Maandelijks archief: april 2013
Into the wild
Poëzie en film
.
Into the wild, de film van Sean Penn uit 2007 is behalve een bijzondere mooie film om nog een reden een aanrader namelijk om de filmmuziek van Eddie Vedder. Heel anders dan de muziek die hij maakt met Pearl Jam maar nog steeds prachtig.
In deze, op een waar gebeurde verhaal gebaseerde, film met Emile Hirsch in de hoofdrol komt het gedicht ‘I go back to may 1937’ uit The Gold Cell (1987) van Sharon Olds (1942) voor.
.
I go back to may 1937
.
Uit: Selected poems 1980-2002
Seamus Heaney
District en circle
.
In de Volkskrant las ik in de boekenbijlage over de tweetalige (vertaalde) bundel van Seamus Heaney ‘District en circle’. Ik kende de naam Heaney wel maar had eigenlijk nog nooit iets van hem gelezen. Seamus Heaney (1939) is een beroemd Iers dichter/vertaler/toneelschrijver en won in 1995 de Nobelprijs voor de literatuur. Omdat de vertaling van deze bundel in 2010 werd teruggetrokken (waarschijnlijk omdat de vertaling geen eer deed aan het origineel) was mijn verwachting dat de poëzie van Heaney waarschijnlijk niet eenvoudig zou zijn om te lezen.
Dat valt dus erg mee. Melodieus en beeldend, zo omschrijft de recensent Erik Menkveld de poëzie van Heaney. Dat klopt en zeer aangenaam om te lezen voor diegene die het Engels machtig zijn.
Hier een voorbeeld (niet uit deze bundel):
.
Song
.
A rowan like a lipsticked girl.
Between the by-road and the main road
Alder trees at a wet and dripping distance
Stand off among the rushes.
.
There are the mud-flowers of dialect
And the immortelles of perfect pitch
And that moment when the bird sings very close
To the music of what happens.
.
Nieuw gedicht
Tussen jou en mij
.
Praat niet geringschattend over de taal
van mijn mond, mijn handen
die kracht zouden ontberen
.
bergen heb ik verzet voor jou
luchten geschilderd in het felste blauw
het zonlicht beschreven als ware
het een pasgeborene
.
hou niet van me
om mijn daden,
bewonder me niet
om wie je ziet
.
geef me een vinger
een oogopslag, daaraan
heb ik genoeg
.
Zoon van alle moeders
Herman Brood (1946-2001)
.
Tussen 1996 (Broodje gezond) en 2003 (Broodje springlevend) schreef Bart Chabot in 4 boeken over het leven van Herman Brood. Ik heb alle delen met veel plezier gelezen (evenals ander werk waaronder de poëzie van Bart). Wat me opviel in de Broodje reeks waren de taalvondsten van Herman Brood, de manier waarop hij met taal kon spelen, zijn frisse en originele kijk op dingen.
In 1988 kwam een dichtbundel uit van Herman Brood ‘Zoon van alle moeders’ met een omslag van Lucebert. In deze bundel schrijft Herman fragmentarische gedichten (de meeste zonder titel) die voornamelijk over zijn leven als Rock & Roll junkie gaan. In 2002 verschijnt het boek ‘Kwartjes vallen soms jaren later’ waarin behalve gedichten ook tekeningen van hem zijn opgenomen.
Wat verder opvalt in deze bundel is het (gesproken) taalgebruik van Herman. In een soort plat Nederlands (als ik wordt ak, doe ik niet wordt doe’k nie) schrijft hij zijn gedichten op zoals hij ze zou uitspreken.
Misschien niet voor iedereen deze teksten maar bijzonder genoeg om nog eens aandacht aan te besteden. Hieronder het gedicht (zonder titel) Verdachte.
.
Verdachte… u bent reeds talloze malen
verloren gewaand
ontelbare observaties
uw schedel vrijwel leeggestolen
door hen die u als gabbers omschrijft.
.
‘k Heb geen vriende, Edelachtbare
.
