Site-archief
Retour
Versvormen
.
In de loop de jaren zijn al verschillende versvormen de revu gepasseerd op dit blog maar de laatste was alweer van enige tijd geleden. Daarom vandaag aandacht voor de Retour. Deze versvorm telt 3 strofen verdeelt over negen regels. De eerste strofe heeft twee regels, de tweede strofe drie regels en de laatste strofe is vierregelig. Het rijmschema is ab abc bcac en het metrum is bij voorkeur pentameter maar dat is geen voorwaarde. Het leuke van deze vorm is dat het gedicht eindigt met het beginwoord (de beginwoorden), maar dan wel in verschillende betekenis. Een voorbeeld van Drs. P. (wie anders zou je bijna denken):
.
Retour
.
Retour wil zeggen dat men weer zal keren
Van ergens naar het punt waar men begon
Tuin van Eros
Jan Engelman
.
De dichter, kunst- en cultuurcriticus en essayist Jan Engelman (1900 – 1972) is voornamelijk bekend geworden vanwege zijn gedicht ‘Vera Janacopoulos’, dat volgens sommigen een typisch voorbeeld is van poésie pure waarbij de schone klank en de symboliek hiervan belangrijker zijn dan de betekenis.
Simon Vestdijk heeft in zijn studies over poëzie, ‘De glanzende kiemcel’ uit 1942, aannemelijk gemaakt dat gedichten als ‘Vera Janacopoulos’ niet alleen gebaseerd zijn op klanken, maar dat de betekenissen van de afzonderlijke woorden wel degelijk bijdragen aan de poëtische sfeer van het gedicht. Het gedicht werd na verschijnen in een tijdschrift meteen beroemd, en door sommigen wat belachelijk gevonden, of zelfs het “einde der poëzie” zoals door de hoogleraar Nederlands, Nico Donkersloot.
Engelman was zowel om zijn opvattingen en gedichten als vanwege zijn persoonlijke leven omstreden in het literaire leven van vóór de Tweede Wereldoorlog. Hij zou er een losse seksuele moraal op nahouden, hoewel hij zich hierover nooit expliciet heeft uitgelaten. Toch kreeg Engelman in zijn actieve jaren als dichter verschillende literaire prijzen zoals de Constantijn Huygensprijs voor zijn gehele oeuvre in 1954.
.
Uit zijn bundel ‘Tuin van Eros’ uit 1932 het gedicht ‘Vera Janacopoulos’ met de bekende openingszin “Ambrosia, wat vloeit mij aan?”.
.
Vera Janacopoulos
Cantilene
Ambrosia, wat vloeit mij aan?
uw schedelveld is koeler maan
en alle appels blozen
de klankgazelle die ik vond
hoe zoete zoele kindermond
van zeeschuim en van rozen
o muze in het morgenlicht
o minnares en slank gedicht
er is een god verscholen
violen vlagen op het mos
elysium, de vlinders los
en duizendjarig dolen
.
Met dank aan Wikipedia en gedichten.nl
Atari computer en poëzie
Super Atari Poetry
.
Poëzie is overal en in de meest onverwachte vormen. Zo kwam ik de Super Atari Poetry multiplayer game tegen. Nu kennen de meeste van ons de Atari vooral als een van de voorlopers van de huidige generaties spelcomputers uit de jaren 80 van de vorige eeuw. Atari Inc. is een voormalige Amerikaanse producent van arcadespellen, spelcomputers en homecomputers dat in 2013 failliet ging.
Super Atari Poëzie is een multiplayer game installatie die spelers in staat stelt om meer 1000 verschillende gedichten te maken. Het werk is gemaakt van 3 Atari 2600 consoles, joysticks, zelf vervaardigde cartridges en oude televisies. Elke patroon bevat een groep verzen die constant in kleuren veranderen en kunnen worden gemanipuleerd met een joystick. Op deze manier kan het publiek ofwel de gedichten bevriezen of bewegen in kleuren of gewoon voor- en achteruit in de gedichten scrollen. De 3 gedichten die te lezen zijn op de schermen produceren een interactief en samenhangend gedicht waarbij de betekenis en chromatische structuur steeds verandert.
