Maandelijks archief: september 2014
Dichter in het web
Een digitale wandeling door poëzie
.
Soms tik ik op Google rare zoektermen in zoals ‘rare poëzie’, of ‘poëzie omdat het moet’. Gewoon om eens te kijken waar je dan uitkomt. Met de term ‘Poëzie omdat het moet’ kwam ik via via op de website http://www.dichterinhetweb.nl/ terecht. En juist die website wil ik jullie niet onthouden. Op Dichter in het web, een initiatief van Poetry International en ondersteunt door HIVOS en NCDO, 22 Nederlandstalige gedichten.
Of zoals het bij de introductie wordt omschreven: ‘Dichter in het web’ biedt een interactieve wandeling langs een aantal Nederlandstalige gedichten, en is bedoeld voor middelbare scholieren in de bovenbouw.
En:
Het idee achter deze site is middelbare scholieren de gelegenheid geven dieper in een aantal geselecteerde gedichten door te dringen.
Daartoe wordt een aantal instrumenten aangereikt: achtergrondteksten, foto’s, animaties, muziek- en geluidsfragmenten en interactieve opdrachten die in de klas, in de mediatheek of thuis kunnen worden bekeken en beluisterd.
Zoals altijd zijn de teksten en interpretaties van de gedichten persoonlijk van aard. De schrijvers van deze dossiers hebben weliswaar hun best gedaan om hun gedachten zo goed mogelijk te beargumenteren, maar het staat eenieder vrij om hier z’n eigen interpretatie tegen over te stellen. Sterker nog: dat moedigen we juist aan.
Een prachtig initiatief met een website vol moois. Eén van de gedichten is van K. Michel met de titel ‘Vers twee’.
.
Vers twee
.
Bij herlezing klinkt het als
een postcoïtaal gevoel van droefenis
tohoe wa bohoe, tohoe wa bohoe
.
Als je het hardop herhaalt
zie je landschappen zich ontvouwen
een novemberse zandplaat in de Waddenzee
de desolate vlaktes ten zuidoosten van Glen Coe
en ga je turf ruiken, leisteen
twee adelende hazen in de schuur
.
Vijf loeizware lettergrepen
met meer gewicht dan alle elementen tezamen
tohoe wa bohoe, de aarde woest en ledig
in de Hebreeuwse tekst van Genesis een vers twee
.
Neem vooral ook een kijkje op deze site bij dit gedicht en lees wat er aan duiding wordt gegeven. Sommige gedichten kunnen wat onleesbaar zijn door termen die er in voorkomen die je niet kent of herkent. Door met je cursor over de woorden te gaan kun je betekenis krijgen en uitleg. Als website voor middelbare scholieren maar ook voor iedere poëzieliefhebber een aanwinst!
.
Het glimpen van de welkwiek
Ilja Leonard Pfeijffer
.
Ilja Leonard Pfeijffer (1968) is dichter en graecus of kenner van de Griekse taal. Dat laatste laat hij graag zien in de bundel ‘Het glimpen van de welkwiek’. Voor iemand die geen kenner van de Griekse taal is betekent dat dat veel van de poëzie moeilijk te begrijpen is in deze bundel. Toch staan er in deze bundel ook gedichten die zeer goed te lezen zijn met alleen kennis van de Nederlandse taal. Zoals ook het gedicht ‘Spiegelgracht’.
.
Spiegelgracht
.
dan was jij gelukkig en ik was de hangmat
van de brug weerspiegeld
in de gracht
want dat zei je is het lekkerste
plekje om in te liggen
.
ging jij in mij lekker rimpelend liggen
en je golfde door mij heen als rimpeling
van golven zacht als jouw golvende handen
dan was ik zo zacht met jou in mij overbrugd
niet meer mijn zelfde eigen spiegeling
.
Mijn dochter in de verkoop
Noord-Korea
.
