Site-archief

Nietzsche

De zon verzinkt

.

In zo’n grappig klein kastje, zeg maar mini boekenkastje in een tuin ergens bij mij in de wijk, lagen wat tijdschriften. Die kom je zelden tegen in dit soort kastjes, meestal staan er hele oude, vrijwel onleesbare boeken of romans in, maar in dit geval lagen er ook een aantal Filosofie Magazines. Op de cover van één van die magazines stond de intrigerende kop (vond ik tenminste) ‘Dat alles ben ik’ de wanhopige poëzie van Nietzsche.

Ik wist niet dat Nietzsche (1844-1900) ook dichter was (maar een dag niets geleerd is een dag niet geleefd nietwaar) dus heb ik het artikel met veel belangstelling gelezen. De schrijver van het artikel Maarten Doorman gaat in op de gedichten (en de vertaler Ard Posthuma en inleider Piet Gebrandy van de bundel) en stelt dat de poëzie van Nietzsche niet tot de beste van de Duitse dichtkunst behoort en aanleunt tegen de poëzie van Hölderlin, Novalis en Heine.

De filosofen Martine Prange en Mariëtte Willemsen, zo schrijft Doorman , betogen in de essays waarmee de bundel besluit dan ook dat Nietzsches gedichten vooral de moeite waard zijn voor verder begrip van zijn filosofie. Als dichter kan hij niet tippen aan Goethe, stelt Prange. Maar ze benadrukt diens invloed op Nietzsches werk.

Op zoek naar gedichten van Nietzsche (de bundel ken ik niet) kwam ik uit bij de geweldige website dbnl.org  alwaar ik, in vertaling van Khalil Touqâne en in het Duits het gedicht ‘De zon verzinkt’ ( Die Sonne sinkt) vond.

.

De zon verzinkt

1

Niet lang meer zul je nog dorst hebben,
        mijn hart in sintels!
Beloften gaan door de lucht,
uit onbekende monden blaast het mij toe:
       de grote koelte komt.
Heet stond mijn zon ’s middags boven mijn hoofd:
wees gegroet om jullie komst,
       jullie onverwachte winden,
koele geesten in de namiddag!
Vreemd en rein stroomt de lucht.
Loenst de nacht mij niet aan
met haar scheve
       verleidersblik?
Blijf sterk, mijn dapper hart!
Vraag niet: waarom?
.
2
Dag van mijn leven,
de zon verzinkt!
Reeds staat de gladde
      vloed verguld.
Warm ademt de rots:
       sliep in de middag
het geluk daarop zijn middagslaap?
In groene schijnsels
klimt geluk langs de bruine afgrond omhoog.
Dag van mijn leven,
het loopt tegen de avond!
Reeds gloeit je oog,
half gebroken,
van je dauw welt reeds
      tranengedruppel,
reeds loopt het purper van je liefde
over witte zeeën:
je laatste aarzelende zaligheid.
.
3
Gouden vrolijkheid, kom!
      Jij geheimste,
zoetste voorsmaak van de dood!
Liep ik mijn weg soms te snel?
Nu pas, nu mijn voeten moe zijn,
      haalt je blik mij nog in,
      haalt je geluk mij nog in.
Rond mij slechts golven en spel.
      Wat ooit zwaar was,
verzonk in blauwe vergetelheid.
Ongebruikt staat mijn kaan.
Storm en vaart – hoe verleert zij die!
      Wens en hoop zijn verdronken,
      glad liggen ziel en zee.
Zevende eenzaamheid!
      Nooit ondervond ik
dichter bij zoete zekerheid,
een warmere blik van de zon.
Gloeit niet het ijs op mijn toppen nog?
      Zilver, licht, als een vis
      zwemt nu mijn bootje naar buiten..
.