Site-archief
Gedichten uit de gevangenis
Etheridge Knight
.
Gevangenissen zijn plaatsen waar veel poëzie gelezen en geschreven wordt. Blijkbaar zijn het plekken waar aan retrospectie gedaan wordt en tijd is er in veel gevallen zeker. In het land waar de gevangenissen boordevol zitten (volgens het Reformatorisch Dagblad bevinden zich in de Verenigde Staten ongeveer 25% van alle gevangenissen wereldwijd en herbergen ze het hoogste aantal gevangenen ter wereld) en waar (en misschien wel omdat) gevangenissen een verdienmodel zijn, zijn er verschillende dichters onder gevangenen opgestaan.
Een van de bekendste is de Afro-Amerikaanse dichter Etheridge Knight (1931 -1991). Hij maakte in 1968 naam met zijn debuutbundel ‘Poems from Prison’. Het boek herinnert in versvorm aan zijn acht jaar durende gevangenisstraf na zijn arrestatie voor een overval die hij in 1960 pleegde. Tegen de tijd dat hij de gevangenis verliet, had Knight een tweede deel voorbereid met zijn eigen geschriften en werk van zijn medegevangenen. Dit tweede boek, voor het eerst gepubliceerd in Italië onder de titel ‘Voce negre dal carcere’ verscheen in 1970 in het Engels als ‘Black Voices from Prison’.
Met deze twee bundels werd Knight één van de belangrijkste dichters van de Black Arts Movement , die bloeide van begin jaren 1960 tot midden jaren 1970. Met wortels in de burgerrechtenbeweging , Malcolm X en de Nation of Islam en de Black Power-beweging, probeerden Etheridge Knight en andere Amerikaanse kunstenaars binnen de beweging politiek geëngageerd werk te creëren dat de Afro-Amerikaanse culturele en historische ervaring onderzocht.
Maar Knight wordt ook beschouwd als een belangrijke dichter in de mainstream Amerikaanse traditie. Na zijn gevangenschap behaalde hij in 1990 een bachelor in Amerikaanse poëzie en strafrecht aan de Martin Center University in Indianapolis. Ook doceerde hij aan de Universiteit van Pittsburgh, de Universiteit van Hartford en de Universiteit van Lincoln.
In de bundel ‘The Essential Etheridge Knight’ uit 1986 staat het gedicht dat hij schreef voor Malcolm X, getiteld ‘For Malcolm, a Year After’.
.
For Malcolm, a Year After
.
Hoop
Lift every voice and sing
.
Hoop vind ik een mooi begrip, een mooi woord ook. Het straalt optimisme en positiviteit uit. Toen ik gisterochtend een artikel las over Maya Angelou (waarover ik gister schreef naar aanleiding van haar overlijden) kwam ik het volgende stukje tegen:
“De kracht van het woord ontdekte ze (Maya Angelou) in 1940, tijdens een ceremonie ter afsluiting van haar lagere school. Een klasgenootje droeg daar het ‘negervolkslied’ voor, een gedicht van James Weldon Johnson. Wij zijn een weg gegaan die nat is van tranen, wij hebben ons een weg gebaand door het bloed van doden.”
Nieuwsgierig geworden naar dit gedicht zocht ik op de titel en kwam de Wikipedia pagina tegen met de tekst en de historie.
‘Lift every voice and sing’ is geschreven door James Weldon Johnson (1871 – 1938) in 1900 en voor het eerst gereciteerd door 500 schoolkinderen van de gesegregeerde Stanton School. Johnson schreef het gedicht als introductie van zijn gast Booker T. Washington (ter gelegenheid van het vieren van de verjaardag van Lincoln). In 1905 werd het gedicht door zijn broer John Rosamond Johnson op muziek gezet.
Door de jaren heb is het gedicht en het lied bekend geworden als ‘The negro National Anthem’ en werd door veel zwarte Amerikanen uitgevoerd waaronder Stevie Wonder, Anita Baker en Bobby Brown.
In de autobiografie ‘I know why the caged bird sings’ van Angelou wordt het lied gezongen door studenten en publiek bij haar afstuderen.
Een heel bijzondere versie van dit lied is de uitvoering van Al Green en Deniece Williams, bijgestaan door onder andere Roberta Flack. Persoonlijk hou ik enorm van de hoop die gospel en soulmuziek in zich bergt, bij deze uitvoering komt dat bijzonder sterk naar voren.
.
Lift every voice and sing
Lift every voice and sing
Till earth and heaven ring,
Ring with the harmonies of Liberty;
Let our rejoicing rise
High as the listening skies,
Let it resound loud as the rolling sea.
Sing a song full of the faith that the dark past has taught us,
Sing a song full of the hope that the present has brought us,
Facing the rising sun of our new day begun
Let us march on till victory is won.
Stony the road we trod,
Bitter the chastening rod,
Felt in the days when hope unborn had died;
Yet with a steady beat,
Have not our weary feet
Come to the place for which our fathers sighed?
We have come over a way that with tears has been watered,
We have come, treading our path through the blood of the slaughtered,
Out from the gloomy past,
Till now we stand at last
Where the white gleam of our bright star is cast.
God of our weary years,
God of our silent tears,
Thou who has brought us thus far on the way;
Thou who has by Thy might Led us into the light,
Keep us forever in the path, we pray.
Lest our feet stray from the places, our God, where we met Thee,
Lest, our hearts drunk with the wine of the world, we forget Thee;
Shadowed beneath Thy hand,
May we forever stand.
True to our God,
True to our native land.
.
Ik kan de video hier niet delen maar je kunt hem vinden op: https://www.youtube.com/watch?v=cwWhu8tw4nU
Met dank aan Wikipedia
Women Write Resistance
Dichters in verzet
.
Laura Madeline Wiseman is docente Engelse literatuur en dichter uit Nebraska Lincoln. Zij heeft sinds 2010 zeven poëziebundels uitgebracht waaronder ‘Women write resistance; Poets Resist Gender Violence’ (Hyacinth Girl Press, 2013). In deze bloemlezing wordt poëzie beschouwd als transformerende kunst. Meer dan 100 Amerikaanse vrouwelijke dichters maken het geweld in de Amerikaanse cultuur tegen vrouwen, in geschreven woord zichtbaar. Een kritische inleiding gaat de gedichten vooraf waarin het intellectuele werk van deze dichters zichtbaar wordt, hoe zij de stilte verbreken, hoe zij verstorend werken en hoe zij hun boosheid strategisch inzetten voor verandering. Women write resistance onderscheidt zich door een overtuigende retoriek die de lezer vraagt vooral te handelen.
In deze bloemlezing onder andere werk van Alicia Ostriker, Maureen Seaton, Judy Grahn, Hadara Bar-Nadav, Ellen Bass, Kristy Bowen, Allison Hedge Coke, Jehanne Dubrow, Leslie Adrienne Miller, Khadijah Koningin, Hilda Raz, Evie Shockley, Margo Taft Stever, Judith Vollmer, Rosemary Winslow, Shevaun Branigan en veel, veel meer
Meer informatie over Laura Madeline Wiseman en haar werk kun je vinden op http://www.lauramadelinewiseman.com/
.
Uit het gedicht “Why My Mother is Afraid of Heights” van Shevaun Branigan
.
When he held her by her ankles
upside down on the roof
like she was
a bird he was plucking
.
I wish he doesn’t drop me
I wish this hadn’t
happened,
this being
the molesting, the threats, then
– to come –
the disbelief,
when the girl came forward and said
he made me
touch him,
and she, my mother said, me too,
they told her she was
a naughty girl who just wanted attention
ZICHTBAAR ALLEEN 