Site-archief
Bij nader inzien
Maggie Smith
.
Maggie Smith (1977) is een Amerikaanse dichter, schrijver, redacteur en docent. Haar gedicht ‘Good Bones’ ging viral in 2016 en haar memoir ‘Je zou het hier schitterend kunnen maken’ was een New York Times-bestseller. Deze bundel die ook in de Nederlandse pers consequent ‘memoir’ wordt genoemd (vertaling: a historical account or biography written from a personal knowledge) is een verslag van het uiteenvallen van haar huwelijk en haar hernieuwde toewijding aan zichzelf. Smith verweeft momentopnames uit haar dagelijks leven met mijmeringen over geheimen, woede en vergeving, en komt tot de kern van het vertellen zelf.
De bundel is in het Nederlands vertaald door Susan Smit en Elisabeth van Borselen. Het verscheen in mei van dit jaar. Een lezer en fan schrijft op Hebban over deze bundel: “Je zou het hier schitterend kunnen maken’ is poëtisch, vol passende quotes van andere schrijvers en met moedige, wijze, bloedeerlijke stukken van Smith zelf.”
Poëzie van Maggie Smith werd veelvuldig bekroond, onder andere met twee Academy of American Poets Prizes, en het verscheen in The New Yorker en The Paris Review.
Uit deze bundel nam ik het poëtische prozastuk ‘Bij nader inzien’.
.
Bij nader inzien
.
Ik heb nog eens nagedacht over wat ik eerder zei, over dat ik
alles wilde terugdraaien. Hoe meer tijd er verstrijkt, hoe minder
ik dat voel. Rilke komt op deze momenten bij me naar boven,
en fluistert: ‘Geen enkel gevoel is definitief.’
Ik wil niet slechts kinderen hebben, ik wil deze kinderen.
Maar verdorie, ik zou willen dat ze een gemakkelijke weg
konden afleggen, Ik zou willen dat we allemaal een gemakke-
lijkere weg hadden.
Dit is waarover ik het meest nadenk: in een of ander parallel
universum kan ik de kinderen redden en het huwelijk over-
boord zetten. Dit is magisch denken. Als in een Griekse mythe
die we nog moeten ontdekken, een zoon en een dochter komen
uit mij voort, heel.
.
De nieuwe koers van AMAI
AMAIZING 2025
.
In 2023 mocht ik zitting nemen in de jury van de AMAI awards waar Jasmijn Lobik deze award won als beste dichter van Instagram. Jasmijn hebben we toen gevraagd om gedichten in te sturen voor MUGzine en deze werden gepubliceerd in editie 19.
Nu komt AMAI (Alle Monden Award Instagram) met iets nieuws. De AMAI Award maakt plaats voor de AMAIZING 2025, een magazine met de 144 mooiste gedichten en quotes van Instagram van 2024. Het magazine wordt aangevuld met inspirerende artikelen, interviews en achtergrondinformatie die de doelen van de Stichting AMAI ondersteunen: het verbinden en inspireren van mensen door middel van taal en Instapoëzie in al haar facetten de erkenning te geven die het verdient.
Met de AMAIZING houden de stichting het wedstrijdkarakter van de AMAI op een bijzondere manier in stand. Dichters en quoters van Instagram kunnen van 15 december 2024 tot en met 15 januari 2025 gedichten en quotes insturen via www.amaiaward.nl/amaizing2025.nl. Alle inzendingen worden vervolgens zorgvuldig beoordeeld door een eindredactie, bestaande uit een zevental dichters van Instagram én de erkende dichters Maud Vanhauwaert (met wie ik samen in 2023 in de jury zat) en Tsead Bruinja. Zij maken de definitieve selectie welke gedichten en quotes er in het magazine komen te staan. In vergelijking met de AMAI Award zijn er in 2025 dus niet 7 prijzen te vergeven, maar 144.
Voor kunstenaars is een speciale coverchallenge in het leven geroepen. Deze worden opgeroepen om een voorstel voor de cover van de AMAIZING 2025 in te sturen. Het magazine wordt gepresenteerd tijdens het Instadichtersbal op 29 maart 2025 en is online alvast te reserveren via de website.
Als opwarmertje hier een gedicht van Meliza de Vries die in 2021 de AMAI Award won in de categorie gedichten.
.
