Site-archief
Collagegedichten
Jehudi van Dijk
.
Voor Vaderdag kreeg ik van mijn dochter het boek ’60 collagegedichten’ van kunstenaar Jehudi van Dijk. Een bijzonder fraai uitgegeven boek met collagegedichten van een dichter/collagemaker die gevonden was door dochterlief via Instagram @jehudi_werk.
In het boek staan dus 60 collagegedichten al vind ik de term wel wat misleidend. Het betreft hier namelijk in mijn ogen geen feitelijke collages, daarvoor is de afbeelding steeds 1 foto met daarop gesneden woorden uit kranten, tijdschriften en wat dies meer zij. Omdat ik het ook niet zeker wist heb ik even de definitie van ‘collage’ opgezocht:
Een collage is een kunstvorm, waarbij de kunstenaar gebruikmaakt van uitgeknipte of gescheurde stukken papier of ander materiaal, die met lijm op een steviger drager, bij voorbeeld papier of schildersdoek geplakt worden. De gebruikte materialen kunnen bijvoorbeeld zijn: (kleine) losse objecten, knipsels uit tijdschriften (tekst, foto’s, advertenties), delen van originele foto’s, tekeningen, gescheurde stukjes van een mislukte aquarel. Het woord collage komt uit het Frans, van het werkwoord coller, waar het plakken of kleven betekent.
Als je deze wat ruime definitie hanteert is het gebruik van tekst dus feitelijk al een vorm van collage. Wat me ook opvalt bij Jehudi van Dijk is dat hij de losse woordjes plakt met plakband op een foto wat soms nog een extra vervreemdend effect geeft. Het is duidelijk dat de inhoud hier boven de vorm gaat en aangezien de inhoud steeds een gedicht is, kan ik hier moeilijk iets tegen hebben.
De gedichten in deze bundel zijn (naast de collagefoto’s) dan ook echt de moeite waard. Het boek is via donaties en een crowdfund-campagne tot stand gekomen en is via de boekhandel te bestellen. Op https://www.voordekunst.nl/projecten/11296-jehudis-collagegedichtenbundel-1 kun je meer lezen over de manier van werken van Van Dijk en de totstandkoming van deze bundel.
.
Funkhouser
Digitale poëzie
.
Ik heb hier al eerder over digitale poëzie geschreven en voor wie denkt dat dit een niche is in de poëzie, een hobby van een paar nerd dichters, niets is minder waar. C.T. Funkhouser een associate professor aan het New Jersey Institute for Technology heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar digitale poëzie en er over geschreven in meerdere boeken waaronder Prehistoric Digital Poetry.
Wat verstaan we onder digitale poëzie? Een definitie van Eric Goddard-Scovel (dichter, digitaal kunstenaar en docent aan de Purdue univercity) luidt:
dig·it·al po·et·ry noun: a genre of poetry that (1) is composed by processes involving computers and/or network technologies; (2) is experienced via an electronic medium beyond print or screen representations of printed pages and makes use of animation, interaction, hyperlinks, audio and/or video; and (3) presents an artistic and literary experience in which language is a primary aesthetic component.
Of in het kort: dichters die poëzie schrijven gebruik makend van computer programma’s. Ook wel generated poetry genoemd. Er zijn meerdere websites gewijd aan generated poetry maar één van de aardigste is http://gnoetrydaily.wordpress.com/
Voor degene die denken dat digitale poëzie iets nieuws is, hier een voorbeeld uit 1969 (uit het boek van C.T, Funkhouser. Lillian F. Schwartz maakte dit naar een gedicht van Laurens R. Schwartz. Lillian F. Schwartz is een typisch voorbeeld van een vroege vernieuwer, ze is vooral een exploratief kunstenaar die bijdragen geleverd heeft aan visie theorie, documentaires heeft gemaakt en dus poëtisch werk.
.
Dit digitale gedicht werd bijgesneden en oorspronkelijk gepubliceerd in McCauley, Computers en creativiteit (1974)
Readymades
Gevonden poëzie
.
Al eerder schreef ik hier over een vorm van readymades of gevonden poëzie, namelijk de flarf. Maar er zijn meer vormen van readymades of gevonden poëzie. Waar de Flarf volledig at random woorden en stukjes zinnen bij elkaar plaats kan een readymade ook op een andere manier ontstaan.
De definitie van gevonden poëzie:
Gevonden poëzie is een vorm van poëzie die ontstaat als van de schoonheid van bepaalde, meestal gesproken woorden, zinnen en soms hele alinea’s wordt onderkend dat ze de eigenlijke boodschap overstijgt, waarna de oorspronkelijke taaluiting zo wordt vormgegeven dat ze op een gedicht lijkt. Anders geformuleerd, gevonden poëzie is het vermogen dichterlijke schoonheid te zien waar de maker het niet zag. De auteurs intentie wordt hier dus, zoals in zoveel recente literatuur, beschouwd als niet ter zake. Gevonden poëzie is het literaire equivalent van wat in de beeldende kunsten een “readymade” wordt genoemd.
.
Het klassieke voorbeeld van een readymade of gevonden poëzie is dat van Hart Seely, een Amerikaanse internetjournalist. Hij schreef de letterlijke weergave van Donald Rumsfeld tijdens een persconferentie in 2002 op en wat bleek? Een readymade was born. Seely publiceerde de uitspraak onder de titel The unknown als gedicht.
.
- The unknown
- .
- As we know,
- There are known knowns.
- There are things we know we know.
- .
- We also know
- There are known unknowns.
- That is to say
- We know there are some things
- We do not know.
- .