Site-archief
Bram Vermeulen en John Donne
Gedichten over sterven en de dood
.
In de krant kijk ik altijd even bij de overlijdensberichten. Niet omdat ik bijzonder geïnteresseerd ben in wie er nu weer is overleden ( ik ken die mensen vrijwel nooit) maar om te kijken of en hoe er met poëzie wordt omgegaan in overlijdensberichten. Afgelopen zaterdag las ik twee berichten naast elkaar. Boven de een was een strofe van het lied ‘Testament’ van Bram Vermeulen (1946-2004) geplaatst. Boven de ander staat een strofe uit het gedicht ‘Sweetest love, I do not go’ van John Donne (1572-1631). Beide strofes gaan eigenlijk over het zelfde namelijk dat wanneer iemand sterft hij of zij niet weg is zolang ze niet worden vergeten. Het gedicht van Donne lees je hier.
Op de websites van verschillende uitvaartondernemingen kun je gedichten lezen die toepasselijk zijn voor allerlei overlijdens (vader/moeder, partner, kind, algemeen, zelfdoding, bij ziekte etc.). Maar er zijn zelfs zeer uitgebreide particuliere websites met heel veel gedichten om uit te kiezen of inspiratie uit op te doen. Dat zijn wel vaak wat oppervlakkige en soms wat pathetische verzen maar veel mensen voelen zich daar prettig bij. Ik hou erg van poëzie bij overlijdensberichten die slaat op de persoon die is overleden of die de voorkeur voor een dichter van de overledene weergeeft.
De keuze voor een gedicht van een 16e-17e eeuwse Engelse dichter (Donne) vind ik daarom heel bijzonder. De keuze voor de liedtekst van Bram Vermeulen heb ik vaker gezien. Omdat het een prachtige tekst is van Bram Vermeulen plaats ik de tekst hier helemaal.
.
Testament
.
Als ik dood ga, huil maar niet.
.
ik ben niet echt dood moet je weten
het is maar een lichaam dat ik achterliet
dood ben ik pas als jij die bent vergeten.
.
En als ik dood ga, treur maar niet
ik ben niet echt weg moet je weten
het is de heimwee die ik achterliet,
dood ben ik pas als jij dat bent vergeten.
.
En als ik dood ga, huil maar niet
ik ben niet echt dood moet je weten
het is het verlangen dat ik achterliet
dood ben ik pas als jij dat bent vergeten
dood ben ik pas als jij me bent vergeten.
.
Contactadvertentie
Lévi Weemoedt
.
Tegenwoordig heb je als vrijgezel, of single zoals het nu genoemd wordt, allerlei, vooral digitale, mogelijkheden om aan een partner te komen. De mogelijkheden variëren van puur op uiterlijk (Tinder) tot door middel van een beschrijving van je karakter op verschillende websites waarbij ook daar een onderverdeling gemaakt wordt (mooie mensen, hoog opgeleide mensen, iedereen). Voor de moderne mens die een partner of geliefde zoekt is dit de weg om te bewandelen.
Vroeger (en vroeger is nog niet eens zolang geleden) ging dat anders. Je ontmoette elkaar op feestjes, in dancings of discotheken, in de kroeg, op de sportclub of op je opleiding/werk. En als dat allemaal maar niet wilde lukken dan kon je een contactadvertentie plaatsen in de krant waarin je jezelf in een aantal trefwoorden en korte beschrijvende zinnen kon verkopen, waarna er naar de krant onder briefnummer kon worden gereageerd.
Tegenwoordig schijnt dat ook nog wel te bestaan maar niet meer onder briefnummer, maar gewoon via een e-mailadres. De contactadvertentie dreigt daarmee te verdwijnen. Het is dan ook de vraag of een lezer van de bundel ‘Van harte beterschap’ Kleine trilogie der treurigheid van Lévi Weemoedt uit 1982, over honderd jaar nog begrijpt waarover dit gedicht gaat.
.
Contactadvertentie
.
Vanmorgen sloeg de poes ineens aan ’t zingen.
‘k Zat aan ’t ontbijt en staarde radeloos in de thee.
O! ’t Was een treurig lied vol jeugdherinneringen:
van een geliefde en een wandeling aan zee.
.
