Categorie archief: Literaire wandelingen
Gedicht op een (bronzen) vaandel
Jack Jacobs
.
De Limburgse dichter Jack Jacobs stuurde mij een foto toe van een gedicht dat hij in opdracht had geschreven bij het ter ziele gaan van de fanfare in Meers Limburg, het is gegraveerd in een bronzen vaandel en hangt aan de muur van de repetitieruimte van de fanfare. Op zondag 2 december is het beeld onthuld. Jack Jacobs schrijft al langere tijd poëzie, won enkele poëziewedstrijden, was bedenker van de permanente poëzieroute in en om Elsloo en publiceerde enkele dichtbundels. Het gedicht dat Jack schreef over de fanfare in Meers is getiteld ‘L’exode des musiciens’. Het gaat over het verdwijnen van een fanfare, iets dat in steeds meer plaatsen aan de orde is. De dorpen in het zuiden van het land vergrijzen, leden van fanfares worden steeds ouder en hoewel er wel jeugd instroomt blijft deze meestal niet hangen. Het probleem is vooral de jeugd die zich niet meer wil binden aan vaste momenten in een week. Elke maandag een uurtje repeteren bij je club is niet meer vanzelfsprekend. Zelfs kinderen hebben tegenwoordig een drukke agenda. Voetbal, computeren, de mobiele telefoon en de muziek moet daar ook nog tussen gepland worden.
.
L’exode des musiciens
.
De specie tussen volk en koperen trots
kent nu zijn sleet, het verbond is verbroken
brokkelt af tussen mineure klanken
en nog steeds flakkert er die liefde
.
ook nu het vuur bijna gedoofd is, de exodus
is niet te stoppen, eenzaam waken grijsaards
over de maat, zware hoofden en harten dragen
rouw, de Maas slaapt, frivole of weemoedige
klanken bedekken het waterlint niet meer
.
zie, de noten vallen uit de partituren
vallen in een diepe stilte, hopen op een kiem
die ze weer opraapt, op een jonge lucht die
ze weer melancholisch en lieflijk speelt
.
Santiago de Compostella
Gedichten langs de route
.
Edwin, een goede vriend van me, heeft zich voorgenomen om van zijn woonplaats in Nederland naar Santiago de Compostella te gaan fietsen. Op zichzelf snap ik dat wel, lopen is letterlijk een mijl op zeven en fietsend gaat het allemaal toch net even sneller. Van zijn reis maakt hij op http://www.edwin.nl een verslag. Ik lees zijn vorderingen om de paar dagen maar wat vooral leuk is voor mij (en in dit geval voor jullie lezers dus ook) is dat hij foto’s maakt van gedichten of poëzie die hij op zijn toch tegenkomt.
De eerste foto’s heb ik al van hem mogen ontvangen. De eerste foto is één van een zogenaamde dichtsteen die onderdeel uitmaakt van een verzameling van gedichten die Victor Willemse fotografeerde voor Kunst in Breda https://kunstinbreda.wordpress.com/diverse/gedichten/. Ook het gedicht op het raam maakt deel uit van deze serie. Het derde gedicht, of quote eigenlijk komt uit Antwerpen en behoort toe aan Frederik van Eeden als we de naam onder de regel mogen geloven. Wat vreemd is want als je de regel opzoekt blijkt deze uit Max Havelaar van Multatuli te komen. Het verschil zit hem in het woord ‘misschien’ dat Multatuli ervoor plaatste “Misschien is niet geheel waar, en zelfs dat niet”. Hoe dan ook, een regel met poëtische kracht.
.
Laat mij maar de zuivere leegte
het levende water
het lied van de zon
laat mij maar de boom boven mij
of er nooit iets gebeurt
Liefste Dreefse Hoogstratenaar
.
kan je goed zien waar je bent
hoe eigenlijk het hele land aan je voeten ligt
dat je het neusje van en de kers bent
zie je hoe alle wegen hier naar jou leiden
als eindpunt aan een horizon huizen en velden
een eigenaardig kleine noordpool – onbesneeuwd niet onbemind
.
Daan Jansen, stadsdichter
Niets is geheel waar, en zelfs dat niet
.
Frederik van Eeden
Poëzieroute Wassenaar
A. Marja
.
Nederland blijkt een land van wandel- en fietsroutes te zijn. Niet alleen ter recreatie maar vaak ook langs kunst, beelden en poëzie in de buitenruimte. Ik schreef in het verleden al over verschillende poëzie(wandel)routes in Nederland en België maar ik kwam er recent weer een tegen in Wassenaar https://www.poezieroutewassenaar.nl/. De Stichting Poëzie Route Wassenaar bestaat uit 3 niet nader genoemde personen uit deze plaats en heeft tot doel een interessante en mooie route samen te stellen om gedichten dichterbij mensen te brengen. Zij willen dit doen door een route van 24 gedichten in de openbare ruimte te plaatsen van gedichten van dichters die in Wassenaar gewoond hebben of die op andere wijze een band hebben met Wassenaar.
