Site-archief
Stad van schrijvers
Antwerpen
.
In 2004 was Antwerpen Wereldboekenstad of zoals het officieel heette World Book Capital 2004. Vanwege haar bijzonder rijke aanbod als boekenstad (Antwerpen beschikt over prachtige archieven, bibliotheken en musea alsmede twee grote boekenbeurzen, uitgeverijen en boekhandels, literaire festivals en een veelvoud aan literaire organisaties). Enige jaren geleden heb ik samen met een aantal collega bibliotheekdirecteuren een bezoek gebracht aan Antwerpen en toen viel me al op dat de gemeente een ambtenaar speciaal voor boeken en literatuur had, iets wat ik nergens ooit ben tegen gekomen.
Wat Antwerpen ook boekenstad maakt is het grote aantal schrijvers dat er woont en werkt. In 2004 zette de stad samen met partners een uitgebreid programma op, ABC2004. Artistiek coördinator was Michaël Vandebril. Met steun van de Antwerpse bibliotheken werd het project ‘Levende schrijvers’ opgezet, een portrettengalerij van 26 ‘Antwerpse’ auteurs. Een deel is in Antwerpen geboren en getogen in de stad een ander deel is er komen wonen en werken.
De fotograaf Andy Huysmans portretteerde dichters, romanciers, scenaristen en theaterauteurs in hun huiselijke omgeving. Alle schrijvers werd gevraagd een gedicht of tekstfragment te kiezen bij de foto. Alle foto’s en gedichten/tekstfragmenten verschenen in een boek met de titel ‘Levende schrijvers’. Veel dichters dus met bekende namen als Bart Moeyaert, Hugo Claus, Peter Holvoet-Hanssen, Joke van Leeuwen en Ramsey Nasr. Maar ook Marcel van Maele (1931 – 2009). Deze dichter, beeldhouwer, prozaïst en toneelschrijver schreef ‘rebelse’ poëzie, in taal vol neologismen die breekt met semantische en syntactische regels. Hij was een van de leidende figuren van het tijdschrift Labris (1962-1976), waarin een experimentele stijl prominent aanwezig was. Hij was lid van de Zestigers . Van Maele was de laatste 20 jaar van zijn leven volledig blind.
In de bundel is hij met foto en het gedicht ‘Onverwoord’ opgenomen.
.
Onverwoord
.
Als fluistervinken ingedut
wachten woorden op mondig worden
en dromen forellen en metgezellen,
flarden heimwee en zaligheid.
.
En de dichter, hij nadert
de bron waarin de woorden worden
en legt er een oorsprong ver
zijn oren te kijk.
.
En later als het water luider wordt,
als de klanken zich verbeelden,
als de taal haar tanden in de tongen slaat,
spring in ’t veld oplaaiend lawaai.
.
En hoe bij het doven van de geluiden
woorden ontstaan, hoe ze naar handen tasten
zodat de dichter ze kneden moet. En hij die
watertandend naar woorden dorst mag mee
naar zee.
.
Hunebed voor grappenmakers
Frederik Lucien De Laere
.
De Vlaamse dichter Frederik Lucien De Laere (1971, Brugge) was in 2007-2008 stadsdichter van Damme dat zich al jarenlang profileert als boekenstad van Vlaanderen. De Laere publiceerde de dichtbundels “Paniek in het circus” (2003), “De Martelgang” (2006), “Secuur” (2010), “In uiterste staat” (2016) en “Opabinia” (2019). Zijn werk werd opgenomen in verschillende literaire magazines en bloemlezingen (waaronder die van Komrij ‘Nederlandse poëzie van de 19de tot en met de 21ste eeuw in 2000 en enige gedichten’ ).
Hij was stichtend lid van de eigenzinnige dichtersgroep ‘ Het Venijnig Gebroed’ en nam zowel individueel als met de groep deel aan verschillende literaire optredens en happenings zoals Theater aan Zee, het Lowlands-festival, Dichter aan huis, Poetry International en Crossing Border. Daarnaast schrijft De Laere een blog http://frederikluciendelaere.blogspot.com/. De poëzie van De Laere bestrijkt een breed spectrum van onderwerpen en hij hanteert diverse stijlen. In de vroege gedichten heerst een surrealistische en bevreemdende sfeer, die doet denken aan Paul Snoek en Gust Gils.