Plots viel de hond in met een diep neerslachtig janken:
ach! van een setter stond zijn hartje zó in brand
maar zij was doodgereden, van die kranke
liefde rees hij nooit meer uit zijn mand…
.
Vóór ik wist begon mijn eigen keel te zwellen
en huilde ik mee met de beschuitbus in mijn hand.
Die was van Bolletje, de thee was van Van Nelle;
maar van mijn tranen was Jeanett’ de fabrikant.
.
O! ’t Is geen leven meer voor deze vrijgezellen;
als dat zo doorgaat bung’len zij aan boord of band:
.
welk jong, knap meisje, dat kan koken en verstellen
stelpt nu hun leed, en schrijft een brief naar deze krant?
.
Man bijt hond
Rozalie Hirs
.
Componist en dichter Rozalie Hirs (1965) is een bijzondere stem in de Nederlandse poëzie. Haar poëzie en muziek zijn zowel lyrisch als experimenteel. Het avontuur van de luister- en leeservaring en de verbeelding staan centraal. Haar poëzie omvat zowel dichtbundels als digitale poëzie (ik schreef hierover al in oktober 2018 https://woutervanheiningen.wordpress.com/2018/10/09/logos/ ) interactieve gedichten die ontstaan in samenwerking met beeldend kunstenaars en grafisch ontwerpers.
Als inspiratiebronnen heeft zij vele musici maar ook een dichters als Emily Dickinson en Paul Celan. Over poëzie zegt ze: “Zolang er taal is, is poëzie even onvermijdelijk als het eigen leven. In het gunstigste geval gaan poëzie en leven gepaard met een gezonde vorm van bewustzijnsverruiming. Poëzie is het buiten de oevers treden van taal. Ik denk dat poëzie onze drang om te veranderen (in beweging te blijven) laat zien. Het ligt niet in onze aard de begrenzing van de taal (of het leven) te (kunnen) accepteren.”
In 1998 debuteerde ze met haar bundel ‘Locus’ bij uitgeverij Querido die ook haar andere vijf bundels heeft uitgegeven. Haar gedichten verschenen in verschillende (literaire) magazines en websites en haar werk werd onder andere in het Duits en het Servisch vertaald. Uit haar debuutbundel ‘Locus’ het gedicht ‘Man bites dog’.
.
Man bites dog
.
Het eerste dode dier dat
ik vond als kind
was een verkreukelde vlinder-
onder een steen.
.
Een pakje liet ik altijd ongeopend
tot mijn moeder na dagen van
waanzin het papier eraf griste en
me het cadeau toesmeet.
.
Ik heb lief en sla dood
met dezelfde warme ziel-
op mijn rug staan vele
ongeldige namen-
.
gezegd en weggeschreven door
de hete naald.
Voor iedere letter heb
ik betaald met het eiland
.
van mijn daad.
De sleutels komen met steeds langere
tussenpozen-
zij zijn opgehouden
.
met praten-
de ruit beslaat van de hitte.
Ik brand levenstraag tussen
kille muren.
.
Een schuimspoor op zee
Poëziewebsites
.
Op internet is veel, heel veel informatie te vinden over poëzie, heel veel websites van dichters, van dichterspodia, van organisaties die zich met poëzie bezig houden, in het Nederlands maar eigenlijk wel in de meeste talen. Een groot aantal zijn bekend, een aantal wat minder bekend. Om je een indruk te geven welke sites ik interessant vind en welke ik bezoek hier een klein overzicht met de reden waarom.
Poëzie algemeen
Naast mijn website (waar je je nu bevindt) zijn er verschillende websites die over poëzie gaan, waar je recensies kunt lezen, waar je gedichten kan lezen en informatie over dichters en waar je interviews met dichters kan lezen. Deze websites houden je ook op de hoogte van het laatste nieuws.
http://www.poezie-leestafel.info
.
Wedstrijden
Als je als beginnend dichter jezelf wil meten met andere dichters dan is het meedoen aan wedstrijden een goede manier. Op de volgende websites vind je er (voor jeugd en volwassenen)
.
Internationaal
Er zijn natuurlijk ongelofelijk veel websites waar je internationale poëzie kunt lezen. Vooral als het gaat om Engelstalige poëzie zijn er een paar pareltjes waar heel veel informatie over dichters en gedichten te vinden zijn.
https://www.poetryfoundation.org
.
