Categorie archief: Poëziewedstrijd
Hanoi
Kira Wuck
.
Zoals ik al eerder deze maand schreef zijn er verschillende dichters bekend en gepubliceerd zijn, die op enig moment aan de Turing gedichtenwedstrijd hebben meegedaan. Kira Wuck (1978) is ook iemand die meedeed aan deze wedstrijd. In de bundel van 2016 staat ze bij de 100 beste dichters. Wuck studeerde aan de Hogeschool Utrecht en volgde de schrijfopleiding aan de Schrijversvakschool. In 2011 brak zij door op het podium toen zij de NK Poetry Slam won. Een jaar later verscheen haar debuutbundel ‘Finse meisjes’ dat in 2013 bekroond werd met de Lucy B. en C.W. van der Hoogtprijs en werd genomineerd voor de C. Buddingh’-prijs en de Jo Peters Poëzieprijs. In 2018 verscheen haar tweede bundel ‘De zee heeft honger’.
.
Hanoi
.
In een goedkoop hotel waarvan het behang van de muren bladdert
kijken katten koortsachtig uit hun ogen
ze geven hun gasten kopjes zodat ze niet langer blijven
het zijn altijd anderen die kou mee naar binnen dragen
als luizen onder hun kraag
.
een jonge man die zijn kamer niet verlaat
denkt dat de wereld uit zijn vingers loopt
weilanden uit zijn jeugd drijven voorbij
zo ligt hij al eenentwintig dagen
hij droomt ervan zichzelf uit foto’s te knippen
in een land waar de lucht zwart is en opium niet duur
.
Mantelzorg
Dubbelgedicht
.
Ik schreef al over de dichtbundels die werden uitgegeven naar aanleiding van de Turing gedichtenwedstrijd. Zo ook in 2014. Al bladerend in ‘Liegen op een hoger plan’ viel me iets op: twee gedichten die het tot de beste 100 gedichten van dat jaar brachten hebben de identieke titel ‘Mantelzorg’. Even dacht ik dat het woord Mantelzorg in 2014 voor het eerst gebruikt werd maar dat blijkt niet het geval. De term ‘mantelzorg’ is in 1972 bedacht door hoogleraar ziekenhuiswetenschappen Johannes Hattinga Verschure (1914-2006). Hij duidde hiermee de zorg aan die als vanzelfsprekend binnen een sociaal netwerk wordt geboden, zoals de zorg voor een zieke door familieleden en vrienden.
Puur toeval dus en nog een groter toeval dat beide gedichten de beste 100 van de Turing wedstrijd haalden. De twee gedichten werden geschreven door Gerrit Massier en Lotte Methorst. Van Gerrit Massier (1944) werden gedichten gepubliceerd in De Revisor, De Tweede Ronde en Tirade. In 2007 verscheen zijn bundel ‘Zacht graniet’ en in 2017 de bundel ‘Even is het stil’. Over Lotte Methorst is behalve haar deelname aan de Turing gedichtenwedstrijd als dichter niets te vinden.
Beide gedichten dus met dezelfde titel maar zo verschillend van aard en inhoud.
.
Mantelzorg (Gerrit Massier)
.
Gelanceerd door je stoel tot voetstand.
Op defecte hartklep laatste kraakbeen naar de voordeur.
.
Verhalen oud en krom, chaos van geld
en goed, pil en paperas, vlees dat is aangebrand.
.
Gele vlekken die nog troebel werden; turen
door je ooghoeken naar mij, je eigen bloed. Een knipoog
.
en het is goed, een sprankje lente
in een eindeloze winter die geen cyclus kent.
.
Mantelzorg (Lotte Methorst)
.
Dat heb ik weer
Dacht ik
Misschien is zij wel de eerste mens op aarde
Die niet doodgaat
De allereerste mens die niet dood kan
Niet kapot te krijgen is
En hier eeuwig blijft
Zingen en tieren!
Eén seconde maar hoor…
Maar de volgende dag weer
En de volgende dag weer
En de volgende dag weer
En alle daarop volgende dagen weer
Tot de rits het niet meer deed
.
Daar begint de poëzie
Charlotte Van den Broeck
.
