Categorie archief: Literaire wandelingen
Henk van Randwijk
Poëzieroute in Gorinchem
.
In Gorinchem is een poëzieroute waarbij allerlei gedichten in de openbare ruimte zijn aangebracht. Een van de gedichten is van dichter, journalist, verzetsheld, Gorkummer en mede-oprichter van Vrij Nederland Henk van Randwijk (1909-1966) . Hoewel Henk van Randwijk niet veel poëzie heeft gepubliceerd zijn de laatste regels uit het gedicht ‘Een volk dat voor tirannen zwicht’ beroemd geworden. Deze regels zijn aangebracht op de muur van het monument aan het Weteringplantsoen in Amsterdam. Op deze plek was tijdens de oorlog een fusilladeplaats waar onder andere op 12 maart 1945 dertig verzetsstrijders werden geëxecuteerd.
Maar niet alleen daar deze regels, ook op een kunstwerk dat deel uit maakt van de poëzieroute in Gorinchem.
.
Een volk dat voor tirannen zwicht
.
Allen, die hier tesamen zijn,
de levenden, de doden,
de handbreed, die ons scheidt, is klein,
wij zijn tesamen ontboden voor het gericht …
.
Gedenk de liefste, die hier ligt,
de broeder, vrind of vader,
maar gun Uw ogen wijder zicht,
aanzie het land en alle mens tegader,
hoor dit bericht:
.
Wij staan tesaam voor het gericht
voor goed of kwaad te kiezen,
een volk dat voor tirannen zwicht,
zal meer dan lijf en goed verliezen,
dan dooft het licht.
.
In Gorinchem
In Amsterdam
Poëtische stadswandeling
Maarten van den Elzen
.
In Uden kan, onder leiding van dichter Maarten van den Elzen (onder andere stadsdichter van Uden), een poëtische stadswandeling worden gemaakt van circa 2,5 uur. Deze wandeling voert langs vijftien van diens gedichten op diverse plaatsen in de openbare ruimte van het Udense centrum. De gedichten hebben altijd een relatie met de plek waar zij zich bevinden. Deze worden op de betreffende plek uitgebreid toegelicht door de dichter met de nodige verhalen en details.
De wandeling kan worden gecombineerd met een bezoek aan het Museum voor Religieuze Kunst, waar Maarten van den Elzen tevens zal voorlezen uit eigen werk.
.
Tot in de Nederige Madeliefjes
.
ik heb uw gezicht
gezocht tussen
altaren die
hemelhoog
torenden tussen
getorste
kandelabers en in
het gekleurde licht
van de glas-in-lood
ramen
.
maar ook tussen
de bomen die zo
dicht bij elkaar
staan dat het
daglicht blijft
steken in hun
schaduw
.
en natuurlijk
tussen bloemen in
de arrogantie van
gladiolen tot in de
nederige
madeliefjes
.
ik heb uw gezicht
gezocht tussen de
mensen
.
Meer informatie over de stadswandeling op: http://www.poeziewandeling.nl/
Wellington Writers Walk
Literaire wandeling langs gedichten in de openbare ruimte
.
In Wellington (Nieuw Zeeland) is aan de waterzijde van de stad (aan de straat van Cook) een wandeling langs sculpturen met gedichten en teksten van schrijvers en dichters uit Nieuw Zeeland. Deze Wellington Writers Walk is een initiatief van de Wellington Branch of the New Zealand Society of Authors (PEN) Inc.
De sculpturen zijn deels gemaakt van beton met daarop betonnen letters en andere zijn gemaakt van metalen letters op een houten ondergrond. De teksten zijn verzorgd door de internationaal bekende typograaf Catherine Griffiths en architect Fiona Christeller.
