud van postcodegebieden zoiets moois, simpels kan maken. De postcodes in dit gedicht zijn niet alleen Rotterdams, het gedicht is Rotterdams!
De overige juryleden waren zelfs even bang of ík het gedicht niet geschreven had. Het zou een mooie Bokito uit de mouw geweest zijn.
Maar zoals Jaap Montagne zei: Het telefoonboek oplezen is geen poëzie. Maar wat er in een postcode gebied allemaal te doen is en hoeveel verscheidenheid aan mensen en bedrijven, ik zou zeggen: “Lebara, Lebara”.
Of hoe Alexander Franken het zei: Een allegorie waar veel uit te halen valt. Er is niet enkel een opsomming gemaakt, er is mee gespeeld. Op een manier dat het klopt en lekker loopt.
“Lebara,Lebara,Lebara,
Lebara,Lebara,Lebara,Lebara”
Of zoals ik het zeg: No nonsens in al zijn glorie.
.
3025 AA tot 3026 AN
Tandir, Dubai, Diam,
Torino, Tai Wah,
Ri Htim, Kousar, Kasabi,
Warung Rilah, El Aviva,
Het Pijpenhuis, Shaami Huis, Eethuis Marrakech,
Huisarts Stam & Stronkhorst,
Lebara,Lebara,Lebara,
Lebara,Lebara,Lebara,Lebara
Polski, Portuguesa,
HAS, Salan, Driouch,
Marokko, Delfshaven,
Andalus,
Vinodol, Wibra, Wokki,
Lebriz, Etos, Caftar,
De grootste slok,
Zeezicht,
Sidonia, Aan Zet.
.
ZICHTBAAR ALLEEN 