Site-archief
Wanneer een schilderij een gedicht is
Wen Zhengming
.
Het Smithsonian in de Verenigde Staten werd opgericht op 10 augustus 1846 ‘voor de vermeerdering en verspreiding van kennis’ en is samengesteld uit een groep musea en onderzoekscentra. De instelling is vernoemd naar de stichtende donor, de Britse wetenschapper James Smithson . Het was oorspronkelijk georganiseerd als het National Museum van de Verenigde Staten, maar die naam hield in 1967 op te bestaan als een administratieve entiteit. Het Smithsonian bezit maar liefst 154 miljoen items. Deze zijn verspreid over de 19 musea van de instelling, 21 bibliotheken, negen onderzoekscentra, een dierentuin en ze bestaan uit en omvatten historische en architecturale monumenten.
In 2016 was er een tentoonstelling in de Arthur M. Sackler Gallery van het Smithsonian met als titel ‘Painting with Words: Gentleman Artists of the Ming Dynasty’. Onderdeel van deze tentoonstelling waren drie enorme hangende rollen met Chinese kalligrafie. Stephen D. Allee, associate curator van het museum zei over de drie rollen: “We kennen slechts vijf rollen van deze heroïsche omvang van de kunstenaar Wen Zhengming [1470-1559] en dit is het enige bekende voorbeeld met een persoonlijk gedicht.”
Wen componeerde het gedicht “At Leisure” toen hij 30 was, in 1500, maar het kunstwerk met indrukwekkend uitzicht werd gemaakt toen hij 70 was. Tegen die tijd was hij een beroemde kalligraaf, vermoedelijk in opdracht van een particuliere klant om een kopie van zijn gedicht te maken.
Het kunstwerk ‘At Leisure’ is een van de 45 boekrollen en albumbladen in de show die tussen 1464 en 1622 zijn gemaakt door Wu School-kunstenaars in de met kanalen bezaaide stad Suzhou. Wu School-kunstenaars blonken uit in muziek en drama, maar werden vooral bewonderd om hun beheersing van poëzie, schilderen en kalligrafie. Deze complementaire kunstvormen, in China gezamenlijk bekend als de ‘Drie Perfecties’, werden beschouwd als de ultieme vormen van literaire expressie.
De tekst ( in het Engels) luidt:
At leisure
.
The lane at my gate is desolate and drear, few are those who come to call;
I find the true flavor of restful leisure in lounging about doing nothing.
A wayward rooster in the quiet of the day crows within the deep courtyard;
Chill sparrows shelter from western winds in this little stand of trees.
All my affairs have slipped into arrears as the year draws to its close;
My friends are scattered few and far apart and the rain just drizzles on.
Fragrance fades from the incense burner and the teacups have toppled over;
I have composed a poem on plum blossoms, but am sorry it’s not well done
,
Ik ben gong
Henri Michaux
.
In de boekenbijlage van de Volkskrant van afgelopen zaterdag stond een korte beschrijving van een boek (een getekende roadmovie) van Nicholas de Crécy waarin de Belgische dichter Henri Michaux een hoofdrol speelt. Omdat ik deze dichter niet ken ben ik op zoek gegaan naar zijn leven en werk. Volgens het bericht in de krant is bekend dat Michaux met mescaline en LSD experimenteerde en dat maakte me nog eens extra nieuwsgierig. Zoals de regelmatige lezer van dit blog waarschijnlijk wel bekend is mag ik graag de rafelranden van de poëzie opzoeken en drugsgebruik (en zeker hallucinerende drugs) zijn soms een aanleiding tot, laat ik het vriendelijk zeggen, bijzondere poëzie.