In totaal zijn 23 sculptures gemaakt waarop gedichten en delen van teksten van de volgende schrijvers en dichters staan:
Elizabeth Knox, Eileen Duggan, Denis Glover, Michael King, Louis Johnson, Patrick Lawlor, Lauris Edmond, Maurice Gee, Patricia Grace, Vincent O’Sullivan, Jack Lasenby, Bill Manhire, Sam Hunt, Bruce Mason, Alistair Te Ariki Campbell, Robin Hyde, Katherine Mansfield, Joy Cowley, James K. Baxter, James McNeish, Fiona Kidman, Marilyn Duckworth, Barbara Anderson.
.
Hieronder een aantal mooie voorbeelden, wil je alle sculpturen bekijken en de informatie over de schrijver dichter ga dan naar http://www.wellingtonwriterswalk.co.nz/
.
Rivieren langs de verzen
Poëtische fiets- en wandelroute
.
Zaterdag 24 mei is de aftrap van de poëzieroute ‘Rivieren langs de verzen’. De 10 kilometer lange fiets- en wandelroute voert over de dijken en door de uiterwaarden van Rijn en Waal bij Millingen en Kekerdom. Op vier meter brede schoolborden staan twintig gedichten van Vlaamse en Nederlandse dichters, speciaal voor dit doel volgens het thema ‘water’ geschreven. In goede samenwerking met Staatsbosbeheer kon de Stichting Kunstcommissie Millingen dit bijzondere project realiseren. ‘Rivieren langs de verzen’ is van 24 mei tot 24 september 2014 te bekijken en lezen.
Dichters die hebben geparticipeerd in dit project (en zijn geselecteerd door het Poëziecentrum) zijn:Albertina Soepboer, Andy Fierens, Bart FM Droog, Bernke Klein Zandvoort, Bert Bevers, Delphine Lecompte, Elly de Waard, Hanneke van Eijken, Hans Tentije, Kira Wuck, Krijn Peter Hesselink, Marijke Hanegraaf, Marjolein Pieks, Martijn Benders, Miek Zwamborn, Rodaan al Galidi, Sylvie Marie, Tjarda Eskes, Victor Vroomkoning en Willem Thies.
Informatieboekjes met routekaart en gegevens over de dichters zijn gratis te verkrijgen bij diverse bedrijven langs de route, en ook bij de speciaal opgerichte Pöeziebank aan de Heerbaan in Millingen aan de Rijn. Met dank aan Stichting Waardwonen is de Poëziebank -gevestigd in een onlangs leeggekomen bankgebouw. In de Poëziebank wordt een grote hoeveelheid tweedehands poëziebundels aangeboden, deze zijn te koop voor één euro per stuk.
Meer informatie over de Poëziebank en de poëzieroute op: http://www.kunstinmillingen.nl/
Met dank aan: http://rivierengebied.wordpress.com/
Literaire routes app
Letterkundig museum
.
Het Letterkundig museum in Den Haag heeft samen met 7scenes een App ontwikkeld met literaire routes en wandelingen. Tijdens het museumweekend in 2013 presenteerde het museum de eerste wandeling over Jan Siebelink langs diverse Haagse decors uit Siebelinks boeken.
In mei 2013 volgde een route door Noordwijk. Schrijvers en dichters verkozen door de tijd heen dit pittoreske dorp voor rust, inspiratie of afzondering. Noordwijk was de woonplaats van schrijvers als Henriette Roland Holst, Albert Verwey J.B. Charles. Ook P.F. Thomése, Harry Mulisch en Susan Smit hebben zich laten inspireren door het decor van duinen, bollenvelden en boulevard, strand en zee. De Literaire Route Noordwijk is ontwikkeld is samenwerking met Stichting Schrijvers Pantheon. De gids op deze tour is acteur Hans Croiset.
Er is ook nog een Couperus route door Den Haag. Deze wandeling voert door het Den Haag van Couperus, langs de huizen waar hij woonde en de plekken die een rol spelen in zijn werk. De Couperus-wandeling is ontwikkeld in samenwerking met het Couperus Genootschap.
