Site-archief
Vakantiegedicht
Ingmar Heytze
.
In de vakantie neem ik altijd een korte pauze op dit blog. Dan deel ik elke dag gewoon een gedicht maar zonder al teveel duiding, informatie, of in relatie met de categorieën die ik op dit blog heb. In realiteit komt het neer op het gedicht van een dichter, als het kan heeft het een relatie met de vakantie of reizen of rust, waar het gedicht uitkomt, uit welke bundel bijvoorbeeld en wie het heeft geschreven.
Daar begin ik zo half augustus mee maar voor dat het zover is wil ik alvast vakantievierders in de stemming brengen door het delen van een vakantiegedicht van Ingmar Heytze dat te lezen is op de website van het Poëziecentrum in Gent.
Wat ik erg leuk vind aan dit gedicht is dat het begint met een quote van een groot (woord)kunstenaar Wim T. Schippers dat ook meteen de titel verklaart.
.
De grote vacantie
.
Vacantie moet met een c, vind ik, anders is het geen vacantie.
Wim T. Schippers, interview in Onze Taal, 1996
.
Minder gestampte pot, oké,
meer Méditerranée, maar dan de leegte
in de letter ‘c’, alles opeens veel meer vacant –
de klapperende deuren van een uitgestorven
restaurant, tuimelkruid over het strand,
het thema van Monsieur Hulot
uit de buizenradio in je achterhoofd
maar dan op een eenzame mondharmonica.
Vacantie is een hoofd vol vragen: is de zon
soms kouder, de vis te taai, liggen er haaien
voor de kust? Waar is iedereen naar toe?
Waarom hier vandaan?
.
Judith Herzberg
Hij bidt
.
Een vakantiegedicht dat lijkt te gaan over bidden maar eigenlijk de liefde betreft. Uit de bundel ‘Zoals’ uit 1992 van Judith Herzberg (1934) het gedicht ‘Hij bidt’.
.
Hij bidt
.
Hij bidt maar niet tot god
niet tot, maar bidt.
Dan moet hij plassen en staat op
maar komt, vóór kleren, auto, weer in bed,
omhelzend verlangt hij naar omhelzen, haar.
Een hemelsbreedte rekt zich in hem
om haar, dagelijks, omhelsbaar.
.
De reiskameraad
Ida Gerhardt
.
In de bundel ‘De adelaarsvarens’ uit 1988 van Ida Gerhardt (1905-1997) staat een reisgedicht dat mooi aansluit bij de gedichten die ik in het kader van de vakantiepoëzie dezer dagen deel. Het gedicht is getiteld ‘De reiskameraad’.
.
De reiskameraad
.
Op een onaards uur vertrokken,
wars van alles, zonder reisplan,
elke overlegging mijdend
en mij weidend in mijn vrijheid
bij het dansen van de draden,
weet ik feestelijk in mijn jaszak
het kompas, dat onder Arkel
ik als kind eens op een morgen
heb gevonden in de wegberm.
.
Dat mijn trots was, dat het nog is,
dat ik Boreas gedoopt heb.
Waaraan nooit iets gemankeerd heeft.
Of ik zuidwaarts ga of zigzag,
onomkoopbaar, onverbiddelijk
richt zich de magneetnaald noordwaarts.
Eindelijk reizen wij weer samen,
twee die bij elkander horen,
twee die aan elkaar gewaagd zijn.
.
Portobello road
Jules Deelder
.
Voor een ieder die dit jaar op vakantie gaat naar Londen of gewoon een liefhebber is van de poëzie van Jules Deelder (1944-2019) een vakantiegedicht over een beroemde straat in Londen ‘Portobello road’ uit de bundel ‘Dag en nacht geopend’ uit 1970.
.
Portobello road
.
De oude vrouw – broodmager
en behaagziek – gaat gebogen over
’t kinderwagenwrak, waarin
een pathofoon pathetisch krast.
.
De dagen van weleer, toen ze
Caruso in een taxi zag en buiten
westen ging. De plaat
blijft steken en ze lacht.
.
Gedicht met morele strekking
Gust Gils
.
In de vakantie mag een gedicht met als titel ‘Gedicht met morele strekking’ niet ontbreken. Daarom van Gust Gils (1924-2002) dit gedicht uit de bundel ‘Onzachte landing’ uit 1979.
.
Gedicht met morele strekking
.
als je ’s morgens vóór je spiegel staat
en je ontwaart een hoofd op je schouders
en het is niet het jouwe
dan moet je daarvan onmiddellijk
melding maken
bij de dienst voor bevolking
van je gemeente
die doen dan wel het nodige.
maar herken je in plaats van je hoofd
je lichaam niet meer als je eigen
daarmee helpen ze je niet
‘meneer zo kunnen we bezig blijven!’
en ze hebben gelijk.
kijk dus goed uit
bij partnerruil
.
Overal
Dolf Jansen
.
