Categorie archief: Ierse dichtersweek
Seamus Heaney
Ierse dichtersweek
.
Al eerder (op 31 augustus en 28 april 2013 ) schreef ik over Nobelprijs voor de Literatuurwinnaar Seamus Heaney, misschien wel de beroemdste Ierse dichter. Eigenlijk is Seamus Heaney een Noord-Iers dichter en daarmee officieel niet Iers maar voor het gemak deel ik hem toch maar in bij de Ierse dichters.
In het tijdschrift Terras (voor internationale literatuur en kunst) verschenen in 2012 vier gedichten van Heaney in vertaling van Onno Kosters en Han van der Vegt. Alle gedichten zijn te lezen op http://tijdschriftterras.nl/vier-gedichten-2/
Hier het gedicht in vertaling ‘Oud strijkijzer’.
.
Oud strijkijzer
Vaak zag ik haar het optillen:
een stevige wig
als een sleepboot voor anker
op de rand van de kachel.
Om op gehoor de hitte te testen,
spuugde ze het in zijn ijzeren gezicht
of hield hem vlak bij haar wang
om het opgeslagen gevaar te peilen.
Een zacht bonken op de strijkplank.
Hoe zij haar elleboog, met kuiltjes,
kromde, aandachtig gebogen stond
terwijl ze het strijkijzer richtte
als een schaaf naar het linnen,
als de wrevel van vrouwen.
Werken, stelt haar stomme stoot,
is een bepaald gewicht
over een bepaalde afstand bewegen,
is je uiterste best doen en voelen
dat je daartegen bent opgewassen.
Voelen hoe het aan je trekt. Je drijven blijft.
.
Jonathan Swift
Ierse week
.
Vandaag in deze Ierse week: Jonathan Swift (1667 – 1745). Swift was een Iers schrijver, dichter, pamflettist en satiricus.
Swifts bekendste werk is Gulliver’s travels uit 1726. Delen van dit boek zijn wel bewerkt tot kinderboek (op welk niveau ze ook zeker te lezen zijn), maar in werkelijkheid vormen de vier delen samen een van de felste en geestigste satires die ooit zijn geschreven. Zij vormen een aanklacht tegen politieke en sociale wantoestanden uit zijn tijd, maar ook tegen de mensheid in het algemeen. Het woord yahoo, dat een bijzonder vulgair en dom persoon aanduidt, maakt dankzij dit werk nog altijd deel uit van het Engelse vocabulaire. Ook de uitspraak ‘Iedereen wil lang leven maar niemand wil oud zijn’ is van Jonathan Swift.
Jonathan Swift heeft een aantal lange gedichten geschreven (Cadenus and Vanessa en Baucis and Philemon) maar ook een aantal kortere gedichten die nog steeds zeer leesbaar zijn. Hieronder een voorbeeld van de laatste.
.
A Riddle
.
I’m wealthy and poor,
I’m empty and full,
I’m humble and proud,
I’m witty and dull.
I’m foul and yet fair:
I’m old, and yet young;
I lie with Moll Kerr,
And toast Mrs. Long.
.
Spike Milligan
Light verse dichter
.
In deze week van de Ierse dichters vandaag Spike Milligan. Spike Milligan (1918-2002) is misschien niet direct bekend als dichter (eerder als komiek, schrijver, acteur en radiomaker) maar toch is zijn vers ‘On the Ning Nag Nong’ in 1998 uitgeroepen tot beste Engelstalige kinderversje. Milligan is met name in Australië enorm populair.
Zijn literaire producties op het gebied van parodie, poëzie en autobiografie worden gekenmerkt door een eigen Milligan-stijl dat wil zeggen nonsensicaal, absurdistisch en zelfs surrealistisch.
Spike Milliganwordt aangeduid als degene die de weg plaveide voor de humor van het internationaal bekendere Monty Python maar hij kreeg ook onomwonden de eer toegezwaaid de peetvader te zijn geweest van alle alternative comedy zoals die vanaf de jaren tachtig gestalte heeft gekregen op televisie, radio, in theaters en clubs. Milligan ligt begraven op het St Thomas’s Church Cemetery in Winchelsea. Zijn grafschrift luidt: “Dúirt mé leat go raibh mé breoite” (Ik zei toch dat ik ziek was). Dit is aangebracht in het Iers om nietsvermoedende bezoekers van het kerkhof te ontzien.
Hieronder een aantal versjes van Milligan.
.
A silly poem
.
Said Hamlet to Ophelia
I’ll draw a sketch of thee
What kind of pencil sghall I use?
2B or not 2B?
.
Goodbye S.S.
.
Go away girl, go away
and let me pack my dreams
Now where did I put my yesteryears
made up with broken seams
Where shall I sweep the pieces
My God, they still look new
There’s a taxi waiting at the door
but there’s only room for you
.