Uit zijn bundel ‘De Martelgang’ uit 2006 koos ik het gedicht ‘ Hunebed voor grappenmakers waaruit die bevreemdende sfeer goed naar voren komt.
.
Hunebed voor grappenmakers
.
Dit is de laatste rustplaneet
van de lustelozen
die zich in de hozen van de aardse decennia
niet konden vinden, laat staan
in de schuilkelders van de ernst.
.
Klinkt zijn lach nog zeg,
in de verre velden, de kwelders van weleer
waar het zoutgehalte
de humor net niet verorberde?
.
Tegen de vergetelheid
en het tot stof wegwaaien
liet hij zichzelf paaien
met een stenen tafel
waarop de moppentappers na hem
het gebod aflegden
en bij wijze van grap
al grommend werden geofferd.
.
Poëzie en Prozaroute
Op de pedalen van het woord
.
Poëzie & Proza-fietsroute Oost-Achterhoek
Fietsroute van 70 km vanuit Bredevoort langs diverse plekken in de Oost Achterhoek, waarover Poëzie en Proza is geschreven.
De routebordjes zijn voorzien van een afbeelding van een boek met pennenveer. Vanuit Boekenstad Bredevoort voert de route langs diverse plekken in de Oost-Achterhoek, waarover poëzie en proza is geschreven. De route kan bij ieder routebordje worden gestart, waaronder die bij zes Toeristische Overstappunten (TOP’s).
.
Routeboek
Het 192 pagina’s tellende routeboek Op de pedalen van het woord maakt deel uit van de Poëzie & Proza-route. Naast een routekaart bevat het boek ruim zestig teksten, die samen een pittig mengsel vormen van gedichten en prozafragmenten uit heden en verleden.
Ze zijn ontleend aan gedichten- en verhalenbundels, romans, liederen of toneelstukken en afkomstig van landelijk of Achterhoeks bekende schrijvers en dichters, zoals Gerrit Komrij, Maarten ’t Hart, Drs. P, Joost van den Vondel, Gerrit Achterberg, Piet Gerbrandy, Hans Keuper en Henk Krosenbrink. De teksten zijn opgetekend in het Nederlands uit de 17e tot en met 20e eeuw of het Achterhoeks dialect. Ook teksten in het Engels en Duits worden gebruikt.
Door de teksten onderweg in een passend decor te lezen, krijgen ze extra zeggingskracht en diepgang. De lezer kijkt als het ware mee over de schouder van de auteur en ontdekt zo de inspiratiebron van de literaire tekst.
Het routeboek Op de pedalen van het woord is verkrijgbaar bij de VVV-kantoren en boekhandels in de (Oost) Achterhoek en kan ook besteld worden via e-mail info@achterhoektoerisme.nl
.
Luisterlocaties
Onderweg zijn er drie locaties waar zogenaamde luisterplekken zijn ingericht. In het routeboekje zijn, naast alle literaire teksten, ook verscheidene cultuur-historische wetenswaardigheden opgenomen.
De luisterlocaties zijn Herberg Erve Kots (tussen Lievelde en Groenlo), Restaurant Sevink Mölle (tussen Meddo en Winterswijk) en Uitspanning De Woord in Winterswijk-Corle.
.
Twee dagen
Gezien de lengte van de fietsroute en het grote aantal stoppunten onderweg, raden de initiatiefnemers aan, de route te fietsen in twee dagen of via de bijgeleverde routekaart een routeverkorting te nemen.
.
Initiatief
De Poëzie & Proza-fietsroute Oost Achterhoek is een initiatief van het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme en gerealiseerd in samenwerking met het Achterhoeks Bureau voor Toerisme, Recreatieschap Achterhoek-Liemers, Bredevoort Boekenstad, Staring Instituut, Stichting Achterland en Hans Mellendijk.
.
ZICHTBAAR ALLEEN 