Op 20 juni van dit jaar schreef ik al over Jang Jin-sung, jarenlang één van de hofdichters van Kim Jong-il, de Grote Leider van Noord Korea, die in 2004 het land ontvluchtte. Via Pano Ramickx kreeg ik op Facebook een link toegestuurd met een artikel over Jang Jin-sung in Trouw. Hierin opnieuw het verhaal van de hofdichter die, oog in oog met de goddelijke Leider hevig gedesillusioneerd raakte toen deze alles behalve goddelijk bleek te zijn. Toen hij als onderdeel van de elite zag hoe het volk leed onder het regime vluchtte hij het land uit.
Op 20 juni gaf ik al een voorbeeld van een ‘gedicht’ dat hij over Kim Jong-il schreef , vandaag een gedicht van zijn hand dat overduidelijk van na zijn vlucht is.Een aanklacht tegen het regime. Had hij dit als hofdichter geschreven dan was hij daarvoor zeker geëxecuteerd.
.
Mijn dochter in de verkoop
Uitgeput stond ze midden op het marktplein
Voor 100 won* verkoop ik mijn dochter
het karton hing om haar nek
Naast haar het kleine meisje
uitgeput stond ze midden op het marktplein
De moeder, doofstom, staarde naar de grond
en negeerde de verwensingen van voorbijgangers
die woedend naar haar keken
omdat ze haar moederschap verkocht
ze had geen tranen meer
Het meisje wist dat haar moeder ging sterven
en begroef haar gezicht in de lange
rok van haar moeder en brulde,
maar de moeder stond onbewogen
alleen haar lippen trilden
Een soldaat stopte 100 won in haar hand
Ze was niet in staat hem te danken
‘Ik koop je dochter niet, maar je moederliefde’
De vrouw pakte het geld en rende weg
Voor de 100 won kocht ze brood
En rende zo snel ze kon naar haar dochter terug
en propte het brood in de mond van haar dochter
‘Vergeef me, m’n kind’
Midden op het marktplein huilde ze
.
*Honderd won is nog geen 50 eurocent
Vertaling: Job Degenaar
.
Kim Il-sung en Kim Jong-il
Kim art
Propaganda poster
Kerkhof
Jean Pierre Rawie
.
Vandaag uit mijn boekenkast de bundel ‘Geleende tijd’ van Jean Pierre Rawie, uitgegeven in 2000 door uitgeverij Bert Bakker. En omdat ik een fascinatie heb voor kerkhoven het toepasselijke gedicht ‘Kerkhof’.
.
Kerkhof
.
Het hek hangt scheef in het scharnier.
De struiken groeien door het schroot.
Het stilstaand water in de sloot
symboliseert de doodsrivier.
.
Wat dreef ons om te zien wat hier
van zoveel leven overschoot?
Er liggen bleke wortels bloot
onder een weggezakt plankier.
.
Wij gaan tussen de graven door,
zonder te vragen naar de zin
van wat als vraag zijn zin verloor.
.
Er is geen eind en geen begin.
Wat is geweest ligt op ons voor,
wat komt loopt langzaam op ons in.
.
De dag scheurt
Piet Hardendood
.
Enige tijd geleden werd ik door Piet Hardendood benaderd met de vraag of ik op Dichterskring.nl elk kwartaal een bijdrage kon leveren in de vorm van een bespreking van een gedicht van één van de Dichterskring dichters. Ik heb daar even over nagedacht en we zijn er samen uitgekomen; vanaf oktober bespreek ik elk kwartaal een gedicht, het ene kwartaal een gedicht van een Dichterskring dichter, het andere kwartaal een gedicht van een Puberpoëzie.nl dichter. De dichter die ik bespreek krijgt een exemplaar van Zichtbaar alleen.
Piet is naast de stuwende kracht achter Dichterskring.nl ook zelf dichter. Hij schrijft onder de naam Laantje. In 2012 publiceerde hij bij de Nederlandse Auteurs Uitgeverij de bundel ‘Gedichten uit het Laantje, een doorkijkje naar het leven’.
Uit deze bundel het gedicht ‘De dag scheurt’.
.
De dag scheurt
.
Binnen de toegemeten tijd krimpt
ochtend stil ineen, alsof hij niet meer wil
beminnen wat hem in licht is toevertrouwt
.
