Site-archief
Afzetten
Anne van den Dool
.
Met enige regelmaat maak ik het mee dat collega’s zich verwonderen over het feit dat ik naast mijn werk ook dichter ben en me veel met poëzie bezig hou. Diezelfde verwondering heb ik wanneer ik hoor dat een collega actief is als dichter. Zo schreef ik al over Mirjam Noach, polderdichter van de Haarlemmermeer, Gino van Weenen en Meliza de Vries. Allemaal collega’s in het bibliotheekvak. Sinds een paar dagen is daar een nieuwe naam aan toe te voegen: Anne van den Dool.
In ‘bibliotheekblad’ (vakblad voor de openbare bibliotheek) stond een artikel over jonge bibliothecarissen en één daarvan is Anne van de Dool (1993). Zij is collectiespecialist bij de bibliotheek Bollenstreek maar voor deze blog belangrijker, ze schrijft proza, recensies en poëzie. Daarnaast is ze actief als docent van De Schrijfschool (waar nog een aantal dichters actief zijn zag ik).
Anne van den Dool studeerde Film- en Literatuurwetenschap en Neerlandistiek aan de universiteit van Leiden. In 2014 debuteerde ze met de roman ‘Achterland’ bij uitgeverij Querido. Ze schreef voor nrc.next, Tirade en DW B (Het literaire tijdschrift DW B is een creatief laboratorium voor literatuur en de kruisbestuiving met beeldende kunst, fotografie, architectuur, theater). Het gedicht ‘Afzetten’ werd in 2017 op http://www.dwbarchief.be gepubliceerd.
.
Afzetten
.
Je afzetten doe je nooit in
stapjes maar altijd met het
felle wegtrekken van iemand die zich
wegduwt van de zijwand van een zwembad,
handen die zich nog even
om de richel verkrampen en dan loslaten,
golfslagsnel over de wegwijsstrepen van het diepe.
.
In de zomer leken alle meisjeslichamen zich opeens tegen
hun springplankachtige kinderlijkheid te hebben afgezet:
ze vervormden zich als
bladerdeeg dat ombolt in de oven,
en ik vroeg me af of mijn juli dan
zoveel kouder was geweest dan de hunne,
of ik te veel in het koele water had gelegen,
uit te veel meel en te weinig bloem bestond –
.
en ik zou mezelf oprekken in
kleedhokjes zonder noemenswaardige deuren,
mijn armen langer strijken, mijn billen boller knijpen,
want wat je aandacht geeft
groeit, zo gold dat althans voor planten
en alles wat in je hoofd vlinderslaat.
.
De meisjes keken elkaar aan tijdens hun borstslag en tuurden hoe ik mezelf
lossig had vast gewreven, mislukt, duidelijk,
extra plakjes bladerdeeg die niet meer in de vorm pasten,
en ik moest mezelf wijsmaken dat
iedereen in dit zwembad zich vast zo voelde:
.
als gladde tegels die je handen loslaten
voordat je voet zich
afzetten kan.
.
E-poëzie
363 dichtbundels
.
Dichtbundels zijn niet goedkoop. Een bundeltje van 40 pagina’s kost soms meer dan een roman van 300 pagina’s. Natuurlijk gaat het niet om de dikte of de omvang van een boek maar om de inhoud en een dichtbundel kun je vaak nog herlezen, gedichten kun je gebruiken in communicatie en soms is een regel uit een gedicht handig om iets te willen zeggen of duidelijk te maken. De prijs van een dichtbundel is dan eigenlijk minder belangrijk.
Toch is de prijs van dichtbundels voor veel mensen een drempel om zo’n bundel aan te schaffen. Gelukkig zijn er mooie alternatieven. allereerst natuurlijk de bibliotheek. Daar heb je een keuze uit vele bundels. Natuurlijk zit ook daar een grens aan; je kunt ze maar voor een bepaalde periode lenen.
Een ander alternatief is de E-book collectie van de gezamenlijke openbare bibliotheken in Nederland. Elk lid van de bibliotheek kan hiervan gratis gebruik maken middels een app. Als je deze app download heb je altijd en overal de beschikking over 363 dichtbundels van Nederlandse en Vlaamse dichters (en enkele vertalingen).
Je eigen poëziebibliotheek altijd bij de hand. Word lid van je plaatselijke openbare bibliotheek en lezen maar.
Uit één van de bundels die in deze collectie staan van Luuk Gruwez, ‘Vuile manieren’ uit 1995 het gedicht ‘Scheppingsverhaal’.
.
Scheppingsverhaal
.
Misschien was God wel onvoorzichtig
toen hij het zoogdier schiep.
De leeuw, akkoord, een meesterwerk.
Maar wat te zeggen van de mens?
.