Deze opstelling is bedacht door kunstenaar Yucef Merhi en is een vervolg op eerdere projecten van deze kunstenaar als The Poetic Klok, 1997; De Poëtische Machine, 1998 en Poetic Dialogues, 2000- 2005. Meer informatie over het werk van deze kunstenaar/dichter/computerprogrammeur uit Venezuela is te lezen op http://www.cibernetic.com/
.
Words do come easy
Ebon Heath’s visuele poëzie
.
Ik kom niet goed uit mijn woorden. Kent u die uitdrukking? Nou Ebon Heath komt heel goed uit zijn woorden want zij vormen de basis van zijn visuele poëzie of typografische mobiles. Ebon Heath is een van de meest veelbelovende kunstenaars van het moment en zijn kijk op typografie is pure visuele poëzie. Woorden zien er verbazingwekkend uit, ze vormen hun eigen structuren, ze dansen en bewegen en toch staan ze stil. In het universum van Ebon Heath, kruipen woorden uit hun schulp, gaan ze leven levend en vertellen ze ons hun verbazingwekkende verhalen.
Op de vraag hoe Heath tot deze vorm van visuele poëzie is gekomen antwoord hij in een interview op: http://www.yatzer.com/1690_ebon_heath_and_his_visual_poetry : “Deze visuele reis begon als een liefdesrelatie met letters en een vraag: hoe kunnen we onze typografische taal met de lichamelijkheid van onze lichaamstaal laten fuseren? Ik wil dat mijn taal springt, schreeuwt, fluistert en danst, versus het platte, dode en slapende, om te worden gebruikt en weggegooid, zonder zorg voor haar ingewikkelde schoonheid van vorm, functie en betekenis.”
Ebon Heath woont en werkt in Brooklyn, Berlijn en Bali. Meer van zijn bijzondere werk is te zien op zijn website http://listeningwithmyeyes.com
.
Waar gaat het eigenlijk over?
De betekenis van een gedicht
De titel boven dit stukje is natuurlijk geleend van Theo en Thea, twee jeugdhelden. Toch dekt dit de lading van wat ik hier met jullie wil delen. Als dichter krijg je nog wel eens de vraag waar een gedicht nu eigenlijk over gaat. Mijn antwoord is dan altijd een wedervraag: Waar denk jij dat het gedicht over gaat? Natuurlijk wordt elk gedicht geschreven vanuit een bepaalde gedachte of voorval of zomaar vanuit een inspirende gebeurtenis (en dat kan werkelijk van alles zijn) maar het belangrijkste voor mij is wat de lezer er uit oppikt of meeneemt. Toch kan een uitleg soms heel verhelderend werken. Ik kwam het volgende stukje en gedicht tegen op de site van Barbara Weibel.
Martin Galvin, described for me the background for his poem, “Passive Aggressive.” He was sitting in an airport terminal. Across the aisle sat a young woman with two young men seated on either side of her. “She was so obviously trying to impress one of these young men by regaling him with tales of her travels,” Martin explained. “But she used the word ‘like’ three times in every sentence.” His poem so clearly captures the essence of his experience:
PASSIVE AGGRESSIVE
by Martin Galvin
It’s like I just like have to kiss
a boy in every city where I am like at.
It’s just so totally like I do this. Kiss.
So I am like last year? in Florence?
Italy? So weird.
I mean totally it was like so weird
I hadn’t like kissed like one of them?
And I was so totally like bummed.
So I see this really like old man
at the airport and like it’s what
I do so I go totally up to him and like
kiss him and it was totally like weird.
He was like twenty-seven and his wife
– it was like Like. She was like
so passive aggressive. Like sulked.
I was just like. It was like I did it?
Like totally kept my kiss list going? Weird.
Over taalvervuiling gesproken.
ZICHTBAAR ALLEEN 