Backspace voor die letter
teveel, dat woord
dat telkens terugkeert terwijl
niet zo bedoeld
voor die brief die ik niet schreef
die ik niet in jouw kluisje deed
met 12 kleuren viltstiften
en een sticker van Liefde is…
voor die keer dat ik zei
of eigenlijk niets zei
dat wat ik zeggen wou
een springtouw is
dat opgaan in een ritme
meestal een baksteen is
om over te struikelen
Backspace voor het vallen
voor het glas dat brak
voor de scherf die schaaft
maar niet krast
voor een bij elkaar geraapt hart
Backspace voor de groep
die een groep vormt
om groepen heen en daartussenin
alleen
Backspace voor een plek waarin ik pas
of jij of wij of misschien niet
tegelijk
Backspace om nog te geven, de grond
omdat de grond dat niet zelf kan
omdat de grond niet van ons is
door er willekeurig op te staan.
Backspace voor een heelal
voor een ruimte, een spatie
teveel
.
Winnaar AMAI gedichtenwedstrijd 2023
Jasmijn Lobik
.
Zoals ik al eerder schreef mocht ik dit jaar in de vakjury van de AMAI Awards zitting nemen. Afgelopen zaterdag was de prijsuitreiking in een volle zal van het Parktheater in Eindhoven. Naast optredens van dichters als Maud Vanhauwaert, Tsjead Bruinja, Ingmar Heytze en de winnaars van vorig jaar was er volop muziek te genieten tijdens het avondprogramma.
De juryvakprijzen gingen in de categorie Quotes naar @Karlvangent (Karl Van Gent), die van beste Spoken Word artiest naar @hoofdletterf (Femke Torensma) en de prijs voor beste Instagramgedicht ging dit jaar naar @onderwoorden (Jasmijn Lobik). Jasmijn won met een gedicht zonder titel maar wel met een gedicht waarin vorm en inhoud volledig met elkaar en in elkaar overgaan. Hieronder een impressie van de prijsuitreiking en het winnende gedicht van Jasmijn Lobik.
.
Je leest alles en raakt verstrikt
Je verdwijnt in reportages, reconstructies
botst tussen de wanden van archieven
tot alles klam en betekenisloos wordt
.
Je begint te knippen
Je maakt zinnen met de scherven
en bouwt alinea’s, pagina’s met lucht,
stille teksten van hoop
en sterke lijm
.
AMAI awards 2023
Jaarlijkse verkiezing
.
Al een aantal keer heb ik geschreven over de AMAI Awards en de winnaar van de award voor gedichten in 2022. De AMAI (Alle Monden Award Instagram) kiest jaarlijks het beste gedicht, quote, Spoken Word en meest favoriete dichtersaccount van Instagram. Dit jaar (de 2023) editie ben ik gevraagd zitting te nemen in de Vakjury (gedichten en quotes) samen met dichters Maud Vanhauwaert, Ingmar Heytze en Derek Otte, Trouw journalist Nienke Schipper en winnaar van het beste gedicht 2022 Christianne Scholtens.
Je deelname inzenden kan vanaf 15 december 2022 tot en met 15 januari 2023 (lees hoe op de website van AMAI ). Op 28 januari 2023 wordt de longlist bekend gemaakt en kan er gestemd worden (tot en met 28 februari 2023) voor de publieksprijs. De bekendmaking van de prijswinnaars zal plaats vinden op zaterdag 25 maart in het Parktheater in Eindhoven. Tijdens de bekendmaking zullen er 10 verschillende optredens plaats vinden. Kaarten kunnen nu al besteld worden via de website van AMAI.
In 2021 kreeg dichter en illustrator Meliza de Vries de prijs voor het winnende gedicht. Daarom, ter inspiratie en als voorbeeld hier een, al wat ouder, gedicht van haar hand.
.
de laatste keer dat ik mijn moeder zag
er stonden drie huizen in het dorpje,
die door de moesson naar het zuiden dreven.
.
ergens vielen bananen uit hun tros.
een paar mensen schepten wegen om mij heen,
ik had geen idee uit welk huis zij kwamen.
.
ik vroeg mij af
hoe zij deze dag wilden onthouden,
niemand had een camera in de hand.
.
Young adults en poëzie
Hebban
.
Op de website van Hebban kwam ik een aardig stukje tegen over Young Adults (zeg maar jeugd van 13 t/m 18) en poëzie. Minca Huiberts schreef het. In dit artikel uit april 2020, de ‘lees eens wat anders maand’ gaat ze in op de verschillende dichters uit Nederland en daarbuiten die voor jeugdigen of young adults (YA) interessant kunnen zijn.
In het artikel schrijft Minca: “Een voordeel van het lezen van poëzie is dat je soms zelf kunt interpreteren waar de auteur het over heeft. Iedereen vindt wel een bepaalde boodschap voor zichzelf of voor een ander in een gedicht. Het gevaar van poëzie kan zijn dat het je niet altijd even veel aanspreekt. Nadat ik een stuk of 20 zowel Nederlandse als Engelse gedichtenbundels heb gelezen, weet ik inmiddels dat mijn voorkeur niet altijd uitgaat naar een rijmend gedicht. Voor mij is de cadans, het ritme in poëzie erg belangrijk. ” Een waardevol inzicht lijkt me.
