Site-archief
Proces Verbaal
Bijzondere poëzie uitingen
.
Op Internet kwam ik een bijzonder aardig initiatief, of dienst, tegen van Proces Verbaal. Poëzie Karaoke. Dus ging ik op zoek naar wat Proces Verbaal nou eigenlijk is. Op hun website lees ik dat Proces-Verbaal een pluriform productiehuis is met recalcitrante uitgeverij. Dat belooft veel. Wat lees ik nog meer? “Wij blazen zo hard als we kunnen om de ivoren torens van de gerespecteerde poëzie neer te halen. Naast traditionele wegen zoals publicaties van boeken en voordrachten leggen wij met uitgeverij en productiehuis Proces-Verbaal nieuwe paden om te bewandelen. Bijvoorbeeld door het ontwikkelen van interactieve installaties en conceptuele kunsten, zoals de Poëzie Centrale en onze Poëzie Karaoke.”
De Poëzie Centrale bijvoorbeeld is een ouderwetse telefoon die op festivals gebruikt kan worden. Wanneer je een nummer belt krijg je, via een menu, een gedicht te horen dat wordt voorgelezen. Of je krijgt een dichter aan de lijn en die bezorgt je dan een gedicht.
De Poëzie Karaoke is eigenlijk net zoiets als een muziek karaoke. Alleen bij de Poëzie Karaoke is er een showmaster die het een en ander in goede banen leidt. De deelnemer kiest uit een lijst een gedicht, dat verschijnt op een scherm en net als bij een muziek karaoke kan de deelnemer het gedicht, regel voor regel, mee- en voorlezen, en het publiek kan meekijken en meelezen.
De Poëzietuin is weer een ander aanbod van Proces Verbaal. In allerlei apparaten en meubels (maar ook in kussens) zijn printplaten verborgen waardoor je naar gedichten kan luisteren. Zo kunnen poëziepalen worden neergezet in een tuin en kun je bij elke paal naar een ander gedicht luisteren.
Naast al deze grappige uitingen heeft Proces Verbaal dus ook nog een uitgeverij met boeken en bundels en een drukkerij waar je je eigen bundel kan maken (met of zonder hulp van de drukker). Een van de bundels die ze hebben uitgegeven besprak ik al eens hier maar er verschijnen nog steeds nieuwe titels.
Zoals bijvoorbeeld van Isis van Geffen. Van haar verscheen dit jaar de bundel ‘Isis, niet Iris’. Isis van Geffen (1997) is theatermaakster, cabaretière en dichter. Momenteel studeert ze aan de Koningstheateracademie – dè Academie voor Cabaret waar ze komend jaar haar afstudeervoorstelling zal presenteren die zal bestaan uit een combinatie van cabaret en poëzie. Uit haar bundel komt het gedicht ‘Saamhorigheid’.
.
Saamhorigheid
.
Eens per maand
tijdens een nacht
van zaterdag op zondag
.
gooi ik alle fietsen
uit de straat in de gracht
inclusief mijn eigen
.
om de volgende ochtend
vol ongeloof mee te staren naar het lege fietsenrek
.
een vervelende gebeurtenis
die het beste in ons naar boven haalt
.
Klein voorspel
Hanny Michaelis
.
Vorige week was ik bij een kringloopwinkel/opkoper/brocante die in een enorm pand gevestigd was. In de winkel waren prachtige en minder prachtige dingen te koop en ook boeken. Wanneer ik boeken zie ga ik altijd even kijken. Ik kon geen poëzie vinden maar wel wat Zwarte Beertjes (mijn broer spaart de exemplaren waarvan Dick Bruna de kaft ontwierp). Zoals zo vaak was de vraagprijs niet in verhouding tot de waarde (wat bezielt die commerciële winkeliers toch? Willen ze hun boeken niet verkopen?). Dus enigszins teleurgesteld legde ik ze terug. Ik keek nog wat verder en tot mijn verbazing vond ik nog twee oude dichtbundels; De muze op reis (dat deel had ik nog niet) én ‘Klein voorspel’ van Hanny Michaelis uit 1949. Tot mijn grote verbazing was de prijs voor deze bundeltjes een ‘rommelmarktprijs’ € 1,- per stuk. Waar Zwarte Beertjes werkelijk overal te koop zijn en in enorme aantallen zijn verkocht destijds en hier als dure waar wordt gezien, koop ik voor een habbekrats een klein juweeltje. Blijkbaar lag de kennis van deze opkoper minder bij boeken dan bij meubels en andere grote dingen.
