Site-archief
The day after
Frank Eerhart
.
Op de dag na Koningsdag wilde ik nog een keer aandacht besteden aan de Plint poëziekalender. Het betreft hier weliswaar de editie van 2021 maar Plint heeft ook dit jaar weer een poëziekalender uitgebracht. Op 28 april 2021 staat er een liefdesgedicht van dichter Frank Eerhart (1948). Het betreft hier het gedicht ‘schuilplaats’ dat komt uit zijn bundel ‘veldwerk’ die hij in 2017 in eigen beheer uitgaf. Eerhart richtte tijdens zijn docentschap Nederlandse taal- en Letterkunde in 1979 stichting Plint op.
.
schuilplaats
.
wat uit het zicht is
kan terugkeren of
worden teruggehaald
door wie het gaan liet
.
wat verborgen is
kan worden gevonden
door wie het bezit of
bij toeval door een ander
.
zo schuilt liefde soms
wachtend tot iemand haar
vangt in zijn greep of
vindt in een vlaag.
Na de zomer
Plint poëziekalender
.
Al jaren heb ik allerlei scheurkalenders in huis en het afgelopen jaar kreeg ik de Plint Poëziekalender cadeau. Elke dag een gedicht en tussendoor afbeeldingen van topstukken uit de collectie van het rijksmuseum. Ondanks dat ik de kalender elke dag zie hangen heb ik er, tegen mijn gewoonte in, niet dagelijks een blaadje afgescheurd. Op deze manier blijft die kalender een soort poëzieverzameling, een bundel in losse blaadjes die toch gewoon nog bij elkaar zitten.
In de kalender gedichten van vele bekende namen als Remko Ekkers, Vrouwkje Tuinman, Martin Bril, Jules Deelder en Ingmar Heytze maar ook van, voor mij, minder bekende namen als Margriet van Bebber, Gerard Berends en Mary Heylema. Uiteindelijk is het een zeer fraaie scheurkalender geworden waarin veel te genieten is. Als voorbeeld heb ik een gedicht van Marc Tritsmans gekozen met de toepasselijke titel ‘Na de zomer’ die op 6 oktober staat.
.
Na de zomer
.
na het al te droge, al te nadrukkelijke knerpen
van rotsen, de duizelende uitzichten over valleien
het broeierig geuren van in zomerzon stovende kruiden
.
sloop onaangekondigd binnen het verlangen naar
natte bladeren en humus, naar deze zware, donkere
aarde met zijn walm van schimmel en verrotting
.
die ik op mijn hurken nu dorstig in me opneem en
die me zelfzeker vertelt dat ik thuiskom, dat enkel hier
in modder, in gutsende regen heimwee kan worden gestild
.
Zon
Ester Naomi Perquin
.
De dichter, schrijver, columnist, essayist en voormalig stadsdichter van Rotterdam (2011-2012) en Dichter des Vaderlands (2017-2019) Ester Naomi Perquin (1980) is een multi-talent. Ze debuteerde in 2007 met de bundel ‘Servetten halfstok’ die werd gevolgd in 2009 door de bundel ‘Namens de ander’, in 2012 met ‘Celinspecties’, in 2016 met ‘Jij bent de verkeerde en alle andere gedichten tot nu toe’ en in 2017 met ‘Meervoudig afwezig’.
Ze kreeg verschillende poëzieprijzen waaronder de J.C. Bloem-poëzieprijs en de Anna Blaman Prijs. Een aantal van haar gedichten verschenen op kaarten en posters bij Plint. Zo ook het gedicht ‘Zon’.
.
Zon
.
Ik sta een tijdje met mijn vriendje op de dijk.
Kijk, zegt hij: de zon zakt in de zee
en het licht zakt langzaam mee
en de schaduwen verdwijnen
en de kleuren van de dag
en als het donker wordt
dan is het avond
en is het avond
wordt het nacht.
Mooi hè, zegt hij.
En we zwijgen.
Het is mooi en
goed bedacht.
.
Servet poëzie
Gedichten op vreemde plekken
.
Over het algemeen denk ik dat ik zo ongeveer wel alle vreemde plekken heb gezien waar poëzie te lezen is. En dan ineens word ik verrast door opnieuw een plek die ik nog niet ken. Plint is bekend van de poëzieposters, de dekbedden en de kussenslopen met poëzie, de bekers en de borden en de transparanten voor tegen het vensterglas.
Wat ik nog niet kende was het gedicht op een servet. Bij vrienden kreeg ik een servet geserveerd met daarop een gedicht van Peter van Lier, met de titel ‘Van die avonden’ en het beviel me. Daarom hier aflevering zoveel van gedichten op vreemde plekken.
.
Van die avonden
.
met huisdieren,
met
.
kinderen ook,
aanvankelijk, in achtertuinen gezeten, wat
keuvelend, wat aaiend, natuurlijk drinkend, en zuchtend
zo nu en dan,
.
met die muggen,
.
totdat men maar naar bed gaat zonder daartoe nu werkelijk
besloten te hebben –
van die avonden
.
waarop men – vreemd voldaan – op wat voor wijze dan ook
echt beseft wat zomer is.
