Site-archief

poëzieles

Acrostichon, Elfje, Haiku of Luule

.
Afgelopen maandag mocht ik weer een gastles poëzie geven bij Bart, vriend en docent van het Farel college in Ridderkerk. Dit keer in klas H1A. In de onderbouw geef ik eerst een korte uitleg van het kleine gedicht en vertel ik iets over het elfje, het acrostichon (het naamgedicht of lettervers) de haiku en de luule. Zoals altijd zijn er leerlingen die heel enthousiast zijn en er zijn er die er eigenlijk helemaal geen zin in hebben.
.
De uitdaging voor mij is dan om ze toch mee te krijgen. En eigenlijk is dat helemaal niet zo moeilijk want als je ze eenmaal aan het schrijven krijgt dan komen ze vaak (onbedoeld) met hele leuke, grappige en zinnige ingevingen. Ironie, zelfspot, binnenrijm, alliteraties, experimentele poëzie en andere vormen van poëtische vormen en stijlmiddelen komen voorbij zonder dat ze weten dat het dat is. Als ik ze dan vertel dat ze iets goeds of leuks hebben geschreven zie je ze soms heel verbaasd glunderen.
Net als de vorige keren heb ik beloofd de leukste en beste hier te delen.
.
Elfje van Damla (betekent druppel in het Turks).  Haar hobby was zwemmen.
.
Zwemmen
altijd vermakelijk
trainingen minder leuk
toch blijft het fun
Bommetje!
.
Een naamgedicht van Aya
.
Ach, we hebben hierna wiskunde
Yeah maar we zijn na wiskunde wel uit
Ach, maar wel eerst wiskunde overleven
.
Deze van Julliët vind ik ook leuk omdat ze de verschillende vormen heeft gecombineerd.
Gedicht
er zijn
meerdere soorten gedichten
zoals haiku en naamgedicht
elfje
.
Of die van Yarah (naamgedicht) net als vele andere leerlingen hebben ze een Y in hun naam en dat is nou eenmaal niet eenvoudig want zoveel woorden zijn er niet met een Y
.
Yoghurt is lekker
Andere woorden zijn er niet voor
Redelijk moeilijk om dit te doen
Als dit niet zou lukken zou ik iets anders doen
Hobby’s als voorbeeld
.
Een elfje van Damian
.
Balen
wat koud!
het sneeuwvlokje valt
de egel gaat slapen
Winter
.
Of deze van Julian
.
Klein
druk dier
hamster op wieltjes
rennen, draaien, spelen, rusten
schattig
.
En nog een elfje van Shivano
.
Zoet
kleurrijk goedje
snoepjes in hand
likken, zuigen, kauwen, slikken
verslavend
.
Tot slot nog een compliment voor Yarah en Jakira die van elk van de vormen een voorbeeld hebben ingeleverd. Ik vond het heel leuk om bij klas H1A een gastles te verzorgen en als ik de vraag weer krijg zal ik hier zeker weer positief op reageren.
.

Les in poëzie

Korte gedichten

.

Na een gastles op het Lyceum Rotterdam was ik opnieuw gevraagd door vriend Bart (docent Nederlands) maar nu voor een gastles aan de Montessori MAVO Rotterdam voor een brugklas. Omdat de lesuren hier 80 minuten duren (in tegenstelling tot het Lyceum waar ze 50 minuten duren) had ik mijn lesstof uitgebreid. Dit keer niet alleen een korte introductie over het korte gedicht met een uiteenzetting van de haiku, het elfje en de luule maar dit keer aangevuld met het naamgedicht of acrostichon.

Een acrostichon (ook: naamdicht of lettervers) is een gedicht waarvan bepaalde, meestal de eerste, letters van iedere regel of strofe, achter elkaar gelezen zelf ook een woord of zin vormen. Betreft het niet de eerste, maar de middelste letters, spreekt men ook wel van een mesostichon. Het woord acrostichon is een samenvoeging van de Griekse woorden akros (uítstekend) en stichos (rij, vers).

Misschien het de beroemdste maar niet perse bekendste naamgedicht is de tekst van het Nederlandse volkslied, het Wilhelmus, waarvan de eerste letters van de coupletten in de originele spelling samen de naam ‘Willem van Nassov’ vormen. In de tijd dat het Wilhelmus werd geschreven waren de u en de v uitwisselbaar.

Dit keer een kleine klas met 12 leerlingen maar de resultaten waren opnieuw verrassend. Na soms een aarzelende start schreven alle leerlingen een gedicht (de meeste een elfje of een naamgedicht). Sommige leerlingen bleken over een goeie fantasie te beschikken. Hier een paar voorbeelden van een luule (in dit geval een klankgedicht), een naamgedicht en twee elfjes.

.

Gesprek

.

bla bla

bla bla

bla bla

bla bla

SCHREEUW

bla bla

bla bla

bla bla

SSST….

.

Lekker buiten

In de zon

Super gezellig met elkaar

Appeltaart erbij en klaar

.

Tas

op school

met de fiets

huiswerk moet je maken

zwaar

.

Potlood

schetsen maken

en dan overtrekken

uitgummen en dan klaar

kunstwerk

.