Site-archief
Dingenverdriet
Marjolijn van Heemstra
.
Voordat Marjolijn van Heemstra (1981) debuteerde als romanschrijver met ‘De laatste Aedema’ (2016) en als columnist met ‘Het groeit! Het leeft!’ (2017) was ze al in 2010 gedebuiteerd als dichter met de bundel ‘Als Mozes had doorgevraagd’. Ze had toen al een goede neus voor publiciteit en marketing want ze vroeg bekende (onder andere Arie Boomsma, Henkjan Smits, Frits Bolkestein) en minder bekende Nederlanders (haar kapper) om een gedicht uit haar bundel voor de camera voor te lezen, deze leuke filmpjes werden op een website gezet en ze wist daar veel publiciteit mee te vergaren.
Helaas is de website of het deel van haar website waar de filmpjes ooit te zien waren offline maar de afzonderlijke filmpjes zijn nog terug te vinden op YouTube. Ik heb het filmpje waarin Youp van t Hek een gedicht uit deze bundel voorleest hieronder gezet.
De bundel (waarvan de omslag toen al een verwijzing was naar haar fascinatie voor het heelal en de ruimte) het vervolgens erg goed en haar naam als dichter was gevestigd. De bundel werd genomineerd voor de C. Buddingh’-prijs en kreeg de Jo Peters Poëzieprijs. Ik las de bundel en bleef hangen bij het gedicht ‘Dingenverdriet’ waarin haar poëtische stem wat mij betreft heel goed naar voren komt.
.
Dingenverdriet
.
Hierbij verklaar ik je rug tot rug,
je mond tot speeksel, tanden, tong
alle paden begaanbaar
het wonder gesloten.
.
Als we ons missen, bedenk
we waren oppervlaktevissers
haak- en wormloos
netten opgeknoopt
.
behalve een grasbrand
stichten we niets dan adem-
kastelen we lieten geen afdruk maar rode lintjes na
.
voor onbestemden om te volgen
een ontgoochelend simpel spoor
met aan de laatste lage tak
in een oogopslag te vinden
dit dingenverdriet.
.
.
Poëzie in beweging
Poetry in motion en Paul Snoek
.
Op de website Ooteoote.nl (een litaraire website met het zwaartepunt op poëzie die ik zeer kan aanraden) is een van de categorieën Poetry in motion. In deze categorie zijn filmpjes te zien van gedichten. Een voorbeeld dat ik erg fraai vind is het filmpje van het gedicht ‘Memoires’van de Vlaamse dichter Paul Snoek (1933-1981). het aardige is dat het gedicht wordt voorgelezen door Paul Snoek zelf en dat de geluidseffecten en het filmpje gemaakt is door Marc Neys (ook wel bekend als Swoon). Het filmpje is daarnaast ook ondertiteld in het Engels voor de internationale liefhebbers van zijn poëzie.
Maar er staan vele leuke en interessante filmpjes op de site van Allen Ginsberg en T.S. Eliot tot Willem Bilderdijk en Chr. J. van Geel. Inmiddels al 415 filmpjes. Uit de bundel ‘Verzamelde gedichten’ uit 1984 nam ik het gedicht ‘Memoires’ over.
.
Memoires
.
Hoe is het mogelijk?
Oorspronkelijk had ik gehoopt
onopgemerkt doorheen het huis te gaan,
vermomd en overtollig als een mens
tussen de huizen en hun mensen.
En mijn verdriet te dragen alledaags
tot het doorschijnend werd
en draaglijk als daglicht.
Ik dacht dat het voldoende was
een nacht te snikken in een lang, dik bed
en eens tot op het hartsbeen door te huilen.
Maar neen.
Ik ben gewoon te wenen in de eerste persoon
en alleen.
Ik doe dus maar alsof ik glimlach
en met al mijn ledematen in mijn lichaam woon.
Hoe is het mogelijk
dat ik niet wist dat verdriet
van de liefde effent het felle reliëf
en dat het leven geen hoogtepunt is
maar een stilstand.