De dag hij scheurt zo lijkt uiteen in rafels.
Verdwenen is zonbeginnend middaguur en
avondschemering valt schaduwlang,
onder het houten blad van ruwe heilgeheime tafel.
Ze is zo bang dat nacht verloren raken zal.
.
Toen brak het duister door, ja in het derde uur
van middag al.
.
Vriendin van één nacht
Herman de Coninck
.
Dinsdag wordt de komende tijd erotische gedichtendag (leek me een leuk idee, zo aan het begin van de week). Vandaag een werkelijk prachtig gedicht van Herman de Coninck. Op 10 juli schreef ik nog over Herman de Coninck in de categorie Vlaamse dichters, nu dus als vertolker van erotische poëzie.
.
Vriendin van één nacht
.
Het was onbereikbaar.
Maar voor iedereen die dat óók vond, trok ze tijd
uit, en haar bloesje, en de spelden uit d’r haar.
.
Ze had velours geribde rode lippen om je er over heen
te praten
en schaars-paarse om er nadien over te zwijgen,
en lange vingers om zich lang en langzaam op zich toe
te laten,
.
het was bijna gewijd:
hijgen werd heel ver adem
halen, voorbij de grenzen van de tijd.
.
En de wanhoop nadien had iets van lekker samen.
Uitzicht op leegte, maar
met gordijntjes voor de ramen.
.
Uit: Met een klank van hobo, 1980.
Verslag van een middag in het Park
Poëzie in het Park
.
In het kader van het Weekend van de Cultuur organiseerde de stichting Ongehoord! voor de 4e maal een poëziepodium in het Park achter theater Koningshof in Maassluis. Dit maal traden op de dichters Yvonne Koenderman, Jelmer van Lenteren, Edwin de Voigt, Luuk Imhann en Sanne van Balen.
Een zeer gevarieerd aanbod aan verschillende stijlen van poëzie, Jelmer met een bijzondere herinnering aan zijn geboortedorp Maasdijk, Yvonne met mooie persoonlijke poëzie, Edwin met zijn typernde taalkundige gedichten met een twist, Luuk met soms bijna surrealistische poëzie en Sanne met treurige en vrolijke poëzie.
In het kader van de Week van de Alfabetisering en de opening van het Taalhuis in de naastgelegen bibliotheek had Vluchtelingenwerk MaasDelta gevraagd of een aantal vluchtelingendichters deel kon nemen onder de titel Verborgen Gedichten. Uiteraard kon dat en in dat kader traden dichters op uit Iran (Shoku Tajammoli), Palestina (Abu Omar Ramadhan), Soedan (Mohammed Abdulmaruf) en Eritrea (Negash Mohamed). De gedichten werden in de eigen taal voorgedragen en de vertaling werd daarna voorgedragen door Lisa Heinsohn.
Na deze dichters was er een hommage aan de vorig, jaar november overleden, Bosnisch-Kroatische dichter uit Maassluis Hrvoje Pero Senda. Ik las een tekst voor van Lida Kersten, vriendin en oud collega van Pero en Margarita Mena en Juan Heinsohn-Huala droegen beide een gedicht voor van Pero.
Op het open podium Piet Hardendood (initiatiefnemer van Dichterskring.nl) met eigen poëzie en Jelle Ravestein op met zijn poëzie.
De muziek werd verzorgd door Ágabága, een duo (gitarist en zangeres) uit Hatvan Hongarije.
Hieronder de foto’s van een geslaagde middag ( van Jan Buijse en Wouter van Heiningen)
.
Shortlist dichters bekend
Ongehoord! Poëziewedstrijd
.
De Ongehoord! Poëziewedstrijd nadert zijn ontknoping. De gedichten en dichters die op de shortlist zijn gekomen hebben daarvan bericht gekregen. Van de ruim 220 inzendingen zijn er door het bestuur van Ongehoord! 50 geselecteerd door basis van het geven van maximaal 5 en minimaal 1 punt per gedicht. Dat maal 4 bestuursleden en dan de 50 met de meeste punten.
