Site-archief

Graf te Blauwhuis

Gerard Reve

.

Op de radio hoorde ik een discussie over Gerard Reve (1923-2006). Was Reve een geweldige schrijver of vooral een op sensatie gericht persoon. Het leek mij een enigszins overdreven discussie gezien de status die Reve heeft en de vele liefhebbers van zijn werk. En ja, Reve was er wel de man naar om als hij dat nodig vond, nog wat olie op een smeulend vuurtje te gooien, maar dat staat wat mij betreft los van zijn enorme waarde voor de Nederlandse literatuur. Als ik alleen al denk aan wat zijn roman ‘De avonden’ uit 1947 teweeg heeft gebracht na verschijnen.  In een opiniepeiling uit 2002 plaatsten leden van de Maatschappij voor de Nederlandse Letterkunde ‘De avonden’ op de eerste plaats van de werken sinds 1900 in de Nederlandse canon.

Maar ook op poëziegebied heeft Reve betekenis. In zijn reisbrievenboek ‘Nader tot U’ uit 1966 waarin veel van de poëzie van Gerard Reve is opgenomen, blijkt Reve ook een begenadigd dichter te zijn. Voor de ware poëzieliefhebber is dit allemaal geen nieuws. Daarom, om nog maar eens te onderstrepen dat Reve naast schrijver van verhalen, romans en brieven ook zeker dichter was het gedicht ‘Graf te Blauwhuis’ dat ik nam uit ‘Verzamelde gedichten’ uit 2007.

.

Graf te Blauwhuis

(voor buurvrouw H., te G.)

.

Hij rende weg, maar ontkwam niet,

en werd getroffen, en stierf, achttien jaar oud.

Een strijdbaar opschrift roept van alles,

maar uit het bruin Geëmaljeerd portret

kijkt een bedrukt en stil gezicht.

Een kind nog. Dag lieve jongen.

.

Gij, die Koning zijt, dit en dat, wat niet al, ja ja, kom er eens om,

Gij weet waarom het is, ik niet.

Dat Koninkrijk van U, weet U wel, wordt dat nog wat?

.

Betere tijden

Remco Campert

.

Toen de discussie rondom het stopzetten van het geschiedenis programma ‘Andere tijden’ bij de NPO begon moest ik meteen aan het positieve gedicht ‘Betere tijden’ van Remco Campert (1929) denken. En dan met name de laatste zin ‘en hoop op beter tijden’. Los van het televisieprogramma een heel actuele zin waar denk ik iedereen naar snakt. Inmiddels is bekend dat het programma blijft (weliswaar nog maar eenmaal per maand en dan wat langer, maar klaagt er?) en dus zou je kunnen zeggen dat de betere tijden zijn aangebroken (of misschien dat de slechte tijden wat minder slecht zijn dan ze lijken). Hoe dan ook, een fraai gedicht van de oude meester.

Uit de bundel ‘Alle bundels’ uit 1976.

.

Betere tijden

.

Zomer in de stad
iedereen maakt zowaar
een beetje ’n gelukkige indruk
alles is glanzend warm
huiden en huizen
ik eet meer fruit
morgen word ik veertig
en gisteren liepen ze op de maan
geef vrede een kans
en hoop op betere tijden

.

De dingen zijn veranderd

Bob Dylan

.

Toen zanger en muzikant Bob Dylan in 2016 de Nobelprijs voor de literatuur werd toegekend was dat reden tot veel discussies. Sommige schrijvers en dichters vonden het een klap in het gezicht van echte schrijvers en andere vonden het zeer terecht dat de zanger en liedjesschrijver deze prijs kreeg om het poëtische gehalte van zijn songs. Ik ken persoonlijk iemand, Alja Spaan, die heel blij was toen Dylan de prijs kreeg, en zij was zeker niet de enige.

Hoe het ook zij, iedereen is het wel over eens dat Dylans teksten een grote poëtische kracht hebben. In 2000 maakte Dylan het album ‘Wonderboys’ muziek bij de gelijknamige film waarvoor hij genomineerd werd voor de Grammy Award voor Best Rock Voacal Performance. Op dit album staat het nummer ‘Things have changed’. Beoordeel zelf of je de tekst poëtisch vindt of niet.

.

Things Have Changed

.