.
De App is gratis te downloaden via de Appstore of Google play.
.
Van de dichter J.B. Charles het gedicht: Aan de schrijvers uit: Ik ben het (1990)
Aan de schrijvers
Neem een schep woorden,
schep mij een taal,
kom op, vertel een verhaal.
Maar tel ’t op je vingers na:
het moet helemaal
zelf zijn verzonnen.
Anders hoef ik het niet.
Wat jij hebt gevoeld
dat wil niemand horen,
ook niet wat je ‘bedoelt’.
Dus doe niet te echt.
Praat mij niet van wetten,
ik stik al in recht.
Maar tover mij voor
en ik ben je knecht:
samen krijgen wij die verdomde
werkelijkheid er wel onder.
Poëziewandeling
Nederhemert noord
.
In het plaatsje Nederhemert noord staat de Bed & Breakfast van Thom en Inge Ummels. Vanuit deze B&B organiseren zij onder andere op de zaterdagen (maar ook op andere dagen in overleg) een poëziewandeling.
Tijdens een ontspannen wandeling met dichter Thom Ummels staat poëzie centraal, maar is er ook, zoals zo vaak bij poëziewandelingen, voldoende oog voor het landschap. Thom draagt voor uit eigen werk, en leest gedichten voor van bekende Nederlandse dichters. De gedichten hebben vaak een relatie met de plek waar de wandelaars staan.
De Poëziewandeling duurt ongeveer 1,5 uur, en voert via de Maasdijk en het veerpontje over de Maas naar het eiland Nederhemert Zuid. De wandeling is toegankelijk voor losse individuen en voor groepen vanaf vier personen. De tijd wordt in overleg met Thom Ummels bepaald. De kosten bedragen 14.50 euro, inclusief koffie/thee, koek, en het veertarief.
Een voorbeeld van een gedicht van Thom uit één van zijn bundels is ‘Ouderdom’.
.
Ouderdom
Als je oud bent
grijs en kromgebogen
de ogen vermoeid
bij het open haardvuur
dichtvallen
en soms
starend
in het vervlogen niets
ook dan ben je
die je was
voor mij.
(Vrij naar Yeats)
.
Meer informatie op hun website http://www.ummelsenummels.nl/home
Poëzie en Prozaroute
Op de pedalen van het woord
.
Poëzie & Proza-fietsroute Oost-Achterhoek
Fietsroute van 70 km vanuit Bredevoort langs diverse plekken in de Oost Achterhoek, waarover Poëzie en Proza is geschreven.
De routebordjes zijn voorzien van een afbeelding van een boek met pennenveer. Vanuit Boekenstad Bredevoort voert de route langs diverse plekken in de Oost-Achterhoek, waarover poëzie en proza is geschreven. De route kan bij ieder routebordje worden gestart, waaronder die bij zes Toeristische Overstappunten (TOP’s).
.
Routeboek
Het 192 pagina’s tellende routeboek Op de pedalen van het woord maakt deel uit van de Poëzie & Proza-route. Naast een routekaart bevat het boek ruim zestig teksten, die samen een pittig mengsel vormen van gedichten en prozafragmenten uit heden en verleden.
Ze zijn ontleend aan gedichten- en verhalenbundels, romans, liederen of toneelstukken en afkomstig van landelijk of Achterhoeks bekende schrijvers en dichters, zoals Gerrit Komrij, Maarten ’t Hart, Drs. P, Joost van den Vondel, Gerrit Achterberg, Piet Gerbrandy, Hans Keuper en Henk Krosenbrink. De teksten zijn opgetekend in het Nederlands uit de 17e tot en met 20e eeuw of het Achterhoeks dialect. Ook teksten in het Engels en Duits worden gebruikt.
Door de teksten onderweg in een passend decor te lezen, krijgen ze extra zeggingskracht en diepgang. De lezer kijkt als het ware mee over de schouder van de auteur en ontdekt zo de inspiratiebron van de literaire tekst.
