Site-archief
Cloths of Heaven
Seb Lester
.
Van mijn broer kreeg ik de volgende tip over een toepassing van een beroemd gedicht van W.B. Yeats getiteld ‘Aedh Wishes for the Cloths of Heaven’. Seb Lester is een grafisch ontwerper en kunstenaar uit Lewes in Groot Brittanië. Lester heeft ontwerpen en typografieën gemaakt voor veel grote bedrijven als Apple, Nike, Intel, The New York Times, de Olympische Winterspelen in Vancouver en de laatste heruitgave van J.D. Sallingers ‘The catcher in the rye’.
Tegenwoordig houdt Lester zich vooral bezig met prints in gelimiteerde oplages. Zo is ‘Cloths of Heaven’ als print te verkrijgen maar ook als geborduurd kunstwerk. Of zoals hij zelf zegt over dit kunstwerk: “Ik wilde proberen om de afdruk eruit te laten zien als een prachtig en tijdloos mooi stukje zeer decoratief handwerk. Ik heb me laten inspireren door de middeleeuwen, de renaissance en 18de – eeuwse bronnen , maar ik heb ook geprobeerd om persoonlijke , progressieve en oneerbiedige ideeën te integreren . Het resultaat is een stilistische hybride kunstwerk waarvan ik denk dat het alleen in de 21e eeuw kan ontstaan.”
Aedh Wishes for the Cloths of Heaven
.
Had I the heavens’ embroidered cloths,
Enwrought with golden and silver light,
The blue and the dim and the dark cloths
Of night and light and the half light,
I would spread the cloths under your feet:
But I, being poor, have only my dreams;
I have spread my dreams under your feet;
Tread softly because you tread on my dreams.
.
Dat dit een beroemd gedicht is blijkt uit het feit dat het in 1899 voor het eerst werd gepubliceerd in de bundel ‘The wind among the reeds’ en tot op de dag van vandaag gebruikt wordt in boeken en films. Zo komt het gedicht voor in de films ‘Equilibrium’, ’84 Charing Cross Road’ en ‘Dasepo Naughty Girls’. Daarnaast wordt het in de laatste aflevering van serie 3 van ‘Ballykissangel’ geciteerd door de hoofdpersoon en verscheen het in het fotoboek ‘In Flagrante’ van Chris Killip en in de romans ‘A widow for one year’ van John Irving en ‘The secret intensity of everyday life’ van William Nicholson.
.
Meer voorbeelden en informatie over Seb Lester op zijn website http://www.seblester.co.uk/
Instituut voor Beeldtaal
Stift poëzie
.
Dit is niet voor het eerst dat ik over stiftpoëzie schrijf. Toch doe ik het nu opnieuw omdat ik de liefhebbers van stiftgedichten en stiftpoëzie wil wijzen op het Instituut voor Beeldtaal. Op de website van het Instituut voor Beeldtaal staat hun doelstelling als volgt omschreven:
Het Instituut voor Beeldtaal wil de mogelijkheden en de betekenis van beeldtaal samen met het publiek onderzoeken en ontdekken. Dit doen we door het thema beeldtaal vanuit vele verschillende invalshoeken te benaderen. Thematische bijeenkomsten met een kader waarbinnen de deelnemers de richting mede-bepalen. Dat zal gebeuren door discussie, in woorden maar ook met beelden.
Op de pagina http://www.instituutvoorbeeldtaal.nl/artikelen/over-het-instituut-voor-beeldtaal/ verwoorden de makers op een duidelijke manier wat ze beogen en hoe ze dit willen doen.
Ik kwam op de website van het Instituut voor Beeldtaal via een stiftgedicht. Op http://www.instituutvoorbeeldtaal.nl/beeldtaal/stift-poezie/ staan vele prachtige voorbeelden van stiftgedichten. Wie dacht dat elk stiftgedicht er hetzelfde uitziet moet hier maar eens een kijkje nemen. Of gewoon ter inspiratie. Hieronder twee voorbeelden.
.
Nieuwe vormen van stiftpoëzie
Naast krassen en markeren
.