Pas geleden kocht ik in een tweedehandsboekenwinkel een drietal bundels uitgegeven naar aanleiding van de Turing gedichtenwedstrijd. Het betreft hier de edities 2013, 2014 en 2016. In deze bundels zijn de beste 100 gedichten opgenomen van elke editie. In 2013 deden er meer dan drieduizend dichters mee met in totaal bijna tienduizend gedichten. Wanneer je dan tot de beste 100 gedichten geraakt, dan kun je ervan uitgaan dat er kwaliteit wordt geleverd.
En dat klopt. Lezend in de 2013 bundel viel me op dat er dichters meededen die jaren later bekende, gepubliceerde en ‘gearriveerde’ dichters zijn. Een kleine greep uit de deelnemers uit 2013 leverde de volgende namen op: Wout Waanders, Lize Spit, Ingmar Heytze, Luuk Gruwez en Charlotte Van den Broeck. Voorwaar niet de eerste de beste. Ook in de andere edities staan zeer bekende namen maar daar zal ik later aandacht aan besteden.
In 2013 deed zoals geschreven Charlotte Van den Broeck (1991) mee. Van den Broeck behaalde een Master Engelse en Duitse Letterkunde aan de Universiteit Gent en een Master Drama (Woordkunst) aan het Koninklijk Conservatorium, Antwerpen voor ze in 2015 debuteerde met de dichtbundel ‘Kameleon’ (dus twee jaar nadat ze meedeed aan de Turing gedichtenwedstrijd). Deze bundel werd bekroond met de Herman De Coninck Debuutprijs. In 2017 verscheen ‘Nachtroer’, waarvoor ze de driejaarlijkse Paul Snoekprijs voor de beste Nederlandstalige bundel kreeg. Haar poëzie werd vertaald naar het Duits, Frans, Engels, Spaans, Afrikaans en Servisch.
In 2020 schrijft ze het Poëzieweek essay ‘Cosmos, Texaco’ en in 2021 komt haar derde dichtbundel uit getiteld ‘Aarduitwrijvingen’. In ‘Daar begint de poëzie’ de 100 beste gedichten uit de Turing Gedichtenwedstrijd is haar gedicht ‘Jubileum’ opgenomen.
.
Jubileum
.
Wij twee herhalen niet meer,
Ik geloof niet in een convergerend heelal.
Kilometers onder de korst wist men het allang:
er bestaat een punt waarop de aarde roodverbrand zijn rondheid bewijst.
Zo zullen ook wij op een dag samenvallen op eenzelfde as:
amper man, bijna vrouw met een uniseks regenjas.
.
Wij twee kennen geen evenbeeld
uit aarde en klei zouden ze jou niet zijn.
Geen jaren in geen baard, niet het grijs op je boterhammen.
Die foto op de koelkast met je blik
die mijn rok aan mijn enkels denkt.
Ik heb een huid die enkel nog jouw vingers kent.
.
Die keer toen we de haas aanreden, in zijn ingewanden
de oorzaak van verdriet probeerden lezen.
We vreesden dat het nooit zou drogen.
Als je iets niet uitspreekt, is het niet noodzakelijk gebeurd.
‘Ons’ is een bezittelijk voornaamwoord, dat we evengoed kunnen zwijgen.
Een huis gebouwd uit taal met oneindig veel andere namen.
Het is moeilijk wonen in drie letters.
Er is zo weinig plaats.
.
foto: Kioni Papadopoulos
Twist
Dave Bouw en Nynke van der Beek
.
De gedichtenwedstrijd van poëziestichting Ongehoord! had dit jaar als thema ‘Twist’. De jury had naar aanleiding van de inzendingen nog een aantal opmerkingen en bevindingen. Hieronder kun je het juryrapport lezen. Het thema van dit jaar was ‘twist’. Dat dit tot verschillende interpretaties heeft geleid van dichters was erg leuk om te zien. Dat heeft de jury ook opgemerkt. Om te laten zien hoe dichters met dit thema omgaan plaats ik hier graag de gedichten van top 30 dichters Dave Bouw en Nynke van der Beek.
.