Het routeboek Op de pedalen van het woord is verkrijgbaar bij de VVV-kantoren en boekhandels in de (Oost) Achterhoek en kan ook besteld worden via e-mail info@achterhoektoerisme.nl
.
Luisterlocaties
Onderweg zijn er drie locaties waar zogenaamde luisterplekken zijn ingericht. In het routeboekje zijn, naast alle literaire teksten, ook verscheidene cultuur-historische wetenswaardigheden opgenomen.
De luisterlocaties zijn Herberg Erve Kots (tussen Lievelde en Groenlo), Restaurant Sevink Mölle (tussen Meddo en Winterswijk) en Uitspanning De Woord in Winterswijk-Corle.
.
Twee dagen
Gezien de lengte van de fietsroute en het grote aantal stoppunten onderweg, raden de initiatiefnemers aan, de route te fietsen in twee dagen of via de bijgeleverde routekaart een routeverkorting te nemen.
.
Initiatief
De Poëzie & Proza-fietsroute Oost Achterhoek is een initiatief van het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme en gerealiseerd in samenwerking met het Achterhoeks Bureau voor Toerisme, Recreatieschap Achterhoek-Liemers, Bredevoort Boekenstad, Staring Instituut, Stichting Achterland en Hans Mellendijk.
.
Klankenbos
Neerpelt (Vlaanderen)
.
In het Vlaamse Neerpelt is, in opdracht van Musica, Impulscentrum voor muziek, op 23 november een nieuwe klankinstallatie voor het Klankenbos geopend. De klankinstallatie is in de vorm van een klankwandeling, die te beluisteren is op de mobiele telefoon. Wat klinkt zal afhankelijk zijn van de geografische coördinaten van de wandelaar op dat moment. De klanken bestaan uit elektronische muziek en poëzie. Naast de app werd ook de bibliofiele dichtbundel ‘Curvices and Musicles’ van Rozalie Hirs en uitgegeven door Studio 3005 gepresenteerd.
Delen
De compositie Curvices bestaat uit tien delen en een interlude, welke corresponderen met de tien zones en een tussengebied binnen de gelijknamige soundapp:
A Six destinations (2013) duur 3’32″
B Aurora borealis (2013) duur 4’49″
C This singing of tongues (2013) duur 1’58″
D Ladders of escape (2013) duur 3’37″
E Too many snakes here (2013) duur 2’26″
F Climbing a small rock (2013) duur 3’01″
G Substance of memory (2013) duur 2’03″
H Proofs of love (2013) duur 3’40″
J Words roll into brightness (2013) duur 2’44″
K Lines of moving about desert, salt water, cities (2013) duur 1’30″
Interlude (2013) duur 17’32″
Het Klankenbos vindt je op de Dommelhof, Neerpelt, Toekomstlaan 5 in België.
Een voorbeeld van de poëzie van Hirs:
1.
Lines of movement. Mark six destinations of your
choice on a map of your choice. The destinations may
possess significantly different histories, ages,
numbers of inhabitants, and snackbars. Trace six
different paths of your choice from [here] to each
of the destinations, adding up to thirty-six different
paths. Add one more path connecting all six places,
preferably with the shortest possible distance, taking
into account unsurmountable obstacles such as mountains,
lakes. Buy one pair of new shoes. Pack your backpack.
With what? A tent, sleeping bag, gun?
.
De app kun je downloaden met deze QR-code.
Literaire wandeling Leeuwarden
Deel 2: Poëzieroute Leeuwarden
.
Literaire wandelingen kunnen op de meest bijzondere manieren tot stand komen. Meestal zijn het enthousiaste vrijwilligers of liefhebbers die een literaire wandeling maken aan de hand van plekken waar een schrijver of dichter heeft gewoond en gewerkt. Een ander keer is het langs plekken waar gedichten te lezen zijn.