De Genreclub (zoals dat op Hebban heet) heeft 661 volgers dus het bereik is groot onder young adults, zeker ook als je het aantal reacties onder het bericht bekijkt. De dichters die Minca behandeld zijn de te verwachten dichters die onder young adults populair zijn (Tim Hofman, Lars van der Werf, Rupi Kaur) maar zeker ook een aantal voor mij onbekende ‘grootheden’ zoals Atticus, Chariva, Amanda Lovelace en Caroline Kaufman.
Met name de (anonieme) Canadese dichter Atticus vind ik interessant. Zijn boeken ‘The Dark Between Star’ en ‘The Truth About Magic’ werden New York Times -bestsellers. Hij schrijft gedichten met thema’s als liefde, relaties en avontuur. Inmiddels zijn er vier bundels van Atticus verschenen, de laatste ‘LVOE’ in 2022.
Atticus noemt een breed scala aan kunstenaars en schrijvers als invloeden, waaronder talrijke dichters, muzikanten en publieke figuren uit het midden van de twintigste eeuw, zoals Jack Kerouac, Charles Bukowski, Ernest Hemingway, Mary Oliver, F. Scott Fitzgerald, Monet, Bob Dylan, Robert Frost, Frank Sinatra, Chet Baker en Steve McQueen. Een nogal eclectisch gezelschap dus.
Atticus begon in 2013 met het online delen van poëzie nadat hij bevriend was geraakt met de Amerikaanse acteur en dichter Michael Madsen. Vooral op Instagram zijn zijn gedichten meer poëtische quotes dan echte voldragen gedichten. Tijdens voordrachten draagt hij een masker om zijn anonimiteit te waarborgen. Hij werkt samen met de non-profitorganisatie To Write Love On Her Arms ter ondersteuning van geestelijke gezondheidsdiensten en bewustwording.
Hieronder een paar voorbeelden van zijn poëzie.
.
“I love her because she steals my socks,
I love her because when I find her in them they never match,
I love her because they are too big
and they grey part for the heel sits far too high
but she doesn’t notice.
I love her because she wears them to sleep and one always falls off
and she wakes up in the night and can never find it,
and her foot is cold.
That’s why I love her.”
.
Ash Angels
There we were making rhythms,
jumping ahead of earth’s own heart beat,
setting new time to our universe,
and we drank it in like warming wine.
We the children,
running to deserts,
pockets full of magic,
with whisky spirits and our souls in our
wings.
Us few the bold,
the brave trodden souls,
tobacco stinging bright our gypsy eyes,
kaleidoscopes reaching fingers through our minds
to stir our coloured dreams.
Our dusty hearts set aflame
by setting stars and shooting suns.
And here the sparks became our loves,
and so with them we danced up,
into airless skies and cloudless nights,
to make ash angles on moons,
and snowflakes of milky ways.
.
Leraar
Jan-Willem Overeem
.
Erotiek op zondag en daarom vandaag het gedicht ‘Leraar’ van Jan-Willem Overeem (1942 – 1979). Jan-Willem Overeem was prozaïst, dichter, aforist en docent dramatische expressie en maatschappijleer aan de Toneelacademie te Maastricht. Hij was actief in het Maastrichtse ‘Literair Aksie Komitee’ (LAK), waarin ook beeldend kunstenaar Gèr Boosten, de auteurs Leo Herberghs, Manuel Kneepkens, Wiel Kusters, Ton van Reen, Kees Simhoffer, Miel Vanstreels, Hans van de Waarsenburg en de Finse schrijver Heimo Pihlajamaa actief waren. Overeem was tevens redacteur van Contour (tijdschrift voor Literatuur) en van Kentering (literair tijdschrift).
Op internet zijn een aantal van zijn aforismen te vinden op http://www.woorden.org/quotes/?auteur=Jan-Willem%20Overeem waaronder deze: “Met elkaar naar bed gaan: van de nood een vreugd maken”. Uit de bundel ‘Een hond tussen twee bomen’ uit 1974 het gedicht ‘Leraar’.
.
Leraar
.
hij zou dat meisje willen baden
in lessen van liefde
niet meer dan even spelen
met borstjes en lippen
vrij willen laten in roes
en geritsel van bomen
zoals ze nu droomt
.
ver weg van cijfers en zure
gezichten van vrouwen
die haar rapport bepalen
.
hij zou niet veel met haar willen
al is haar broekje blauw
.
verscheen ze maar niet
in zovele personen –
en wachtte er straks buiten
maar niet zijn zoon op haar
.