Van de 24 geplande gedichten zijn er inmiddels 16 geplaatst op plekken in het dorp, van de bibliotheek en de kerk tot op de parkeergarage en in tuinen. Op de hoek van de Zuylen van Nijeveltstraat, bij nummer 202 ligt voor de stoep van De Wassenaarse Krant een tegeltableau met een gedicht van A. Marja. Marja is het pseudoniem van Arend Theodoor Mooij (1917-1964). Marja woonde niet in Wassenaar, maar hij verbleef in de Pauwhof, een buitenplaats in het dorp waar het echtpaar Overvoorde-Gordon gastvrijheid bood aan letterkundigen om in een rustige omgeving te kunnen werken.
.
Ssttt geheim
Muziek en poëzie festival
.
Op zaterdag 16 juni wordt er in de binnenstad van Den Haag het muziek en poëziefestival Ssttt geheim georganiseerd. Ssttt geheim wordt georganiseerd door Haagse Notûh, in samenwerking met het Gilde Den Haag. Haagse Notûh organiseerde onder andere tien keer Ut Haags Notûh Festival rondom de Grote Kerk. Zaterdag 16 juni kan iedereen tussen 12.00 en 17.00 uur een paar minder bekende kanten van Den Haag ontdekken: Haagse hofjes en binnentuinen en Haagse muziekgroepen en dichters tijdens het muziekfestival Ssttt geheim.
Het festival en de geheimen zijn gratis te ontdekken. Bezoekers kunnen eeroute, hofjes, muziekgroepen, gratis, n route lopen of willekeurig een keuze maken voor hofjes en muziekgroepen of dichters. De rondleidingen door een gids van Gilde Den Haag is eveneens gratis.
Dit jaar doet het festival een aantal hofjes aan: Hofje van Nieuwkoop, Kloostertuin Vincentius, Hoofts Hofje, Varkenmarkt, Spanse Hof, Hof van Wouw, Pander binnendoor en Kloostertuin Barthkapel.
Ik ben te zien en te beluisteren op de Varkenmarkt. Tot voor kort was de Varkenmarkt een wat rommelig plein vol auto’s en fietsen. Mede op initiatief van de buurt heeft de parkeerplaats recent een metamorphose ondergaan naar een groen plantsoen met picknickgelegenheid en een podium. Niet echt een verborgen plek (wat wel jammer is, ik heb ooit in het Hof van Wouw voorgedragen en dat blijft bijzonder zo’n hofje) maar wel een kleine stadstuin die veel Hagenaars nog niet zal zijn opgevallen.
Naast vele muzikanten, ensembles en koren zullen de volgende dichters te zien en horen zijn op deze zaterdag: Musonius, Marije Hendrikx, Sander Ritman, Alexander Franken, Gerrit Vennema en Frans Terken.
Van laatstgenoemde heb ik een gedicht uitgekozen met de veelzeggende titel ‘Het zwijgen voorbij’ uit 2012.
.
Het zwijgen voorbij
Dat haar stem er niet meer toe doet
nu je haar in woorden doodzwijgt
zij in handgebaar haar twijfel legt
: ongrijpbaar
wat aan het oor teloor gaat
al laat zij zich onverminderd horen
: onverstaanbaar
het geloof dat je hechtte aan wat ze vertelde
al was het waar er was altijd meer van gelogen
niets neem je nog aan
de ogen op de overkant gericht
om haar hier niet meer te zien
laat haar negen straten negen bruggen ver
en al het water om te spoelen
niet dat het spreken reinigt
maar het uitgesproken zijn
.
102_POSTER UHNF 2018_PR1 (gesleept)
.
Piet Paaltjens
150 jaar Snikken en Grimlachjes
.
150 jaar geleden werd de dichtbundel ‘Snikken en Grimlachjes’ van Piet Paaltjens uitgegeven bij Drukkerij en boekhandel Roelants in Schiedam. Piet Paaltjens is het alter ego van de melancholische dichter en predikant François HaverSchmidt (1835-1894). De Bibliotheek Schiedam en haar partners hebben dit jubileum aangepakt om de schrijver dertien dagen lang te eren met allerlei uitingen binnen een festivalprogramma. Van het onthullen van het muurgedicht en het voorlezen van gedichten op zijn graf tot een wandeling in de stad en lezingen in zijn voormalig woonhuis en de drukkerij waar de bundel werd uitgebracht. Hoogtepunt van het festival is de samenwerking met platenlabel Excelsior Recordings. Bekende Nederlandse artiesten, waaronder The Kik, Aafke Romeijn en Freek de Jonge, hebben in Schiedam een CD opgenomen met gedichten van Piet Paaltjens.
