Site-archief

30 jaar Meander

Jubileumbundel

.

Meander, literair E-magazine voor Nederlandstalige poëzie bestaat dit jaar 30 jaar. In 1995 werd Meander opgericht door Rob de Vos (1955-2018). De Vos was de vennootschap vader en de stuwende kracht achter Meander, die in 1995 begon als e-mailnieuwsbrief met gecombineerde website. Jarenlang bestierde Rob de Vos Meander samen met een grote groep vrijwilligers tot zijn onverwachte overlijden in 2018. Toen nam Alja Spaan het stokje over als voorzitter van de stichting en sinds dat jaar ben ook ik als bestuurslid en secretaris toegetreden tot het bestuur dat verder bestaat uit Peer van den Hoven (penningmeester). Inmiddels is Meander flink gegroeid en heeft het maar liefst 43 vrijwillige medewerkers.

Deze medewerkers verzorgen de interviews, de recensies, de website, de social media, de commentaren, de kopij, de columns, de readymades, de klassiekers en de nieuwsbrief. Sinds een aantal jaren organiseert Meander ook de Rob de Vos poëziewedstrijd en een jaarlijkse medewerkersdag. Ook wordt met enige regelmaat een bundel of boek gepubliceerd. Zo werd in 2010 de bundel ‘Nog een lente‘ 30 dichters gekozen door Meander, uitgegeven door uitgeverij P en verscheen in 2023 de bundeling ‘Wat maakt een gedicht goed?  met bijdragen van Meander medewerkers.

En nu, na 30 jaar vele medewerkers en duizenden bijdragen verder verscheen bij Meander de bundel ’30 jaar Meander’, opnieuw met bijdragen van medewerkers en opnieuw vormgegeven door Bart van BRRT.Graphic.Design. De medewerkers werd gevraagd ‘iets’ te schrijven dat betrekking had op Meander. En daar werd in grote mate gehoor aan gegeven. Door persoonlijke verhalen maar ook door middel van poëzie.

Uit die laatste categorie koos ik voor de bijdrage van Annet Zaagsma (medewerker sinds 2021) getiteld ‘Alles wat in de ochtend weer verdwenen is’.

.

Alles wat in de ochtend weer verdwenen is

.

Ik schrijf alleen. Er mag niemand in de buurt zijn.

Mijn kinderen slapen.

Ik zet een eerste stip, neem de ruimte.

Kijk rond in een droom waar mijn denken

traag en mistig is, probeer de details

te proeven die belangrijk zijn.

.

Tussendoor de afwas, of in bad

ontstaan woorden die spelen, buitelen

zonder harde gedachten.

Onderweg naar de Spar

kan ik al trappend fijne regels binnenkrijgen

.

waarvan de meeste verloren gaan

omdat ik wil doorrijden

omdat ik word afgeleid door een vogel

een berg of een kerk

omdat het geheugen

nu eenmaal zijn beperkingen heeft.

.

’s Nachts overvalt me dan het gedicht

aan de rand van mijn gezichtsveld.

Onscherp in halfslaap is het de kunst

die briljante flarden te vangen in leesbare krabbels.

Alles wat anders in de ochtend weer verdwenen is.

.

De nieuwe koers van AMAI

AMAIZING 2025

.

In 2023 mocht ik zitting nemen in de jury van de AMAI awards waar Jasmijn Lobik deze award won als beste dichter van Instagram. Jasmijn hebben we toen gevraagd om gedichten in te sturen voor MUGzine en deze werden gepubliceerd in editie 19.

Nu komt AMAI (Alle Monden Award Instagram) met iets nieuws. De AMAI Award maakt plaats voor de AMAIZING 2025, een magazine met de 144 mooiste gedichten en quotes van Instagram van 2024. Het magazine wordt aangevuld met inspirerende artikelen, interviews en achtergrondinformatie die de doelen van de Stichting AMAI ondersteunen: het verbinden en inspireren van mensen door middel van taal en Instapoëzie in al haar facetten de erkenning te geven die het verdient.

Met de AMAIZING houden de stichting het wedstrijdkarakter van de AMAI op een bijzondere manier in stand. Dichters en quoters van Instagram kunnen van 15 december 2024 tot en met 15 januari 2025 gedichten en quotes insturen via www.amaiaward.nl/amaizing2025.nl. Alle inzendingen worden vervolgens zorgvuldig beoordeeld door een eindredactie, bestaande uit een zevental dichters van Instagram én de erkende dichters Maud Vanhauwaert (met wie ik samen in 2023 in de jury zat) en Tsead Bruinja. Zij maken de definitieve selectie welke gedichten en quotes er in het magazine komen te staan. In vergelijking met de AMAI Award zijn er in 2025 dus niet 7 prijzen te vergeven, maar 144.