Al eerder schreef ik hier over stiftgedichten, of readymades. Het recept: men neme een bestaande tekst, markeer de woorden die je wilt gebruiken of bekras of maak zwart alle woorden die je niet wil gebruiken. Wat je over houdt zijn bestaande woorden uit een tekst die een nieuw gedicht vormen. Nu kwam ik onlangs een aantal voorbeelden van stiftgedichten tegen (of blackout poetry zoals ze ook wel genoemd worden) die nog een stapje verder gaan. Het krassen en markeren is hier vervangen door kunstzinnige vormen of bestaande vormen die het stiftgedicht versterken.
.
Het liefdesgedicht (met hartjes)
Met organische kunstzinnige vormen
Met vormen die verwijzen naar de inhoud van het gedicht
Sneeuwpoëzie
Bijzondere vorm van poëzie
.
Aan het begin van een van Toronto’s belangrijkste wegen Spadina was op een morgen, na een stevige sneeuwbui, deze afbeelding en tekst zichtbaar. Casie Stewart zag het vanuit haar raam en nam deze foto. Wie de maker is van dit stukje Snoëtry (snow poetry) weten we niet maar in de rubrieken gedichten in vreemde vormen en gedichten op vreemde plekken mag deze natuurlijk niet ontbreken.
.
Words do come easy
Ebon Heath’s visuele poëzie
.
Ik kom niet goed uit mijn woorden. Kent u die uitdrukking? Nou Ebon Heath komt heel goed uit zijn woorden want zij vormen de basis van zijn visuele poëzie of typografische mobiles. Ebon Heath is een van de meest veelbelovende kunstenaars van het moment en zijn kijk op typografie is pure visuele poëzie. Woorden zien er verbazingwekkend uit, ze vormen hun eigen structuren, ze dansen en bewegen en toch staan ze stil. In het universum van Ebon Heath, kruipen woorden uit hun schulp, gaan ze leven levend en vertellen ze ons hun verbazingwekkende verhalen.
Op de vraag hoe Heath tot deze vorm van visuele poëzie is gekomen antwoord hij in een interview op: http://www.yatzer.com/1690_ebon_heath_and_his_visual_poetry : “Deze visuele reis begon als een liefdesrelatie met letters en een vraag: hoe kunnen we onze typografische taal met de lichamelijkheid van onze lichaamstaal laten fuseren? Ik wil dat mijn taal springt, schreeuwt, fluistert en danst, versus het platte, dode en slapende, om te worden gebruikt en weggegooid, zonder zorg voor haar ingewikkelde schoonheid van vorm, functie en betekenis.”
Ebon Heath woont en werkt in Brooklyn, Berlijn en Bali. Meer van zijn bijzondere werk is te zien op zijn website http://listeningwithmyeyes.com
.
Marcel Broodthaers
Dichter en kunstenaar
.
Op 19 april schreef ik al eens over Marcel Broodthaers, de Belgische dichter en beeldend kunstenaar (1924 – 1976) met het zijn gedicht Alles is ei. Vandaag een iets andere insteek. De vorm van de gedichten van Broodthaers. Hoewel hij als beeldend kunstenaar vele vormen heeft onderzocht is dit er een waar ik zelf erg van gecharmeerd ben namelijk een gedicht waar geen taal aan te pas komt.
Op Wikipedia staat: Hij verwierf bekendheid met surrealistische accumulaties, objecten en environments. Zijn werk is veelal triviaal, ironiserend en literair in zijn verwijzingen. Dat geldt zeker voor zijn werk Gedicht/Poem/Poème – Change/Exchange/Wechsel uit 1973 uit de collectie van het van Abbemuseum in Eindhoven.
Hier is sprake van een ‘gedicht’ in drie talen (NL, E, FR) waarin geen enkele bestaande taal of letter wordt gebruikt. De nummers in het eerste deel slaan op het aantal tekens boven de lijn. Bij de Change/Exchange/Wechsel is dit onduidelijker.
Marcel Broodthaers begon zijn carriëre als dichter. Zijn eerste vier bundels werden echter slecht verkocht en hij beschouwde zijn dichterschap daarmee als mislukt. Door beeldend werk als deze is hij echter nog altijd bekend.
.
Carl Andre
Gedichten in vreemde vormen
.
Carl Andre werd geboren in 1935 in Massachusetts in de VS waar hij de kunstacademie bezocht en zich vestigde als kunstenaar.
