Site-archief
Park in Volterra
Jean Piere Rawie
.
In 1987 gaf uitgeverij Bert Bakker de bundel ‘Oude gedichten’ uit van Jean Piere Rawie. In deze bundel staan gedichten uit vijf eerdere bundels van Jean Piere Rawie (1951) waaronder de bundel ‘Het meisje en de dood’ uit 1979. Steeds weer terugkerende thema’s zijn liefde, drank, doodsverlangen en het lijden dat daar zo nauw mee verbonden is. Rawie houdt zich bezig met de vergankelijkheid van het leven dat plotseling duidelijk kan worden in gewone zaken.
Deze debuutbundel van Rawie bestaat volledig uit gebonden verzen – sonnetten, kwatrijnen en rondelen- en hoewel de recensies wisselend waren bij uitkomen van deze bundel stond dit een zeer succesvol dichterschap (Rawie was jarenlang de best verkopende duichter in Nederland) niet in de weg.
Uit de bundel koos ik voor het gedicht ‘Park in Volterra’. Juist omdat nu veel mensen op vakantie gaan of zijn en in dit gedicht juist het einde van de zomer. het begin van de herfst met al zijn misere wordt beschreven.
.
Park in Volterra
.
De herfst deed zich reeds vaag gevoelen.
Het was het einde van ’t seizoen.
De zetbaas van het paviljoen
sjouwde met tafeltjes en stoelen.
.
Geremd door zuidelijk fantsoen
stonden ragazzi en fanciulle,
verachting veinzend, in de zwoele
namiddagzon verliefd te doen.
.
Wij dronken een glas wijn en zwegen.
Wij bleven met onszelf alleen,
tot er een oude man verscheen
die blaren op een hoop ging vegen.
.
– Als in een Franse film, zo één
waar ze elkaar tot slot niet kregen.
.
Geen tweede Troje
Jean Pierre Rawie
.
Ik lees de laatste tijd veel over drugs, over dat drugs ons land in een wurggreep houdt, dat Myanmar de grootste drugsleverancier van de wereld is (Synthetische drugs), dat de pillen industrie Nederland vervuild (drugsafval) en ga zo maar door. Steeds meer ook gaat het over oplossingen en feitelijk is de beste oplossing dat niemand ooit meer drugs zou gebruiken. Een utopie, ik weet het maar het besef bij de gebruikers dat door het gebruik deze verwoestende industrie draaiende blijft, zou wat meer door mogen dringen. En dan heb ik het nog niet over de verwoestende effecten van langdurig drugsgebruik op lijf en leden (rottend gebit, schade aan hersenen en hart en ga zo maar door).
Ik moest, na een bericht over dit laatste, denken aan een gedicht van Jean Pierre Rawie uit de bundel ‘Oude gedichten’ uit 1990, een sonnet getiteld ‘No second Troy’.
.
No second Troy
.
Ik heb een vrouw bemind. die best
een tweede Troje zou verdienen,
en die door drank en heroïne
onder mijn ogen werd verpest.
.
Tot ziekbed kromp het liefdesnest,
en ik zou zachtjes willen grienen,
omdat alleen dit clandestiene
sonnetje van ons tweeën rest.
.
Zo’n veertien regeltjes waarmee je
een tipje van de sluier licht,
wat zout om in de wond te wrijven.
.
Wat zijn dat toch voor waanideeën,
dat je, verdomd, in een gedicht
‘de dingen van je af kunt schrijven’?
.
Oud gedicht
1985
.
Ik heb een paar opschrijfboekjes waarin ik mijn gedichten schreef. Tegenwoordig doe ik dat op de computer en sla ze vervolgens op op een harddisk maar toen ik begon met het schrijven van gedichten kwam alles wat ik schreef ik een aantal kleine hand-genaaide boekjes. Die boekjes kregen ook een titel (in dit geval ‘in afwachting) en een opdracht (in dit geval een stukje tekst uit een lied van Joan Armatrading:
Show some emotion, put expression in your eyes, light up, get your feelings happy and if it’s bad than let the tears roll by.
Het betreft hier mijn tweede boekje (met zwarte kaft) met gedichten en die schreef ik tussen 1985 en 1999. Uit dit boekje een gedicht dat ik schreef toen ik in militaire dienst zat en ik heel erg uitkeek naar de dag dat ik weer ‘vrij’ was en zelf kon gaan bepalen hoe mijn leven zou gaan lopen.
