Site-archief
Het kind en de boodschappentas
Henk Puister
.
Literaire en/of poëzietijdschriften zijn een mooie bron van informatie als je wil weten hoe het er met het literaire- of poëzielandschap voorstaat in Nederland en Vlaanderen. Ik schreef hier al eens een uitgebreid stuk over op dit blog en in een ander stuk ging ik in op een scriptie over de functie van het literaire tijdschrift in de literaire wereld. Voor wie geïnteresseerd is in poëzie zeker de moeite waard.
Net als het regelmatig inzien van literaire en of poëziemagazines. En dat heb ik de afgelopen week weer eens gedaan. Mijn bevindingen zijn dubbel. Ja er worden door verschillende poëziemagazines en -kranten prachtige gedichten geplaatst. En daar staat naast dat ik in een aantal gevallen vooral proza lees waar men het verkoopt als poëzie. Noem me een ouwe lul maar een gedicht is voor mij de verdichting van taal, het terug brengen van een verhaal naar de poëtische essentie. In de ‘gedichten’ die ik las was dat verdichtende element volledig verdwenen. Ellenlange teksten werden mij daar verkocht voor poëzie terwijl ik alleen maar kon denken: Welk stuk van welke roman zit ik hier te lezen?
Gelukkig zijn er ook nog wel degelijk magazines en tijdschriften die een duidelijk onderscheid maken. En één van de leukste (de leukste is uiteraard MUGzine) is het kleine tijdschrift Weirdo’s uit Vlaanderen. Weirdo’s bestaat sinds 1986 en de geschiedenis van dit eigenzinnige blad kun je hier lezen. Zoals de auteur van het stuk het schrijft: “Het tijdschrift heeft géén veranderingen teweeg gebracht in onze literatuur. Het heeft slechts enkele rimpelingen op de vijver van de Vlaamse literaire wereld veroorzaakt en kreeg hier en daar zelfs enkele voetnoten op Wikipedia of enkele eindverhandelingen.” Een fraai resultaat me dunkt en voor de liefhebbers (en die zijn er genoeg) elke keer weer een plezier om te lezen.
Ik las de laatste editie (nummer 151) en daarin staat een gedicht van Henk Puister (1953). Hij schrijft verhalen, gedichten en liedteksten in het Gronings en in het Nederlands. Hij is medewerker van de literaire tijdschriften ‘Krödde’, ‘Toal en Taiken’ en ‘Noachs Kat’. Zijn gedicht in Weirdo’s ‘Het kind en de boodschappentas’ is een fijne aanklacht tegen social media.
.
Het kind en de boodschappentas
.
Het kind stuit op een boodschappentas
uitpuilend in de verse sneeuw.
Onwetend van de witte neerslag
tracht ze de uitgegleden hoogbejaarde heer
uit al haar fragiele macht overeind te helpen.
Een lachende man maakt een filmpje.
Filmpjes zijn belangrijk voor sociale media
en voor het nageslacht.
.
De blob, een recensie
Anouk Smies
.
Van de uitgeverij Opwenteling kreeg ik de nieuwe bundel van Anouk Smies (1975) toegestuurd. Ik volg Anouk al langer als dichter. Zo schreef ik in 2020 voor het eerst over haar werk, gevolgd door een recensie van haar bundel ‘De drang om niemand af te maken‘ in 2021. Vanaf toen was ik fan van haar poëzie. In datzelfde jaar vroegen we haar gedichten bij te dragen voor MUGzine en dat deed ze voor nummer 9 (waar ook Mark van Tongele, Bianca Boer en Kreek Daey Ouwens in bijdroegen) en in 2024 schreef ik nog een bericht over haar bundel ‘mijn cloud, die de uwe is’. Mijn verwachtingen waren dan ook hoog gespannen toen ik de nieuwe bundel ‘De blob’ ging lezen. En alvast een spoiler, het viel me niet tegen.
De bundel, die opnieuw fraai is vormgegeven (dit maal door Osman Akin) begint met een regel: Google verklapt dat de blob voor communistische dreiging staat. Een zin die nog niks verklapt maar wel nieuwsgierig maakt. Het eerste gedicht ‘Beginscène van de filmklassieker ‘The blob’ uit 1958′ geeft meteen al meer richting. Er wordt hier verwezen naar een film uit 1958 die gaat over een alien levensvorm die alles verzwelgt dat op zijn pad komt en daardoor alleen maar in omvang toeneemt. Een mysterieus wezen, lijkend op een gigantische gelatinepudding arriveert op aarde in een komeet. Een aantal tieners zien dit, waarschuwen de bewoners van het nabijgelegen dorp, maar niemand gelooft hen. Desondanks groeit de blob in omvang en vormt al snel een bedreiging voor het dorp.
