Site-archief
Seamus Heaney
Opened Ground
.
Bij het opruimen van mijn boekenkast (of eigenlijk het steeds weer opnieuw inruimen van mijn boekenkasten in verband met het groeien van mijn poëziecollectie) kwam ik de dikke bundel ‘Opened Ground, Poems 1966 – 1996’ van de Ierse dichter Seamus Heaney (1939 – 2013) tegen. In deze bundel ook de speech die Heaney hield toen hij in 1995 de Nobel prijs voor de Literatuur accepteerde. Hij kreeg deze ‘for his works of lyrical beauty and ethical depht’.
Ik koos voor een kort maar persoonlijk en heel toegankelijk gedicht getiteld ‘The Errand’.
.
The Errand
.
‘On you go now! Run, son, like the devil
And tell your mother to try
To find me a bubble for the spirit level
And a new knot for his tie.’
.
But still he was glad, I know,, when I stood my ground,
Putting it up to him
With a smile that trumpedhis smile and his fool’s errand,
Waiting for the next move in the game.
.
Op een pad van briefpapier
Brieven in de poëzie
.
Pas geleden besprak ik met mijn dochter het gegeven dat, wanneer haar ouders er niet meer zijn, zij en haar zus in ieder geval nog een dikke stapel liefdesbrieven tegemoet kunnen zien. Liefdesbrieven zijn van alle tijden maar ik vrees dat er tegenwoordig nog maar bitter weinig verstuurd worden. Zelfs e-mail als drager van innerlijke onrust en emotioneel geladen gevoelens is al verouderd. Tegenwoordig gebeurt hofmakerij via de Whatsapp, Snapchat of Instagram. Vluchtiger media zijn nauwelijks te bedenken.
In 1993 stelde Ernst van Altena voor de Vroom en Dreesmann de bundel ‘op een pad van briefpapier’ samen met als ondertitel ‘Brieven in de poëzie’. In de inleiding van deze bundel wordt grappig genoeg al gewaarschuwd dat de telefoon de persoonlijke briefwisseling sterk heeft teruggedrongen (toen dus al). Je kunt stellen, zo schrijft van Altena in zijn inleiding dat “elk gedicht een brief is, een brief aan de onbekende lezer van wie de dichter hoopt dat hij of zij de ideale ontvanger is”.
In deze bundel vele voorbeelden van gedichten van dichters van vroeger en nu. Zo ook een gedicht van Sjoerd Kuyper met als titel ‘Synge op Aran’ gebaseerd op een stuk uit een gedicht van Seamus Heaney..
.
Synge op Aran
.
There
he comes now, a hard pen
scraping in his head;
the nib filed on a salt wind
and dipped in the keening sea.
(Seamus Heaney)
.
De brieven, Synge, die je me zond –
ik las ze en herlas ze tot ikl ademloos
van dadendrang jouw zijde koos en
liep waar jij eens liep
.
op zoek naar postzegels; speeksel
van zee, gom van de rots, portret
van vissers verdronken in een taal
die in geen enveloppe paste.
.
Maar de strijd was gestreden; in rolstoelen
verlieten de aalscholvers het slagveld.
Met afschreven snavels krasten zij
vol overgave ABBA in oude kruisen.
.
Misschien dat jij, nu ik weer thuis ben,
opnieuw de ronde om het eiland doet
en je pen slijpt aan de zoute wind
-hoe kan ik je nog terugschrijven?
.
Je adres ging verloren tussen
de nieuwe namen van de kroeg
en als ik je opbel hoor ik sleets de jukebox
jengelen om muntstukken en zilverpoets.
.
Gedichten voor tuiniers
Anne Ridler
.
Poëziebundels zijn er in vele maten en soorten. Een van de leukste categorieën van poëziebundels vind ik wel de bundels op onderwerp. Zelf bezit ik er inmiddels al heel wat. Gedichten over dieren ( Het grote dieren gedichtenboek), gedichten over geld (Het geld dat spant de kroon), gedichten over vrijheid (Vrij!), over de liefde (De mooiste liefdespoëzie), over muziek (Rock & Roll, klinkende gedichten) en ga zo maar door.
Een bijzondere categorie binnen dit genre vind ik toch wel de gedichten over tuinieren. In 2003 werd bij Virago de bundel ‘Poems for gardeners’ uitgegeven, edited by Germaine Greer. Ruim 200 bladzijden met poëzie over tuinen, tuinieren, planten en flora. En niet door de minste dichters. Seamus Heaney, Sylvia Plath, Emily Dickinson, Robert Frost, D.H. Lawrence maar ook onbekendere namen als Grace Tollemache en Anne Ridler.
