Site-archief
Groeten uit Zwart Nazareth
Schemer in Schiedam
.
Vanuit mijn woonplaats en waar ik werk ligt Schiedam dichtbij, ik kom er regelmatig. Voor veel mensen is Schiedam dat jeneverstadje ergens onder de rook van Rotterdam. Als vakantiebestemming niet meteen aan te raden maar voor een dagtripje zeker de moeite waard. In 2004 publiceerde boekhandel Post Scriptum Schiedam in samenwerking met Stichting Centrummanagement de bundel ‘Groeten uit Zwart Nazareth’ samengesteld door Ruud Aret en Jan van Bergen en Henegouwen, een bibliotheek collega van me uit Schiedam. Een bundel vol gedichten van Schiedamse dichter en gedichten over Schiedam.
In de 19e eeuw was Schiedam het centrum van de jenever-industrie in Nederland. Met name tussen 1870 en 1890 bloeide deze industrie. De keerzijde hiervan was een enorme vervuiling van de met steenkoolgestookte branderijen en de glasfabriek, het alcoholisme, open riolen en cholera-epidemieën en de erbarmelijke huisvesting van de arbeiders. Uit die tijd stamt de bijnaam van Schiedam Zwart Nazareth.
In de bundel bekende Schiedamse namen als Piet Paaltjens, Rien Vroegindeweij, Ida Gerhardt en Gerard Reve maar ook minder bekende namen zoals die van Jan Willem Hofstra. Hofstra (1907-1991) was dichter, romancier, radiomaker en kunstcriticus van de Volkskrant en Trouw. Uit ‘Het glazen huis’ uit 1942 komt het gedicht ‘Schemer in Schiedam’.
.
Schemer in Schiedam
.
Vuurvlinder en salamander
suizend licht en wijkend aardvuur
Breken uit. Het eerste uur
na dagloon lijden naast elkander
Waarin ik vier de nederlagen
Alleen. De wind ruimt, het geschut
Dreunt soms tot hier. Een eerste trage
Stormveer naast de maan, onnut
Geslonken tot zijn laatste kwartier.
Dit is mijn eigen grond. De vrucht
Valt nimmer af totdat ik hier
De tak breek met het licht gerucht
Als plukt’ ik bloesems. Alle zorgen
Gelijken U en mij: het duister
Dooft in de oogen allen luister
De nacht verdraagt den dag tot morgen.
.
Poëzieweek 2018
Theater, bibliotheek, café en radio
.
Van 25 tot en met 31 januari is het in Nederland en Vlaanderen Poëzieweek en dit jaar heeft de poëzieweek als thema ‘Theater’ gekregen, met als motto ‘uitstromend in het pluche van de zaal’. Nu zullen er weer veel zalen en zaaltjes gevuld worden met dichters en gedichten tijdens de poëzieweek maar in de meeste gevallen zal er weinig sprake zijn van pluche. Poëzie in Nederland en zeker in zalen en zaaltjes in Nederland vindt vooral plaats in zaaltjes en op plekken waar sprake is van eenvoudige stoeltjes of tijdelijke zitplaatsen.
Een paar voorbeeld en van plekken waar ik de komende poëzieweek te horen en zien ben.
Op zondag 21 januari (dat is dus strikt gezien net voor de Poëzieweek) zal ik voordragen in café Maaart op de Valkenboslaan tijdens een voorronde van de Poëzie op Pootjes bokaal. Aanvang 15.30 uur.
Op zaterdag 27 januari ben ik aanwezig bij Radio Rijnmond bij het onderdeel Vraag het de bieb (verzorgd door Geen Poeha) als dichter in 1 minuut (wordt waarschijnlijk iets langer dan 1 minuut) alwaar ik een gedicht zal voordragen en iets zal vertellen over de volgende twee activiteiten. De aanvang van mijn bijdrage is om ca. 13.30 uur.
Op zaterdag 27 januari zal ik vervolgens voordragen bij Voorbij de brug! in de bibliotheek van Delfshaven georganiseerd door de bibliotheek en Zona Franca. Deze middag begint om 13.30 uur (ik zal iets later aanschuiven) en duurt tot 15.00 uur. Andere dichters dar zijn Daniel Dee, Rien Vroegindeweij, Myrte Leffring, Jantine Dijkstra, Gerard van Hameren, Tomas de Paauw en de Syrische dichter Adnan Alaoda. De presentatie is in handen van Marco Nijmeijer. De bibliotheek Delfshaven is aan de Rösener Manzstraat 80 in Rotterdam.
Op zondag 28 januari tenslotte zal ik de presentatie voor mijn rekening nemen van De Gedichtendag in theater Koningshof in Maassluis. Daar treden op: Marieke Lucas Rijneveld (met poëzie uit haar debuutbundel Kalfsvlies), de stadsdichter van Maassluis Jaap van Oostrum, Hans Trompert en Bert Blasé (muziek en poëzie) Relliatuur (Rellie Telg uit Rotterdam met spoken word poëzie) en een aantal dichters uit Maassluis e.o. De aanvang is 15.00 uur en de middag duurt tot ca. 17.00 uur. Entree is € 9,50 of met korting € 7,50 Theater Koningshof is aan de Uiverlaan 20 in Maassluis
Als opwarmertje alvast een gedicht van Rien Vroegindeweij uit ‘Een vliegtuig van beton’ uit 1973.