Voor kunstenaars is een speciale coverchallenge in het leven geroepen. Deze worden opgeroepen om een voorstel voor de cover van de AMAIZING 2025 in te sturen. Het magazine wordt gepresenteerd tijdens het Instadichtersbal op 29 maart 2025 en is online alvast te reserveren via de website.

Als opwarmertje hier een gedicht van Meliza de Vries die in 2021 de AMAI Award won in de categorie gedichten.

.

Backspace voor die letter
teveel, dat woord
dat telkens terugkeert terwijl
niet zo bedoeld

voor die brief die ik niet schreef
die ik niet in jouw kluisje deed
met 12 kleuren viltstiften
en een sticker van Liefde is…

voor die keer dat ik zei
of eigenlijk niets zei
dat wat ik zeggen wou
een springtouw is

dat opgaan in een ritme
meestal een baksteen is
om over te struikelen

Backspace voor het vallen
voor het glas dat brak
voor de scherf die schaaft
maar niet krast

voor een bij elkaar geraapt hart

Backspace voor de groep
die een groep vormt
om groepen heen en daartussenin
alleen

Backspace voor een plek waarin ik pas
of jij of wij of misschien niet
tegelijk

Backspace om nog te geven, de grond
omdat de grond dat niet zelf kan
omdat de grond niet van ons is

door er willekeurig op te staan.

Backspace voor een heelal
voor een ruimte, een spatie
teveel

.

 

Menhir in Mexico

Jan Bervoets

.

In 2009 nam Joris Lenstra afscheid van  Ongehoord Rotterdam, een poëziepodium waar hij sinds 2006 in de organisatie zit. In 2007 wordt in de centrale bibliotheek van Rotterdam het eerste podium georganiseerd. De mensen die Ongehoord Rotterdam organiseerden waren naast Joris Lenstra, Hein van de Assem, Ton Huizer, Yvonne Koenderman en Frida Winklaar. In 2010, na het afscheid van Joris neemt een nieuw bestuur het over van deze club. Hein en Yvonne blijven, Corina Kappen en ikzelf treden toe.

Door de jaren heen heeft het podium van poëziestichting Ongehoord! vele goede en bijzondere dichters op haar podium mogen begroeten. Een selectie: Daniel Vis, Roel Weerheim, (Marieke) Lucas Rijneveld, Frans Terken, Daniël Dee, Elfie Tromp, Lotte Dodion, Gijs ter Haar, Alja Spaan, Els de Groen, Demi Baltus, Myrte Leffring, Joz Knoop, Meliza de Vries, Evy Van Eynde, Kira Wuck, Jana Beranová, Lies Jo Vandenhende, A.C.G Vianen, Judith Herzberg en natuurlijk de ons ontvallen Rieneke Minderman, Derrel Niemeijer en Wim den Hertog.

Hoewel de podia in de bibliotheek van Rotterdam inmiddels tot het verleden behoren, organiseert poëziestichting Ongehoord! nog steeds de Ongehoord! Poëziewedstrijd (twee jaarlijks) en worden er incidenteel podia georganiseerd in Maassluis, Den Haag en Rotterdam.

Toen Joris Lenstra in 2009 afscheid nam van Ongehoord Rotterdam verscheen een klein bundeltje met gedichten van dichters die ooit het podium betraden. Een van die dichters was Jan Bervoets (1942). Bervoets publiceerde vanaf de jaren ’80 in onder andere Maatstaf, De Revisor en De Gids. Van zijn hand is het gedicht ‘menhir in mexico’ opgenomen in de bloemlezing van Poëziepodium Ongehoord Rotterdam uit 2009.

.

menhir in mexico

.

verschrikkelijk zoals dit weer is voorspeld

met een saffieren mes

zijn ingewanden blootgelegd

en alle gieren vreten aan de wolken

.

welke tornado wil hier nog aarden

als zelfs de huizen onhandelbaar blijken

en er dagelijks doden vallen

in een ritmiese kadans

.

zoveel natuurgeweld lijkt wel retories

de geldigheidsduur van een ademtocht

is zevenmaal verzekerd

men staat in de rij voor het product

.

slechts een oude galsteen blijft nog achter

en wijst de laatkomers de weg

.