En had de olifant niet moeten briesen,
de dashond met zijn trieste blik
niet moeten piepen als een muis?
Had die mens niet moeten mekkeren?
.
er waren dichters nodig, beter in geluid,
en zangers met perfecte strot
om wat verkeerd ging te herstellen:
constructiefouten in zijn schepping.
.
Hij schiep er enkele, mijn God,
en met zijn vette schommelende lijf
deed hij, tot iedereens vermaak,
een walsje in een balzaal op aarde.
.
Hij zat goed fout maar zag het niet.
.
Maar hoe zit het met de poëzie?
Bibliotheek.nl en de E-books
.
De gezamenlijke openbare bibliotheken bieden sinds januari van dit jaar 5000 e-books aan aan leden van de bibliotheek. Te streamen en te downloaden en 100% legaal. Vanuit mijn functie in een openbare bibliotheek ben ik blij dat er eindelijk een regeling is getroffen met een groot aantal uitgeverijen zodat de bibliotheek nu ook E-books kan gaan uitlenen aan de leden.
Uiteraard was ik erg nieuwsgierig naar de poëzie die wordt aangeboden. Van de 5000 titels zijn er precies 149. Voorwaar geen slechte score voor de rechtgeaarde poëzieliefhebber die vanaf zijn tablet, pc of telefoon graag poëzie leest. Veel bekende namen; (veel) Bernlef, Kouwenaar, Anker, Nolens, Eybers, Hamelink en Jellema maar ook een dichter als Antoine de Kom (dit jaar winnaar van de VSB Poëzieprijs) is vertegenwoordigd. Om precies te zijn 27 dichters (dat is gemiddeld 5,5 bundel per dichter!).
Zeker de moeite waard om eens te bekijken. Als lid van de bibliotheek meldt je je gratis aan en kun je tot na de zomer een keuze maken uit die 5000 titels. Na de zomer zal een deel van de titels worden aangeboden als (betaald) abonnement. Mijn inschatting is echter dat de poëzietitels gratis zullen blijven (net zoals het gros van de beschikbare titels).
.
Uit de bundel ‘Voorgoed, gedichten 1960 – 2010’ van J. Bernlef het gedicht ‘Gelukkiger leven’.
.
Gelukkiger leven
.
De billen van de mandril
lijken te zeggen: hoera, hier eindig ik
daar begint de wereld
.
Ik daarentegen ben zo anders bloot
als een avond aan het strand de rollende stenen
mijn handpalmen buigen en wuiven
.
Wuiven en buigen
en mijn stem lijkt uit een ets te komen
ik vergelijk, ik luister en soms
.
Rangschikkend als een kind zijn speelgoed
heerst er orde in mijn kamer
trek ik een grens, steeds weer verdwenen
.
Hoe goed kon ik luidruchtige billen gebruiken
die ik de wereld zou toedraaien –
met gekleurde billen zou het gelukkiger leven zijn.
.
Bibliotheek luisterboek app
Bibliotheek.nl
.
Bibliotheek.nl heeft namens alle openbare bibliotheken van Nederland een luisterboek app toegevoegd aan de lange lijst van apps. Op deze app die je gratis kan downloaden staat een keur aan luisterboeken en fragmenten. Bijzonder de moeite waard.
Toch heb ik een kritische noot. Toen ik de luisterboek app had gedownload ging ik, uiteraard, meteen op zoek naar poëzie. En daar werd ik niet heel gelukkig van. Een schamele 6 gedichten en dan ook nog eens van dichters die de meeste van ons niet of nauwelijks kennen.
Natuurlijk keek ik verder en ook bij de andere categorieën viel me op dat er, opnieuw, was gekozen (misschien wel gedwongen) voor rechtenvrije en gratis content. En dat is jammer. Ik kan me voorstellen dat, met enige moeite en voor helemaal niet zoveel geld, er een mooie doorsnee van de hedendaagse poëzie samen was te stellen. Op de gekozen manier zullen maar weinig luisteraars de neiging hoeven onderdrukken, om na beluistering massaal de bibliotheek (of de boekhandel) plat te lopen op zoek naar meer prachtige poëzie.
Nu ik erover nadenk, is er geen verbond tussen een aantal uitgeverijen te bedenken die gezamenlijk een poëzie app kunnen ontwikkelen?
Een snelle blik in de app store laat zien dat er vrijwel niets (en al helemaal niets gratis) te vinden is op het gebied van poëzie. Zouden al die uitgeverijen niet door hebben dat ze op deze manier de slag missen. Zouden ze nog altijd alleen in papieren marketing geloven? Ik kan het me niet voorstellen. Laat dit een uitnodiging zijn tot het ontwikkelen van een app met hedendaagse poëzie.
.
ZICHTBAAR ALLEEN 