Dáccord Brood, de vraag echter
waarom u een geladen revolver
meeneemt naar een bezoek
aan de ‘dag en nacht open’ farmasie
blijft onbeantwoord.
.
Ik ben de maagd edelachtbare
en tevens van lichte zeden…
.
Hij gaf een hengs op die tafel,
schrok er zelf van.
.
U kunt niet eeuwig uw adolessensie
uitstellen verdachte!
.
In beton gegoten
Gedichten op vreemde plekken Deel 87: In beton
.
Barrie Phillip Nichol (1944-1988) was een Canadees dichter die vooral werkte onder de naam bpNichol.
Nichol was vooral bekend van zijn werk The Martyrology, een gedicht van 9 boeken in 6 delen. Daarnaast was ie bekend door zijn concrete poetry en zijn sound poetry. In Toronto is een straat genoemd naar deze jong gestorven dichter met in het beton gegoten een gedicht van Nichol in het Annex district achetr de Coach House Press. Een werknemer van dit bedrijf zorgt ervoor dat het woord Lake regelmatig water krijgt.
Het betreft hier een 8-regelig gedicht:
“A / LAKE / A / LANE / A / LINE / A / LONE”
.
Verzet begint niet met grote woorden
Dichter in verzet
.
Ik ben al lang een liefhebber van de poëzie van Remco Campert (1929). Toen ik het onderstaande gedicht van hem las moest ik meteen aan de rubriek Dichter in verzet denken. Aan de ene kant omdat ik deze rubriek ooit ben begonnen met één van de belangrijkste verzetsgedichten die de Nederlandse geschiedenis kent van de vader van Remco (zie mijn post van 13 februari 2013 over het gedicht ‘De achttien doden’ van Jan Campert) en aan de andere kant om de laatste zinnen uit dit bijzondere gedicht. ‘Jezelf een vraag stellen / daarmee begint verzet / en dan die vraag aan een ander stellen’. Zo kernachtig en mooi verwoord, zo’n gedicht hoort in deze rubriek.
.
Verzet begint niet met grote woorden
.
Verzet begint niet met grote woorden
maar met kleine daden
zoals storm met zacht geritsel in de tuin
of de kat die de kolder in zijn kop krijgt
.
zoals brede rivieren
met een kleine bron
verscholen in het woud
.
zoals een vuurzee
met dezelfde lucifer
die een sigaret aansteekt
.
zoals liefde met een blik
een aanraking iets dat je opvalt in een stem
.
jezelf een vraag stellen
daarmee begint verzet
.
en dan die vraag aan een ander stellen
.
Bukowski ontdekking
Bukowski.net
.
Al jaren lang ben ik een groot liefhebber en bewonderaar van het werk van Charles Bukowski. In eerste instantie vooral van zijn proza maar de laatste jaren steeds meer ook van zijn poëzie. Op het internet kwam ik de website http://bukowski.net/ tegen. Een website vol schatten als het om Charles Bukowski gaat. Niet alleen ontzettend veel informatie over hemzelf en een mooie tijdlijn van zijn leven maar vooral prachtige afbeeldingen van originele manuscripten en gedichten.
.
Een paar mooie voorbeelden :
.
Kortom voor de ware liefhebber van deze bijzondere schrijver/dichter/kunstenaar een website om te onthouden.
Tot slot nog (voor mij nieuw) een rubriek met artwork van Charles Bukowski. Meer dan 1000 schilderijen maakte hij in zijn leven. Op de website zijn er een groot aantal te bekijken. Zoals bijvoorbeeld dit schilderij.
.
Update gedichtenwedstrijd Ongehoord!
Thema: De wind
.
De voortgang van de gedichtenwedstrijd van stichting Ongehoord! 2013 gaat voorspoedig. Zo kunnen we mededelen dat poëzieliefhebber en voormalig directeur van de Openbare Bibliotheek Rotterdam Gerard Reussink toegezegd heeft in de jury plaats te nemen.