.
Poëzie is voor mij een verhaal
Poëzie is voor mij het verhaal
Dat men mij vroeger vertelde
Van een man die op zijn zolder
Een vliegtuig van beton gebouwd had
En trots tegen iedereen zei
Dat het wel kon vliegen
Maar niet door het dakraam kon
.
Rien Vroegindeweij
Liefdesgedicht
.
In 2015 was hij nog jurylid van de Ongehoord! Poëziewedstrijd (ook in 2016 is er weer een wedstrijd, nog inzenden tot en met 31 mei 2016: https://stichtingongehoord.com/2016/03/03/ongehoord-gedichtenwedstrijd-2016/) en in oktober stond ik nog samen met hem bij dichtsalon ’t Kapelletje, maar Rien Vroegindeweij is toch vooral bekend als dichter.
Rien Vroegindeweij (1944) is dichter en (toneel)schrijver uit Rotterdam (geboren Middelharnis). Hij beschreef de stad en haar culturele leven in de dagbladen Het Vrije Volk, het Rotterdams Dagblad, NRC Handelsblad en vele tijdschriften. In 2006 ontving hij van de stad Rotterdam de Erasmusspeld en in 2007 won hij de Anna Blaman Prijs.
Vroegindeweij schreef naast 10 poëziebundels proza, toneelstukken, een film en hij stelde verschillende bundels samen. Uit zijn bundel ‘Een vliegtuig van beton’ uit 1973 het liefdesgedicht ‘Herinnering’.
.
Herinnering
.
Jij was bij een oefening van het Rode Kruis
Gewonde en ik zag je eerste hulpeloze blikken
Bracht ik jou of mezelf toen aan het schrikken
Want we waren jong en mooi en ontzettend kuis
.
Ik droeg je in mijn armen. Dichtbij het huis
Voelde ik toen je kleine borsten, warm en teder
In het veld legde ik je zachtjes neder
Op een bed van bladeren en opende je kruis
.
Het was voor ons beiden de eerste keer
’t Ging een beetje moeilijk en zonder genot
Sterren zag ik, heel laag bij de grond
.
Vogels vlogen over. De oefening was meer
Dan een oefening. ’t Was een komplot
Er vloeide bloed en jij was echt gewond
.
Foto: Helena van der Kraan
Winnaar Ongehoord! gedichtenwedstrijd 2015
Alja Spaan
.
Tijdens een sfeervolle en feestelijke bijeenkomst in het Bibliotheektheater op zondag 22 november werd dichter Alja Spaan als winnares verkozen met haar gedicht ‘spiegelend’. Op een druilerige zondagmiddag was het in het Bibliotheektheater een warme middag met de prachtige soulvolle muziek van Eva Almagor en haar band en alle shortlistdichters die hun gedicht mochten voordragen.
De jury bestaande uit Rien Vroegindeweij, Myrte Leffring en Arie van der Krogt schreef in haar juryrapport:
De jury is aangenaam verrast door het grote aantal inzendingen.
Maar liefst 196 gedichten werden ingestuurd. Aan de jury de taak om uit deze voorraad de drie prijswinnende gedichten te kiezen.
De eerste prijs was direct duidelijk toen de juryleden hun individuele voorkeuren naast elkaar hadden gelegd. Over de nummers twee en drie werd langdurig gesproken voordat de uitslag unaniem was.
Deze jury houdt van heldere poëzie en beeldend taalgebruik.
Veel gedichten vielen af door een overmatig gebruik van metaforen, vaak versteend tot clichés. Veel gedichten begonnen mooi, maar vielen af door een te triviale gedachte of een te nadrukkelijke slotregel, vaak het gevolg van een te grote drang tot uitleg. De jury houdt van gedichten met spanning en een zekere geheimzinnigheid. De drie gekozen gedichten voldoen daaraan, elk op hun eigen manier.
De nummer één was voor alle juryleden van meet af aan duidelijk. Het gedicht is spannend en raadselachtig en rolt in een doorgaande beweging naar de slotregel, die onmiddellijk uitnodigt naar herlezing en herlezing. Dit gedicht geeft haar geheim heel langzaam weg. Deze dichter heeft een schrijfstijl die vraagt om meer.
Daarom koos de jury als winnaar van de Ongehoord! Gedichtenwedstrijd 2015 uit alle 196 inzendingen het gedicht “spiegelend” van Alja Spaan
.
spiegelend
Zolang ze maar bleef bewegen, de benen koud
in de natte spijkerbroek, haar
handen glijdend van het stuur, de voeten tikkend
tegen de volle fietstassen, dezelfde
weg terug nemend als heen, zolang ze maar niet
langer bleef stilstaan, het oversteken,
het hek, de winkel, hetzelfde stroeve mechanisme
in werking hield als kort daarvoor,
zolang slingerde de weg als een noodzakelijk
kwaad, een geel streepje op
de schatkaart, een hinderlijk melodietje in het
hoofd, een thuiskomen dat steeds
uitgesteld werd, herhaald moest worden maar
allereerst gevonden.
