Site-archief
Poëzietijdschriften
A.C.W. Staring
.
In Nederland en België worden er verschillende poëzietijdschriften uitgegeven. Het Nederlands Letterenfonds subsidieert een aantal van deze tijdschriften. Op de website van het Nederlands Letterenfonds is het volgende te lezen: “Goede literaire tijdschriften fungeren als veerplank voor bekend en onbekend talent. Een vrijplaats waar talent zich kan ontwikkelen en nieuwe ideeën ruim baan krijgen. Ook bieden ze redacteuren de mogelijkheid hun (redactionele) vaardigheden aan te scherpen en zich te presenteren aan het publiek en het boekenvak in het bijzonder. Tijdschriften spiegelen niet alleen wat er in de maatschappij gebeurt, maar beïnvloeden ook actief onze kijk op literatuur en de wereld.”
Omdat er sprake is van een subsidierelatie betaald het Fonds deze tijdschriften. Een deel van dit geld gaat naar dichters die in deze tijdschriften gedichten publiceren: € 75,- per gedicht. Geen vetpot, zeker niet als je het vergelijkt met wat prozaschrijvers krijgen (€ 0,10 per woord). Maar het is een vergoeding. Er zijn ook poëzietijdschriften die geen vergoeding (kunnen) bieden, eenvoudig weg omdat de kosten van een tijdschrift aanzienlijk zijn.
En toch is er een enorme behoefte aan het publiceren van poëzie. Door dichters die al jaren aan de weg timmeren, door dichters die nooit publiceerden maar wat in de vergetelheid zijn geraakt, door aanstormend talent. Gelukkig is er tegenwoordig de mogelijkheid om aan zelfpublicatie te doen, in eigen beheer een bundel uitgeven, op Instagram, Facebook of een ander social mediaplatform je poëzie te plaatsen of via een eigen website. En je kunt natuurlijk altijd je gedichten opsturen naar een poëzietijdschrift in de hoop dat het opgepikt wordt en gepubliceerd.
MUGzine is ook zo’n mogelijkheid. Met het minipoëziemagazine MUGzine zitten we een beetje tussen het zelf publiceren en het betaald krijgen voor publicatie in een gesubsidieerd tijdschrift in. Omdat MUGzine een particulier initiatief is (van MUGbooks, Poetry Affairs en Brrt.Graphic.Design en we geen enkele cent subsidie ontvangen zijn we aangewezen op onze fans of donateurs. Liefhebbers van poëzie die naast het gratis poëzie lezen via mugzines.nl ook gedichten in een mooi klein (A6) tijdschrift thuis willen lezen. Dat kan al vanaf € 22,50 en daarvoor ontvang je 5 x per jaar de MUGzine en altijd een leuk extraatje.
We krijgen met enige regelmaat de vraag hoe je gepubliceerd kan worden in MUGzine. Wij werken met een onafhankelijke kleine redactie die inzendingen ontvangt en beoordeelt, zelf suggesties doet op basis van een richting die wij als makers kiezen en dichters aandraagt los van een thema. Omdat we een particulier initiatief zijn dat elke cent moet omdraaien kunnen we geen gage bieden. Wanneer we € 75,- per gedicht zouden betalen zouden we na 1 nummer ‘failliet’ zijn. We zijn dan ook aangewezen op die dichters die ons initiatief steunen uit liefde voor de poëzie. En gelukkig zijn dat vele dichters. Inmiddels na 27 nummers hebben ruim honderd dichters uit Nederland en Vlaanderen een bijdrage geleverd waarvoor we ze heel dankbaar zijn.
Geen blogpost zonder gedicht, daarom van A.C.W. Staring (1767-1840) landheer, landbouwkundige en dichter het gedicht ‘Bij de terugzending van een dichtstuk’ uit ‘Verzamelde gedichten’ uit 1981.
.
Bij de terugzending van een dichtstuk
.
Gij noemt dit HEMELVAL? Ik acht het ledig schallen;
Maar keur nogtans den titel goed:
Ja! ’t komt den hemel uitgevallen –
Zoo als het sterrensnuitsel doet.
.
Emily en Yentl
Yentl van Stokkum
.
Behalve redactielid bij Hard//Hoofd en redacteur bij De Revisor maakt Yentl van Stokkum (1991) ook deel uit van het drietal dat het instagramkanaal @Poëzieiseendaad bedacht en maakt (samen met Joost Oomen en Stefanie Liebreks). Ze was kort kunstdocent in het middelbaar onderwijs. Nu schrijft ze theaterteksten, hoorspelen, poëzie en essay’s.