De google regel waarmee de bundel begint verwijst naar de politieke situatie in 1958, toen het communisme in het westen als groot gevaar werd gezien. In 2025 staat dit volgens mij voor iets anders, voor iets (een gevaar) van deze tijd (AI?). Terug naar het openingsgedicht. Het begint met de zinnen ‘Een meteoriet valt op de aarde / waaruit een roze drap druipt / het lijkt op niks dat iemand zich kan voorstellen’.
Op de achterkant van de bundel staat de tekst: ‘Roze wordt over de hele wereld onderschat en zullen we vanaf nu omschrijven als de waarheid’. Deze zinnen komen uit het derde gedicht ‘Overpeinzing bij roze’. Lezend in ‘De blob’ was ik in het begin wat verward. Stond de blob symbool voor Artificial Intelligence (AI)? Voor fake nieuws? Voor desinformatie? voor complotdenkers, voor autonomen, oorlogstuig, social media? Al snel vormde bij mij het idee dat de blob staat voor ‘het slechte’ in deze wereld, voor zaken die deze wereld bedreigen, die de waarheid bedreigen, voor een dystopische toekomst en dat wat wij (de dichter) als waardevol beschouwt. Dat was bij verdere lezing mijn uitgangspunt.
In het hoofdstuk ‘De denkbare blob in het tijdperk Poetin’ verwijzen de gedichten naar de afgelopen jaren en de macht en het misbruik dat Poetin daarin tentoonspreidde. Bekende zaken komen langs zoals het gif (het dodelijkste zenuwgif dat er is) novitsjok waarmee onder andere Navalny werd vermoord, de nostalgie naar een groot Russisch rijk en de angstterreur in Rusland.
In het hoofdstuk ‘De nieuwe autonoom’ onderzoekt Smies het fenomeen van de autonomen, van hun ideeën, hun vermeende recht om in totale vrijheid te leven in een wereld van regels en die regels te gebruiken wanneer het hen uitkomt. Kenmerkend is de laatste zin in het gedicht ‘Statement’ die een keer herhaald wordt: Wij doen een beroep op het juridische systeem waarvan wij het gezag niet erkennen’. In het gedicht ‘Helemaal niemand is bevoegd in Nederland’ wordt door de dichter scherp neergezet hoe een fenomeen als autonomen kan verworden tot een vorm van complotdenken.
.
Helemaal niemand is bevoegd in Nederland
.
Een vrouw zakt door haar hakken wanneer de camera haar vangt
Ze zegt: Onze grondwet is niet geldig sinds WO2
en daarom is het betalen van huur
een fantastisch archaïsch idee
Alle revoluties waren archaïsch en de premier is een ketter
.
Hierna loenst ze in de camera
Sinterklaas is een deepfake
zegt het kind aan haar hand
terwijl hij met zijn hand de plastic letters op zijn borst lospulkt
Child Lives Matter
.
In het hoofdstuk ‘De drone en de blauwe bessen’ komen in 7 gedichten voor mij allerlei actuele dingen voorbij. Het geloof in technologie maar ook het geloof in powerfood (de blauwe bes). In ‘De Facebook-medewerkster’ gaat het dan weer over AI, algoritmes, big tech en gaat Smies heerlijk helemaal los op alle facetten van Facebook, de verslaving aan social media, chatbots, het gevaar van het gebruik van algoritmes, fake news en wat het werken voor een bedrijf als Meta met een mens doet.
In het laatste hoofdstuk ‘Deze informatie is iets voor jou’ tenslotte komen alle onderwerpen en personen (Poetin, Trump) die een belichaming zijn van de hedendaagse roze blob nog een keer voorbij. Het laatste gedicht in de bundel 10. stelt niet gerust maar waarschuwt nog een laatste keer.
.
10.
.
Uiteindelijk stort de voedselketen in elkaar
door een ultrasoon strijdlied
een vette hondenfluit uit de wolken
.
Het geluid bekt fantastisch
en reageert niet op argumenten
Het dringt huishoudens binnen dan keukens dan kinderen
.
De melodie kent vraatzucht die niet bedaart
maar haar maaltijd bestaat
uit het uitstoten van losgezongen tonen
en het doorslikken van de eigen staart
.