.
In afwachting
.
’t land van rode en blauwe vlakken
van waaruit
mijn stem verder draagt dan het
product van die
grauw-grijze machinerie in ‘t
crisiscentrum van mijn daden
de vervaging van ’t groen, de aardse
metalen, textiel en chemische
toevoegingen
in verwachting van de dag
dat de cijfers kloppen
weg zwart, met het licht.
.
Rawie
Doet de NS aan poëziepromotie?
.
Ik was pasgeleden op het Centraal Station van Den Haag en toen viel mijn oog op een heel groot geel stootblok. Even was ik in de veronderstelling dat de NS of ProRail het licht hadden gezien en deze blokken de namen van dichters te geven. Tot ik erachter kwam dat men dan wel een ongezonde voorkeur voor één speciale dichter had, namelijk Jean Pierre Rawie. Even googlen hielp, Rawie is een Duits bedrijf dat onder meer stootblokken maakt voor treinen. Jammer eigenlijk, het had zo leuk geweest als op elk station van Nederland stootblokken zouden staan met namen van dichters, opdat de mensen die dagelijks over de stations lopen zich zouden afvragen wie dat toch zijn, er naar op zoek zouden gaan, zodat er op die manier meer poëzie gelezen zou worden.
Zover is het (nog) niet en daarom maar een gedicht van Jean Pierre Rawie die, in dit geval, alvast zijn naam mee heeft. Het gedicht ‘Finis’ komt uit de bundel ‘Oude gedichten’ uit 1987.
.
Finis
.
Heden is, na een langdurig lijden
dat hij met godsvertrouwen droeg,
Jean Pierre Rawie van ons verscheiden.
Hij komt dus niet meer in de kroeg.
.
Dat hij, die somber was bij tijden,
de hand niet aan zichzelve sloeg
stemt misschien nog wat tot verblijden,
al is het zo al erg genoeg.
.
Wat hem tot slot de dood in joeg,
de liefde of de drank, of beide? –
wij hebben door dit overlijden
een leger leven voor de boeg.
.
Het is zoals de Ouden zeiden:
de besten gaan altijd te vroeg.
.
Een zondagochtend
Gedicht uit de jaren ’80
.
In de jaren tachtig van de vorige eeuw schreef ik mijn gedichtjes in kleine opschrijfboekjes. Deze boekjes heb ik allemaal bewaard en soms plaats ik een oud gedicht uit één van deze boekjes op dit blog. Om te laten zien waar ik vandaan kom en om mezelf eraan te herinneren dat poëzie schrijven, betere poëzie schrijven een proces is waar je nooit mee klaar bent.
Het gedicht ‘Een zondagochtend’ schreef ik na een nacht te hebben doorgebracht in een kamer waar zich ook een groot wit hoofd van gips bevond en dat was aanleiding genoeg. Hoewel nogal rommelig en soms zelfs onsamenhangend toch maar hier dit gedicht.
.
Een zondagochtend
.
Als het hoofd van gips
mij aanstaart met holle ogen
en ik jouw ogen in mijn rug voel priemen
.
Als het suizen van de muziek
de ruis in mijn hoofd overstemt
en ik dit geluid weg draai
.
Als jouw hand over mijn borst streelt
en onze adem gelijkgestemd de
warmte van de situatie symboliseert
.
Terwijl de beelden van de film
na de pauze niet overeenstemmen met
die van daarvoor en ik mijn ogen sluit
.
Is dit de waanzin van mijn verlangen
die als rust mijn problemen verdrijft?
Laat me dan genieten, lang, heel lang.
.
(bibliotheek) boeken
Gedicht van voor 2008
.
In mijn boekenkast kwam ik de twee kleine opschrijfboekjes tegen waarin ik vroeger al mijn gedichten schreef. In de bordeauxrode staan de gedichten die ik tussen ruwweg 1976 en 1986 schreef en ik de zwarte de gedichten van 1986 tot en met 1989. In dat jaar ben ik gestopt met ze op te schrijven in deze boekjes, ik weet dat ik nog ergens zo’n dergelijk boekje heb maar dan iets groter waarin onder andere al de gedichten uit ‘Zichtbaar alleen’ mijn debuutbundel met Ruben Philipsen staan op geschreven. Vrij snel daarna kwam de computer en de rest is geschiedenis (en digitaal).