.
Poëziekaarten
Lieve juf
.
In het kader van de Poëzieweek 2020 kun je bij boekhandels en bibliotheken gratis ansichtkaarten krijgen met gedichten van Linda Vogelesang, Carmien Michels, Jaap Robben, Max Greyson en Maud Vanhauwaert. Ook vorig jaar werden gratis kaarten met poëzie weggegeven. Het is dan ook een heel aardige manier om je poëzie onder de aandacht te brengen.
Ik heb een fijne verzameling van poëzie-ansichtkaarten. Natuurlijk van Plint en van de Poëzieweek maar ook van de voormalige stadsdichter van Rotterdam Jana Beranová, van Joz Knoop en Joost van Gijzen (van uitgeverij De Muze), van Méland Langeveld en Gea Zwart, van Rinske Kegel en ga zo maar door. Vaak zijn de kaarten een samenwerking van kunstenaar en dichter (Langeveld en Zwart bijvoorbeeld) maar het komt ook voor dat de illustratie gemaakt wordt door de dichter (Kegel).
Een poëziekaart laten maken hoeft niet veel te kosten dus als je als dichter nog niet aan een bundel toe bent of druppelsgewijs je gedichten aan je publiek wil laten lezen dan zijn poëziekaarten een goed idee, tenslotte worden ze tweemaal genoten, door de afzender en door de ontvanger.
Van de Poëzieweekkaarten koos ik op deze laatste dag van de Poëzieweek 2020 het gedicht ‘Lieve juf’ van Linda Vogelesang (Plint, 2015) vooral ook omdat de leerkrachten de laatste tijd zo in het nieuws zijn. En omdat het hier een gedicht betreft dat voor kinderen is geschreven, een deel van de poëzie die toch vaak wat ondergewaardeerd wordt.
.
Lieve juf,
.
Ik schrijf u even
om te zeggen
dat ik niet meer kom.
Waarom?
Ik weet wat ik wil worden:
HELD!
Wat ik nu moet leren:
vliegen zonder vliegmachine,
vechten met enge dieren,
en op een wiebeltouw balanceren.
U geeft geen les daarin.
Daarom heeft naar school gaan
voor mij niet zo veel zin.
Als juf deed u best uw best,
dus: een kus en dank u wel!
Mocht u iets overkomen
dan roept u maar.
Dan kom ik snel.
.
Poëzieworkshop in april
La France
.
Ineke Holzhaus is dichter, theatermaakster, schrijfster en docente schrijven. Ze heeft toneelteksten, gedichten en dichtbundels en een verhalenbundel gepubliceerd en in oktober 2018 verscheen ‘Geef mijn vader’, haar eerste roman, bij uitgeverij Ambo|Anthos. Ook schrijft zij voor ‘Dichter’, een uitgave van Plint waarover ik eerder schreef https://woutervanheiningen.wordpress.com/2018/07/10/dichter-2/. Bij de schrijversvakschool in Amsterdam en bij Stichting El Hizjra verzorgde ze workshops schrijven voor theater en poëzie en bij Stichting School der Poëzie is ze vaste medewerker bij het schrijfonderwijs op middelbare scholen. Maandelijks presenteert ze een poëzieprogramma vanuit de Amsterdamse bibliotheek en tevens verzorgt ze workshops in de OBA (de Openbare Bibliotheek van Amsterdam). Ze publiceerde eigen werk in diverse literaire bladen en in 2008 verscheen haar eerste bundel bij Wagner & Van Santen ‘Hond in Pompeï’.
Op Domaine Le Haut Verger en Monsier Deux organiseert zij samen met haar man, schrijver Willem van Toorn, een volledig verzorgde poëzieweek met workshops poëzie lezen en schrijven, met fotografie als inspiratie. Of zoals de organisatoren het beschrijven: Genieten van vrijheid en rust met iedere dag veel tekstuele en visuele inspiratie. Ongestoord kunnen dichten en daarbij gestimuleerd worden door een enthousiasmerende docente. Meer informatie vind je op http://www.domainelehautverger.nl/workshops/poezieweek/.
Van Ineke Holzhaus het gedicht ‘Météo’.
.
Météo
We sneden het strogras niet meer
lieten de dag uit onze handen glijden
alleen koel sap hield ons wakker, druiven
tegen de muur zogen wat er nog aan vocht
te vinden was uit versteende grond –
we toetsten météo, stuitten op vluchtelingen
in boten, leerden hedendaagse woorden –
en morgen weer geen regen, ontvingen
bewegende beelden van eendenkuikens
gered uit een put, dierenfilmpjes ingezet
tegen onthoofdingen in naam van een god
we rolden ons om op verdwaalde bedden
hoorden vermagerde koeien roepen om voer
maar elkaar niet meer, wachtten op regen
vreesden de hagel, vreesden elkaar, tot
het water viel, stroomde in beken, rivieren
voor het gewas, de dieren, voor later.