In 2017 studeerde ze af aan de HKU-opleiding Writing for Performance. Van 2017 werd ze geselecteerd voor het talentontwikkelingstraject Slow Writing Lab van het Nederlands Letterenfonds, waar ze het spanningsveld tussen poëzie en seance onderzocht aan de hand van het werk van Emily Brontë. Daarnaast is ze actief bij het onvolprezen Raadgedichten, verschenen haar gedichten in Tirade, de Revisor, op Samplekanon en Hard//hoofd, en publiceerde ze twee dichtbundels; ‘Ik zeg Emily’ (2021) en ‘Winterbloeiers (2023).
Uit de bundel ‘Ik zeg Emily’ komt het volgende gedicht getiteld
.
Gesprek met Emily
.
je denkt dat je schrijver bent maar je bent een vrouw
bijt in vruchten bij volle maan
er druipen sappen langs je mondhoeken
langs je kin
op de grond
het is filmisch en aangeleerd
je knipoogt erbij
je hebt altijd publiek
dat is een gegeven
.
voor het slapen verwijder je de vlekken van de vloer
je gebruikt een geel doekje
ook dat is aangeleerd
je kijkt nachtenlang naar de maan
terwijl je verlangt naar een man
een vrouw
een geliefde
of kind
.
Foto Oscar van Beest
Godface
Asha Karami
.
In 2019 debuteerde de, in India geboren, Asha Karami bij uitgeverij De Bezige Bij, met de dichtbundel ‘Godface’. Ik vind dit een intrigerende titel en in een interview met Karami zegt je zelf over de titel: “In het gedicht ‘Godface’ staat een regel die ik droomde: ‘godface’ riep ik ‘a god that kills you’ – in hoeverre bedenk je je dromen? –, dus daar heb ik een gedicht omheen geschreven.”
Karami is daarnaast een ietwat mysterieuze dichter. In India geboren, haar moeder trouwde met een Iraanse man en kwam zodanig in Nederland terecht. Naast haar schrijfwerk is zij jeugdarts en yogadocent. Tevens is zij werkzaam als arts bij vechtsportgala’s wat ook al bijdraagt aan het eerder genoemde. Haar bundel ‘Godface’ bevat poëzie en prozaïsche stukken. Voor deze bundel ontving ze nominaties voor Herman de Coninckprijs, Grote Poëzieprijs en E. du Perronprijs. Ze ontving een eerste beurs voor debutanten van het Nederlands Letterenfonds en mocht als schrijver resideren bij de Jan van Eyck Academie. De residentie leidde tot het cureren van programma’s voor Perdu, waarbij kunstenaars en schrijvers werden gevraagd nieuw werk te maken rondom de thema’s: Neurodiversity; Food, Embodiment & Language; Effect of Sound an Poetry on the Body & Breath (geen idee waarom dit allemaal in het Engels is). .
Haar gedichten, essays en korte verhalen verschenen in o.a. nY, Het Liegend Konijn, Tirade, Poëziekrant, Terras, Revisor, De Groene, DW B, Cimedart, Extra Extra en De Gids en online op SampleKanon, MisterMotley, DIG, Notulen van het Onzichtbare, Optimist, en Ooteoote. Met kunstenaar Johan van Dijke maken ze poëziefilms. Daarnaast is ze adviseur poëzie bij Literatuur Vlaanderen en jurylid bij de maandelijkse poetryslam in Festina Lente in Amsterdam.
Haar poëzie wordt beschreven als verkennend, open, intuïtief, zoekend en onderzoekend. Zelf zegt ze hierover dat: “Door te doen wat ik wilde en wat ik interessant vond, en door in mijn onderbewuste te duiken en met dromen bezig te zijn. Ik hoop dat dat afgeeft op de lezer”. Oordeel zelf aan de hand van het gedicht ‘Ik was een bastaard’ uit de bundel.
.
Ik was een bastaard
.
ik lig op de bank
terwijl ik mee moet doen met de revolutie
.
open mij alsjeblieft beste
je bent een aardig persoon geweest
.
hebben de mensen dat gemerkt
en welke culturen zijn dan kwaadaardig
.
ik had me voorgenomen dat drie
van mijn vijf gezichten op elkaar zouden lijken
.
open mij nu
binnen zit de verrassing
.
goud in de natuur gevonden is altijd geel:
het is het contrast dat ons verbindt aan het verleden
.
ik heb hier een ingang gemaakt voor als je er nog in wilt
.
ik ga dood dat beloof ik
jij gaat dood dat beloof ik
.
Puzzel poëzie
App met poëzie
.
PuzzlingPoetry is een app voor op je telefoon of ander device waarmee je, zoals de titel al aangeeft, puzzels kan maken met gedichten. Momenteel staan er 12 gedichten in van vier dichters; Remco Campert, Lucas Hirsch, Ruth Lasters en Miriam Van hee.