Af en toe lees ik die oude gedichtjes nog eens terug. Om te zien van hoe ver ik gekomen ben maar ook om de herinneringen die aan veel van deze gedichten kleven nog eens terug te halen. Het gedicht ‘Boeken’ schreef ik enige tijd na mijn eerste stage bij een openbare bibliotheek. De bibliotheek Bloemenbuurt in Den Haag, het kleinste filiaal van de bibliotheek in Den haag onder de meer dan bezielende leiding van Liesbeth, gehuisvest in een naoorlogse flat (begane grond) aan de Segbroeklaan.
Na mijn stage bleef ik daar werken als inval- en opruimkracht op de vrijdagavond, zaterdagochtend en maandagavond. Volgens mij was het het jaar na mijn stage (ik denk 1983) dat dit filiaal zoveel jaar bestond (ik dacht 30 maar pin me er niet op vast). Liesbeth wist dat ik gedichtjes schreef en ze vroeg me om een gedicht voor het boek te maken dat samen met de klanten werd opgesteld n.a.v. het jubileum. Dat heb ik gedaan en mijn gedicht werd opgenomen. Wat ze me er niet bij vertelde was dat ze wilde dat ik, op het jubileumfeest, dit gedicht zou voordragen. In bijzijn van de toenmalige wethouder Piet Vink. Ik heb dit gedaan en daarmee was dit eigenlijk mijn debuut als dichter, voordragend op een podium.
Wat er van het (groene, dat weet ik nog) boek is geworden weet ik niet. De bibliotheek is in de loop der jaren tweemaal verhuisd. Het gedicht heb ik uiteraard nog, opgeschreven in mijn bordeauxrode opschrijfboekje.
.
Boeken
.
Geel, gescheurd, gebonden
de wijsheid in pacht
of gewoon onderhoudend
.
liggen, staan en leunen
de in papier gevatte
wetenswaardigheden, fantasieën
.
dromen vaak, halve en
hele waarheden uit
toekomst en verleden
.
in kasten, op planken
stoffig zeil, vensterbanken
wachtend op een nieuwe
routineuze herhaling,
.
lezen en gelezen worden.
.
1949
Laatste keer Dichter van de maand september
.
Op 25 september (vandaag) is het de laatste keer dat Jean Pierre Rawie dichter van de maand september is. Volgende week ( 2 oktober) een nieuwe dichter van de maand.
Dit keer heb ik gekozen voor een gedicht uit de bundel ‘Oude gedichten’ uit 1987 namelijk het gedicht ‘1949’.
.
1949
.
Wij die elkaar tot bloedens toe
op alle zwakke plekken kwetsten,
wij beiden zijn ten langen leste
de onbesliste vete moe.
.
Het laatste licht faalt in het westen,
mijn lieve vijandin, zie hoe
ik mij van mijn wapentuig ontdoe;
dit is uiteindelijk het beste.
.
Het heeft alleen zo lang geduurd:
de bitterheid waarmee wij streden
heeft voor ons alletwee voorgoed
.
zowel de toekomst als het heden
volledig in de war gestuurd. –
Zeg nu maar hoe het verder moet.
.
Kringloop
Jean Pierre Rawie
.
Regelmatig bezoek ik kringloopwinkels op zoek naar poëziebundeltjes. In de loop der tijd heb ik al heel wat aardige uitgaven voor weinig op de kop getikt in verschillende kringloopwinkels in Nederland en Vlaanderen. Toen ik langs een gedicht van Jean Pierre Rawie (1951) met als titel ‘Kringloop’ kwam was mijn nieuwsgierigheid meteen gewekt.
Het blijkt hier echter om een andere vorm van kringloop te gaan. Desalniettemin deel ik dit gedicht van deze bijzondere dichter graag met jullie. Uit de bundel ‘Oude gedichten’ uit 1993 het gedicht ‘Kringloop’.
.
Kringloop
.
Wij hebben ook vannacht weer niet geslapen,
wij hadden wel wat anders aan ons hoofd:
we leken even voor elkaar geschapen,
en alle leugens werden weer geloofd.
Toch hebben we zeer van elkaar gehouden,
het is gekomen als het is gegaan;
verder blijft alles altijd bij het oude:
de Moor kan gaan hij heeft zijn plicht gedaan.
Er stonden ’s morgens mannen in de bomen
en zaagden zinvol in de takken rond.
Ik ben gegaan zoals ik ben gekomen,
maar met de smaak van sterven in mijn mond.
.
ZICHTBAAR ALLEEN 