Het aantal inzending ligt inmiddels boven de 60. Wil je nog kans maken op publicatie van je gedicht op de website van Ongehoord! en op dit blog, een voordracht op het poëziepodium van Ongehoord! en het bijzondere beeldje van Lillian Mensing?
Stuur dan voor 1 juni je gedicht in naar ongehoordgedichtenwedstrijd@gmail.com met als thema De wind. Het gedicht moet in word worden aangeleverd, niet meer dan 30 regels bevatten (inclusief witregels) en in het Nederlands zijn geschreven. Alle gedichten worden geanonimiseerd beoordeeld door een jury van 3 personen.
Alle deelnemers krijgen een bevestigingsmail waarmee ze tevens kans maken op een voordracht op het september podium van Ongehoord! (details hierover staan in de antwoordmail).
Heb je dus nog een mooi gedicht over de wind, windstreken, het weer of de elementen een rol spelen? stuur deze dan op en mak kans op de mooie prijzen. De uitslag wordt in oktober/november (datum volgt) bekend gemaakt tijdens een feestelijke bijeenkomst in het Bibliotheektheater in Rotterdam.
Ter inspiratie hier een gedicht van Roy Logger (top 20 Nationale Turing gedichtenwedstrijd 2012-2013).
.
Voorjaarswind
.
Het was een warme dag.
De voorjaarswind is opgestoken
en heeft met één zucht
de bladeren van de kastanjeboom
vastgepakt en weggeduwd.
.
Je beseft dat je alleen dekking ziet
en geen begin van vluchten.
Anders stond de reusachtige kastanje
wel op de bal van zijn voet
te balanceren en op het punt
.
zich om te draaien om zijn as.
Het is onverwacht gebeurd en in
de vroege avond heeft de boom
een donkerder kleur en een licht
bezeerde houding aangenomen.
.
Maakte je dit al eerder mee?
Herken je het? Zag je ooit bij een
vrouw, een vriend, een kind, door
zo’n teer gebaar zo’n teer verdriet?
Je bent ernaar op zoek gegaan
.
en keer op keer heb je
het zuchten van de wind
diep in jezelf nagedaan.
Er is daar iets, heel duidelijk,
maar het reageert niet.
.
Gedicht aan het begin van de lente
Rutger Kopland
.
Son of a beach
Zee, het zeer wijde gevoel
van te klein, bijna overbodig
ouder wordende billen waarin
nog iets trilt en schommelt
lopend naar de rommel die hij
heeft gevonden: wier, dooie
vis, slijm. Bukt, tot waar
het wit wordt tilt de wind
haar jurk op: zacht vlees. Kijk
naar de zee.
.
Met dank aan gedichten.nl
Mawaddes
Ethiopische versvorm
.
Elke keer sta ik weer versteld van de oneindig lijkende hoeveelheid versvormen die er zijn. Jaap van den Born heeft op het Vrije vers in zijn Reis om de wereld in 80 versvormen een vorm ontdekt die zijn origine vindt in Ethiopië.
Het is oorspronkelijk een kerkelijke hymne, gezongen bij de Vespers en ’s ochtend bij de Metten, maar het wordt volgens Jaap in Ethiopië ook in seculiere poëzie gebruikt. Toch dient er steeds enige verhevenheid in de inhoud aanwezig te zijn.
Een Mawaddes bestaat uit 9 regels met een heel eenvoudig rijmschema aaaaaaaaa, een metrum van alexandrijnen met een cesuur in het midden.
Een voorbeeld van Jaap van den Born:
.
Klooster
.
Geruisloos kom ik aan, zie hoe ik waardig schrijd
Met afgemeten pas, in wollig, bruin habijt
De wereld is ver weg, een wereld die ik mijd
Een wereld vol van zorg en geestelijke strijd
Waarvan ik, God zij dank, hierbinnen ben bevrijd
Hier heerst een kalme rust, geen afgunst en geen nijd
Ik kniel devoot terneer, ik bid en boet en wijd
Mijn tijd aan God de Heer; de mij gegeven tijd
Die hier afwezig lijkt en nutteloos verglijdt
.
ZICHTBAAR ALLEEN 