Ik koos vandaag uit deze fijne bundel voor een gedicht van Anne Ridler vooral omdat ik haar niet kende en omdat het ik haar gedicht ‘Picking Pears’ uit deze bundel een mooi voorbeeld van het genre vind.
Anne Barbara Ridler (1912 – 2001) was een Engels dichter en redacteur van ‘A Little Book of Modern Verse’ samen met T. S. Eliot (1941). Haar ‘Collected Poems’ werden gepubliceerd in 1994.
.
Picking Pears
.
Nor heaven, nor earth, a state between,
Whose walls of leaves
Weave in a chequer of dark and bright
The falling sky; whose roofs of green
Are held by ropes and chains and beams of light.
.
Regenerate summer hangs in the trees:
Hours of sunshine
Charged the cells, and spread the loot
So thick about us that we seize
Even the kleaves dissembling globes of fruit.
.
Strabge that we only in harvest season
Borrow from birds
These parks of air, these visions over the fence:
Not the flat view of roaring season
But a sharper angle, the height of exalted sense.
.
We enter only to despoil:
Solaced and proud
Though a barren twigs are left behind,
Through a weft of leaves we sink to the soil,
But summer’s nimbus shrivels on the rind.
.
Seamus Heaney
Ierse dichtersweek
.
In een Ierse dichtersweek zijn er twee zekerheden: W.B. Yeats en Seamus Heaney (1939 – 2013). Yeats was gister aan de beurt en vandaag Seamus Heaney. Deze dichter, toneelschrijver, vertaler en docent ontving in 1995 de Nobelprijs voor de Literatuur. In 1966 debuteerde Heaney met ‘Death of a Naturalist’ dat achtereenvolgens de Cholmondeley Award, de Gregory Award, de Somerset Maugham Award en de Geoffrey Faber Memorial Prize. Uit zijn debuutbundel ‘Death of a naturalist’ uit 1966 het gedicht ‘Follower’.
.
Follower
.
My father worked with a horse-plough,
His shoulders globed like a full sail strung
Between the shafts and the furrow.
The horse strained at his clicking tongue.
An expert. He would set the wing
And fit the bright steel-pointed sock.
The sod rolled over without breaking.
At the headrig, with a single pluck
Of reins, the sweating team turned round
And back into the land. His eye
Narrowed and angled at the ground,
Mapping the furrow exactly.
I stumbled in his hob-nailed wake,
Fell sometimes on the polished sod;
Sometimes he rode me on his back
Dipping and rising to his plod.
I wanted to grow up and plough,
To close one eye, stiffen my arm.
All I ever did was follow
In his broad shadow round the farm.
I was a nuisance, tripping, falling,
Yapping always. But today
It is my father who keeps stumbling
Behind me, and will not go away.
.
Seamus Heaney in 1970
Verstild kunstwerk
Hilversum
.
Van mijn schoonzus Yvonne kreeg ik een fotootje toegestuurd van een plein in Hilversum met daarop de tekst van een gedicht van Gerrit Kouwenaar. Enig zoekwerk later weet ik dat dit gedicht, samen met andere teksten van Peter Lievaart en Seamus Heaney (2), zijn aangebracht als deel van een kunstwerk in verband met het afscheid van burgemeester Kraaijeveld-Wouters. Op de Kerkbrink werd een kunstwerk geplaatst van Shlomo Korèn, een brok graniet verzonken in de bestrating, overstroomd door een vlies water met in klinkers daaromheen aangebrachte versregels van Seamus Heaney, Gerrit Kouwenaar en Peter Lievaart.
In 1999 is het kunstwerk aangepast in verband met klachten over de veiligheid ervan: een kuil in het graniet is opgevuld, de steen is afgevlakt zodat er afschot ontstaat, en er is een metalen raster op de steen gelegd om afstand tussen bestrating en kunstwerk te verkleinen en daarmee gevaarlijke situaties te voorkomen.
In verband met herinrichting van de Kerkbrink en wegens de vele kritiek op het werk is begin 2006 het graniet bedekt met zand en daaroverheen bestrating. De tekstregels van de dichters zijn echter onaangetast gebleven.
.
Derek Walcott
Liefde na liefde
.