Kanneelgebed

Don Beukes

.

Het mooie van social media (naast heel veel minder aangename kanten) is dat je met de hele wereld in verbinding staat of kan staan. Zo kreeg ik via Facebook (the groep Poetry Club) contact met de Zuid Afrikaanse dichter Don Beukes. Don Beukes werd geboren in Kaapstad en studeerde Engels, geografie en psychologie voordat hij docent werd in Zuid Afrika en in Groot Brittannië. Inmiddels is hij gepensioneerd en in 2016 werd zijn eerste poëziebundel gepubliceerd ‘The Salamander Chronicles’ waarin thema’s als onderdrukking, pesten, politiek, globalisme, seksisme, misbruik, geboorte, dood, vluchtelingen en racisme aan de orde komen.

Zijn tweede boek ‘Icarus Rising – Volume One’ is een verzameling Ekphrastic-poëzie ( Ekphrastic-gedichten richten zich op kunstwerken, meestal schilderijen, foto’s of standbeelden) waarbij de meeste gedichten gebaseerd zijn op originele kunstwerken en in nauwe samenwerking met kunstenaars uit Zuid-Afrika, Amerika en het Verenigd Koninkrijk zijn geschreven.

Zijn Zuid-Afrikaanse publicatie-debuut van veertien exclusieve gedichten verscheen in augustus 2018 met drie andere prominente Zuid Afrikaanse auteurs (Bevan Boggenpoel, Leroy Abrahams en Selwyn Milborrow) in een unieke bloemlezing ‘In Pursuit of Poetic Perfection’, die na publicatie meteen op nummer 1 terecht kwam op de lijst van ‘Afrikaanse Literatuur’ op Amazon Kindle. Zijn poëzie is gepubliceerd in tal van literaire tijdschriften en tijdschriften in de VS, Canada, India, Bangladesh en de Filippijnen, evenals in verschillende bloemlezingen. Sommige van zijn gedichten zijn ook in het Albanees vertaald en in het Afrikaans en het Farsi.

Hij is van plan zijn publiciteitssucces te gebruiken om op een dag zijn eigen stichting in Zuid-Afrika te vestigen om de leesvaardigheid op scholen te verbeteren en om een ​​leescultuur in verarmde gemeenschappen te bevorderen. Don heeft ook een blog waarop je veel meer kunt lezen: https://donbeukes.wordpress.com

Van Don ontving ik een prachtig gedicht met getiteld ‘Kanneelgebed’ of in zijn eigen vertaling in het Engels ‘Cinnamon prayer’.

.

Kanneelgebed

.

As ek net jou spesery geure elke dag

kan aantrek, weet ek my siel sal weer

aansterk, maar jou daaglikse onsigbare

stem laat my weer jou soete woorde

verken – Geen meer goeiemôre soentjies

van my Godgegewe noentjies, geen meer

trane van blydskap soos ek saam lag met

my kosbare skat, terwyl ek gereed maak vir

markdag elke Maandag en heuningbloeisel

soene jou kant toe blaas.

.

Mense knik nog nou en dan medelyend

my kant toe, selfs ons nommer een

mededinger, wat soms ons robynrooi

waatlemoen effens proe – Kan jy glo hy

lok nou andere my kant toe?

Ek glimlag maar net gedwee terwyl ek

eerbiedig proe aan jou hemelsoet kanneeltee-

Gemeng met liefdevolle smeltende

herinneringe – Net die aromatiese

teenwoordigheid van jou verbied

my om onophoudelik te rou

vir jou.

.

Ek dra nog steeds die hemp wat jy in

Mauritius gekoop het, selfs al is die blou

nou verflou – Elke kledingstuk aanraking

teen my dorre woestynvel laat my

glimlaggend altyd wonder – Is ek nog

steeds jou kanneel koning?

.

Ek is omring deur jou – Elke spesery en

kruiedrankie herinner my aan jou – Die

kanneelgevulde plooie in my hand brandersvir jou,

Soms verbeel ek my ek gewaar jou oorkant my,

maar dan voel ek soos ’n jong verliefde gek en

fluister dan saggies my daaglikse

kanneelgebed…

.

Cinnamon Prayer

.