.
Van links naar rechts de prijswinnaars Marco van der Bij, Alja Spaan en Miranda de Haan
.
Wees erbij morgen!
Uitreiking prijzen Ongehoord! Gedichtenwedstrijd
.
Morgenmiddag vanaf 14.00 uur in het Bibliotheektheater in Rotterdam, is de feestelijke uitreiking van de prijzen van de Ongehoord! Gedichtenwedstrijd 2015.
Niet alleen veel poëzie en prijzen maar ook de heerlijke muziek van Eva Almagor zouden voldoende reden moeten zijn om erbij aanwezig te zijn. Gratis toegang en het Bibliotheektheater is geopend vanaf 13.00 uur. De prijsuitreiking zal ongeveer tot 16.30 uur duren.
We zien je graag morgen in Rotterdam!
Het Bibliotheektheater is gelegen naast de centrale bibliotheek, vlak naast station Blaak aan de Hoogstraat in Rotterdam.
.
Dichtsalon ’t Kapelletje
Voordracht
.
In maart schreef ik over een nieuw initiatief als het gaat om poëziepodia. Een nieuw initiatief was toen Dichtsalon ’t Kapelletje. Het podium van Dichtsalon het Kapelletje is in de foyer van theater het Kapelletje aan de v.d.Sluijsstraat 156 ( ingang Schiekade 45/47 ) in Rotterdam en wordt georganiseerd van 14.00 uur t/m 16.00 uur.
Op zondag 4 oktober aanstaande zal ik op dit podium mijn poëzie voordragen. De toegang is gratis, de presentatie doet Frank Vingerhoets en de muziek wordt verzorgd door Maaike Siegerist. Mijn voordracht is na de pauze. Het programma ziet er als volgt uit:
Rien Vroegindeweij
Liesbeth Mende
Jan de Grauw
PAUZE
Hans Wap
Frans Oltshoorn
Wouter van Heiningen
.
Als voorproefje een gedicht van één van mijn mede-dichters zondag (en jurylid van de Ongehoord! Poëzieprijs 2015) Rien Vroegindeweij. Uit de bundel ‘Een vliegtuig van beton’ uit 1973.
.
Poëzie is voor mij een verhaal
.
Poëzie is voor mij het verhaal
Dat men mij vroeger vertelde
Van een man die op zijn zolder
Een vliegtuig van beton gebouwd had
En trots tegen iedereen zei
Dat het wel kon vliegen
Maar niet door het dakraam kon
.
Meer informatie op http://www.theaterkapelletje.nl
Ongehoord! gedichtenwedstrijd en update
September podium en gedichtenwedstrijd 2015
.
Jurering
De jury van de Ongehoord! gedichtenwedstrijd is bekend. Wij van Ongehoord! zijn heel blij dat de jury dit jaar bestaat uit Arie van der Krogt, Myrte Leffring en Rien Vroegindeweij. Het bestuur van Ongehoord! heeft inmiddels alle gedichten van de long-list gelezen en beoordeeld. Een kleine 200 gedichten is teveel voor een jury om te beoordelen, vandaar dat het bestuur werkt met een long- en een short-list. Op de short-list staan dit jaar 40 gedichten die de jury dus ter beoordeling krijgt voorgeschoteld.
De dichters van de short-list krijgen hier deze week bericht van via de mail. De winnaar van de Ongehoord! gedichtenwedstrijd 2015 krijgt een prachtig beeldje van de kunstenares Lillian Mensing, het gedicht wordt gepubliceerd op dit blog en de website van Ongehoord! en de dichter wordt uitgenodigd om te komen voordragen op een podium van Ongehoord!
.
September podium
Op Zondag 27 september is het volgende podium van Ongehoord! in de centrale bibliotheek van Rotterdam, op de 4e verdieping. Dichters die dan komen voordragen zijn:
- Umeu Bartelds
- Daniël Dee
- José van Zutphen
- Frans Reijman
- Een proza[presentatie van een auteur van uitgeverij De Brouwerij | Brainbooks
- De muziek wordt verzorgd door Hartog
Lees de biografieën van de dichters en de muzikant op de website van Ongehoord! http://www.stichtingongehoord.com
Zondag 27 september, zaal open 13.30, aanvang 14.00 uur tot ca. 16.30 uur
Toegang gratis, gratis koffie/thee
Centrale bibliotheek Rotterdam bij de Blaak, 4e verdieping
Kruistocht in spijkerbroek
Frans Vogel
.
De Rotterdamse dichter Frans Vogel is 80 jaar en wordt in een uitgebreid artikel in de Volkskrant van gisteren besproken en aan het woord gelaten. Frans is columnist, copywriter en dichter. Rien Vroegindeweij noemde hem ooit ‘de Charles Bukowski van de Rotterdamse underground’. Hier een typerend gedicht uit zijn, in 2005 gepubliceerde, bundel ‘Gelukkig maar, laatstverzamelde werk’.
.
(Met dank aan Thea Beckman)
ZICHTBAAR ALLEEN 