Juryrapport
Voor de editie van de Ongehoord Gedichtenwedstrijd 2022 zijn in totaal 146
gedichten ingezonden. Daarvan belandden 31 gedichten op de shortlist die wij
hebben beoordeeld. Het viel ons als jury op dat het thema Twist door de deelnemers
op veel verschillende manieren is uitgewerkt, waarbij taalplezier duidelijk de
hoofdtoon voerde. Vaak werd een humoristische twist toegepast, of was er sprake
van een nieuwsgierig makende, prikkelende opbouw. De meerduidigheid leidde bij
sommige gedichten tot raadselachtigheid, wat soms prettig was en soms
onbevredigend.
Met blijdschap stelden we vast dat er ook slam-gedichten in de shortlist zaten. Bij het
jureren hebben we natuurlijk gelet op de toepassing van klank, (binnen/eind)rijm en
metrum, wat overigens niet doorslaggevend was voor de selectie in de top 3 of 15.
Het afbreken van regels, het effectief gebruik maken van het stijlfiguur enjambement,
en vooral het schrijven van een goede slotregel bleek in de selectie een
onderscheidend element. Een goed advies van deze jury aan alle dichters: besteed
extra aandacht aan je slotregel: kun je die missen? Laat hem dan weg. Vaak wordt
een gedicht er alleen maar sterker door. Regelmatig was de overbodige slotregel
voor de jury een reden om een gedicht niet voor de top 3 of top 15 te selecteren.
Andere keren was een gedicht te clichématig of was juist ál te veel gezochte
‘woordspelerigheid’ er de oorzaak van dat de eindstreep niet werd behaald.
Wat ons als jury vooral verrast heeft is de enorme verscheidenheid in de uitwerking
van het thema en de vorm van de gedichten. De kwaliteit was over het algemeen
hoog. Hier en daar had een kleine aanpassing een gedicht nog beter gemaakt, een
extra redactierondje had dan uitkomst geboden.
We zagen veel creativiteit en plezier in het spel met de taal. De selectie van de 15
kanshebbers en daaruit de 3 winnende gedichten was niet gemakkelijk, maar het is
gelukt.
Ontmoeting (Dave Bouw)
.
stof is uit de lucht geregend
het licht is om te snijden
scherp sta je afgetekend
in het tegenlicht
.
je nadert langzaam, langzaam
als het longshot uit de trage film
die in mijn herinnering huist
.
de achteloze begroeting die ik wilde spelen
valt in scherven voor mijn voeten op de grond
stof dwarrelt op en plotseling
gaat het snel
.
Boom (Nynke van der Beek)
.
ik zie van wie jij bent zo goed als niks
geen stokoud wortelstelsel schimmeldraden
of vatenwerk ik hoor niet eens je adem
jij in elkaar gewikkeld organisme
.
ik raak je ruige bast aan want ik mis
verbinding voordat wij hier waren
was jij er al en jij weet dat de aarde
zo’n warme glimlachende moeder is
.
met grote dorst ik kan je blijven strelen
tot bloedens toe of beter achteruit
gaan lopen want ik wil je blijven zien
.
kan met mijn eigen draden woorden delen
vertellen over scheuren in je huid
over het helen van je moeder vriend
.
3e prijs gedichtenwedstrijd poëzie stichting Ongehoord!
Monica Boschman
.
De 3e prijs in de gedichtenwedstrijd van poëzie stichting Ongehoord! met als thema ‘Twist’ is gewonnen door Monica Boschman met het gedicht ‘Narratief’. De jury schreef over haar gedicht:
.
De dichter spreekt de lezer aan met de intrigerende beginregel ‘Je moet een verhaal hebben
of het maken.’ De boodschap is duidelijk: schrijf je eigen verhaal.
Het is een knap en rijk gedicht, mede door de verwijzingen naar de klassieke oudheid,
waardoor de lezer zich allerlei vragen gaat stellen, zoals wie de ik-figuur is, welke god of
godin redde de centaur die later lesgaf aan Achilles? Was dat Persephone, ook wel bekend
onder de naam Korè?
