Hella Haasse
Virgo
.
Regelmatig kom ik erachter dat er schrijvers zijn, die ik eigenlijk alleen maar ken als prozaschrijver, die naast hun prozawerk ook poëzie hebben geschreven. Opmerkelijk vaak wordt er gedebuteerd met poëzie waarna men zich op de proza werpt. Blijkbaar is poëzie een mooie kruiwagen om schrijver van proza te worden. En nu is er opnieuw een schrijver waarvan ik ontdek dat zij ooit poëzie schreef namelijk Hella Haasse. Hella Haasse (1918-2011) debuteerde met een dichtbundel in 1945. Daarna zou er van haar nauwelijks nog poëzie in druk verschijnen, tot er in 2006 plotseling acht gedichten opdoken in het Vlaamse literaire tijdschrift ‘Het Liegend Konijn’. De enige informatie die erbij stond was: Deze gedichten zijn uit de jaren 1960-1980.
De 22 gedichten in haar debuutbundel getiteld ‘Stroomversnelling’ schreef ze op haar zeventiende. Zelf beschouwde ze dit bundeltje als jeugdzonde. En hoewel ze weliswaar poëzie bleef schrijven (haar archief bevat enkele schriften en een flinke map met grotendeels ongepubliceerde poëzie) zou een tweede bundel er nooit komen. Wil je meer hierover lezen kijk dan op op de site https://literatuurmuseum.nl
In de verzamelbundel ‘Ik ben genoemd Meisje en Vrouw’ 500 gedichten over de vrouw uit de Nederlandstalige letterkunde, samengesteld door Christine D’haen uit 1980, is een gedicht uit haar bundel ‘Stroomversnelling’opgenomen getiteld ‘Virgo’ wat me op de een of andere manier aan Marieke Lucas Rijneveld deed denken.
.
Virgo
.
Zij is een wezen tussen vrouw en knaap –
Zij heeft de strakke passen van een jongen
Soms ligt zij als een poes inééngedrongen:
Dan schijnt zij vrouw, en glimlacht in haar slaap.
.
Haar ogen zijn van amber, en die weten
veel wegen, die haar mond aan geen verraadt –
Zij spiegelt zich in ’t water als zij baadt
Haar lijf is rank en koel en nooit bezeten.
.
Zij houdt van lichte bloemen zonder geur,
lang kan zij zwemmen in de groene bronnen –
Zij leest veel en aandachtig, zoals nonnen
dat doen, alléén, achter gesloten deur
.
terwijl het zonlicht aan de wanden fluistert
en ’t glas-in-lood raam donker glanst als wijn.
Zij heeft de trots van hen, die eenzaam zijn,
een hart dat wacht en aan de stilte luistert. –
.
Geplaatst op 22 maart 2021, in Dichtbundels, Favoriete dichters, Gedichten in thema's en getagd als 17 jaar, 1918, 1945, 1960-1980, 1980, 2011, 22 gedichten, 500 gedichten over de vrouw uit de Nederlandstalige letterkunde, Christine D'haen, debuut, dichtbundel, dichter, gedicht, gedichten, Hella Haasse, het Liegend Konijn, Ik ben genoemd Meisje en Vrouw, jeugdzonde, literatuurmuseum.nl, m gedichtenbundel, Marieke Lucas Rijneveld, poëzie, poëziebundel, schrijver, Stroomversnelling, verzamelbundel, Virgo, Vlaams literair tijdschrift. Markeer de permalink als favoriet. 5 reacties.





Wat een bijzonder, en bijzonder mooi gedicht.
Behalve de overgang in de derde strofe van de derde versregel naar de vierde:
[…] zoals nonnen / dat doen, alléén, achter gesloten deur
Schonkig, lelijk. Waarom?
En waarom niet “zoals nonnen / doen, alléén, achter hun gesloten deur”?
Onvermogen kan het niet zijn, gezien het geheel. Een opzettelijke weeffout wellicht, om de volmaaktheid te verknoeien met een kras? Nodig wellicht ons te laten voelen dat die non geen volgelinge is van Sappho (Sapfo, pardon)?
Dit gedicht mag dan jeugdwerk zijn, het lijkt wel te preluderen op een motief dat voorkomt in de roman “Een nieuwer testament” (die ze haar beste noemde): de spanning tussen gladde volmaaktheid/hoofse vormen en de menselijkheid/sociale bewogenheid die zich zou hebben voorgedaan in het ‘geheime’ — of schizoïde — leven van “laatste der klassieke dichters” Claudianus, nadat hij de wormstekige luister van keizer Honorius’ hof de rug zou hebben toegekeerd Anno Domini 404: het jaar waarin hij zweeg en volgens velen jong stierf?
Ik ben je zoals steeds erkentelijk, Wouter, voor deze (zoveelste) intrigerende blog.
PS: Het eerste ‘wellicht’ moet weg, ik weet niet hoe. Géén weeffout.
Zeer bijzonder, Hella Haasse!
Pingback: Michel Houellebecq | ZICHTBAAR ALLEEN
Pingback: Liefde is business | ZICHTBAAR ALLEEN