Je kunt de app in drie talen laden (naast Nederlands ook Duits en Engels. Naast de puzzels staat er ook informatie over de dichters in de app. De app is ontwikkeld door studio Louter, een creatief bureau en dichter en literair organisator Lucas Hirsch en is mogelijk gemaakt door bijdragen van o.a. het Nederlands Letterenfonds, het mediafonds, het stimuleringsfonds creatieve industrie en het ministerie van Buitenlandse zaken.
Het grootste gevaar voor een gedicht, volgens de info bij de app, is dat je het leest. Waarom? Lezen is een automatisme. Een gedicht heeft ritme, een gedicht speelt met klank en taal. Een gedicht verwijst, verbindt, heeft gestapelde betekenissen. Hoe zorg je ervoor dat je een gedicht niet leest maar verinnerlijkt en doorgrondt? Het antwoord: Door het zelf op te gaan bouwen. Het is een soort combinatie van literatuur en game. Wanneer je de puzzel goed oplost wordt je beloond met het gedicht voorgelezen door de dichter zelf.
Ik deed de puzzel van het gedicht Remco Campert getiteld ‘Jeugd’.
Moderne Chinese poëzie
Hsia Yu en Shang Ch’in
.
In 2012 bracht uitgeverij Voetnoot uit Antwerpen twee dichtbundels uit van moderne Chinese dichters. Vertaalster Sylvia Marijnissen maakte een selectie uit werk van Hsia Yu (1956) en Shang Ch’in (1930-2010). De bundels, getiteld ‘Als kattenogen’ (Yu) en ‘Ontsnappende hemel'( Ch’in), voorzag Marijnissen van een nawoord waarin ze ingaat op de vertaalkeuzes waarvoor zij zich gesteld zag.
De bundels werden mogelijk gemaakt door het Nederlands Letterenfonds. De poëzie van Yu is erg talig en biedt de lezer verschillende in- en uitgangen, waar Ch’in prozagedichten en verzen schrijft. Als jongeman werd Shang Ch’in als deserteur gevangengezet. In een van de cellen waar hij zat opgesloten lagen dichtbundels van Lu Xun en Bing Xian, nieuwe literatuur die de klassieke schrijftaal verruilde voor de spreektaal.
Van Hsia het gedicht ‘Ansichtkaart’.
.
Ansichtkaart
Weinig tijd
Stadje van behoedzaamheid
niet zonder elkaar te vernietigen
op het punt ver weg te gaan
glas kapotslaan
vingernageldoorzichtig
.
Van Shang Ch’in het gedicht ‘Ontsnappende hemel’.
.
Ontsnappende hemel
Dodengezicht is nooit gezien moeras
Moeras in wildernis is ontsnapping van hemeldeel
Vluchtende hemel is overvloedige rozen
Overstromende rozen is nooit gevallen sneeuw
Niet gevallen sneeuw is tranen in aders
Opwellende tranen is bespeelde luitsnaren
Tokkelende luitsnaren is brandend hart
Verbrand hart is wildernis van moeras
.
Literair en poëtisch leesvoer
Website met literaire tijdschriften
.
Op internet zijn veel, heel veel website te vinden over literatuur en poëzie. Je bent op dit moment op zo’n website. Veel liefhebbers van poëzie en beginnende dichters doen hun eerste stappen op poëtisch gebied dan ook op internet. Via fora, gedichtensites, blogs of poëzie websites publiceren zij hun ‘pennenvruchten’.
Toch merk ik bij vrijwel elke dichter, beginnend, amateur, semi-professioneel en professioneel de behoefte om op papier gepubliceerd te worden. Bij mij is dat niet anders. Als je op papier gepubliceerd bent telt het ineens lijkt het wel. Nu is het niet iedereen gegeven om een bundel uit te geven, al zijn er tegenwoordig vele mogelijkheden om in eigen beheer of bij kleine uitgeverijen toch een bundeltje te publiceren.
Gelukkig zijn er ook papieren magazines waarin je zou kunnen publiceren. De lat ligt hiervoor vaak wel wat hoger maar wie niet waagt..
In Nederland en in België zijn er vele tijdschriften en magazines waar je je poëzie naar toe kunt sturen. De verschijningsfrequentie is bij elk magazine anders en ook de voorwaarden liggen heel divers. Wil je je hierin verder inlezen dan kun je heel goed terecht bij http://www.literairetijdschriften.org/#1
en de redacties van de verschillende Nederlands- en Friestalige literaire tijdschriften.
Op deze website 37 literaire magazines en tijdschriften met allerlei informatie over kosten, hoe in te zenden, een inhoudsopgave van het laatste nummer en nog veel meer.
Op http://detijdschriften.be/wp/ staat een overzicht van de Vlaamse tijdschriften (als aanvulling op literairetijdschriften.org) waar nog veel informatie te vinden is.
.
ZICHTBAAR ALLEEN 