Vanaf de jaren ’60 ging Andre zich toeleggen op zijn bekende sculpturen gemaakt uit vaak eenvoudige, makkelijk verkrijgbare materialen. In zijn vroege werk citeerde hij naar Constantin Brancusi in grotendeels houten, verticale werken. In deze periode maakte Andre vooral grote verticale werken, die in de beginfase nog door hem werden bijgewerkt, maar die hij onder invloed van andere minimalistische kunstenaars uiteindelijk onbewerkt liet.
De verticale sculpturen waren echter niet bevredigend genoeg voor Andre, hij ging zich steeds meer toeleggen op horizontale sculpturen. Bekende werken zijn de grote metalen platen die in een gelijkzijdig vierkant op de grond zijn neergelegd. In Nederland zijn deze werken onder andere te zien in het Gemeentemuseum in Den Haag en het Kröller-Muller museum i Otterlo. In feite is het de bedoeling dat de bezoeker om, over en langs het werk kan lopen, dit wordt echter niet in elk museum evenveel gewaardeerd.
Terwijl hij vooral bekend is om zijn beeldhouwwerk, produceerde Carl Andre ook poëzie. Vanaf de vroege jaren 50 tot het midden van de jaren 70. Andre’s gedichten, die werden getypt op een typemachine of met de hand geschreven, kunnen ook gelezen worden als tekeningen. Zij houden rechtstreeks verband met de kunstenaars driedimensionale werk in de zin dat ze het woord nemen als een compositorisch module, net als het typische gebruik van baksteen of metalen platen in zijn beeldende kunst. De gedichten hebben vaak historische referenties en autobiografische elementen . De, vaak schuin geschreven, gedichten doen qua karakter en instelling denken aan een integratie van verschillende literaire vormen zoals het sonnet, opera, of de roman. Andre doneerde bijna 500 pagina’s van zijn poëzieverzameling aan de Chinati foundation. Het werk werd geïnstalleerd in een eigen gebouw, in vitrines ontworpen door de kunstenaar, in 1995.
Dit gebouw (een van de 15) is gesitueerd in de Chihuahuan woestijn in Texas en zijn zeer moeilijk te bereiken (te voet en vaak door open terrein zonder paden).
Hieronder een aantal voorbeelden van de poëzie van Carl Andre.
.
Roundabout
Gedichten in vreemde vormen
.
Dit gedicht, in deze vorm was ik nog niet eerder tegen gekomen. Van Rieneke Minderman, de altijd in het roze geklede dichteres van oer Rotterdamse poëzie ken ik een gedicht in een cirkel die steeds groter wordt maar dat is toch weer anders dan dit gedicht.
Het gedicht Roundabout werd geschreven door Julia Donaldson voor de National Poetry day 2011 in Schotland.
Elk jaar publiceert The Scottish Poetry library 8 ansichtkaarten met poëzie in de nationale poëziedag welke daarna worden verspreid in scholen, bibliotheken en andere instellingen in heel Schotland. Deze kaart is van 2011 toen het thema Games was. Julia Donaldson was in 2011 de jeugddichter des vaderlands of the Children’s Laureate zoals ze in Schotland zeggen. Dit gedicht komt uit haar bundel “Crazy Mayonnaisy Mum”.
.
Poëzie in beeld en letters
Gedichten in vreemde vormen
.
Altijd op zoek naar nieuwe voorbeelden van poëzie, van beeld en tekst die elkaar versterken en die tekst tot kunst maken kwam ik de volgende voorbeelden tegen.
Alfabetzee Gronama
Met dank aan Krakatau.nl
Vispo Piringer
M
Braille poëzie
Natt Rózańska
.
Natt Różańska is een schrijfster/dichter/kunstenares uit Bristol. Wanneer ze snel haar schrijfbehoefte wil bevredigen schrijft ze poëzie, als ze tijd heeft voor zichzelf schrijft ze zo een boek. Daarnaast houdt Natt zich bezig met een vorm van beeldende poëzie die ook voor blinden goed te lezen is; braillepoëzie.
Hieronder twee voorbeelden van haar braillepoëzie. De eerste is getiteld ‘Your skin under mine’ en die daaronder heet Night Witing en heeft als tekst: ‘this doesn’t compare to the feel of your skin.’
De braillepoëzie is alleen te koop via de website van Natt http://nattrozanska.com/
.
Natt doet meer met poëzie, zoals onder andere een vorm van stiftgedichten waarbij ze in het stiftgedicht een beeltenis maakt zoals hieronder te zien is.
.
ZICHTBAAR ALLEEN 