Het programma rond de viering van 150 jaar ‘Snikken en Grimlachjes’ loopt van 20 oktober tot 1 november in Schiedam. Voor een uitgebreid programmaoverzicht kun je terecht op https://ppp.debibliotheekschiedam.nl
Om aan te sluiten bij dit mooie project van de bibliotheek Schiedam, mijn zeer gewaardeerde collega Theo en partners uit Schiedam, plaats ik graag een liefdesgedicht van Piet Paaltjens getiteld ‘Aan Rika’.
.
Aan Rika
.
Slechts éénmaal heb ik u gezien. Gij waart
Gezeten in een sneltrein, die de trein
Waar ik mee reed, passeerde in volle vaart.
De kennismaking kon niet korter zijn.
En toch, zij duurde lang genoeg om mij,
Het eindloos levenspad met fletse lach
Te doen vervolgen. Ach! geen enkel blij
Glimlachje liet ik meer, sinds ik u zag.
Waarom hebt gij van dat blonde haar,
Daar de englen aan te kennen zijn? En dan,
Waarom blauwe ogen, wonderdiep en klaar?
Gij wist toch, dat ik daar niet tegen kan!
En waarom mij dan zo voorbijgesneld,
En niet, als ’t weerlicht, ’t rijtuig opgerukt,
En om mijn hals uw armen vastgekneld,
En op mijn mond uw lippen vastgedrukt?
Gij vreesdet mooglijk voor een spoorwegramp?
Maar, Rika, wat kon zaalger voor mij zijn,
Dan, onder hels geratel en gestamp,
Met u verplet te worden door één trein?
.
Gedichten op een flat en het fietspad
Gedichtenpad De Wijde Weide
.
Dichter/kunstenaar Delia Bremer ken ik als een bezige bij en een enorme promotor van poëzie, vooral in en rond de omgeving waar zij woonachtig is, Hoogeveen in Drente. Delia heeft in juli 2017 samen met de smederijen van Hoogeveen en de inwoners van de wijk De weide / Erflanden in Hoogeveen een nieuw poëzie initiatief gestart.
Het betreft hier een gedichtenpad in de wijk. Op borden langs de weg, op een flat, op het Struunhuus en op het fietspad zijn gedichten aangebracht van inwoners en basisschoolleerlingen uit de wijk.
Dit gedichtenpad is een voortzetting van ‘Poëzie langs de vaart’ uit 2016 een ander poëzieproject van Delia en de smederijen uit Hoogeveen.
.
Poëzie aan de vaart
Limerick 2020
#Stanzas
.
Ieder jaar worden er in Europa in twee landen Culturele hoofdsteden gekozen. Dit gebeurt al vanaf 1985 toen Athene (toen nog in 1 land) het spits afbeet. In 1987 was Amsterdam aan de beurt, in 2001 Rotterdam en in 2018 is Leeuwarden een van de culturele hoofdsteden van Europa ( in de tussenliggende jaren waren er nog vele andere steden Culturele hoofdstad uiteraard ). In 2020 mogen Ierse steden een gooi doen naar deze titel. De stad Limerick (waar de versvorm naar vernoemd is) doet een gooi naar deze benoeming met onder andere het project ‘Poetry goes 3D’ van de poëzie- en prozagroep Stanzas.
Acht dichters uit Stanzas, kregen de opdracht om gedichten te schrijven voor Limerick 2020. Stanzas stimuleert de ontwikkeling van jong literair talent door middel van reguliere bijeenkomsten en evenementen. Deze diverse groep schrijvers omvat: Melanie White, Aoife Deegan Donnellan, Emer Hayes, Caleb Brennan, RG Allen, Rachel Armstrong, Shane Vaughan en Nina O’Donovan. Citaten uit hun geselecteerde gedichten zullen binnenkort op mysterieuze locaties in en rond de stad waar te nemen zijn, waardoor er interactieve poëziepaden worden gecreëerd.
Ze roepen de inwoners van Limerick op om foto’s te nemen van deze poëzie en te delen via Instagram, Facebook en Twitter (@Limerick2020). Op de website van Limerick2020 kan dan het volledige gedicht worden gelezen. In juli verschijnt dan ook een papieren magazine met alle poëziepaden in de stad. De website van Limerick2020 is http://www.limerick2020.ie
Hier een gedicht van één van de Stanzasdichters Melanie White getiteld ‘The tigress’
.
The Tigress
.
The power and poise in her stride;
the confident toss of her head;
the hunger that simmered inside.
He longed to approach
but she could tear him to shreds.
He stalked the prowling tigress
addicted to her rage.
