Site-archief
Zonder mensen geen muziek
Alfred Schaffer
.
Ik weet dat ik nog wel eens kritisch ben op de CPNB, de club die het Nederlandse boek propagandeert. Mijn kritiek richt zich dan vooral op het feit dat de Poëzieweek, die ene week per jaar dat poëzie en dichters in de spotlight staan, niet meer wordt ondersteund door het CPNB. Misschien vraag je je af waarom dat erg of jammer is. Met een landelijk opererende club als het CPNB achter je weet je dat er in alle bibliotheken, boekhandels, op de social media en in de pers aandacht wordt gegenereerd voor poëzie. Zonder het CPNB (en dan vooral de middelen die het CPNB heeft om dit te doen) verword de Poëzieweek en de Landelijke Gedichtendag tot een evenement in de marge. En dat is toch al een vertrouwde plek voor poëzie dus die extra aandacht wordt node gemist. En niets dan lof voor het miniconsortium van organisaties die toch de Poëzieweek op de kaart willen blijven zetten maar het verschil tussen een poëzieweek met de CPNB en zonder de CPNB is pijnlijk groot.
In België is dat anders, daar is het Poëziecentrum als grote landelijke partij betrokken bij alle initiatieven en acties alsmede met de communicatie rondom de Poëzieweek. Als je de website van de Poëzieweek opent en bij de activiteiten kijkt staat pas op pagina 5! de eerste activiteit in Nederland (er staan 12 activiteiten op 1 pagina). Dat zegt genoeg lijkt me. Als het zo doorgaat zal de Poëzieweek in Nederland een kwijnend bestaan tegemoet zien.
Nu wil ik hier niet met zuur en azijn dit bericht eindigen. De CPNB geeft wel aandacht aan poëzie. Niet meer aan de week maar met af en toe een gedicht bij een activiteit door het jaar heen. Zo sturen ze hun partners en stakeholders sinds drie jaar elke december een nieuwjaarsgedicht toe speciaal geschreven voor de gelegenheid. Dit jaar is dit gedicht geschreven door Albert Schaffer (1973) en getiteld ‘zonder mensen geen muziek’. En omdat dit gedicht meer lezers verdient dan alleen degene die bevoorrecht zijn het van de CPNB te mogen ontvangen, deel ik het graag hier met jullie.
.
zonder mensen geen muziek
.
waarom de laatste dag gelijk is aan de eerste
als je zogenaamd verdwaald bent
in een bos, of nachtblind en besluiteloos
tot stilstand komt op een immense kruising
in een supergrote stad waar alles 24/7 open is.
er past veel stilte in een hoofd maar is dit nu
de wereld die verdween, of die zich niet heeft aangediend?
vroeger was je een prinses en wilde je dat alles
goed zou komen, nu was nu dus tekende je
elfjes, schapen, dinosaurussen, honden
en eenhoorns, beren, uilen, alles wat kon praten.
misschien dat je nog eens een lichaam ziet vanbinnen
en een hart vasthoudt, misschien wordt je onthaald
als held door mens en dier omdat je
rijkdom bracht en brandhout, uren lopen verderop.
misschien raak je je eigen nabestaande, ontploft
de ruimte en ontstaan er nieuwe sterren en planeten.
gewoon een liedje zingen, veel te moeilijk
met je dunne, hoge stem maar
toch, wat doet de geest kalmeren
komend jaar. denk daar maar over na
en neem de tijd, gek genoeg heb je geen haast.
.
Elementen
Garmt Stuiveling
.
In 1931 publiceerde dichter en literator Garmt Stuiveling zijn debuut als dichter getiteld ‘Elementen’. Mijn versie is een derde druk uit 1949 maar zou, qua vorm en ontwerp, ook zomaar van nu kunnen zijn. Stuiveling (1907 – 1985) had al enige werken gepubliceerd voordat hij met deze poëziebundel kwam en ook na deze bundel zouden van hem werken als ‘Rekenschap’ en ‘Een eeuw Nederlandse Letteren’ (beide uit 1941) verschijnen waardoor hij grotere bekendheid kreeg. dat is waarschijnlijk ook de reden dat 18 jaar na het verschijnen van ‘Elementen’ er een derde druk volgde.
In de binnenflap van de bundel is te lezen: “Zijn natuurlyriek, zijn menselijke gevoelens, zijn sociale overtuiging, zijn wijsgerige denkbeelden: zij allen vormen in hun onderlinge samenhang de inhoud van dit werk dat nergens ‘modern’ maar evenmin ergens ‘ouderwets’ aandoet , omdat Stuiveling in zijn rustige en weloverwogen taalbeheersing zomin het experiment om het experiment zoekt, als in versleten retoriek blijft steken”.
Maatschappelijk gezien vervulde Stuiveling een grote rol in de sociaaldemocratische beweging; hij was pacifist, geheelonthouder en al voor de oorlog lid van de SDAP. Hij had een vooraanstaande positie in tal van organisaties, instellingen en verenigingen. Voor de oorlog publiceerde hij onder andere in het literair tijdschrift Forum, na de oorlog verkreeg hij vooral bekendheid als wetenschapper en door zijn rol in het maatschappelijk leven. Uit de bundel ‘Elementen’ koos ik voor het gedicht ‘de stad’.
.
De stad
.
Zo zijt ge, stad: een donker silhouet,
een monster laag en wreed ineengedoken,
met duizend felle klauwen opgestoken
en in het levend hemellicht gezet.
.