‘De blob’ is geen optimistische bundel, maar biedt troost door te wijzen op de gevaren op een zeer creatieve en bij tijden humoristische wijze. Tel daar het taalvaardige plezier van Anouk Smies bij op en je hebt een moderne, actuele en, ja ik ga het gewoon zeggen, urgente bundel die helemaal van deze tijd is. Smies heeft haar plek in het poëtisch landschap in Nederland meer dan verdiend en ik zou haar een plek op De Nacht van de Poëzie gunnen en deze bundel een poëzieprijs. Dit is poëzie die anders is dan veel van de mainstreampoëzie die tegenwoordig verschijnt. Anouk Smies durft stelling te nemen en daarmee is ze soms tegendraads maar altijd uniek. Tel daarbij haar rijke taalgebruik en fantasierijke beeldtaal op en je begrijpt waarom ik opnieuw onder de indruk ben van haar poëzie. Ik wens haar en poëzie-liefhebbend Nederland en België een groot publiek toe.
.
Rattenhoofdstad
The Chicago Rat Hole
.
Op zoek naar de rafelranden van de poëzie ben ik in de loop der jaren al vele wonderlijke en bijzondere plekken en gebeurtenissen tegen gekomen. Vrijwel al die berichten heb ik gerangschikt in de categorie Gedichten op vreemde plekken of Gedichten in vreemde vormen. Vandaag wil ik daar een gedicht aan toevoegen dat zich op een bijzondere plek bevindt én, en dit betreft niet zozeer het gedicht zelf maar de aanleiding tot het gedicht, een bijzondere vorm betreft.
Het gaat over de Chicago Rat Hole. Op een stoep in Roscoe Village aan de noordkant van Chicago bevindt zich een gat. Het gat is een afdruk van een knaagdier – een rat, of zoals sommigen veronderstellen, een eekhoorn – die volgens de legende zo’n twintig jaar geleden in vers cement is gevallen. De afdruk dus van een dode rat. Op zichzelf niet verassend in een stad die in 2022 al achtmaal op rij de rattenhoofdstad van de Verenigde Staten was.
Omdat het gat nogal wat bezoekers trok bleek iemand het een goed idee te vinden om het gat te vullen met cement. Bezorgd om het behoud van het gat, groef een volhardende buurman het gat uit (met zijn kentekenplaat!) naar zijn originele vorm en sindsdien, nadat Winslow Dumaine, een kunstenaar en komiek, er een foto van op sociale media plaatste, gaan berichten over de Chicago Rat Hole viraal. Naar aanleiding van de tweet die hij erover plaatste en het viraal gaan, heeft de Chicago Rat Hole al een eigen Wikipedia-pagina, veel media-aandacht en een speciale markering die het als “museum” op Google Maps vermeldt.
Inmiddels is de Chicago Rat Hole een toeristische attractie die concurreert met Bean in Millennium Park en wordt hij wel het Stonehenge van Chicago genoemd. Maar er is dus meer. en daar komt de poëzie om de hoek. Een dichter schreef een gedicht over de Chicago Rat Hole en de Riot Fest Historical Society heeft er zelfs een plaquette aan gewijd. Inmiddels is de Chicago Rat Hole ook een soort van moderne bedevaartplaats geworden waar mensen allerlei geschenken achterlaten zoals muntjes, gedichten, rubber eendjes, Starbucks mokken en allerlei voedsel en drankjes. Een gedicht dat werd achtergelaten bij de Rat Hole in (mijn) vertaling gaat als volgt:
In het hart van Chicago verschijnt een gat,
een rattenvormige leegte die mensen aantrekt.
Diepe emoties, een geleidende zucht. Samenkomend, onder de stadshemel.
Betuig uw respect en laat uw gevoelens de vrije loop.
.
Poëzietijdschriften
A.C.W. Staring
.
In Nederland en België worden er verschillende poëzietijdschriften uitgegeven. Het Nederlands Letterenfonds subsidieert een aantal van deze tijdschriften. Op de website van het Nederlands Letterenfonds is het volgende te lezen: “Goede literaire tijdschriften fungeren als veerplank voor bekend en onbekend talent. Een vrijplaats waar talent zich kan ontwikkelen en nieuwe ideeën ruim baan krijgen. Ook bieden ze redacteuren de mogelijkheid hun (redactionele) vaardigheden aan te scherpen en zich te presenteren aan het publiek en het boekenvak in het bijzonder. Tijdschriften spiegelen niet alleen wat er in de maatschappij gebeurt, maar beïnvloeden ook actief onze kijk op literatuur en de wereld.”