Aan het einde van het gedicht, wanneer de vele woorden, aansporingen en verwijzingen de
lezer mogelijk te veel zijn geworden, wordt op deze boodschap teruggegrepen:
‘Te veel? Wanneer je het zelf niet doet, schrijft een ander/ het voor je op.’ Waarvan akte, in
de verrassend concrete slotregel:
‘Dan staat op een zakje: korenbloemen, 10 gram, 3 m2.’
De soepele regels, de raadsels die dit gedicht oproept en de gelaagdheid zowel in de
uitwerking van de boodschap, het narratief zelf en de uitgekiende keuze voor woorden die
op een subtiele manier met elkaar rijmen, maken dit geheel tot een meerduidig en
aansprekend gedicht.
De winnaar van de derde prijs van de Ongehoord Gedichtenwedstrijd 2022 is:
Narratief van Monica Boschman.
.
Narratief
.
Je moet een verhaal hebben of het maken. Ik vertel je
dat ik een centaur redde. Nee, ik redde de centaur
die later les gaf aan Achilles. Te weinig?
Ik vertel je meer. Iemand maakte een portret dat leek.
Preciezer: Jan Breughel heeft me talloze keren
vastgelegd op doek. Je ziet het in toonzalen.
.
Liever vertel ik over mijn jeugd. Ik hield van
verstoppertje spelen in het veld. Wie herkent je daar
wanneer je slechts groen bent, ondergroei voor graan?
Ineens staan mensen bij je stil en wijzen – God bewaar me
heb ik leren bidden. Anders trok hun hand me
in één beweging van mijn plaats.
.
Ik heb veel gereisd, naar plekken waar geen mens komt.
Zweefvliegen tussen bijen en vlinders. Thuis ben ik
bij een kleine kapel, de vrouwe en haar mantel.
Mijn verhaal afmaken. Het zaad heb ik gedragen.
Het maakt me tot velen. Winterhard verdragen
van voor de voorouder tot na het nageslacht.
.
Te veel? Wanneer je het zelf niet doet, schrijft een ander
het voor je op. Hoeveel, wanneer en waar.
Dan staat op een zakje: korenbloemen, 10 gram, 3 m2.
.
2e prijs gedichtenwedstrijd poëziestichting Ongehoord!
Hein van der Schoot
.
De 2e prijs in de 8ste gedichtenwedstrijd van poëzie stichting Ongehoord! met als thema ‘Twist’ is voor Hein van der Schoot met het gedicht ‘Vlieger’ . Hein was in 2014 3e prijswinnaar van deze wedstrijd en in 2016 winnaar. De jury schreef over zijn gedicht ‘Vlieger’:
.
Deze dichter neemt ons mee op een vlucht door de levensloop, van een jongen die opgroeit
en zijn jongensdromen ziet veranderen in liefdesbrieven, managementrapporten en
uiteindelijk bedankbriefjes voor de kleinkinderen. Het gedicht zet klassieke en moderne
woorden tegen elkaar af, het enjambement (de afbreking van een regel) wordt effectief
ingezet, bijvoorbeeld bij de losstaande regel ‘daar staat hij’: de lezer kijkt mee, trots, en ziet
hoe de vlieger aan de hemel staat. Ook het gebruik van klank- en beginrijm (vieren-vlieger-
wiegt en juichkreten-jongensdromen) maakt dat de regels vloeien.
Het gedicht is áf, het verhaal is rond zonder voorspelbaar te worden. Knap om in de
tijdsduur van zo’n kort gedicht de tijdspanne van een heel leven weer te geven.
De tweede prijs gaat naar
Vlieger van Hein van der Schoot
.
Vlieger
.
we hakkelen doorheen de korenschoven
we vieren het touw de vlieger wiegt
buigt voorover neigt ter kimme
wil zich te rusten leggen tot we plots
onverdroten met de kop in de wind
stormen
naar het einde van het stoppelveld
de touwenklos bovenhoofds geheven
als zegepraal
.
daar staat hij
.
we sturen, als juichkreten van jongensdromen
briefjes naar de zon in onbeholpen hanenpoten
als hiërogliefen die zullen uitgroeien tot
liefdesbrieven aan meisjesborsten
managementrapporten voor onze bazen
bedankbriefjes voor de kleinkinderen
.