Rotklank
Rotterdam Klankbord
.
Op zoek naar poëzie op het web kwam ik op de website http://www.rotklank.nl/. Een bijzonder website waar veel op valt te genieten die, zoals ik, oog heeft voor de rafelranden van de poëzie. Of zoals ze zichzelf etaleren: Plat Rotterdams Klankbord en online magazine. Op een zwarte achtergrond (waarom?) staan in een aantal rubrieken allerlei kunstzinnige uitingen over Rotterdam en van Rotterdammers. Wie de website precies runt is me niet helemaal duidelijk geworden, veel verder dan Rotterdam Klankbord ben ik niet gekomen.
De website oogt wat rommelig, waarschijnlijk door de hoeveelheid informatie die overal op de pagina’s te zien is maar biedt zeker een aantal interessante rubrieken. Ik vind de rubriek ‘Klinkerdichter’ en dan de subrubriek ‘Dichten’ erg aardig. Beeldpoëzie op zijn Rotterdams.
Hieronder een voorbeeld.
Daarnaast staat er een heel fout filmpje op de site onder het motto Poëzie in de nacht, wij zijn de nacht. Op elke pagina is de Quote ROTator zichtbaar met quotes als: ‘Stem op de schouderpartij! Voor draagvlak en kracht’ (rond de verkiezingen) en “Er zijn vele wegen, maar de juiste weg, is de weg ertegen; niet de weg eronder, dat is onderkruiperij; niet de weg erover, dat is pluimstrijkerij, maar de weg ertegen, tegen alle wegen in en dat is van de wijsheid nog maar het begin”. (Bertus Aafjes).
Een aardige website om eens te bezoeken kortom.
Factotum
Door Charles Bukowski
.
Afgelopen weekend kwam ik mijn (Engelstalige) exemplaar van Factotum van Charles Bukowski weer eens tegen in mijn boekenkast. Zoals de regelmatige lezer van dit blog weet ben ik groot fan van Bukowski. Ooit, tijdens mijn opleiding, was een studiegenoot een vergeeld en verfrommeld exemplaar van dit boek aan het lezen. Het was een doorgeef versie die al door vele handen was gegaan. Helemaal in stijl met de inhoud van het boek en de schrijver wat mij betreft. Ik heb het boek toen ook gelezen en vanaf dat moment ben ik alles van Charles Bukowski gaan lezen. Eerst zijn romans en later zijn poëzie.
Factotum (vertaling Manusje van alles) verhaalt over het alter ego van Charles Bukowski, Henry Chinaski, een schrijver die zijn manuscripten niet gepubliceerd krijgt en zichzelf in leven houdt met allerlei geestdodende en eenvoudige baantjes. Dat opgeteld bij zijn voorkeur voor foute vrouwen en drank schetst een triest maar bijzonder leven. De zwarte humor en de virtuose taal van Charles Bukowski maken dit boek tot een klassieker.
.
Wat quotes uit Factotum:
“I lay on the floor and looked up those beautiful legs. ‘Baby,’ I said, ‘I’m a genius but nobody knows it but me.’
She looked down at me. ‘Get up off the floor you damn fool and get me a drink.’”
.
“‘I need a writer. Are you a good one?’
‘Every writer thinks he’s a good one.’”
.
Kortom een boek dat ik iedereen kan aanraden. En als je dan toch gegrepen bent door de taal van Bukowski, lees dan ook zijn poëzie. Net zo rauw en direct en net zo bijzonder.
.
Night school
In the drunk driver’s class
assigned there by division 63
we are given tiny yellow pencils
to take a test
to see if we have been listening
to the instructor.
questions like: the minimum sentence for a
2nd drunk driving conviction is:
a) 48 days
b) 6 months
c) 90 days
there are 9 others questions.
after the instructor leaves the room
the students begin asking the questions:
“hey, how about question 5? that’s a
tough one!”
“did he talk about that?”
“I think its 48 days.”
“are you sure?”
“no, but that’s what I’m putting
down.”
one women circles all 3 answers
on all questions
even though we’ve been told to
select only one.
on our break I go down and
drink a can of beer
outside a liquor store.
I watch a black hooker
on her evening stroll.
a car pulls up.
she walks over and they
talk.
the door opens.
she gets in and
they drive off.
back in class
the students have gotten
to know each other.
they are a not-very-interesting
bunch of drunks.
I visualize them sitting in a
bar
and i remember why
I started drinking
alone.
the class begins again.
it is discovered that I am
the only one to have gotten
100 percent on the test.
I slouch back in my chair
with my dark shades on.
I am the class
intellectual.
ZICHTBAAR ALLEEN 