Maandelijks archief: augustus 2013
Poetry is sexy!
Reuring
.
Maandag 9 september sta ik samen met Alja Spaan, Delia Bremer en Ria Westerhuis bij Reuring in Alkmaar (Bagels & Beans, Koorstraat 29) alwaar ik een keur aan (nieuwe) gedichten zal voordragen. Voor meer informatie kun je terecht op http://www.reuringgedichten.nl
.
Digging
Seamus Heaney (1939 – 2013)
.
Eerder deze week overleed Seamus Heaney, Iers dichter en Nobelprijswinnaar voor de Literatuur in 1995, In 1966 debuteerde Heaney met de bundel ‘Death of a Naturalist’ waaruit het onderstaande gedicht komt. Voor een uitgebreide analyse van het gedicht kijk je op http://www.shmoop.com/digging-heaney/summary.html onder Stanza.
.
Digging
.
.
.
.
.
.
.
.
Poetry International
Uit mijn boekenkast: 25 jaar Poetry International
.
Pas geleden gekocht in een tweedehands boekenwinkel de bundel 25ste Poetry International Rotterdam, The future of the past. Een mooie verzamelbundel waarin terug wordt gekeken naar de eerste 25 jaar van Poetry international. Het boek komt uit 1994. We zijn inmiddels bij de 44ste editie aangekomen.
In dit boekwerk een overzicht van 80 dichters die in die eerste 25 jaar deelnamen aan Poetry International.
Alle grote dichters zijn vertegenwoordigd met een korte biografie en een gedicht in de eigen taal en in de vertaling in het Nederlands en Engels waar van toepassing. In de bundel ook nog een losse uitgave van De Rode Hoed i.s.m. SLAA, van september 1994 (waarschijnlijk was de eigenaar van het boek ook daar aanwezig geweest) met de titel: Hommage aan lucebert.
.
Uit de bundel een bijzonder gedicht van Brigitte Olesschinski in de Nederlandse vertaling van Joke Gerritsen,
.
Iets leegs, iets stils blijft achter
.
op het strand, dat zich grijs en open tegen de wind wrijft
een schoongespoeld lichaam, ontspannen, verwrongen
waarboven het lichter wordt
en donker en weer licht, terwijl in de oogkassen
langzaam het zout droogt, haast als een nieuw netvlies
zonder verzet
naar de hemel gericht, ogen bijna voor-
goed opgeslagen
.
Van Lucebert een kort gedichtje: Memories are made of this
.
Memories are made of this
.
Voor Siep
.
Maak jij voor straf
alle lange lussen af
en voor goed gedrag
zet ook nog als bewijs
alle puntjes op de i’s en op de ij’s
zo is het goed maar nu opgelet
schrijf alles nog eens over in het net
.
Uit: Troost de hysterische robot, 1989
,
Poëzie na de aardbeving
Christchurch, New Zealand
.
In de nacht van 3 op 4 september 2010 deed er zich in en om Christchurch (Nieuw Zeeland) een aardbeving voor met een kracht tussen 7.1 en 7.4 op de schaal van Richter. Hierbij liepen, vooral in het centrum van de stad, veel (historische) gebouwen aanzienlijke schade op.
Op 22 februari 2011 was er opnieuw een aardbeving in en om Christchurch. Hoewel de kracht minder was dan de beving van 2010 vielen er dit keer doden en was de schade veel groter dan in september 2010. Zeker 800 historische gebouwen zijn verwoest. Het dodental staat sinds zaterdag 5 maart 2011 op 165.
In de stad zijn vele gebouwen verwoest of beschadigd maar de inwoners van Christchurch zitten niet bij de pakken neer. Inmiddels zijn er talloze initiatieven om de stad weer een aantrekkelijk uiterlijk te geven en zijn kunstenaars en dichters actief op de meest beschadigde plekken.
Zo worden er op 20 plekken in de stad gedichten aangebracht op gebouwen ter herinnering en nagedachtenis aan de doden die er vielen bij de aardbeving. Van de 165 doden waren er mensen van 20 nationaliteiten. Van elk van die nationaliteiten zal een gedicht in de landstaal worden aangebracht. het eerste gedicht is er een van Garcia Lorca in het Spaans en Engels in een calligraffitistijl door Wongi Wilson. Andere gedichten zullen volgen ter nagedachtenis van inwoners uit o.a. China, Israël, Australië.
Het initiatief komt van Elise van Bentem die werd geïnspireerd door de gedichten op gebouwen in haar stad van herkomst Leiden (waar tussen 1992 en 2005 al 101 gedichten werden aangebracht in de openbare ruimte.