Winnaar van de 8ste gedichtenwedstrijd van poëziestichting Ongehoord!
Monique Boogmans
.
Winnaar van de 8ste gedichtenwedstrijd van poëzie stichting Ongehoord! met als thema ‘Twist’ is.
De jury bestaande uit Myrte Leffring, Jiske Foppe en Marie-Anne Hermans kozen uit de 31 shortlist gedichten dit gedicht tot de beste. De prijs, het beeldje van kunstenaar/beeldhouwer Lillian Mensing, werd door de jury uitgereikt aan de winnaar in de Leeszaal West in Rotterdam. Door de regen ging de prijsuitreiking in de Jacobustuin helaas niet door. Het juryrapport van het winnende gedicht luidt:
.
De keuze tussen de nummers 1, 2 en 3 was moeilijk. Uiteindelijk hebben we gekozen voor dit
gedicht door zijn lef en zijn bijzondere vorm.
De vorm van dit gedicht is allesbepalend. De twist ontrolt zich voor de ogen van de lezer en
roept een herkenbare situatie op. Er is vrijwel geen interpunctie, woorden worden aan
elkaar geplakt met als effect dat het tempo versnelt. Na de dubbele punt in de beginregel
start een gesprek zonder komma’s, zonder pauzes om adem te halen, doorrazend tot de
definitieve punt. Dat maakt dit gedicht spannend tot de laatste regel. Een alledaags tafereel
(wie is er aan het woord tijdens het avondeten) wordt binnen de regels werkelijkheid. Aan
het eind van het gesprek voél je dat er iemand opstaat, de deur dichtslaat na een
hartgrondig ‘Welterusten’. Punt. De jury waardeert de humor die dit gedicht tentoonspreidt.
Kortom: slim gedaan, met minimale middelen. Het gebruik van herhaling kan een risico zijn,
maar dit stijlmiddel heeft hier goed gewerkt doordat de herhaling in zichzelf betekenis heeft.
Het getuigt van lef om dit gedicht, dat op het eerste gezicht zo afwijkend van vorm is, in te
sturen voor een poëziewedstrijd. Dat lef zien we graag beloond.
De winnaar van de 8ste gedichtenwedstrijd van poëziestichting Ongehoord! is:
Wie is er aan het woord –van Monique Boogmans
.
Wie is er aan het woord
.
Wie is er aan het woord tijdens het
avondeten:
Vader vader broer vader
broer broer vader broer
Broer vader broer vader
Broer broer vader broer
Moeder vader
Moeder vader
Moedermoedermoeder vader
Moeder vader
Moeder vader
Moeder vadervader vader
.
Later op de avond:
Moeder
Moeder
Moedermoedermoedermoeder
Moedermoedermoedermoeder
Moedermoedermoedermoeder
.
Moedermoedermoedermoeder
Moedermoedermoedermoeder
Moedermoedermoedermoeder
.
Welterusten.
.
.
De winnaars: Monica Boschman (3e) Monique Boogmans (1e) en Hein van der Schoot (2e)
De jury: Myrte Leffring, Joske Foppe en Marie-Anne Hermans
Prijsuitreiking gedichtenwedstrijd op ander adres!
LET OP!!
.
De prijsuitreiking van de gedichtenwedstrijd van poëzie stichting Ongehoord! Is aanstaande zondag 18 september NIET in de Jacobustuin ( i.v.m. het weer) maar in de Leeszaal West ( niet zover van de tuin vandaan) op Rijnhoutplein 3, op 5 min. afstand lopen van Rotterdam Centraal Station. Inloop vanaf 12.30 uur, aanvang 13.00 uur.
.
Laatste kans
Doe mee en zend in!
.
Poëziestichting Ongehoord! organiseert dit jaar voor de 8ste keer de Gedichtenwedstrijd. Dit jaar is het thema ‘Twist’. Eerdere winnaars van deze wedstrijd waren Anneke Wasscher, Gerard Scharn, Alja Spaan, Sara De Lodder, Hervé Deleu, Hein van der Schoot en Gijs Smit. Misschien wordt jij de opvolger van Sara De Lodder?
