Site-archief
Niet te beschrijven
Gerrit Krol
.
Afgelopen week las ik het gedicht ‘Niet te beschrijven’ van Gerrit Krol. Het gedicht is opgenomen in de bundel ‘Polaroid’ Gedichten 1955-1976 uit 1976. Ik schreef wel vaker over dichter, schrijver, computerprogrammeur en essayist Krol (1934-2013) maar nu is er een bijzondere aanleiding.
Ik weet niet of je de sensatie kent dat, wanneer je een bepaalde geur ruikt, je meteen een herinnering daarbij hebt. Soms komt dat omdat de geur heel intens en sterk was, een andere keer omdat de herinnering heel bijzonder was. Ik heb dat met de geur van verse peterselie. Jaren geleden bracht ik een vakantie door in Bolivia. In La Paz, de grootste stad en samen met Sucre de hoofdstad van het land, is de heksenmarkt, de ‘Mercado de Hechicería’ (zo wordt dat daar lokaal genoemd). Op deze markt worden veel producten verkocht, maar de meest rare zijn toch wel de dode lama’s en hun foetussen. De bedoeling is dat de foetussen begraven worden onder een hoeksteen bij een nieuwbouwhuis en dat zou dan geluk moeten brengen.
Dat is overigens niet de geur waar ik op doel (de foetussen van lama’s zijn ingedroogd en ruiken niet). Waar ik op doel is de hele intense en sterke geur van peterselie die op een deel van deze markt aanwezig was. Kraampje na kraampje (als je ze zo noemen mag) was daar gevuld met enorme hoeveelheden verse peterselie met een geur die straten verder te ruiken was. Wanneer ik verse peterselie ruik gaan mijn gedachten altijd onmiddellijk terug naar die markt in La Paz. Die geur beschrijven is bijna onmogelijk, zoals Gerrit Krol in de laatste zin van zijn gedicht ook schrijft.
.
Niet te beschrijven
.
Niet te beschrijven
wat een geur doet in je neus
en in het weke van je hersenen,
een bloem,
strandlucht.
.
Laatst liep ik op de weg
toen langs mij streek een vleug van vroeger,
van potten inkt en rekenen,
wat ik in der eeuwigheid zou zijn vergeten,
ik liep er tegenop.
.
Men zegt dat van bepaalde vlindersoorten
het reukvermogen
zich uitstrekt over kilometers,
maar of het nu de natuur is
of een oude school,
.
of een meisje dat in je armen staat
en geurt als zeven jaar geleden
of, als het heeft geregend,
de hartverscheurende kracht van een naaldwoud
– je noemt het,
maar beschrijven kun je het niet.
.
Black Lives Matter
Dichter in verzet
.
De website http://blmstream.com is één van de vele websites die gelieerd zijn aan de Black Lives Matter beweging in de Verenigde Staten. Op deze website is veel informatie te vinden over deze beweging , de reden waarom er zoiets bestaat als Black Lives Matter en vooral heel veel statistieken over het aantal zwarten en witte mensen die door politiegeweld zijn omgekomen (per jaar). Wat ik heel schokkend vond was het aantal zwarte Amerikanen per miljoen inwoners dat jaarlijks overlijdt door politiegeweld (gemiddeld 4.33 in 2017 tot nu toe) wat ik overigens nog veel schokkender vond was dat per miljoen native Americans (indianen) er al gemiddeld 5,49 zijn gedood (ter vergelijking per miljoen blanke Amerikanen 1,73 en Hispanics/Latinos 2).
Waarom deze cijfers en dit bericht op een website over poëzie? Toen ik op deze website rondkeek kwam ik een gedicht tegen van Ryan M. Jones getiteld ‘A Beautiful Sadness’. Een bijzonder gedicht (de meeste gedichten over dit onderwerp zijn sterk activistisch en daarom als poëtische uiting minder interessant) dat begint met een uitspraak van Tupac Shakur: ‘Long live the rose that grew from concrete when no else ever cared’.
.
Gedichtenvanger of Poemcatcher
Breng gedichten onder de mensen
.
Waarschijnlijk ken je ze wel; de dreamcatchers, met draad en veren vormgegeven hangers die je dromen vangen (van oorsprong afkomstig bij de indianen van Noord Amerika). Menig huis of slaapkamer heeft er een hangen.
Gebaseerd op de dreamcather heeft de ‘stadsdichter’ van Edmonton (de hoofdstad van de Canadese provincie Alberta) een poemcatcher ontwikkeld. Anna Marie Sewell, de laureaatdichter van Edmonton lanceerde in september 2011 haar gedichtenvanger in het stadhuis van Edmonton. Deze houten boog met gedichtenvanger staat achter een tafel waarvan de poten gemaakt zijn van dichtbundels en waarop een boek ligt waarin de burgers van Edmonton hun gedichten of andere artistieke ingevingen kunnen noteren.
“The poem catcher is here for people of Edmonton to bring their impressions of what it is that makes Edmonton a place that we dream about, a place that we love, and a place that we call home,” aldus Sewell.
De ideeën, de woorden, de zinnen en de beelden gebruikt Sewell dan weer in haar stadsgedichten. Hierbij zal ze altijd op zoek zijn naar terugkerende thema’s in de bijdragen van de burgers van Edmonton.
Het gedichtenvanger project loopt tot het eind van haar termijn als laureaatdichter in juni 2013.
.
ZICHTBAAR ALLEEN 