.
Wongi Wilson voor zijn calligraffiti gedicht.
.
Instant Poetry Wall
Een ander initiatief in Christchurch betreft het Urban Poetry Project op de muur van de voormalige muziekwinkel Begg’s music store. The Instant Poetry Wall. Het doel van deze muur is om de wederopbouw van Christchurch te visualiseren als een ongeschreven gedicht. De Instant Poetry Wall biedt een zwart schoolbord waarop in elke taal een instant gedicht kan worden geschreven met krijt. Dit mag een nieuw of een bestaand gedicht zijn. Dichters die hiervan gebruik maken kunnen van hun gedicht een foto maken en deze plaatsen op de speciale Facebookpagina https://www.facebook.com/Poetica.christchurch .
Het gedicht dat op deze pagina de meeste likes ontvangt zal een permanente plek krijgen in de stad.
De Instant Poetry Wall in Christchurch.
Voorbeeld van een gedicht geplaatst op de Facebookpagina.
http://www.stuff.co.nz/the-press/business/opensource/9058065/Mural-poem-honours-quake-victim
Literaire wandeling Leeuwarden
Deel 2: Poëzieroute Leeuwarden
.
Literaire wandelingen kunnen op de meest bijzondere manieren tot stand komen. Meestal zijn het enthousiaste vrijwilligers of liefhebbers die een literaire wandeling maken aan de hand van plekken waar een schrijver of dichter heeft gewoond en gewerkt. Een ander keer is het langs plekken waar gedichten te lezen zijn.
In Leeuwarden is de herkomst van de poëzieroute weer een andere. John te Loo is ereburger van de stad Leeuwarden. Ter gelegenheid van zijn afscheid als burgemeester van Leeuwarden in 1993 (waar hij vanaf 1983 burgemeester was) kreeg hij Het Metrum van de voetstap aangeboden. Gedichten van schrijvers die in Leeuwarden gewoond of gewerkt hebben zijn gegraveerd in hardstenen tableaus (waarvan een deel in het Fries) verspreid over de binnenstad.
In 2001 werd de wandeling die oorspronkelijk 10 gedichten kende uitgebreid tot 23 gedichten ook met gedichten van dichters die niet direct een link hebben met Leeuwarden. In de eerste versie waren gedichten van Eddy Evenhuis, Simon Vestdijk, Martin Veltman, D.A. Tamminga, Obe Postma, Michaël Zeeman, Theun de Vries, J. Slauerhoff, Baukje Wytsma, Kees ’t Hart te lezen. In 2001 werden gedichten van Albertina Soepboer, Remco Campert, Ivan Sergejevitsj Toergenew, Willem Frederik Hermans, Piet Paaltjens, Gerard Reve, Rutger Kopland, Judith Herzberg, Anne Feddema, Bertus Aafjes, Remco Ekkers, Willem Hussem, Ida Gerhardt toegevoegd.
.
Meer lezen over de poëzieroutes in Leeuwarden: http://www.poezieroute.nl/nieuws.html
Bij een slapend lichaam
Serge R. van Duijnhoven
.
Het mooie van een blog hebben (en de daarbij behorende lezers uiteraard) is dat je naar aanleiding van de dingen die je schrijft soms hele aardige en bijzondere tips en verwijzingen krijgt. Zo reageerde Serge R. van Duijnhoven (van Dichters dansen niet)op een bericht van mij waarin de link tussen muziek en poëzie wordt beschreven (categorie Poëzie en songteksten).
Het gaat om het volgende gedicht.
.