A worried man with a worried mind
No one in front of me and nothing behind
There’s a woman on my lap and she’s drinking champagne
Got white skin, got assassin’s eyes
I’m looking up into the sapphire tinted skies
I’m well dressed, waiting on the last train
.
Standing on the gallows with my head in a noose
Any minute now I’m expecting all hell to break loose
.
People are crazy and times are strange
I’m locked in tight, I’m out of range
I used to care, but things have changed
.
This place ain’t doing me any good
I’m in the wrong town, I should be in Hollywood
Just for a second there I thought I saw something move
Gonna take dancing lessons do the jitterbug rag
Ain’t no shortcuts, gonna dress in drag
Only a fool in here would think he’s got anything to prove
.
Lotta water under the bridge, lotta other stuff too
Don’t get up gentlemen, I’m only passing through
.
People are crazy and times are strange
I’m locked in tight, I’m out of range
I used to care, but things have changed
.
I’ve been walking forty miles of bad road
If the bible is right, the world will explode
I’ve been trying to get as far away from myself as I can
Some things are too hot to touch
The human mind can only stand so much
You can’t win with a losing hand
.
Feel like falling in love with the first woman I meet
Putting her in a wheel barrow and wheeling her down the street
.
People are crazy and times are strange
I’m locked in tight, I’m out of range
I used to care, but things have changed
.
I hurt easy, I just don’t show it
You can hurt someone and not even know it
The next sixty seconds could be like an eternity
Gonna get lowdown, gonna fly high
All the truth in the world adds up to one big lie
I’m love with a woman who don’t even appeal to me
.
Mr. Jinx and Miss Lucy, they jumped in the lake
I’m not that eager to make a mistake
.
People are crazy and times are strange
I’m locked in tight, I’m out of range
I used to care, but things have changed
.

Rimas Dissolutas

Provençaalse troubadourzang

.

Er bestaan vele (vaste) versvormen, ik beschreef er in het verleden al meerdere. Vandaag aandacht voor de Rimas Dissolutas. Hoewel Rimas Dissolutas (ook wel de coblas unisontantis genoemd) doet denken aan iets uit de Romeinse tijd, komt deze versvorm voor in de Provençaalse troubadourzang.

Het bestaat uit een vrij aantal vierregelige strofen, allemaal met dezelfde rijmklank ABCD en afgesloten door een tweeregelig envoi, CD. Het metrum is vrij. Volgens sommige bronnen mogen de coupletten ook 5- of zelfs 6-regelig zijn, waarbij het envoi dan uit drie regels bestaat.
Met deze gedichten werden vroeger tenzon’s (of tenson’s wat ‘lovers debat’ betekent) georganiseerd door troubadours, een competitie in het maken van deze rijmen. Tenzon’s zijn een soort van verbale sparring op basis van dialoog en discussie.
Een voorbeeld:
.
Gesprek van de dag
 

Wat is dat voor een barre, boze zomer?

’t Is koud, het waait, de regen valt steeds neer.

De camping wordt vroegtijdig reeds verlaten.

De erwtensoep, die pruttelt in de pan.

 

De praat van Rutte kan bepaald niet slomer.

De kamer corrigeert hem keer op keer.

Toch schenkt dit Nederland geringe bate:

We zijn voorlopig niet af van die man.

 

Ik ben misschien een hoogst naïeve dromer:

Ik koppel zo maar politiek en weer,

Want beide zijn het issues om te haten

En beide komen nooit meer boven Jan.

 

De politiek, het weer in ruime mate,

Gesprekstof biedt het, maar nu nog een plan!

.

tenson

Naked women are the best

VQR

.

De Virginia Quarterly Review (VQR) heeft in 2012 een aantal mini poëzieposters uitgebracht. Elke vrijdag werd een miniposter op PDF formaat online gezet. VQR is een ‘nationaal tijdschrift voor literatuur en discussie’. Op de website is veel poëzie te vinden (http://www.vqronline.org/).

Hieronder de eerste miniposter van David Lehman met het gedicht ‘Poem in the Manner of the 1960s’.

.

VQR

Goodreads

Poëzie op Goodreads

.

Op 14 februari 2012 schreef ik al eens over Goodreads. http://www.goodreads.com/  is een soort digitaal netwerk van lezers. Een soort Facebook over boeken en literatuur. Wat mij vooral aantrekt in Goodreads is het feit dat je je eigen leesgedrag kunt archiveren en anderen kunt voeden en enthousiasmeren over boeken.

Toch gebruik ik Goodreads het meest voor het discussieforum. Met name de Poetryforums zijn zeer lezenswaardig. Zo is er elke maand rond een thema een poëziewedstrijd (wel alles in het Engels) maar de poëzie die gepost wordt is de moeite waard om te lezen.

Een voorbeeld van een finalist voor de maand juli Sara C. (Koeeoaddi).

.

At Home with the Dead

The afterlife at 2 am
is a closed system of memories, a flashlight
that flicks away from the grey contrivance
of consciousness

and lights up another
room where you have been
all along, where you are right
now, unaware of this restless

house, listening to Ruby Tuesday
with your legs crossed under you
and every possible year in your face.

I do not claim I can see you
reading maps with a magnifying glass,
a glass of bourbon on the butcher block
table in this kitchen of yours

that is mine now. I do hear the melody
of an alto recorder that suggests your presence,
though I insist I believe none of it

except your impatient nod
to our old debate, that yesterday
is not gone and matters.

.

Goodreads.com_1-600x280

 

Goodreads social