Op de nationale gedichtendag in januari heeft de provincie Vlaams-Brabant eens flink uitgepakt. Op deze dag hing men een spandoek van liefst 50 meter op het Provincieplein in Pamel met daarop een gedicht van de 95-jarige dichter Hubert van Herreweghen.
Categorie archief: Gedichten op vreemde plekken
Gedichten op vreemde plekken
Lichtaart
.
Afgelopen vakantie was ik in het Vlaamse Lichtaart. In één van de winkelstraten viel me een gedicht/vers op dat was aangebracht op het raam van een bakkerij. Ik heb daar een foto van gemaakt met het idee daar misschien ooit nog eens iets mee te doen. Een dag later viel me opnieuw een gedicht op maar nu op het raam van een Kinderopvang. Opnieuw gefotografeerd. Weer later een gedicht op het raam van een verloskundige. Blijkbaar was er in Lichtaart iemand op het idee gekomen om winkels en organisaties op te leuken met verzen die slaan op de functie die in het desbetreffende pand wordt uitgevoerd.
Wat blijkt? Streekdichter Geert De Kockere heeft in 2013 op meer dan 200 etalages, deuren en ramen in Kasterlee liefdesgedichten aangebracht (Lichtaart is gemeente Kasterlee). Rond deze gedichten werd een wandelzoektocht gekoppeld. Van de 200 gedichten zijn er dus nog aardig wat bewaard gebleven.
Hieronder een aantal voorbeelden.
.
Everything you’ve always wanted to know about poetry
But were afraid to ask
.
De laatste tijd lees ik nogal veel over poëzie, wat het belang van poëzie is of kan zijn, waar poëzie een positieve invloed op kan hebben, hoe poëzie het leven veraangenaamd en waarom je poëzie zou moeten lezen. In dat kader kwam ik een bijzonder aardig essay tegen van Bill Zavatsky op de website http://www.poets.org/.
De strekking van dit essay is dat het genieten en het waarderen van poëzie in veel gevallen (als daar überhaupt al sprake van is) op scholen en universiteiten stevig wordt tegen gewerkt door het eindeloos analyseren en duiden van poëzie. Elk gedicht wordt uitgebreid besproken, de symboliek in de tekst, de achtergronden, thema’s en dergelijke worden uitgekauwd waardoor er voor het genieten van poëzie eigenlijk geen ruimte wordt gelaten.
Hij schrijft het ook als een aanklacht tegen de docenten die les geven in poëzie : “In “interpreting” poetry, too many teachers have forgotten the great unwritten law of its mathematics: a good poem is always more than the sum of its parts. It is first and last the document of a human experience.”
De weerstand tegen het gebruik van spreektaal of klare taal in poëzie komt ook aan de orde (alsof poëzie alleen maar poëtisch is als je er weinig van begrijpt of moeite voor moet doen). Ik realiseer me dat dit artikel erg op de Amerikaanse situatie is geschreven. Volgens mij zouden we in onze handen moeten knijpen als er les wordt gegeven in poëzie op middelbare scholen. Maar een deel van de kritiek begrijp ik wel.
Zavatsky breekt een lans voor het genieten van poëzie om wat het is. Of in zijn woorden: “Experience is our objective; the interpretation of experience, a natural and laudable human activity, still comes afterwards.”
In dit essay geeft hij een voorbeeld van een gedicht in gewone taal. Misschien niet heel toevallig viel mijn oog hierop. Het is een gedicht van William Carlos Williams getiteld ‘This is just to say’ en juist dit gedicht staat op een muur in de buurt van mijn woonhuis in Den Haag.
Hieronder het gedicht en de link naar het essay van Bill Zavatsky.
.
This is just to say
I have eaten
the plums
that were in
the icebox
and which
you were probably
saving
for breakfast
Forgive me
they were delicious
so sweet
and so cold
.
.
Het essay van Zavatsky staat hier: http://www.poets.org/poetsorg/text/everything-you-always-wanted-know-about-poetry
Container poëzie
Stefan De Pauw
.
Op http://www.fusion.be/ kwam ik een mooi voorbeeld tegen van poëzie op een bijzondere plek. Stefan De Pauw is een graphic designer uit België en op zin website staan voorbeelden van zijn ‘ongoing collection’ creatieve experimenten. Een voorbeeld van zo’n creatief experiment is Poetry Port, a concept renders for a random poetry generating container facility.
Of in goed Nederlands een concept voor het creëren van poëzie via het toeval middels opschriften op containers. Hieronder zie je een aantal voorbeelden van Stefan. Het lijkt mij een prima manier om de ‘muren’ van saaie containers in havens en dergelijke een heel nieuw uiterlijk te geven en tegelijkertijd ‘random poetry’ te laten ontstaan.
.
Generaal Nami
Zuid Korea
.