Gisteren overleed Derek Walcott (1930 – 2017) met wie ik, zo las ik zojuist, een geboortedag deel. Walcott werd geboren in St. Lucia, een bovenwinds eiland in het Caraïbisch gebied. Hij was behalve dichter ook schrijver en toneelschrijver. In 1948 publiceerde hij zijn eerste dichtbundel ’25 poems’ waarna er nog ruim 20 zouden volgen.
Van 1981 tot januari 2008 was hij verbonden aan de universiteit van Boston, waar ook zijn vrienden en andere Nobelprijslaureaten Joseph Brodsky en Seamus Heaney doceerden. In 1992 won hij de Nobelprijs voor Literatuur.
Zowel Walcotts poëzie als zijn toneelstukken zijn sterk beïnvloed door zijn Caraïbische afkomst en het leven tussen twee culturen in. De volkscultuur en orale traditie van de eilanden spelen een grote rol in zijn werk. Ook beschrijft hij de geschiedenis, het landschap, het dagelijks leven en de multiculturaliteit van de Caraïben. Walcotts eigen gemengde afkomst (Afrikaans-Europees – van zijn moederszijde ook Nederlands: zij komt van Sint Maarten) speelt eveneens een belangrijke rol in zijn werk.
Het beroemdste werk van Walcott is het omvangrijke epos ‘Omeros’, dat bekend staat als één van de belangrijkste literaire werken uit de 20e eeuw en wordt gezien als een Caraïbische herschrijving van Homerus’ ‘Ilias en Odyssee’. In het epos worden zowel het koloniale verleden als het complexe heden van de eilanden onderzocht. Hij overleed op zijn geboorte-eiland.
Uit ‘Collected poems 1948 – 1984’ het gedicht ‘Liefde na liefde’.
Liefde na liefde
Er komt een tijd
dat je opgetogen
jezelf zal begroeten als je aankomt
bij je eigen deur, in je eigen spiegel,
en elk zal glimlachen bij de begroeting van de ander
en zeggen, ga zitten. Eet.
Je zult de vreemdeling weer liefhebben die je zelf was.
Geef wijn. Geef brood. Geef je hart terug
aan zichzelf, aan de vreemdeling die al je hele leven
van je houdt, maar die jij negeerde
voor een ander, die jou door en door kent.
Pak de liefdesbrieven van de boekenplank,
de foto’s, de wanhopige krabbels,
pel je eigen beeltenis van de spiegel.
Ga zitten. Geniet van je leven.
.
Met dank aan Wikipedia.
Zang Di over Seamus Heaney
Chinees eerbetoon aan Seamus Heaney
.
Toen de dichter en Nobelprijswinnaar Seamus Heaney in 2013 overleed werd er over de hele wereld veel over geschreven. Ook werd er in gedichten stil gestaan bij het overlijden van deze bijzondere dichter. Zo ook in China. Daar schreven verschillende dichters over hem in het Chinees en één van deze dichters was de in China bekende dichter Zang Di.
Hieronder zijn eerbetoon aan Seamus Heaney in dichtvorm in het Chinees en in het Engels. De vertaling is van Eleanor Goodman.
.
After the New Society for Wisdom
–in memory of Seamus Heaney 1939-2013
The love of Ireland. Far enough
but not unfamiliar. With every dig,
Ireland’s orchids follow
that new wisdom, and find in the language of loneliness
a supreme support. The deep green tips of leaves sway
the careful heart. How will the pistils trembling
in those worded intentions regard
this side of human life, now poetry’s prisoners.
As for the hole left by the digging, only sweat
can fill it. Only this kind of hole
leads to a deeper trust in this wearisome world.
Call the after-images—
they’ve already persisted this long
in a landscape set in the landscape. Love is ice.
If you don’t believe it, you can go see for yourself.
The last day of August came like an elephant.
Don’t look at me that way—for now, I’m blind.
Blind men for dark times.
As Delmore Schwartz, Humboldt’s model
in Humboldt’s Gift, painfully said—
“For like a gun is touch.” All grim,
but still you open the blacksmith’s oily shop curtain,
to teach me to be like a hammer, to trust in every touch.
.