Zo zijt ge, stad: een stormend meer van steen,
maar onder wildbewogen dakengolven
weet ik geheel een mensgeslacht bedolven
door elk seizoen en alle tijden heen.
.
Zo zijt ge, stad: uw gevels zij aan zij
weren de zonneschijn en ’t winderuisen,
en grauwe mensen tussen grauwe huizen
bewegen naamloos aan elkaar voorbij.
.
Maar als de avond tot u wederkeert,
bloeit elke straat tot lichtend wonder open,
en door uw wezen komt de gloed gelopen
van brandend leven dat zichzelf verteerd.
.
Mad poetry
Jodi Vander Molen
.
Op mijn zoektocht door het eindeloze internet kwam ik op de website van madpoetry.org
Voordat jullie nu denken dat het hier gekke dichters betreft, dat is niet het geval, het betreft hier dichters uit Madison, US.
Op deze site onder andere een overzicht van podia, wedstrijden, organisaties, publicaties en een groot aantal dichters waaronder de dichter Jodi Vander Molen. Ongetwijfeld een dichter met Nederlandse voorouders. Jodi is lid van de Wisconsin Fellowship of Poets en de Hessen-Wisconsin Writers,
Van haar hand een bijzonder aardig gedicht met als titel: tiny cups of coffee.
.
tiny cups of coffee
.
bouncing truck of tourists
full of
“I’m Angie from Chicago”
“He-LLO, Angie!”
everybody now
you say your name is tour guide Eddy
you say 1 Dominican second = 5 minutes
you say recycle our glass bottles
or else you’ll have to pay
you say today we are your family
you say get your camera
to take a picture
of a very old tree
i try to snap where trunk meets ground
you crack a joke
or half of one
about proximity
here we have the public health clinic
now down the road a bit
look
here’s the cemetery
overgrown with green
maybe 20 headstones
not arranged in rows
flashes of conversation:
the house over there
was built by Trujillo’s son
they don’t live there now
you graduated in ’97
afterwards to private school
$2/gallon for gas here
How much in your country?
$1.63
what about the colors on the houses?
pink for san miguel
blue for peace
azul
Why don’t they build them bigger?
Because they’re poor.
time to look at one up close
we pay a visit
no introductions
to:
-the woman at the sewing machine
-gray haired woman just outside the door
-woman serving tiny cups of coffee
puppy passed around
seems like there’s one at every stop
kids in the back of a truck
no men seem to be around
(The palm trees were watching us all.)
on the wall a sticker:
I’m not poor because I have Christ
down the road some more
you tell jokes in increments,
are silent past the mountains
bump, bump bounce
bumpbump bump bounce
beer break, cocoa farm, cockfight in the distance, lunch, rum shack, then the beach
with each finished
block of clock:
“My family,”
you’d shout.
“Time to get back on the truck.”
.
Gedichtenweek
Van dag naar week naar maand?
.
We kennen allemaal de gedichtendag. Al sinds 2000 bestaat de gedichtendag in Nederland en Vlaanderen. In 2000 initieerde Poetry International de Nationale Gedichtendag met het doel iedereen in Nederland de kans te geven op die dag in aanraking te komen met poëzie. Later werd ook Vlaanderen erbij betrokken via Behoudt de Begeerte. Sindsdien heet Gedichtendag gewoon Gedichtendag. Elk jaar wordt het evenement de laatste donderdag van januari georganiseerd.
.
Dit jaar is besloten om vanaf 2013 niet een dag maar een week lang de poëzie in het zonnetje te zetten. Dan bundelen bekende poëzie-evenementen als Gedichtendag, de VSB Poëzieprijs en Turing Nationale Gedichtenwedstrijd hun krachten in de Poëzieweek. Bovendien krijgt Nederland dan, na Ramsey Nasr, een nieuwe Dichter des Vaderlands. De week begint op donderdag 31 januari 2013 met Gedichtendag en eindigt op woensdag 6 februari. Muziek is het overkoepelende thema van de Poëzieweek.
.
Blijft de vraag waarom er niet meteen gekozen is voor een maand van de poëzie of een poëziemaand. Net als in de Verenigde Staten. Daar is sinds 1996 april van elk jaar Poetry Month, een initiatief van de Academy of American Poets. In die maand van de poëzie werken uitgevers, boekhandelaren, literaire organisaties, scholen, bibliotheken over het hele land samen and vieren zij het belang van de poëzie binnen de Amerikaanse cultuur. Duizenden bedrijven en non-profit organisaties doen mee met lezingen, voordrachten, festivals, boekentafels, workshops en vele andere evenementen.
.
Poëzie leeft in Nederland, dat blijkt uit de verbreding van een dag naar een week, maar ook uit de vele initiatieven overal in het land op poëziegebied. Stads- en dorpsdichters, poëziestichtingen, poëziepodia, festivals, poëziewedstrijden; het gedicht is alom aanwezig.
.
Als je de enorme hoeveelheid aan initiatieven ziet die er op en rond gedichtendag worden georganiseerd verdient dat meer spreiding. Elk jaar weer mis ik leuke en interessante activiteiten op poëziegebied omdat ik gedwongen word te kiezen tussen vaak meerdere dingen op één dag. Daarom zie ik al die initiatieven liever verspreid over een maand. De ware poëzieliefhebber hoeft dan minder te missen en de opkomst bij de verschillende activiteiten wordt daarmee vergroot.
.
Prima initiatief van dag naar week maar wat mij betreft in 2014 naar een maand!
ZICHTBAAR ALLEEN 