Toch is het jammer
dat er geen sluiktaal bestaat,
een gerie.ijke code,
waarin ik heimelijk kan schrijven
over het verschijnsel heimwee
en doen alsof ik schrijf over de maan,
ja, dikke boeken schrijf
over het zogezegde maanlicht.
Maar in werkelijkheid
over het huis dat ik bewoonde
en toch verlaten heb,
met in mijn merg de warmte
van nog zoveel toekomstig spijt.
Mijn huid wordt er wit van
en nog witter mijn huiver,
wanneer ik in heldere spiegels lees
de oude teksten over het oog.
Het porselein geworden oog.
Wanneer ik zie hoe duidelijk de sporen zijn
die mijn schaduw achterlaat in mijn verleden.
Mijn schaduw, mensen,
die van eenzaamheid
het lichaam van zijn drager
niet meer behoudt, niet meer herkent.
Een taal, zoals ik zei,
waarmee ik schrijven kan
over het hart en zijn termische traagheid.
Over de liefde
in het leegstaand huis van mijn geheugen.
Over mijn leven,
waarvan ik mij vaag de toekomst herinner.
.
Poëzie in beweging
Voor scholieren en iedereen die van poëzie houdt
.
Even geleden werd ik op de website http://poezie-in-beweging.nl/ gewezen. Op dat moment heb ik het adres van de website even opgeschreven en vervolgens weer vergeten. Maar zoals vaker kom ik soms papiertjes tegen met (vaak cryptische) zinnen of woorden of in dit geval een adres op internet.
Toen ik de website werd ik meteen enthousiast. Want wat staat er in het welkoms-woord? “De bedoeling van deze vakoverstijgende educatieve poëzie-website is gedichten in de vreemde talen Duits, Engels en Frans zo aantrekkelijk en laagdrempelig mogelijk aan te bieden”.
Ik kan je melden dat de makers van deze website hun belofte volledig nakomen. Op de website staan allerlei rubrieken gevuld met interessante, mooie en leuke voorbeelden van gedichten, vormen poëzie, weetjes, filmpjes, interactieve gedichten, een quiz en ga zo maar door. Voor je het weet ben je uren zoet met het doorbladeren van deze geweldige website.
Hadelinde van der Hoek en Margreet Feenstra zijn terecht trots op hun werk en eigenlijk zou elke middelbare school gebruik moeten maken van de informatie op deze site. Juist ook omdat men zich niet tot Nederlandse gedichten en dichters beperkt maar ook Engels, Duitse en Franse dichters en gedichten behandeld en plaatst.
Uit deze enorme hoeveelheid leuke, interessante en mooie dichters en gedichten heb ik gekozen voor een gedicht van Anne Sexton over New York dat in de rubriek ‘gedichten over landen en steden’ staat.
.
Dichter draagt voor
Een avond met Ramsey en Shariff Nasr
.
Op donderdag 23 mei was ik bij DOK Delft voor een avond met Ramsey en Shariff Nasr. Aanleiding voor het uitnodigen van de twee mannen door DOK en de bibliotheek van de TU Delft is het feit dat de TU er naar streeft een bijdrage te leveren aan een goed cultureel klimaat voor medewerkers en studenten van de TU in Delft. Een lovenswaardig streven lijkt me.
Ramsey en zijn broer Shariff waren uitgenodigd om te praten over hun gezamenlijke project Dichter draagt voor. http://dichterdraagtvoor.nl/
Bij zijn aantreden als Dichter des Vaderlands koesterde Ramsey Nasr de wens om Nederlandstalige gedichten te verfilmen, en daarmee een jongere generatie te interesseren voor poëzie. Op 25 januari 2013, vlak voor zijn aftreden, presenteerde hij op het IFFR het project Dichter Draagt Voor: eenentwintig verfilmde gedichten.
Dichter Draagt Voor is ontstaan uit samenwerking met zijn broer en regisseur Shariff Nasr.