In Zuid Korea ligt het eiland Nami of Namisum eiland in de provincie Gangwon-do. Dit was oorspronkelijk geen eiland maar met de aanleg van de Cheongpyeong dam in 1944 kwamen delen land onder water te liggen en zo vormde zich een eiland in de vorm van een halve maan. Het eiland is genoemd naar generaal Nami, een belangrijk krijgsheer in de geschiedenis van Zuid Korea uit de 15e eeuw.
Tijdens de regeerperiode van koning Sejo werd generaal Nami beschuldigd van verraad en geëxecuteerd samen met zijn moeder en zijn trouwe volgelingen. Later kwam men er achter dat hij valselijk beschuldigd was en werd zijn eer en naam hersteld.
Op het eiland komen kunstenaars van over de hele wereld om hun talenten te delen als deel van de vrijheid van geest mentaliteit die op het eiland heerst. Het eiland is de basis van het ‘Nami Island International Children’s Book Festival’ (NAMBOOK) en elk weekend vinden er culturele evenementen plaats, waarmee Nami een van de belangrijkste culturele, artistieke en toeristische attracties is van Zuid Korea.
In 2006 werd het eiland zelfs een ‘republiek’ Naminara. Het heeft zijn eigen vlag, volkslied, geld, paspoort, postzegels en een certificaat voor ingezetenen.
Om de naamgever van het eiland te eren is een grafsteen geplaatst op de plek waarvan men vermoed dat generaal Nami ooit is begraven. Op deze grafsteen staat een fragment van een gedicht van de generaal.
.
I will cut the boulders of Mount Baekdu until my sword is worn away,
I will water my horse with the waters of Duman River until it dries up,
if a man cannot subjugate an entire nation by the age of 20,
then no one will deem him a hero.
.
Waterloop
A.C.W. Staring
.
In Gendringen (Gelderland) is in 2010 de vernieuwde Schrijversbuurt opgeleverd. In de Schrijversbuurt zijn verschillende kunstobjecten geplaatst van kunstenaar Léon Mommersteeg. In deze kunstwerken is het gedicht ‘Waterloop’ van A.C.W. Staring verwerkt. De basis hiervan is het tekst-kunstwerk in het appartementencomplex De Dichter. Daar begint het gedicht, verwerkt in onder andere de onderkant van de balkons, en loopt via verschillende objecten als stoeptegels en bankjes de rest van de wijk in.
A.C.W. Staring (1767 – 1840) was landheer (heer van de Wildenborch), landbouwkundige en dichter. Hij was een romantisch dichter (waarvan er destijds niet veel waren in Nederland). Zijn romantische inslag betrof zowel hetgeen waarover hij schreef (legenden, beschrijvingen van de natuur) als de wijze waarop hij dat deed (gevoelig en humoristisch).
Staring blonk uit in de dichterlijke vertelkunst maar veel waardering kreeg hij indertijd niet omdat men zijn werk moeilijk toegankelijk vond.
Waterloop
.
Nu baant zich ’t Nat
Een heimlijk pad,
En tjilpt en fluistert,
In bloem en blad
Voor ’t oog verduisterd.
Nu dartelt vrij,
Op gouden zanden,
De stroom voorbij.
Hij schuurt zijn randen
Allengskens uit,
En sleept den buit
Van kleiner vlieten
Geweldig voort;
En golven schieten,
Van ver gehoord,
Langs ’t rotsig boord.
Nu vangt een dal
Den Waterval.
Een glinstrend kleed
Ligt stil verbreed
In ’t nieuwe perk.
Het loofgewemel,
Het bonte zwerk,
De blaauwe hemel,
Zien statig neêr
Op ’t effen Meer.
.
Standbeeld van de dichter Staring in Vorden.
Met dank aan Wikipedia en http://gemeente.oude-ijsselstreek.nl/
Van 3D hoed naar appel papier
Gedichten op vreemde plekken
.
Dit keer een aantal voorbeelden van poëzie op vreemde plekken en een in een vreemde vorm. Als je beide categorieën de laatste jaren op dit blog hebt gevolgd zul je inmiddels wel weten dat poëzie echt werkelijk overal op voorkomt als je er naar zoekt. Van lampen en gordijnen tot bekers, bussen, stations, huid, water en schapen.
Hier nog drie voorbeelden van gedichten op poëzie die geprint zijn op een sjaal, op de papiertjes die je wel om fruit (in dit geval een appel) heen ziet en als hoed (de #d geprinte versie van een gedicht als hoed.
De 3D geprinte hoed bestaat uit een detail van een gedicht van Gabriela Ligenza, het gedicht op de ‘apple wrapper’ is van Joelle Taylor en de sjaal is te bestellen via http://www.indulgy.com
.
Panties
Gedichten op je benen
.
Bij Etsy.com, een website van creatieve ondernemers die hun waar aanbieden. Veel design en bijzondere producten zoals panty’s met poëzie en literaire teksten. Via Etsy worden verschillende panty’s in allerlei kleuren aangeboden met teksten van William Shakespeare (Romeo & Julliet), Allice in Wonderland en Jane Austen (Pride and prejudice).