随着那新鲜的深度协会
——纪念谢默斯·希尼( Seamus Heaney 1939- 2013)
爱尔兰的爱。足够遥远
但绝不陌生。每一次挖掘，
爱尔兰的兰，都会随着
那新鲜的深度，在孤独的语言中
找到美妙的支撑。深绿的叶尖摇动
一个细心。动摇的花蕊
在这样的口风中，会如何看待
人生的片面，已成为诗的俘虏呢。
至于挖掘留下的坑，只有汗水
才能填满。也只有这样的坑，
才能在时世的艰难中加深一次信任。
给倒影打一个电话吧——
既然它们已在风景中的风景里
坚持了这么久。爱是冰。
不信的话，你可以自己动手试一试。
八月的最后一天，像一头大象。
别这么看着我。我现在是个盲人。
这样的底线，就该有这样的盲人。
德尔默·施瓦茨，即“洪堡的礼物”中
洪堡的原型，他悲伤地说过——
“接触是一杆枪”。情况的确很严峻，
但是你，坚持掀开油腻的铁匠铺门帘，
教会我像铁锤一样，去信任每一次触摸。
.
Met dank aan http://blog.bestamericanpoetry.com/
Seamus Heaney
Night Drive
.
Uit mijn boekenkast heb ik vandaag gekozen voor Seamus Heaney, Opened Ground; poems 1966-1996. En uit deze vuistdikke verzamelbundel het gedicht ‘Night Drive’ uit de bundel ‘Door into the dark’ uit 1969.
.
Night Drive
.
The smells of ordinariness
Were new on the night drive through France:
Rain and hay and woods on the air
Made warm draughts in the open car
.
Signposts whitened relentlessly.
Montreuil, Abbeville, Beauvais
Were promised, promised, came and went,
Each place granting its name’s fulfilment.
.
A combine groaning its way late
Bled seeds across its work-light.
A forest fire smouldered out.
One by one small cafés shut.
.
I thought of you continuously
A thousand miles south where Italy
Laid its loin to France on the darkened sphere.
Your ordinariness was renewed there.
.
Strange fruit
Seamus Heaney
.
Vandaag uit een bundel uit mijn boekenkast ‘Opened ground, poems 1966-1996’ van Seamus Heaney het gedicht ‘Strange fruit’.
.
Strange fruit
.
Here is the girl’s head like an enhumed gourd.
Oval-faced, prune-skinned, prune-stones for teeth.
They unswaddled the wet fern of her hair
and made an exhibition of its coil,
let the air at her leathery beauty.
Pash of tallow, perishable treasure:
Her broken noseis dark as a turf clod,
het eyeholes blank as pools in the old workings.
Diodorus Sicilus confessed
his gradual ease among the likes of this:
Murdered, forgotten, nameless, terrible
beheaded girl, outstaring axe
and beautification, oustaring
what had begun to feel like reverence
.
01 Jul 2010 — Nobel Prize-winning Irish poet and writer Seamus Heaney in The Linen Hall Library, Belfast, N.Ireland | Location: Belfast, N’Ireland. — Image by © Geray Sweeney/Corbis
Seamus Heaney
Ierse dichtersweek
.
Al eerder (op 31 augustus en 28 april 2013 ) schreef ik over Nobelprijs voor de Literatuurwinnaar Seamus Heaney, misschien wel de beroemdste Ierse dichter. Eigenlijk is Seamus Heaney een Noord-Iers dichter en daarmee officieel niet Iers maar voor het gemak deel ik hem toch maar in bij de Ierse dichters.
In het tijdschrift Terras (voor internationale literatuur en kunst) verschenen in 2012 vier gedichten van Heaney in vertaling van Onno Kosters en Han van der Vegt. Alle gedichten zijn te lezen op http://tijdschriftterras.nl/vier-gedichten-2/
Hier het gedicht in vertaling ‘Oud strijkijzer’.
.
Oud strijkijzer
Vaak zag ik haar het optillen:
een stevige wig
als een sleepboot voor anker
op de rand van de kachel.
Om op gehoor de hitte te testen,
spuugde ze het in zijn ijzeren gezicht
of hield hem vlak bij haar wang
om het opgeslagen gevaar te peilen.
Een zacht bonken op de strijkplank.
Hoe zij haar elleboog, met kuiltjes,
kromde, aandachtig gebogen stond
terwijl ze het strijkijzer richtte
als een schaaf naar het linnen,
als de wrevel van vrouwen.
Werken, stelt haar stomme stoot,
is een bepaald gewicht
over een bepaalde afstand bewegen,
is je uiterste best doen en voelen
dat je daartegen bent opgewassen.
Voelen hoe het aan je trekt. Je drijven blijft.
.
ZICHTBAAR ALLEEN 