Zelf gedichten plaatsen
Als je zelf je gedichten graag op een website terug ziet dan zijn er wel enkele te vinden. De kwaliteit is nogal verschillend maar deze zijn bekend en uitgebreid en je kunt er op naam en thema zoeken.
.
Zelf een bundel uitgeven
Naast de mogelijkheid die MUG books je biedt om zelf maar wel op een kwalitatief goede manier, je poëzie uit te geven in ‘eigen beheer’ zijn er nog een paar betrouwbare websites waar je allerlei mogelijkheden kunt vinden.
.
Natuurlijk zijn dit maar een paar voorbeelden, als je vaker poëzie leest of over poëzie of dichters kun je dit lijstje met gemak aanvullen. Als je nieuw bent op dit vlak of net begint met het lezen van en/of schrijven van poëzie dan zijn dit aardige vertrekpunten.
Uiteindelijk zijn, zoals de dichter Antonio Machado (1875 – 1939) het al schreef in zijn gedicht ‘Jouw voetsporen, wandelaar’ ; jouw voetsporen de weg. Beperk je vooral niet tot deze paar voorbeelden, ga op zoek, google, zoek en vraag en je komt de mooiste voorbeelden van websites over poëzie tegen. En je kunt natuurlijk altijd op mijn categorie ‘websites over poëzie’ raadplegen.
.
Jouw voetsporen, wandelaar
.
Jouw voetsporen zijn de weg,
wandelaar, niets anders;
er is geen weg, wandelaar,
al wandelend ontstaat de weg.
De weg ontstaat door de wandeling,
maar werp je een blik achterom
dan zie je het pad waar je voet
nooit meer een stap zal zetten.
Er is geen weg, wandelaar,
alleen een schuimspoor op zee.
.
Vertaling: Mariolein Sabarte Belacortu
.
Poëziepodia
Deel 8
.
Dichter op de Deel
Dichter op de deel wordt jaarlijks georganiseerd op de deel van een Friese stelpboerderij in de graslanden rond het dorp Exmorra. Het dorp Exmorra maakt deel uit van de gemeente Súdwest Fryslân, waar jaarlijks onder de naam Kunst Achter Dijken een kunstroute wordt georganiseerd in mei. Op initiatief van Dien L. de Boer. werd daar vanaf 2008 Dichter op de Deel aan toegevoegd. Muzikale intermezzi zorgen voor afwisseling in het programma, en er wordt beeldende kunst tentoongesteld. Zo is er sprake van een breed aanbod.
Dit jaar wordt het Lustrum gevierd op 26 mei (Bolswarderweg 13, aanvang 14.00 uur). Dat gebeurt tijdens Dichter op de Deel onder meer met een vertaalproject. Niet alleen zullen er Nederlandse vertalingen te horen zijn van Friese gedichten, maar ook Friese vertalingen van Nederlandse gedichten! Van iedere Nederlandstalige dichter zal één gedicht in het Fries worden vertaald.
De dichters die optreden dit jaar zijn: Menno Wigman, Wim Brands, Maud Vanhauwaert, Thomas Möhlmann, Tsead Bruinja, Sigrid Kingma, Elske Kampen, Rense Sinkgraven en Dien L. de Boer. Meer informatie over Dichter op de Deel op http://dichteropdedeel.nl
.
Kultuurfabriek-Literair
Danny Danker (dichter, organisator en presentator) organiseert vanaf september 2012 in de ECI Kultuurfabriek een literair programma onder de naam Kultuurfabriek-literair. Dit omvat behalve optredens van dichters een inloopspreekuur voor dichters, om onervaren mensen te versterken en verbinden met het open podium. Zo krijgen ze een persoonlijk platform om hun interesses met elkaar te delen en hun kunsten ten gehore te brengen en bovenal te genieten van prachtige poëzie. Elke 3e zondag van de maand in Kultfabriek ECI café. Toegang is gratis en het begint om 16.00 uur. De eerstvolgende editie is op zondag 17 maart met o.a. Ruud Linssen, Alexander Franken en Piet Poell. De Kultuurfabriek is aan de ECI 13 te Roermond. Website van de ECI Kultuurfabriek: http://www.ecicultuurfabriek.nl/
.