Vakantie is ergens heen gaan en wanneer je dan gevraagd wordt waar je was in dat land of die stad dan is het antwoord al snel: Overal. Dolf Jansen (1963) schreef het gedicht ‘Overal’ dat verscheen in zijn bundel ‘Gedichten om te huilen’ uit 2005. Vooral de laatste zin is mooi: ‘samen zijn we overal / ik ben nergens zonder jou’.
.
Overal
.
Vertel me niet waar je ooit was
het is voorbij het maakt me klein
ik wil weten waar je heengaat
zodat ik daar al kan zijn
.
ik baan het pad en warm het bed
ontdoe het beeld van schone schijn
jij arriveert en een ding telt:
ik zal er altijd voor je zijn
.
jij zoekt mijn ogen, in mijn blik
herken je dat ik je herken
de stilte helpt me meer dan ooit
te begrijpen wie ik ben
.
ik zoek de zin die alles zegt
in zwart op wit of hemelsblauw:
‘samen zijn we overal
ik ben nergens zonder jou’
.
Droomreis
Dirk Kroon
.
Wanneer je op vakantie gaat hoop je een droomreis te maken (waarschijnlijk tegen beter weten in). Vakantiereisjes zijn eigenlijk nooit droomreisjes. Rotterdamse dichter Dirk Kroon (1946) schreef er een passend gedicht bij met als titel ‘Droomreis’. Het gedicht komt uit ‘Op de hoogte van de vogels’ uit 2017 maar stamt uit zijn bundel ‘Tweegesprek’ uit 1975.
.
Droomreis
.
Je komt door streken
waar geen god of goed mens
de weg zal wijzen.
.
De zon is een onzichtbare getuige.
Woeste bergketens sluiten zich aaneen,
je bent de eerste die niet kan ontkomen.
.
Je vlucht naar uitgestorven dorpen
waar ook de laatste sporen van verval zijn uitgewist.
Je weet niet meer in welke eeuw het is.
.
Je wordt niet gek,
je legt je wortels bloot.
Je maakt een droomreis door de dood.
.
Piraten
Gwy Mandelinck
.
De Belgische Gwy Mandelinck (1937) is stichter van de Poëziezomers in Watou, België, die hij van 1980 tot 2008 als artistiek directeur leidde. Hij is echter ook schrijver en dichter en hij schreef meerdere dichtbundels. Zijn werk werd meerdere malen bekroond in België. In de bundel ‘Lotgenoten’ uit 2014 staat het gedicht ‘Piraten’ en bij het woord piraten moet ik altijd aan vakantie denken, ik weet eigenlijk niet zo goed waarom. Daarom in het kader ven vakantiepoëzie dit gedicht.
.
Piraten
.
Omsingeld hun boten.
Gerold uit zeilen, uit touwen
.
wit van zout; voor
geen ringen zijn ze vrij te kopen.
.
Wrakhout versplinterd
vleugelt adem door
.
de neus; voor geen helft
geheimen prijsgegeven.
.
Verona
Luuk Gruwez
.
Lezend in dichtbundels kom ik altijd veel moois tegen. Zo ook in de bundel ‘Garderobe’ een keuze uit al zijn gedichten van Luuk Gruwez (1953) uit 2010. Het gedicht ‘Verona di notte’ klinkt al meteen als vakantie. Het gedicht komt uit de bundel ‘Dikke mensen’ uit 1990.
.
Verona di notte
.
Dit is het uur dat mandolines zwijgen.
Rumoer verstomt in de tavernes.
Lantaarns lijken toegewijd te nijgen
-de laatste obers van de nacht.
.
De maan, dit uur, wordt weer vermaard
als een gewiekste die die harten rooft.
Geliefden oefenen de schone schijn
zó, hand in hand, niet meer alleen te zijn.
.
Augustusnacht met lauwe bries
van lijflucht, oregano en olijven.
En dauw die aarzelt in platanen.
.
Maar niet de vroegte maakt hun zoenen koel:
Giovanni heeft Elvira tegen vijven
gewoon al minder lief dan om half drie.
.
De dichter
Pauze in licht
.
In de, door Mugbooks in 2021 uitgegeven trilogie ‘Pauze in licht’ van dichter Martie Genger (1936), staat in deel 2 ‘Gedichten’ een mooi gedicht over de dichter vol verwijzingen naar dieren (kikker, vlinder, leeuw). Een typisch vakantiegedicht lijkt me.
.
De dichter
.
Zo is de kikker
in onmacht
onder een glazen stolp
Ook de vlinder
heel dichtbij
ongrijpbaar
vastgeprikt
aan de pen
van de dichter.
Zijn woord
een gedroogd blad
in het boek
der wijzen.
Vleugellam
zo is de opgezette leeuw.
Is hij de afgesneden bloem
in een vaas
onmachtig
als de kikker.
.
ZICHTBAAR ALLEEN 