Bij een slapend lichaam
ik wil dat je mijn bedoelingen doorgrondt
ik wil dat je de prijs leert kennen van verlangen
de schaal van de dingen, ik wil dat je begrijpt
waarom men het aardige overwaardeert
ik wil je horen zeggen:
‘alles dient slechts om te winnen
alles is tactiek; wij spelen
allemaal’
ik wil dat men ons geheim zal bewaren
dat we elkaar geruisloos achtervolgen als jagers
ik wil dat we bereid zijn onze ziel in te zetten
zoals we een munt inwerpen bij een gokautomaat
ik wil de tijd terug dat ik wijs werd uit mijn dromen
ik wil de tekens terug die ik heb nagelaten op je huid
ik wil je kunnen voelen met mijn ogen in het donker
met mijn nagels nagaan waar je bent geweest
ik wil dat jouw handen me in koele lakens wikkelen
ik wil zien of jouw zijde van de mijne verschilt
ik wil dat je sterker zal zijn naar het einde
ik wil je laten denken dat je wint
ik wil dat je je zonder mij een vondelinge voelt
een zonderlinge in de leegte, ik wil je zien bibberen
in de kou. Ik wil je zwetend, warmgewreven
ik wil je hondsdol, biddend om berouw
ik wil dat je mijn gedachten kunt lezen
ik wil dat je mijn hart kunt raken
of de fatale plek. Het interesseert met niet
wie de wonden veroorzaakt. Het interesseert me niet
hoeveel het er zijn. Ik wil alleen belang stellen
in wat me beheerst. Ik wil op een prachtige plek zijn
als ik sterf. Ik wil kunnen verdrinken in een Rode Zee
me verwonden aan een giftig koraal, aanspoelen
op een hagelwit strand, met jouw smaak nog
op mijn lippen. Ik wil je niet kapotmaken
ik zou niet weten hoe. Kon ik maar zeggen:
ik zal je vergeten. Kon ik maar zeggen:
ik laat je met rust
maar liegen kan ik niet
ik denk altijd aan je, echt waar
ik zal voor altijd aan je denken
.
Serge schrijft over dit gedicht:
“Oorspronkelijk ontstond “Bij een slapend lichaam” als het resultaat van een soort gedachten experiment. Een vraag die ik in een gedicht verder uit wilde zoeken:
wat als de driften van een minnaar niet meer beteugeld kunnen worden. En hij in een onbezonnen vlaag van passie, razernij en bezitsdrang het object van zijn begeerte letterlijk laat stikken? Wat zou deze excessieve minnaar denken, doen en willen zeggen terwijl hij neerknielt bij het lichaam van zijn geliefde? Schiet hij in de kramp der ontkenning, wat ik vermoed, of breken de sluizen van zijn emotie en het zelfinzicht alsnog open? Wat zouden zijn laatste woorden tot haar zijn, alvorens hij de deur van haar slaapkamer zal vergrendelen? En hij met onbegrijpelijk kalme tred van de trap in haar studentenhuis afdaalt?
Over het algemeen reageren toehoorders teleurgesteld of zelfs gebeten wanneer ze van deze ontstaansgeschiedenis horen. Degenen die het gedicht dierbaar is, voelen zich bedrogen. Terwijl ik van mening ben dat ik de luisteraar pas echt zou bedotten als ik hier niets over zou vertellen. Ik neem het publiek, zo kun je wel stellen, dus juist in vertrouwen in plaats van het te bedriegen. En al is dit uitgangspunt niet iets wat de meeste mensen perse willen of hoeven te weten, waar is het wel.”
.
Dit gegeven is denk ik voor vele dichters bekend. Je schrijft een gedicht en uit de reacties van lezers en toehoorders krijg je terug waarover (zij denken) dat het gedicht gaat. Dit kan enorm afwijken van de bedoeling van de dichter. Volgens mij is dat juist de charme van poëzie, iedereen kan er in lezen wat hij/zij wil terwijl de dichter er wellicht iets heel anders mee bedoelde.
Van dit gedicht is een filmpje gemaakt “Zomaar goed” dat Henk Hofstede maakte voor het album en de theatershow “Prettige vooruitzichten” (2010) van Rick Treffers. Serge voegt daar nog aan toe:
Als tekstuele toevoeging aan dit knappe en gelaagde symfonische lied, dat te horen is op Treffer’s album “Prettige vooruitzichten” (2011), leest de dichter vanuit de coulissen bovenstaand gedicht voor. Als ware het een laatste groet aan een geliefde die achterblijft in bed. Op de drempel tussen nacht en dag, verleden en heden, wanhoop en begeerte, liefde en bezitsdrang.
.
.
Gedicht van Gerrit Achterberg
Gedicht
.
Omdat er zoveel mooie gedichten in staan nog maar een uit ‘Het Weerlicht op de kimmen’ van Gerrit Achterberg .
.
Continuïteit
.
Gij gist in mij met ongestorvenheid.
Wat gij zonder uw dood had kunnen zijn
wil met zijn voortzetting tesamen zijn
volgens de wet der continuïteit
.
Aan beide zijden van de spa die splijt,
kronkelt de worm en weet zich zonder eind.
En de geamputeerde voelt nog pijn
in voet of hand die hem is afgezet
.
Zo ook beweegt zich langs dezelfde lijn
van onze zielen de saamhorigheid,
stip en gedachtestreep ten spijt.
.
.