In Leeuwarden is de herkomst van de poëzieroute weer een andere. John te Loo is ereburger van de stad Leeuwarden. Ter gelegenheid van zijn afscheid als burgemeester van Leeuwarden in 1993 (waar hij vanaf 1983 burgemeester was) kreeg hij Het Metrum van de voetstap aangeboden. Gedichten van schrijvers die in Leeuwarden gewoond of gewerkt hebben zijn gegraveerd in hardstenen tableaus (waarvan een deel in het Fries) verspreid over de binnenstad.
In 2001 werd de wandeling die oorspronkelijk 10 gedichten kende uitgebreid tot 23 gedichten ook met gedichten van dichters die niet direct een link hebben met Leeuwarden. In de eerste versie waren gedichten van Eddy Evenhuis, Simon Vestdijk, Martin Veltman, D.A. Tamminga, Obe Postma, Michaël Zeeman, Theun de Vries, J. Slauerhoff, Baukje Wytsma, Kees ’t Hart te lezen. In 2001 werden gedichten van Albertina Soepboer, Remco Campert, Ivan Sergejevitsj Toergenew, Willem Frederik Hermans, Piet Paaltjens, Gerard Reve, Rutger Kopland, Judith Herzberg, Anne Feddema, Bertus Aafjes, Remco Ekkers, Willem Hussem, Ida Gerhardt toegevoegd.
.
Meer lezen over de poëzieroutes in Leeuwarden: http://www.poezieroute.nl/nieuws.html
Literaire wandelingen
Deel 1: Hans Warren wandeling
.
Een nieuwe categorie op dit: De literaire wandeling, waarbij ik me wel beperk tot literaire wandeling in relatie tot dichters. Er zijn vele literaire wandelingen in relatie tot proza schrijvers, heb je daarin interesse dan verwijs ik je graag naar de rubriek op Google.
Vandaag deel 1, de Hans Warren wandeling door Zeeland. Hans Warren (1921-2001) schrijver en dichter uit Borssele debuteerde in 1946 met de dichtbundel ‘Pastorale’. Hoewel Hans Warren vooral bekendheid geniet door zijn Geheime dagboeken heeft hij ook als dichter zijn sporen verdienD. Zo publiceerde hij in 1959 de populaire bloemlezing van de poëzie van P.C. Boutens met als titel ‘Mijn hart wou nergens tieren’.
De literaire wandeling, aan de hand van gedichten en fragmenten uit Geheim Dagboek loopt door het Zeeland van Hans Warren. Hans Warren leefde en werkte bijna zijn gehele leven tussen Westerschelde en Oosterschelde. Hier schreef hij zijn kritieken voor de krant, ontstonden zijn verzen en hield hij minutieus zijn dagboek bij. Hij zag ook hoe het Zeeuwse landschap veranderde. Op de plekken waar hij als kind fossielen zocht en uitkeek naar vogels, verrees een kerncentrale en een industrieterrein. Het station waar hij jarenlang zovelen verwelkomde en van zovelen afscheid nam, is er niet meer.
Langs de zeedijk loopt één van de nieuwe wandelingen van het Wandelnetwerk Zeeland. ( Zeedijk langs de Westerschelde ter hoogte van De Sluishoek bij Borssele). Daar staat ook dit bord met een gedicht van Hans Warren ‘Juli aan de Scheldedijk’.
.
Juli aan de Scheldedijk
Wit dons kleeft op het vuile schuim
dat rimpelloos over de slikken
de kust bevloeit. Er stierven krabben
en kwallen droogden tot een vlies.
Laag strijken vale meeuwen over,
ze ruien en hun harde pennen
dalen in puntige spiralen.
Het gras tussen de blauwe spleten
wolkt wrange stuifmeel. Lang geleden
vervloeiden horizon en water.
.
ZICHTBAAR ALLEEN 