De voordrachtskunst van Ramsey wordt in de films gebundeld met het visuele talent van Shariff.
Ze maken het werk van oude dichters actueel en laten zien dat poëzie niet alleen maar ‘lastig en intellectueel’ hoeft te zijn. Daarnaast zijn het nieuwe, autonome kunstwerken.
Het idee voor Dichter draagt voor is ontstaan aan de tafel bij hun ouders zo vertelde Ramsey. Volgens Shariff verliep de samenwerking heel goed en organisch. Vanuit de kern van elk gedicht werd naar een visuele interpretatie gezocht. Beide broers benadrukten dat de filmpjes er ook vooral zijn voor gebruik in het onderwijs. Waar het reguliere poëzie onderwijs (zo dat er al is) nogal eens afschrikkend kan werken op jongeren, blijken de filmpjes juist heel bruikbaar te zijn.
Het hele project werd met een minimum aan middelen gemaakt, in een hele strakke tijdspanne en met medewerking van veel bekenden en bekende Nederlanders die voor een habbekrats of geheel gratis hun medewerking toezegden.
De keuze van de gedichten kwam volgens Ramsey uit zijn CD box ‘Poëzie’ een persoonlijke keuze van 8 eeuwen poëzie op één gedicht na. Het gedicht Eierkoken van Willem Bilderdijk. Dit gedicht leende zich niet zozeer voor de CD maar was visueel juist weer heel interessant. Hier vind je dit gedicht. http://dichterdraagtvoor.nl/videos/eierkoken/
Een bijzondere avond werd afgesloten met de voordracht van Ramsey Nasr van zijn gedicht Mi have een droom. Een mooi en waardig afscheid van een mooi initiatief van DOK en de bibliotheek van de TU Delft.
.
Margot Nicolaes interviewt Ramsey en Shariff Nasr.
Ramsey Nasr draagt ‘Mi have een droom’ voor.
.
EIERKOKEN
De luchtstroom ruisch’ door ’t vier, dat uit zijne asch geschoten,
In vlammen om zich grijp’ en Meroos God doorgloei’;
Zijn hitte dring’ door ’t vocht, in ’t hol metaal besloten,
En bruische in golven op met bonzend stormgeloei.
Daar wiegele in den plasch het scheppings-al van ’t kuiken,
Dat in zijn zilvren lucht een gouden aardbol sluit,
En ’t beuk’ de krijtaardschors dier breekbre wareldkruiken,
En dove ’s levens aâm in ’t bobblend windvlies uit.
Zoo word’ de ommuurde zee ten bergklomp door ’t verschroeien,
Waar ’t half gesmolten goud verbalsemd door blijft vloeien!
.
Willem Bilderdijk (1756-1831)
Ramsey Nasr
Delft dicht
.
De Technische Universiteit Delft en (de Openbare bibliotheek Delft) DOK presenteren samen een inspirerende literaire avond op donderdag 23 mei. ‘Delft Dicht’ start om 17.00 uur met een Loesje-workshop, gevolgd door een poëziewandeling van de unit Sport & Cultuur van de TU Delft naar DOK in de binnenstad. Het open avondprogramma in DOK start om 20.00 uur met een vertolking van liederen van Ramses Shaffy door Guus Westdorp, gevolgd door de vertoning van de verfilmde gedichten door en met Ramsey en Shariff Nasr.
De vertoning van steeds drie korte filmpjes van 2 tot 4 minuten wordt afgewisseld met een interview met de dichter, en met de mogelijkheid om vragen te stellen aan de dichter en de cineast. Tevens draagt Ramsey Nasr voor uit eigen werk.
.
DOK is te vinden aan Vesteplein 100, Ramsey Nasr begint om 21.00 uur en de toegang is gratis. Zie voor het hele programma: http://www.dok.info/activiteit/7.ramsey-nasr-tijdens-delft-dicht.html
.
ZICHTBAAR ALLEEN 