Hanny Michaelis (1922 – 2007) was dichter en vertaalster en debuteerde in 1949 met ‘Klein voorspel’. In haar kleine oeuvre beschrijft zij de mens in zijn hulpeloosheid en eenzaamheid, op zoek naar liefde. Haar werk is sober en later ook relativeert. Haar beide Joodse ouders werden vermoord in het vernietigingskamp Sobibór, dit gegeven en de oorlog drukte een groot stempel op haar werk. In totaal verschijnen er van haar hand 6 dichtbundels. Na 1971 verschenen er geen nieuwe bundels meer van Michaelis. In 1995 ontving zij de Anna Bijns Prijs voor haar gehele oeuvre. In 1996 verschenen haar ‘Verzamelde gedichten’.
Het kleine bundeltje ‘Klein voorspel’ telt 30 gedichten en werd in 1949 gedrukt door drukkerij Thieme uit Nijmegen. ‘Klein voorspel’ was het een-en-twintigste deel van ‘De Ceder’ uitgegeven door J.M. Meulenhoff uit Amsterdam. Uit dit prachtige bundeltje koos ik voor het gedicht ‘De liefste’.
.
De liefste
.
Word wakker in de vroege voorjaarsmorgen
open je ogen in het grijze licht.
Voel je een ogenblik verlost van zorgen
en glimlach als een kind, bevrijd van plicht.
.
Glimlach en raak het lichtend spoor niet bijster
dat leidt naar een betoverend verschiet.
Wees stil : buiten huldigt de eerste lijster
de wereld in een overmoedig lied.
.
Hij zal je hart loszingen uit het puin
van halfontluisterde herinneringen,
en neer doen strijken in de verre tuin
waar het geluk fonteinen doet ontspringen.
.
In deze tuin zal het mijn hart ontmoeten –
twee speelse vlinders in de zonneschijn.
Verheerlijkt zullen zij elkaar begroeten
en onuitsprekelijk gelukkig zijn.
.
Piet Paaltjens
150 jaar Snikken en Grimlachjes
.
150 jaar geleden werd de dichtbundel ‘Snikken en Grimlachjes’ van Piet Paaltjens uitgegeven bij Drukkerij en boekhandel Roelants in Schiedam. Piet Paaltjens is het alter ego van de melancholische dichter en predikant François HaverSchmidt (1835-1894). De Bibliotheek Schiedam en haar partners hebben dit jubileum aangepakt om de schrijver dertien dagen lang te eren met allerlei uitingen binnen een festivalprogramma. Van het onthullen van het muurgedicht en het voorlezen van gedichten op zijn graf tot een wandeling in de stad en lezingen in zijn voormalig woonhuis en de drukkerij waar de bundel werd uitgebracht. Hoogtepunt van het festival is de samenwerking met platenlabel Excelsior Recordings. Bekende Nederlandse artiesten, waaronder The Kik, Aafke Romeijn en Freek de Jonge, hebben in Schiedam een CD opgenomen met gedichten van Piet Paaltjens.
Het programma rond de viering van 150 jaar ‘Snikken en Grimlachjes’ loopt van 20 oktober tot 1 november in Schiedam. Voor een uitgebreid programmaoverzicht kun je terecht op https://ppp.debibliotheekschiedam.nl
Om aan te sluiten bij dit mooie project van de bibliotheek Schiedam, mijn zeer gewaardeerde collega Theo en partners uit Schiedam, plaats ik graag een liefdesgedicht van Piet Paaltjens getiteld ‘Aan Rika’.
.
Aan Rika
.
Slechts éénmaal heb ik u gezien. Gij waart
Gezeten in een sneltrein, die de trein
Waar ik mee reed, passeerde in volle vaart.
De kennismaking kon niet korter zijn.
En toch, zij duurde lang genoeg om mij,
Het eindloos levenspad met fletse lach
Te doen vervolgen. Ach! geen enkel blij
Glimlachje liet ik meer, sinds ik u zag.
Waarom hebt gij van dat blonde haar,
Daar de englen aan te kennen zijn? En dan,
Waarom blauwe ogen, wonderdiep en klaar?
Gij wist toch, dat ik daar niet tegen kan!
En waarom mij dan zo voorbijgesneld,
En niet, als ’t weerlicht, ’t rijtuig opgerukt,
En om mijn hals uw armen vastgekneld,
En op mijn mond uw lippen vastgedrukt?
Gij vreesdet mooglijk voor een spoorwegramp?
Maar, Rika, wat kon zaalger voor mij zijn,
Dan, onder hels geratel en gestamp,
Met u verplet te worden door één trein?
.
Haveka kalender uitgeverij De Brouwerij
2010
De Kalender van de dichters van uitgeverij de Brouwerij gemaakt door Haveka drukkerij is binnen. Een mooi vormgegeven tafelkalender met mijn gedicht ´Zichtbaar alleen´ als illustratie bij de maand februari.
.
.
ZICHTBAAR ALLEEN 