De panty’s worden ontworpen door Natali Cohen van Colinedesign uit Israël.
.
Vogels
Bert Schierbeek
.
Bert Schierbeek (1918-1996) was een van de dichters die aan de wieg stonden van de Vijftigers beweging. Hij was behalve dichter ook schrijver, essayist en toneelschrijver In Twente geboren groeide hij op in Groningen en studeerde hij in Amsterdam.
In 1946 sloot hij zich aan bij de Cobra-groep, die voornamelijk bestond uit beeldend kunstenaars en werd hij redacteur van het tijdschrift Het Woord. Schierbeek verzette zich tegen traditioneel taalgebruik en literaire patronen. In 1951 publiceerde hij ‘Het boek Ik’, dat wordt beschouwd als het eerste Nederlandse experimentele prozaboek. De breuk met de traditie was compleet. De roman lijkt opgebouwd te zijn zonder verhaallijn en uit niet meer dan associaties van woorden en gedachten te bestaan.
Hij werkte samen met Lucebert en Karel Appel en hij won verschillende literaire prijzen zoals de Henriette Roland Holst-prijs in 1960, de Herman Gorterprijs in 1978 en de Constantijn Huygensprijs in 1991.
Uit de postuum verschenen bundel ‘Vlucht van de vogel’ uit 1996 het titelgedicht.
.
Vlucht van de vogel
.
soms op een vleugje wind
soms in een storm
vliegen zij op
een wolk van vogels
voor de zon
.
welke dromen
bevliegen de vogels
dat zij zich
lichtvaardig
in zoveel lucht
begeven
.
Het gedicht Vlucht van de vogel is ook aangebracht op de gevel van een school aan de Jac. P. Thijsselaan in Oegstgeest
Met dank aan Wikipedia.
Gedicht op een spandoek
Hubert van Herreweghen
.
De gedeputeerde voor Cultuur Tom Dehaene zei hierover: “Ook wij doen mee met deze hoogdag van de poëzie, en we doen dat met een gedicht van Hubert van Herreweghen op een spandoek van 50 meter’. “We zien het als een eerbetoon aan deze grote Vlaams-Brabantse dichter, afkomstig uit Pamel, die op 16 februari 95 jaar wordt. De tekst is één van de mooiste gedichten over een gedicht.”
De tekst gaat als volgt: ‘Alles, alles is gedicht, waar we slapen, staan en lopen, even gaat de toestand open om wat brood en wijn te kopen, dan wordt alles weer gedicht.’
In 1943 debuteerde van Herreweghen met de dichtbundel ‘Het jaar der gedachten’ maar werd meer bekend
door zijn bundels Gedichten II (1958) en Gedichten III (1961).
De ondergrond van zijn poëzie is telkens herinneringen uit de kindertijd, alledaagse ervaringen, de nauwkeurige observatie van de natuur en de relatie tussen man en vrouw.
Van zijn hand het gedicht ‘Tranen’ uit ‘Gedichten 69’ uit 1969.
.
Tranen
De tranen die de moeders schreien
als noodlots onweer loeit,
daarvan groenen de weien
waarop hun nakroost stoeit.
Op dat gras, met zout gedrenkt,
grazen de beste schapen.
Meisjes en knapen,
gedenkt.
.
Watergedicht
Jan Merx
.
In de categorie Gedichten op vreemde plekken werd ik door Frans Roesink gewezen op een blogbericht van deschrijfsalon.blogspot.nl over een gedicht van Jan Merx in het water. Jan Merx (1959) is (in zijn eigen woorden) architect en contextueel beeldend kunstenaar. In zijn kunst spelen architectuur, literatuur en filosofie een belangrijke rol.
In 1998 werd het kunstwerk ‘Drijvend gedicht’ geplaatst in het water tussen de Binnenluiendijk en het Julianapark in Hoorn (Noord-Holland).
De tekst van het gedicht luidt:
.
D E L I E F D E B E Z I T
D E T I J D D E
T I J D I S G E E N W E R
K E L I J K H E I D
D E W E R K E L I J K H E I D
B E S T A A T A L L E E N I
N D E D R O O M
D E D R O O M V A N D O O
D E N G E N O T V E R T E
L T H E T G E L U K
H E T G E L U K L E E F
T I N D E L I E F D E
D E L I E F D E O N
S T E R F E L I J K M A A K T
H E T L E V E N G E L U K
K I G V E R G A N K E L I J K
.
of uitgeschreven:
.
de liefde bezit de tijd
de tijd is geen werkelijkheid
de werkelijkheid bestaat alleen in de droom
de droom van dood en genot vertelt het geluk
het geluk leeft in de liefde
de liefde onsterfelijk maakt het leven gelukkig vergankelijk
.
ZICHTBAAR ALLEEN 