Die gedichten zijn aan de jury van de wedstrijd voorgelegd zonder naam van de dichter en in willekeurige volgorde. Volledig transparant en neutraal dus. De jury bestaat uit Robbert Meijntjes, Joz Knoop en Edwin de Voigt.
Uit deze 50 gedichten van de shortlist worden de nummers 1, 2 en 3 gekozen en deze dichters winnen de prijzen. De prijzen zijn behalve de eeuwige roem, een juryrapport, een optreden op het podium van Ongehoord!, de publicatie van het gedicht op dit blog en de website van Ongehoord! en voor de winnaar is er het bijzonder gewilde sculptuur van Lillian Mensing.
De uitreiking van de prijzen is op zondag 16 november in het Bibliotheektheater in Rotterdam. Natuurlijk is iedereen (ook zij die niet op de shortlist staan of hebben ingezonden) van harte welkom. toegang is gratis. Behalve veel Poëzie is er een optreden van Patty van Trossel (La Pat). Zie voor meer informatie de website van Ongehoord! http://www.stichtingongehoord.com
100 dichters
100 dichters uit 15 jaar Poetry international
.
In een kringloopwinkel kocht ik vorig weekend het fijne werkje ‘100 dichters uit 15 jaar Poetry international’. Ruim 475 pagina’s voor de spotprijs van een paar Euro. In deze lijvige bundel 100 dichters die tussen 1970 en 1984 bij Poetry International hebben opgetreden. Geen Nederlandse dichters omdat “Hun werk is in de meeste gevallen voor de lezer beschikbaar”. Wel 100 soms verrassende dichters uit alle windstreken. samengesteld door Remco Campert, Jan Eijkelboom, Joke Gerritsen en Martin Mooij en uitgegeven door Manteau.
Vandaag zal ik van twee van hen een gedicht plaatsen. Allereerst de Hongaarse dichter György Dalos (trad op in 1980) in het Hongaars en het Nederlands.
.
Irodalmunk Istápolóinak
.
Követelöznek a fiatalok
Helyet a Nap alatt
/és a napilapokban/
En nem vagyok ilyen szerénytelen
a helyröl rég lemondtam
Hanem a Napot adjatok nekem
Ha ugyan nálatok van
.
Aan de weldoeners van onze literatuur
.
De jeugd eist met klem
een Plaats onder de Zon
(en in de dagbladen)
Ik ben niet zo onbescheiden
van een Plaats heb ik al lang afstand gedaan
Geef mij maar de Zon
Als jullie hem zelf soms hebben
.
(vertaling: Andras Vigh)
.
En van Vivian Lamarque trad in 1983 op. Van haar ook een gedicht in het Italiaans en het Nederlands.
.
A novi Mesi
.
A nove mesi la fattura
la sostituzione il cambio di madre
Oggi ogni volto ogni affeto
le sembrano copie cerca l’originale
in ogni cassetto affannosamente
.
Met negen maanden
.
met negen maanden de breuk
de wisseling de moederruil.
Nu lijkt elk gezicht elk liefdeblijk
een kopie ademloos zoekt ze
in alle laden naar het origineel.
.
(vertaling: Karin van Ingen Schenau)
Ministerie van verhalen
Planting poetry
.
Van mijn broer Bart ontving ik een pakket bijzondere gedichten van The Ministry of Stories in Hoxton UK. Het Ministry of Stories is een centrum waar schrijf- en mentorprojecten worden gegeven en georganiseerd. In april en mei 2014 hebben vijf leerlingen van de William Patten Primary school meegedaan aan een project van het Ministry of Stories waarbij mesostic poetry werd gemaakt. De vorm die we in het Nederlands kennen noemt men achrosticon gedichten; (naamdicht of lettervers) dat zijn gedichten waarvan bepaalde, meestal de eerste, letters van iedere regel of strofe achter elkaar gelezen zelf ook een woord of zin vormen. Betreft het niet de eerste, maar de middelste letters, spreekt men ook wel van een mesostichon).
.
ZICHTBAAR ALLEEN 