Henri Michaux (1899 – 1984) was een Franstalig Belgisch schrijver, dichter en schilder. Hij werd Frans staatsburger in 1955. Zijn werk wordt vaak gerekend tot het surrealisme, al maakte hij zelf geen deel uit van deze kunstbeweging. Michaux ontving in 1965 de ‘Grand Prix National des Lettres’ en weigerde deze in ontvangst te nemen. Hij ontwikkelde in zijn leven onder andere compassie en toewijding voor mensen met psychose. Hij experimenteerde persoonlijk met exploratieve psychische belevingen vanuit de rede (gebruik van hallucinerende drugs) en keerde in ruime zin daartoe terug. Zijn twee bekendste werken zijn ‘Misérable miracle’ uit 1972 en ‘Les Grandes Épreuves de l’esprit et les innombrables petites’ uit 1966.
Michaux is vooral bekend om zijn esoterische romans en gedichten die zijn geschreven in een toegankelijke maar grillige en soms zenuwslopende stijl. Zijn oeuvre omvat poëzie, reisverslagen en kunstkritiek.Tijdens zijn reizen door Azië maakte Michaux kennis met de oosterse cultuur en ontstond zijn interesse voor kalligrafie en zijn voorliefde voor Oost-Indische inkt. Om in beeld te brengen wat in taal onmogelijk te zeggen was, begon de dichter te schilderen.
In het literaire tijdschrift ‘Ad Interim’ uit 1949 verscheen het gedicht ‘ik ben gong’ (vertaling Koos Schuur) van Henri Michaux.
.
ik ben gong
.
Zonder titel, 1960 (Museum Of Modern Art)
Huiskamergedicht
Luce Rutten
.
Onder het pseudoniem Loes Loyens schrijft Luce Rutten poëzie. Zij presenteert haar teksten het liefst in het kader van multidisciplinaire projecten: in combinatie met beeldende kunst, muziek, fotografie, kalligrafie, edelsmeedkunst enzovoort. Daarnaast is Luce op diverse manieren actief met poëzie. Zij recenseert poëziebundels, begeleidt jonge dichters, treedt op als medeorganisator van activiteiten, publiceert bijdragen over poëzie en is zo nu en dan jurylid bij schrijfwedstrijden. Kortom een veelzijdig mens.
Als Loes Loyens schreef zij voor een bevriende kunstenares Vera, een gedicht over hoe zij het talent van deze kunstenares ziet. Vera schilderde het gedicht op een muur in haar woonkamer. Persoonlijk vind ik dat een bijzondere plek voor een gedicht en eigenlijk zou dat veel meer moeten gebeuren. Op die manier heb je altijd een ‘conversation piece’.
.
Wat zich niet
in woorden laat vatten
danst door dromen
wervelt door gedachten
woelt de bodem
van harten om
.
het legt zich neer soms
behoedzaam in een
pennenstreek penseelstreek
en wacht tot iemand
het wakker leest
.
waar een stem over
de juiste golflengte loopt
spant het zijn draden
en gonst
tot iemand tot jij
decodeert
.
Angel Island
Chinese immigranten poëzie
.
Angel Island is een eilandje in de San Fransisco Bay (waar ook Alcatraz Island ligt) waar tussen 1910 en 1940 ongeveer een miljoen Aziatische immigranten de Verenigde Staten in kwamen. Daarom wordt Angel Island ook wel het Ellis Island van de westkust genoemd.
Door de Chinese Exclusion Act uit 1882, welke één van de meest belangrijke beperkingen was als het ging om vrije immigratie naar de VS, werd het Chinese arbeiders verboden naar de VS te emigreren. Toch kwamen er tussen 1910 en 1940 ruim 55.000 Chinezen naar de Verenigde Staten.
De meeste van hen moesten jaren verblijven in barakken op Angel Island. Tijdens hun verblijf begonnen de Chinezen met het kalligraferen van Chinese poëzie op de muren van de barakken in zwarte inkt. Toen de districts commissioner langs kwam rapporteerde hij graffiti op de muren waarna deze werden overgeschilderd.
De Chinese bewoners begonnen toen met het uitsnijden van de poëzie in kalligrafie in de houten muren. In de periode tussen 1910 en 1940 werden vervolgens alle muren maar liefst 8 maal over geschilderd.