Meedoen kan nog tot 31 juli 2022. Je kunt je gedicht via dit adres insturen. Voor de voorwaarden en dergelijke lees je dit bericht.
Prijzen: Het beeldje van kunstenares Lillian Mensing, publicatie van de winnende gedichten op de website van poëziestichting Ongehoord! en op dit blog en publicatie in het leukste, kleinste en meest eigenzinnige poëziemagazine van Nederland en België, MUGzine.
De prijsuitreiking van de gedichtenwedstrijd 2022 zal plaats vinden op:
zondag 18 september van 13.00 tot 17.00 in de Jacobustuin (Jacobusstraat 103 – 109, 3012 JM) hartje Rotterdam, 5 minuten lopen van het Centraal Station.
De Jacobustuin is sinds jaar en dag een heerlijke plek middenin de stad en toch in het groen, waar de dichters die op de shortlist komen (de beste dertig gedichten) uitgenodigd worden hun gedicht voor te dragen. Als elke dichter dit gedaan heeft zal de jury (hierover later meer) de prijzen uitreiken. Er zal muziek zijn (ook hierover later meer) en eten en drinken voor de dichters en bezoekers.
In 2016 was het thema ‘Verwachting’ en won dichter Hein van der Schoot de gedichtenwedstrijd met het gedicht ‘ge zat op uw bed, de dag te laat de nacht te vroeg’ .
.
ge zat op uw bed, de dag te laat de nacht te vroeg
ge wist van de kelder de zolder, de ene sok de andere
en door de deur hoorde ge honderden vaders moeders
en bromberen net als vorige week en toen en toen
en buiten, nou ja buiten, de buik deed zeer, zeer
hoe het varken door zijn poten zakte en u aankeek
hoe het misschien droomde en ge zelf droomde dat ge
slappe benen zou krijgen en dan opengespalkt op de ladder
en al die nonkels en tantes die balkenbrij eten
een tuimelend hoofd met bloedspetters en strepen op de cementen
vloer en d’n papa die morse kan lezen maar dat ge zelf in uw lijf zit en
dat daar niemand u uit kan halen en dat er een brug is en een vallei
en hopelijk alles een kwestie is van goed zwiepen
.
Doe mee en… wie weet!
Poëziewedstrijd 2022
.
Bij de laatste gedichtenwedstrijd van poëziestichting Ongehoord! in 2020 was Sara De Lodder de winnaar met het gedicht ‘Hoe wij als karretjes in elkaar passen’. De redactie van MUGzine (altijd op zoek naar nieuw talent) zag er alle reden in Sara te vragen voor een bijdrage aan MUGzine #5 . Ook de nummer 2 van deze gedichtenwedstrijd Marie-anne Hermans kreeg een plek in MUGzine.
Alle reden dus om dit jaar mee te doen aan de gedichtenwedstrijd van poëziestichting Ongehoord!. Hier vind je alle gegevens zoals het thema ( Twist), het regelement en de prijzen. Dus twijfel niet langer, spring in de pen, de vulpen, het potlood of beter nog, je pc of laptop en doe mee! En maak kans op een plekje in het leukste en meest eigenwijze minipoëziemagazine van de lage landen.
.
Om alvast in de sfeer te komen hier een gedicht van dezelfde Sara De Lodder getiteld ‘Tot stof’.
.
Tot stof
–
ik zocht een kind, zo eentje die van haar fietsje valt
brult, op je afrent en van je houdt
–
ik hecht geloof aan een kind dat net als van een
hangertje, zo in je handen glijdt
–
niet te vaak, niet te vlug, liever het als een knoopje
losmaken en het vouwen naar je borstkas
–
bind haar longen aan je hart vast, trek haar recht
uit je navel, aan een schoot
–
ontkom je niet, maak met een lapje grond een
midden voor het kind – pas op
–
ze fietst zo van je weg, en in de verte lijkt ze weer
je kind, je houdt van haar
–
al vanaf de eerste keer dat je haar in je handen had
leek ze eeuwig
–
voeten zoeken het open veld: je veegt haar jeugd op
als het laatste restje stof
.
ZICHTBAAR ALLEEN 