If I could wear your spicy

essence each and every day

I know I will not go astray

but only your daily echo illuminates

your fading halo – No more early

morning kisses from my heaven sent

missus, no more tears of joy just

to hear you say hey, as I leave

for market day, blowing your

honey blossom kisses my way.

.

People still nod sympathetically to

me, even our rival stall enemy –

can you believe he reluctantly

offered me his best ruby red watermelon?

I just proudly smile, honouring your

memory whilst sipping your favourite

cinnamon tea – infused with

loving melting reverie – Only the

aromatic presence of you prevents

my ginger grieving; my daily solitude.

.

I still wear the clothes you

mended, however much faded – each

brush of cloth against my parched skin

always gets me asking – Am I still your

cinnamon king?

.

I am surrounded by you – each spice

and herb reminds me of you – The cinnamon

filled crevices in my hands burn for you

I sometimes think I glimpse you over

there but then I just recite my daily

cinnamon prayer…

.

Wil je meer van Don Beukes lezen ga dan naar http://ourpoetryarchive.blogspot.com/2018/02/don-beukes.html 

.

 

Wolkers in Oegstgeest

Muurgedicht in voorbereiding

.

Van vriend Maiko kreeg ik een folder  van het Cultuurfonds Oegstgeest over het in voorbereiding zijnde muurgedicht van Jan Wolkers. Jan Wolkers werd geboren in de Deutzstraat nummer 7 in Oegstgeest. Na recente planologische vernieuwingen is een blinde muur in zicht gekomen, tegenover het geboortehuis van Jan Wolkers. In de traditie van de ruim 100 muurgedichten in Leiden faciliteert en ondersteunt het Ciultuurfonds Oegstgeest het initiatief om tot dit muurgedicht van Wolkers te komen.

Het Cultuurfonds Oegstgeest is ontstaan als een burgerinitiatief van een groep enthousiaste burgers uit Oegstgeest. Daarna werd dit in de vorm van een ANBI stichting ook daadwerkelijk een feit. Het stichtingsbestuur wordt gevormd door vrijwilligers uit de Oegstgeester gemeenschap, allen met een warm hart voor kunst en cultuur.

Alle belanghebbende partijen (de eigenaar van het pand met de blinde muur, Karina Wolkers, de VVE van de parkeerplaats die er naast ligt en de gemeente)  zijn positief. Om tot het realiseren van dit plan te komen is er echter nog geld nodig. Een familie in Oegstgeest heeft al geruime tijd het idee voor dit muurgedicht en heeft daarvoor ook al een geldbedrag bijeen gebracht. Toen men hoorde van het voornemen van het CFO heeft men het bedrag spontaan aangeboden aan het CFO waarmee de eerste kosten waren gedekt. Maar dit is nog niet voldoende. In Oegstgeest wordt gecollecteerd voor dit initiatief maar iedereen kan vriend worden van het Cultuurfonds en helpt daarmee de realisatie van dit muurgedicht dichterbij te laten komen.

Tevens wordt een dichtwedstrijd op de basisscholen van Oegstgeest georganiseerd om aandacht te vragen voor het muurgedicht. Het streven is op 26 oktober het muurgedicht van Jan Wolkers te onthullen.

Het gedicht dat is gekozen als muurgedicht is het gedicht ‘De herinnering’ dat is gepubliceerd in’Verzamelde gedichten’ uitegegevn door de Bezige Bij in 2008.

.

De herinnering

.

Het is zo lang geleden
Dat het vergeten had moeten zijn,
Het is zo vers
Als een voetstap in het gras,
Als rook die wegtrekt uit een open raam,
Dauw die druppelt langs gewas
Door aarde en stof,
Een gedachte die niet meer was.

.

Dichter van Dienst

Eenzame doden vergezellen op hun laatste tocht

.

Stel: Er sterft een dakloze. Na onderzoek blijken er geen nabestaanden bekend te zijn. In een dergelijk geval krijgt de overledene een anonieme begrafenis. Sinds 2002 echter wordt in Amsterdam en daarbuiten aan die overledenen, waar anders niemand en niemand anders hun uitvaart zou bezoeken, een bijzonder saluut gebracht. Dichters schrijven voor iedere eenzame uitvaart een gedicht en lezen dat bij de uitvaart voor.