In 1931-1932 werd door twee bewoners onafhankelijk van elkaar gesproken van 80 tot 90 gedichten die op deze manier de wanden sierde. In 1970 kwam men tot 135 gedichten en nader onderzoek in 2004 toonde aan dat er maar liefst 200 gedichten en tekstfragmenten te vinden waren op de muren in de voormalige barakken.
In 1964 werd onder druk van de Chinees-Amerikaanse gemeenschap geijverd voor het behoud van de barakken. Het eiland met zijn historische gebouwen is nu een National Landmark.
Een aantal vertalingen van de teksten in het Engels:
*
This is a message to those who live here not
to worry excessively.
Instead, you must cast your idle worries to
the flowing stream.
Experiencing a little ordeal is not hardship.
Napoleon was once a prisoner on an island.
*
In the quiet of night, I heard, faintly, the whistling of wind.
The forms and shadows saddened me; upon
seeing the landscape, I composed a poem.
The floating clouds, the fog, darken the sky.
The moon shines faintly as the insects chirp.
Grief and bitterness entwined are heaven sent.
The sad person sits alone, leaning by a window.
Kalligrafische poëzie
In steen
.
Op de blog van Frank Pollet kwam ik twee foto’s tegen van een liggende steen met daarop gekalligrafeerd een aantal poëzieregels. Deze stenen zijn een kalligrafieproject van Maud Bekaert. De stenen zijn gemaakt door Frank Pollet, ElsVanthournout en Sue Williams (de eerste steen) en Frank Pollet, Heleen de Haas en Carmen Sellinck (de tweede steen).
De regels zijn: ‘Ik wil een nieuwe stad ontwerpen in de aderende kleuren van het hart’ (steen 1) en ‘Ik pas in elkaar’ (steen 2).
.
Tot slot nog een gekalligrafeerde steen uit Brugge ter herinnering aan de heropening van het gerenoveerde Wevershof aldaar.
.
Met dank aan http://www.frankpollet.blogspot.nl en http://www.stonedletters.blogspot.nl
Minifestival aan de Dijk
Voordracht op zaterdag 28 september
.
Op zaterdag 28 september is er weer het Minifestival aan de Dijk met theater, film, muziek en poëzie op het landgoed van Paul Casteleijn Hoveniers aan de Noldijk 126 in Barendrecht. Het festival duurt van 13.00 uur tot 17.00 uur en ook ik zal daar eigen werk voordragen. Ik heb van Yvonne van der Haven (organisatie) een mooi plekje in de moestuin toegewezen gekregen waar ik staand op een podium van pallets een publiek (dat steeds wisselt) mag vermaken en ontroeren gezeten op aardappelkistjes.
.
Er worden rondleidingen gegeven aan groepjes mensen die steeds langs een kunstuiting komen waar ze stoppen om van poëzie, muziek, theater of een film en uiteraard het landgoed eromheen te genieten. Je begrijpt dat ik er heel veel zin in heb.
Uiteraard treden er nog veel meer mensen op. Hieronder een aantal deelnemende musici, dichters, theatermakers en filmers die zaterdag acte de presénce geven.
Alberto da Moreno (zang)
Roos Blufpand (muziek)
Daniel Dee (dichter)
Harmen Pothof (gitarist)
Liesbeth Hoogenboom (kalligrafie)
Liever geen bloemen (korte film)
John Brosens (schrijver)
Stichting Sailing Kids (goed doel)
.
Kortom genoeg te genieten deze dag.
Gedichten in een vreemde vorm
Haiku’s
.
Twee voorbeelden van hoe mooi poëzie kan zijn ook al begrijp je er misschien niets van in eerste instantie (of in tweede instantie). De eerste is een Hawaiiaanse haiku van Ye Mimi.
De tekst luidt in het Engels (met als titel practise your haiku by ear):
slope of saw-tooth grass/ bevy of ringdoves
floating conversation/ beer
De tweede is van de Japanse dichter Matsuo Basho. De Engelse vertaling is van Yumi Taga die ook de kalligrafie voor zijn rekening nam. De tekst in het Engels luidt:
An old pond
A frog jumps in
The sound of water
.
ZICHTBAAR ALLEEN 