.
Dichter.
Gedichten voor kinderen van 6 tot 106
.
Het magazine Dichter. van uitgeverij Plint staat deze zomer, met als ondertitel “tem de tekens” in het teken van laaggeletterdheid, om met een van de meest elegante taalvormen ons allen te beroeren, te verbinden en aan te moedigen een helpende hand te bieden aan hen die het lezen en schrijven minder machtig zijn. Samen met de stichting Lezen en Schrijven is er nu een uitgave speciaal over dit onderwerp.
In Nederland hebben 2,5 miljoen volwassenen moeite met lezen en schrijven en/of rekenen. Deze mensen zijn laaggeletterd. Er rust nog steeds een taboe op deze problematiek maar gelukkig komen steeds meer mensen hier voor uit. In heel veel gemeenten komen taalhuizen (vaak bij openbare bibliotheken) waar deze mensen terecht kunnen voor hulp en ondersteuning.
In dit magazine 75 gedichten van meer dan 30 dichters die de problematiek allemaal op hun eigen wijze hebben verwoord, waaronder een gedicht van de stadsdichter van Rotterdam Derrek Otte getiteld ‘Pennenstreken’.
.
Pennenstreken
.
je zou het haast vergeten
omdat je de meesten
door onterechte schaamte
niet zo gauw zal horen
.
maar met niet kunnen schrijven
gaan waarschijnlijk
fantastische verhalen verloren
.
wel gedacht en gevoeld
maar niet geuit in pennenstreken
wellicht hadden we véél meer
dichters welkom kunnen heten
.
romanschrijvers en filosofen
noem het allemaal maar op
al die letters, woorden, zinnen
nu nog
weggestopt en opgekropt
.
Poëzie posters
Werner Bokelberg
.
In Nederland heb je Plint die poëzie op posters laat drukken in combinatie met een afbeelding van een illustrator. De Duitse fotograaf en acteur Werner Bokelberg (1937) is een Duitse fotograaf en acteur die woont en werkt in Hamburg, Parijs en New York.
Tijdens zijn leven maakt hij vele foto’s van beroemde personen als Salvador Dali, Andy Warhol en Pablo Picasso. Op https://shop.bokelberg.com is zijn werk te koop. Maar niet alleen foto’s ook een aantal poëzieposters met een foto en een gedicht en in een enkel geval alleen een gedicht.
Hier twee voorbeelden, één van een foto en een gedicht van Rainer Maria Rilke ‘Mein Herz’ en één van een poster met alleen een (dadaïstisch) gedicht van Louis Aragon ‘Suicide’.
.
November
Zondag
.
Hoewel het december is lijkt het soms wel alsof het nog november is. Regenachtig, niet al te koud en grijs. Niet echt een goede reden om een gedicht met de titel ‘November’ te plaatsen van Herman de Coninck op de zondag maar ach, eigenlijk is elke reden om iets van hem te plaatsen een goede, nietwaar.
Uit: ‘De gedichten’ zijn verzameld werk het gedicht ‘November’.
.
November
.
Er hangen nog twee blaren
aan mijn esdoorn. Duizend andere zijn
rood geworden, alvorens dood.
Vergeten te kijken.
.
Vergeten gelukkig te zijn.
Nochtans had ik een tuin
waarin een stoel, en die stoel
had mij, en ik had een hand
.
en die hand had een glas
en mijn mond had meningen.
Alles had.
Alles had ons.
.
Kaart van Plint uit 1995, uit de reeks ‘De 10 Mooiste Van Herman de Coninck’. De illustratie ‘Zweef’ is van Wim Biewenga.
Plint
Gedichten op vreemde plekken. Deel 80: Op een kussensloop
.
Als je aan mensen zou vragen of ze een vreemde plek zouden weten voor een gedicht (niet op papier dan) dan denk ik dat een grote groep zou antwoorden: op een kussensloop. Waarschijnlijk omdat Plint al heel lang aan de weg timmert als het gaat om het aan de man brengen van de poëzie op andere manieren dan via papier (of tegenwoordig digitaal).
Plint heeft vele producten (zie hun website http://www.plint.nl) waaronder dus het kussensloop. Hier een voorbeeld met een gedicht van Willem Wilmink: Slaapliedje
.
Slaapliedje
.
Het schaap heeft slaap,
de koe is moe,
het varken doet
zijn oogjes toe.
.
Het paard kijkt over
‘t prikkeldraad
en denkt: Het is
ontzettend laat.
.
De kip zegt zacht
nog één keer: Tok.
en ach, daar slaapt ze
op haar stok.
.
De boer kruipt ook
het bed maar in,
lekker dicht
bij zijn boerin.
.
ZICHTBAAR ALLEEN 