On the Ning Nang Nong
On the Ning Nang Nong
Where the cows go Bong!
And the monkeys all say BOO!
There’s a Nong Nang Ning
Where the trees go Ping!
And the teapots jibber jabber joo.
On the Nong Ning Nang
All the mice go Clang
And you just can’t catch ‘em when they do!
So it’s Ning Nang Nong
Cows go Bong!
Nong Nang Ning
Trees go Ping
Nong Ning Nang
The mice go Clang
What a noisy place to belong
Is the Ning Nang Ning Nang Nong!!
.
Met dank aan thepoemhunter.org en Wikipedia.
Oscar Fingal O’Flahertie Wills Wilde
Oscar Wilde (1854 – 1900)
.
Als tweede dichter in de Ierse dichtersweek de beroemde dichter Oscar Wilde. Met zijn lange haren, extreme kostuums, esthetische gebaren, exquise voorwerpen en uitgelezen taalgebruik werd Oscar Wilde dan ook het prototype van de dandy.
Oscar Wilde studeerde klassieke talen aan het Trinity College in Dublin. Hij was een briljante student, en sleepte aan het Trinity de felbegeerde Berkeley Gold Medal in de wacht. Hierna ging hij naar het Magdalen College in Oxford, daar won hij in 1878 de Newdigate Prize voor zijn gedicht Ravenna.
Tijdens zijn studententijd in Oxford werd hij bekend door zijn rol in de esthetische en decadente beweging. Hij liet zijn haar groeien, toonde publiekelijk minachting voor de ‘mannelijke’ sporten, en versierde zijn kamer met pauwenveren, lelies, zonnebloemen, Chinees porselein en andere objets d’art. Hij was onder de indruk van de Engelse schrijvers John Ruskin en Walter Pater, die kunst het middelpunt van het leven maakten. Oscar Wilde werd al snel een voorvechter van het esthetische principe ‘Kunst om de kunst’ (l’art pour l’art: kunst zonder bijbedoeling, alles is goed zolang het de kunst maar dient).
Na een gevangenschap (Wilde werd ervan beschuldigd homoseksuele handelingen te hebben gepleegd) verhuisde hij naar Parijs waar hij in armoede en ballingschap leefde tot hij op 46 jarige leeftijd overleed aan de gevolgen van een hersenvliesontsteking. Nog steeds is zijn graf (van de kunstenaar Jacob Epstein) op begraafplaats Père-Lachaise één van de meest bezochte graven.
Hoewel Oscar Wilde vooral bekend is van zijn roman ‘The picture of Dorian Grey’ (waarin het estheticisme een belangrijk motief is) heeft hij ook een aantal toneelwerken en dichtbundels gepubliceerd. Hieronder het gedicht ‘Chanson’.
.
Chanson
A ring of gold and a milk-white dove
Are goodly gifts for thee,
And a hempen rope for your own love
To hang upon a tree.
For you a House of Ivory
(Roses are white in the rose-bower)!
A narrow bed for me to lie
(White, O white, is the hemlock flower)!
Myrtle and jessamine for you
(O the red rose is fair to see)!
For me the cypress and the rue
(Fairest of all is rose-mary)!
For you three lovers of your hand
(Green grass where a man lies dead)!
For me three paces on the sand
(Plant lilies at my head)!
.
Pleasure and punishment
Thomas Moore
.
Deze week dichters uit Ierland. De eerste is Thomas Moore (1779 – 1852). Thomas Moore was een dichter, zanger, liedjesschrijver en entertainer. Hij is heden ten dagen nog vooral bekend van zijn tekst van ‘The Minstrel Boy’ (een Iers patriottisch lied) en ‘The Last Rose of Summer’. Moore wordt gezien als de nationale bard van Ierland. Beroemde componisten als Hector Berlioz, Robert Schumann en Benjamin Britten, hebben werk van Moore op muziek gezet. Een aantal liederen van Moore komen ook terug in werk van een andere beroemde Ierse schrijver James Joyce, bijvoorbeeld in zijn boek Dubliners.
Alle gedichten van Thomas Moore zijn te lezen via de Gutenberg bibliotheek op http://www.gutenberg.org/ebooks/8187
Hieronder een vrolijk gedicht van zijn hand en hoewel al bijna twee eeuwen oud nog altijd actueel en herkenbaar.
.
An Argument
I’ve oft been told by learned friars,
That wishing and the crime are one,
And Heaven punishes desires
As much as if the deed were done.
If wishing damns us, you and I
Are damned to all our heart’s content;
Come, then, at least we may enjoy
Some pleasure for our punishment!
.
ZICHTBAAR ALLEEN 