Omdat er sprake is van een subsidierelatie betaald het Fonds deze tijdschriften. Een deel van dit geld gaat naar dichters die in deze tijdschriften gedichten publiceren: € 75,- per gedicht. Geen vetpot, zeker niet als je het vergelijkt met wat prozaschrijvers krijgen (€ 0,10 per woord). Maar het is een vergoeding. Er zijn ook poëzietijdschriften die geen vergoeding (kunnen) bieden, eenvoudig weg omdat de kosten van een tijdschrift aanzienlijk zijn.
En toch is er een enorme behoefte aan het publiceren van poëzie. Door dichters die al jaren aan de weg timmeren, door dichters die nooit publiceerden maar wat in de vergetelheid zijn geraakt, door aanstormend talent. Gelukkig is er tegenwoordig de mogelijkheid om aan zelfpublicatie te doen, in eigen beheer een bundel uitgeven, op Instagram, Facebook of een ander social mediaplatform je poëzie te plaatsen of via een eigen website. En je kunt natuurlijk altijd je gedichten opsturen naar een poëzietijdschrift in de hoop dat het opgepikt wordt en gepubliceerd.
MUGzine is ook zo’n mogelijkheid. Met het minipoëziemagazine MUGzine zitten we een beetje tussen het zelf publiceren en het betaald krijgen voor publicatie in een gesubsidieerd tijdschrift in. Omdat MUGzine een particulier initiatief is (van MUGbooks, Poetry Affairs en Brrt.Graphic.Design en we geen enkele cent subsidie ontvangen zijn we aangewezen op onze fans of donateurs. Liefhebbers van poëzie die naast het gratis poëzie lezen via mugzines.nl ook gedichten in een mooi klein (A6) tijdschrift thuis willen lezen. Dat kan al vanaf € 22,50 en daarvoor ontvang je 5 x per jaar de MUGzine en altijd een leuk extraatje.
We krijgen met enige regelmaat de vraag hoe je gepubliceerd kan worden in MUGzine. Wij werken met een onafhankelijke kleine redactie die inzendingen ontvangt en beoordeelt, zelf suggesties doet op basis van een richting die wij als makers kiezen en dichters aandraagt los van een thema. Omdat we een particulier initiatief zijn dat elke cent moet omdraaien kunnen we geen gage bieden. Wanneer we € 75,- per gedicht zouden betalen zouden we na 1 nummer ‘failliet’ zijn. We zijn dan ook aangewezen op die dichters die ons initiatief steunen uit liefde voor de poëzie. En gelukkig zijn dat vele dichters. Inmiddels na 27 nummers hebben ruim honderd dichters uit Nederland en Vlaanderen een bijdrage geleverd waarvoor we ze heel dankbaar zijn.
Geen blogpost zonder gedicht, daarom van A.C.W. Staring (1767-1840) landheer, landbouwkundige en dichter het gedicht ‘Bij de terugzending van een dichtstuk’ uit ‘Verzamelde gedichten’ uit 1981.
.
Bij de terugzending van een dichtstuk
.
Gij noemt dit HEMELVAL? Ik acht het ledig schallen;
Maar keur nogtans den titel goed:
Ja! ’t komt den hemel uitgevallen –
Zoo als het sterrensnuitsel doet.
.
Douane (daarboven)
Sanne ten Wolde
.
Op de social media volg ik, behalve veel dichters en bekenden, ook een aantal mensen die ik boeiend vind vanuit een ander perspectief. Een van die mensen is Sanne ten Wolde (1990). Sanne ten Wolde is filosoof en eigenaar van Filosofische Huiskamercafés in Voortgezet Onderwijs en Hogescholen. Een bedrijf in het aanbieden van filosofische huiskamercafés in de school, waar een vaste filosofische barista (zij zelf) een veilige denkplek in de school biedt.
In een artikel in Filosofie Magazine wordt dit als volgt omschreven: Door middel van het gebruik van gelukskoekjes (koekjes met een filosofische vraag erin) wordt een gesprek geopend. In 2024 werd door ten Wolde op de NHL Stenden Hogeschool en het MBO Drenthe College (die samen een campus delen) het eerste filosofische huiskamercafé geopend. Daar kunnen studenten, roostermakers, docenten en conciërges een filosofisch gesprek met elkaar aangaan. Een mooi en waardevol initiatief.