Het idee hiervoor komt van de, toenmalige,  Groningse stadsdichter Bart FM Droog.Sinds 2006 is in Amsterdam deze taak  ondergebracht in een stichting, die als doel heeft: een waardig en respectvol afscheid bieden aan overledenen, die het ontbreekt aan familie, vrienden of een sociaal netwerk. Dit vanuit de gedachte dat ieder mens de moeite waard is om over na te denken en het verdient om met speciaal voor hem of haar gekozen woorden begraven te worden.

Inmiddels heeft dit initiatief verder voet aan de grond gekregen in Den Haag, Rotterdam, Utrecht, Nijmegen, Zaanstad, Hengelo, Arnhem maar ook in buitenlandse steden als Antwerpen, Londen en Melbourne.

Stichting De Eenzame Uitvaart beijvert zich in het bekend maken van deze mooie taak voor dichters en onderhoudt de website http://www.eenzameuitvaart.nl/de-stichting/ van de stichting.

Behalve met fondsgelden en bijdragen van gemeenten kunnen ook particulieren bijdragen aan het werk van de stichting. Op de website lees je alle informatie en verslagen (al 164) van de eenzame uitvaarten in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht.

.

eenzameuitvaart

TeekOnMe

Een mooi initiatief

.

Deze week bekeek ik op Facebook wat foto’s en kwam toen een foto tegen die de dichter Daniëlle Danker had genomen tijdens een tentoonstelling . Op de foto was een vrouw te zien met op haar rug geschreven een gedicht. Nieuwsgierig als ik ben heb ik haar een bericht gestuurd met de vraag of ik deze foto mocht gebruiken voor mijn rubriek Gedichten op vreemde plekken. Ik kreeg vrijwel meteen een reactie met het hoe en wat van deze foto.

Want wat wil het geval. Kunstenares Lilith Love heeft een boek gemaakt voor de stichting TeekOnMe,  over Risja, een meisje dat lijdt aan de ziekte van Lyme. Op deze wijze wil Stichting TeekOnMe middelen werven voor onderzoek naar de verbetering van de bestrijding van de ziekte van Lyme. Mogelijk krijgt dit voorbeeld navolging bij andere chronische ziekten, waardoor communicatie meer prikkelt en andere doelgroepen worden bereikt.

Toen ik dit las wist ik zeker dat ik hierover wilde schrijven. Nu heb ik al eerder over poëzie op de ruggen van vrouwen geschreven in de rubriek Gedichten op vreemde plekken. Het betrof toen vrouwen van Amerikaanse soldaten die terug kwamen uit de oorlogen waar Amerika bij betrokken is. Deze vrouwen krijgen te kampen met een man die in veel gevallen lijden aan het Post Traumatische Stress Syndroom. Hierover schrijven deze vrouwen gedichten op hun (of elkaars) rug en posten deze op een website om aandacht te vragen voor hun situatie.

Het boek TeekOnMe is eigenlijk iets dergelijks. De foto die in het boek staat van Risja met op haar rug een gedicht van Frans Pollux is in zoverre anders, dat het hier een gedicht van een dichter betreft over de situatie van Risja. Hieronder de foto uit het boek Risja, a story by Lilith, een foto van Frans Pollux die het gedicht aanbrengt op de rug van Risja en het gedicht.

.

_DSC4396acrop-Edit

_DSC4337a-Edit

 

De danseres

 

Er zit een meisje in dit lijf

en dit – dit is haar rug.

Opvallend recht nog

Stug. Taai.

Zoals de dagenrij.

Weer een dag

Weer een lach

die blij haar kamerwereld claimt

over kreunend zuchten heen

leunt ze op haar rechte rug en

één voor één

de benen uit het bed

bijtend, balancerend

net

op tijd bij steun:

pap, mam, rolstoel

of de leuning van

de Mont Ventoux van Risja’s Reuver:

de trap.

In dit lijf een jonge vrouw

die bergen kan bedwingen

die alle dingen die ze

denken kan ook doet

Niet nou; later.

Straks.

Hou moed.

Hou iedereen die twijfelt voor:

   Deze danseres danst door

.

.

Mijn hartelijke  dank gaat uit naar Lilith Love, Daniëlle Danker en Frans Pollux.

Meer informatie over TeekOnMe is te vinden op: http://teekonme.nl/content/files/crowdfunding-leaflet-2.pdf

Informatie over Lilith Love: http://www.lilithlove.eu

Informatie over Frans Pollux: http://www.franspollux.nl

en natuurlijk bij deze personen op hun Facebookpagina