She directed his dreams,
he couldn’t rest or digress
till he’d put her in a cage.
He clipped her claws,
he filed her teeth,
extracted the venom from the snake.
To prove his superiority
her spirit had to break.
Intoxicated by his need to possess,
he didn’t realise that
once he’d collared the tigress
and muted her wildness
he wouldn’t love her as a pussycat.
.
Boomgedichten
Leo Herberghs Poëzieprijs
.
Loes van Vliet wees mij op een mooi initiatief in Limburg. De Limburgse stichting Dichter in Beeld organiseert onder andere de Leo Herberghs Poëzieprijs. Deze prijs wordt vanaf 2014 vijfmaal jaarlijks uitgereikt. De winnende dichter ontvangt € 750,- en schrijft een kort gedicht dat door stichting Dichter in Beeld wordt uitgevoerd in een boomstam en geplaatst in het Limburgse landschap. De literaire boomstammen met hun dichtregels liggen in Voerendaal.
De laatste nieuwe boomstam met dichtregels, dit keer van de naamgever van de poëzieprijs zelf, komt te liggen in het veld bij Ubachsberg. Letterhouwer Tycho Flore kapt het gedicht of delen van het gedicht in een gerooide boomstam. Dichter in Beeld plaatst deze boomstammen in het Limburgs landschap en samen vormen zij een poëtisch wandelroute door het oostelijk deel van zuid Limburg.
Meer informatie is te lezen op http://www.dichterinbeeld.nl/Dichter_in_Beeld/Welkom.html
Poëzieroute
Harderwijk
.
Harderwijk kent iedereen natuurlijk van het Dolfinarium. Maar er is meer te beleven. Zo is er in de binnenstad de poëzieroute ‘Dichter bij de stad’. De poëzieroute is een initiatief van Literaire Culturele Stichting Apollo in Harderwijk, i.s.m. VVV Harderwijk. De literaire culturele kring Apollo is opgericht in 1986 en stelt zich ten doel: het literaire en culturele leven in Harderwijk te stimuleren door het organiseren van evenementen welke een onderhoudend karakter hebben, en werkt zij, op het gebied van cultuur, theater en kunst ook met andere organisaties samen.
Joz Brummans was de initiatiefnemer van deze route die bestaat uit 25 gedichten geplaatst op stenen tableaus die overal in de binnenstad en aan de haven liggen. Gedichten van plaatselijke dichters maar ook van Ida Gerhardt, Arthur Rimbaud, Hans Lodeizen en A. Marja.
De route is te raadplegen via https://www.google.com/maps/d/viewer?mid=1pcSVKHdahMsT14AOXyvR4JD6I7w&hl=en_US
Gedichten langs de Geul
Limburg: 3 routes, 41 dichters
.
In Zuid-Limburg meandert een riviertje de Geul: van de Belgische grens, tussen grenspaal 8 en 9, tot aan de Maas boven Maastricht. Van Cottessen bij Epen tot Voulwames bij Bunde. Ze lijkt maar klein, de Geul: een bescheiden riviertje, een beetje verborgen in het landschap maar overal in Zuid Limburg kom je haar tegen.
Voor een literaire of poëzieroute zijn 41 gedichten uitgezocht, en die op zuilen in het landschap geplaatst. Zo is er een wandelroute ontstaan, waarbij je als wandelaar regelmatig een gedicht tegenkomt: gedichten die tot vrolijkheid stemmen of tot nadenken, die ontroeren en beroeren, die enthousiasmeren en motiveren; die in elk geval, net als het landschap, u niet onverschillig laten.
De totale route is zo’n 35 km lang. Ze is verdeeld over drie trajecten in de drie gemeentes waar de Geul in Nederland doorheen stroomt: Gulpen-Wittem, Valkenburg aan de Geul en Meerssen.
Bij de 41 dichters zitten alle grote namen uit het Nederlands taalgebied zoals Herman de Coninck, Vasalis, Rutger Kopland, Jan Hanlo, Remco Campert maar ook Diana Ozon, Miriam van Hee en Seline Bastings.
Zo staat bij de Oliemolen in Meerssen een gedicht van Anna Enquist getiteld ‘De veldtocht’ uit haar bundel ‘De gedichten’ uit het jaar 2000.
.
De veldtocht
.
Niet in je omhelzing, niet in je armen,
niet in jouw weten ga ik verloren. Niet
in de brandende auto, toneel voor verbijsterd
publiek, maar lopend door een schamel bos.
.
Altijd het eind van de middag. O laat
de middag snel komen. De kinderen gingen
het huis uit; mist kruipt langs de grond.
Zo, zelf, ga ik stapvoets verloren.
.
De Oliemolen
Tussen Heimansgroeve en de brug over de Geul
Stella Maris
De Volmolen
ZICHTBAAR ALLEEN 