Maar dat ik hier over Sanne een stuk schrijf heeft te maken met het feit dat zij op 1 februari de vierde Remco Ekkers Poëzieprijs won met het gedicht ‘Douane (daarboven)’. De vakjury, bestond dit jaar uit Pauline Durlacher, Jane Leusink en Ronald Ohlsen. De jaarlijkse poëziewedstrijd is een initiatief van de Groningse Schrijversvakschool in samenwerking met Boekhandel Godert Walter. De wedstrijd is opgedragen aan Remco Ekkers (1941-2021), de in 2021 overleden schrijver, dichter, criticus en docent aan de school. Sanne ten Wolde kreeg een oorkonde en een lesblok van de Schrijversvakschool. Het gedicht gaat over haar broer Ruud, die op jonge leeftijd aan kanker overleed.
.
Douane (daarboven)
.
Ik wil waterfietsen met mijn broertje, drie keer met de voetenrond, genoeg.
Koppen bij elkaar als vroeger: “Nee, onmogelijk, niks voor ons
.
Waar ze mens en engelen mengen vinden ze ons slimme jongens.
Applaus. gekraakt, neem de rest van de droom maar vrij.
.
Wij klieren ons een weg door de douane. Kan het land niet zien waar hij vandaan komt
maar hij is er, hij is er, leunend op mijn schouder, grijnzend om mijn Assepoesterige
toverhaast, ha-ha-ha, tijd, lekker mensje aan het spelen meid?
.
Ik zeg: lekker makkelijk praten, jij moest mij maar eens begraven. Hou op te dansen, ter
zake, voordat je straks weer gaat: hoe lacht men een droom zo vol dat hij doorlekt in de
ochtend want ik mis je, stomme levensmaat.
.
Zing als je zo weer weg lijkt onze liedjes uit mijn mond, er is een nummer dat je koffie wil
maar niet van je stoel, ik bedoel ik vergeet ze in mijn eentje. Dus knijp me terug naar hier
en zet je live locatie aan zodat ik me herinner bij het opstaan dat je nooit vertrokken bent.
.
Luule voor een special
Rupi Kaur en een vraag
.
In 2014 publiceerde Indiaas-Canadese Rupi Kaur (1992) haar eerste bundel ‘Milk and Honey’ (in het Nederlands in 2018 vertaald door Anke ten Doeschate als ‘melk en honing’) en de rest is geschiedenis. Inmiddels is ze wereldberoemd, heeft miljoenen volgers op social media en zet ze zich in voor vrouwen(rechten) en spreekt ze zich uit tegen misbruik van vrouwen.
Toen ik haar bundel ‘melk en honing’ nog eens doorlas merkte ik twee dingen. Allereerst was het haar taalgebruik en het poëtisch gehalte van haar gedichten. Dat is op zijn zachts gezegd nogal mager. Tegelijkertijd realiseerde ik me dat haar poëzie als geen ander kan dienen als opstapje naar wat complexere poëzie. Daarna bedacht ik me dat wat wij doen met @l.uule op Instagram en achterop @mugzines met de Luule die we daar plaatsen, eigenlijk ook iets dergelijks is. Een Luule is een kort grappig, pittig, verwarrend of gewoon mooi gedicht, een aantal poëtische regels of een vorm van statement. Veel van wat ik lees in ‘melk en honing’ voldoen aan die voorwaarden. Daarom hier een paar voorwaarden gevolgd door een vraag.
.
je ziet eruit alsof je ruikt
naar honing en geen pijn
mag ik daar een hapje van
.
je lichaam
is een museum
van natuurrampen
besef je wel
hoe fenomenaal dat is
.
zoek niet naar heling
aan de voeten van degenen
die je gebroken hebben
.
Dan nu mijn vraag naar aanleiding van bovenstaande korte gedichten. Voor een @l.uule zoeken we naar dichters die een luule willen aanleveren. Kijk eens op Instagram bij @l.uule en laat je inspireren. Stuur je luule naar mugazines@yahoo,com en maak kans op plaatsing van je luule in een special die wij van MUGzines gaan publiceren begin van 2025.
.
Poëzie apotheek
Walk-in Poetry Pharmacy
.