PoetsClub in de Schouw
Elke eerste woensdag van de maand de schoonste verzen bij PoetsClub in bar de Schouw in Rotterdam. Deelname vereist minimaal 1 nieuw of nog nooit voorgedragen gedicht. Voor nieuwkomers kunt u zich melden bij de man die alle gaten tussen voordrachten dicht: Jeroen Naaktgeboren! PoetsClub Rotterdam vanaf 21.00 uur, toegang gratis. Bar de Schouw bevind zich aan de Witte de Withstraat 80 in Rotterdam. Meer informatie o.a. bij Mark Boninsegna op Facebook: https://www.facebook.com/boninsegna?fref=ts
.
Memopoëzie
Of een andere manier van met poëzie omgaan
.
Op 3 juni 2011 schreef ik op mijn blog al over een nieuw initiatief met de naam post-it poëzie. Renske Dijk bedacht dat het leuk zou zijn om overal gedichtjes op post-it papiertjes achter te laten en hierover te gaan schrijven op een blog. Op http://postitspoezie.weebly.com/index.html kun je daar meer over lezen.
Nu ben ik de afgelopen week via Twitter in contact gekomen met Memopoëzie. Eigenlijk een vergelijkbaar initiatief uit (ik denk) Vlaanderen (maar zeker weten doe ik het niet). Een zelfde soort charmante manier om met poëzie bezig te zijn, poëzie te verspreiden en onder de mensen te brengen en dit te verzamelen en ordenen op een website namelijk http://memopoezie.weebly.com/index.html
.
In hoeverre de initiatiefnemers van deze twee websites elkaar kennen of van elkaars aanwezigheid op het web op de hoogte zijn weet ik niet maar ze zijn beide de moeite waard. Kijk eens op deze websites, schrijf een gedichtje op een post-it of memoblaadje, fotografeer het en hang of plak het ergens op.
Op beide websites zijn tal van bijzondere plekken en aardige gedichtjes te vinden. Ook ik zal op Memopoëzie een foto insturen van een gedichtje op een memoblaadje op een plek ergens waar je deze niet verwacht. Mijn bijdrage voor Memopoëzie is te bekijken op: http://memopoezie.weebly.com/moeilijk-gesprek.html
.
Slechte poëzie vs goede poëzie
Hoe herken je een slecht gedicht?
Tijdens een browserondje langs poëziesites op internet kwam ik het volgende blog tegen: www.poetryNprogress.com van Ami Mattison. Op dit blog staat een artikel met de veelzeggende titel For beginner poets: How to know if your poetry sucks.
Nu kun je denken dat het een hilarisch geschreven stukje is over slechte en goede poëzie en eigenlijk is het dat ook maar er staan ook een aantal voorbeelden van wat een gedicht goed of slecht maakt. Voor de beginnende dichter zeker de moeite waard.
Lees het hele artikel hier: http://poetrynprogress.com/2010/04/25/for-beginner-poets-how-to-know-if-your-poetry-sucks/
Goed gelezen en lees het boek
Websites
Door de cursus 23dingen, waar ik als begeleider aan verbonden ben, kwam ik op een toepassing van het web 2.0. De egofeed. En als nieuwsgierig mens ben ik daar batuurlijk meteen mee aan de slag gegaan. Uit mijn zoektocht bleek dat mijn eerste boek Zichtbaar alleen te vinde is op de website www.goodreads.com
En laat dit nu een geweldige website zijn voor boekenliefhebbers en nieuwsgierige mensen. Hier kun je je aanmelden en boeken reviewen en raten. Toegegeven het gros is Engels maar elke keer als je een boek dat je hebt gelezen een rating geeft, krijg je van de site alternatieven, een soort advies op maat.
Bijzonder leuk en leerzaam dus. En als je eenmaal bezig bent is het moeilijk je er weer van los te rukken. Een andere bijzondere Engelse website op dit gebied is www.whichbook.net ook zeer de moeite waard om daar eens te neuzen. Allemaal Engelse boeken maar de bedenkers van de website hebben beloofd dat er ook een Nederlandse variant komt (er is al een Deense).
ZICHTBAAR ALLEEN 