Federico Fellini

.

Toen ik afgelopen weekend een stuk schreef over het overlijden van Huub Oosterhuis kwam ik in de bundel ‘Handgeschreven’ het gedicht ‘Asa Nisi Masa’ tegen. Nieuwsgierig naar wat dit betekende ben ik gaan zoeken en kwam ik op de Wikipedia pagina met precies die titel. Asa Nisa Masa is een nonsens zin uit de film 8 1/2 van Federico Fellini uit 1963.

Hoewel de uitdrukking ‘Asa Nisi Masa’ in geen enkele bekende taal is vertaald – en Fellini heeft de betekenis van de uitdrukking nooit publiekelijk onthuld – wordt algemeen aangenomen dat Fellini een Italiaans kinderspel gebruikte, vergelijkbaar met Pig Latin, om het te maken . In het spel worden de lettergrepen ‘si’ en ‘sa’ toegevoegd aan bestaande woorden om ze te verdoezelen, wat Fellini doet met het woord ‘anima’: A-sa + Ni-si + Ma-sa. Het woord ‘anima’ heeft in deze context een dubbele betekenis; het is niet alleen het Italiaanse woord voor ziel, maar het is ook een sleutelbegrip in het werk van de Zwitserse psychotherapeut Carl Jung (op wie Fellini dol was), waar ‘anima’ de term is voor het vrouwelijke aspect van de persoonlijkheid in mannen, een veelvoorkomend Fellini-thema.

Met deze kennis lees je het gedicht ‘Asa Nisi Masa’ ineens anders.

.

Asa Nisi Masa

.

Kom eindelijk

naar beneden

.

van je beroemde standje

naar deze ademtuin

.

Adem in. Dieper. Hoesten.

Nog een keer. Ogen dicht.

.

We spelen Acht en een half

.

om de dode dingen in ons te begraven.

.

Asa nisi masa.

.

Ben je alleen?

Niet alleen?

.

Zeg iets, pappa

of zoiets – roep me.

.

Asa nisi masa

.

Zie ik je beneden bij de bron?

.