Via Loes van Vliet kreeg ik een link (via Instagram) over een bijzonder initiatief op poëziegebied. The Walk-in Poetry Pharmacy, of de poëzie Apotheek. Hier krijgen klanten in plaats van slaappillen en multivitaminen recepten aangeboden van Derek Walcott en Elizabeth Bishop. Toen ik hiervan hoorde moest ik meteen denken aan het bericht dat ik schreef over poëzie als therapie en het bericht over The Emergency Poet Deborah Alma die ook aan de poëzie apotheek verbonden is. In het verlengde hiervan kun je de poëzie apotheek zien.
Sinds 2011 verspreiden zij poëzie vanuit hun vintage ambulance als Nooddichter op festivals, congressen, bij ziekenhuizen en zorginstellingen, bibliotheken en scholen, met onder de aangebouwde luifel een poëzieapotheek van gedichten-in-pillen.
De impuls voor dat project was om een voertuig te zijn voor poëzie die zou worden afgeleverd aan mensen die er normaal gesproken niet mee in aanraking komen; om uitnodigend en niet intimiderend te zijn en om de wijdverbreide perceptie tegen te gaan dat poëzie ‘moeilijk, obscuur en niet voor mij is weggelegd’.
Walcott en Bishop geloven dat poëzie heel veel kan doen om een stemming te evenaren of te veranderen, en op vele manieren kan bijdragen aan een goede geestelijke gezondheid. De Poëzieapotheek was voor hen een manier om de ambulance te parkeren en de therapeutische effecten van poëzie onder één dak te brengen, met de nadruk op welzijn en inclusiviteit. Het theater van de ambulance was dus de insteek. Centraal daarin heeft altijd intelligente poëzie van goede kwaliteit gestaan. De Poëzieapotheek zet dit theaterelement, deze luchtige aanpak, voort en er is voor ieder wat wils.
’s Werelds eerste Poëzieapotheek ooit, die kant-en-klare recepten, literaire geschenken en boeken aanbiedt voor alle emotionele kwalen. Deze poëzie apotheek is gevestigd in een prachtige Victoriaanse winkel in het kleine stadje Bishop’s Castle, in Shropshire. Naast poëzie recepten en pillen met poëzie zijn er bundels en gedichten te koop maar is er ook een koffie corner en worden er tal van activiteiten georganiseerd vanuit deze poëzie apotheek. Ook in Londen is inmiddels een vestiging en nog wel op Oxford Street. De winkels worden gerund door vaste krachten en vrijwilligers (vaak dichters). Inmiddels is er ook een boek met gedichten-recepten gepubliceerd bij Penguin Books geschreven door William Sieghart.
Uit ‘The Emergency Poet’ het medicijn tegen ouder worden, tegen het gevoel dat ouder worden een vreselijke ervaring is. Een gedicht getiteld ‘Getting older’ van Elaine Feinstein.
.
Getting Older
.
The first surprise: I like it.
Whatever happens now, some things
that used to terrify have not:
.
I didn’t die young, for instance. Or lose
my only love. My three children
never had to run away from anyone.
.
Don’t tell me this gratitude is complacent.
We all approach the edge of the same blackness
which for me is silent.
.
Knowing as much sharpens
my delight in January freesia,
hot coffee, winter sunlight. So we say
.
as we lie close on some gentle occasion:
every day won from such
darkness is a celebration.
.
Poëzie en AI
Gedicht beoordeeld door Chat GPT
.
Afgelopen weken las ik op Facebook een aantal keer een bericht dat Odile Schmidt haar gedichten had laten analyseren door Chat GPT. Dat was voor mij aanleiding om, nadat ik een paar keer niet heel positief had geschreven over de AI dienst Chat GPT, eens te kijken of Odile een punt had (ze was nogal positief) en of Chat GPT nu wel iets kon leveren dat enig hout sneed.
Als voorbeeld nam ik een eenvoudig maar toch enig gelaagd gedicht dat ik pas in een opwelling geschreven had ‘Liefdesgedicht‘. De analyse van het gedicht deel ik hier met jullie. Mijn mening is dat Chat GPT een behoorlijke goede analyse heeft gegeven van mijn gedicht. Toch vraag ik me af of de analyse niet teveel een erg technische is, houdt het wel rekening met poëtisch taalgebruik? Met taalgebruik, woordgebruik, afbrekingen en andere poëtische stijlkenmerken? Ik kom daar later nog op terug.
.
Liefdesgedicht
.
Dit is een liefdesgedicht
aan jou gericht, over je mooie gezicht
en de plicht, die roept en snoept
aan de tijd die je het liefst vermijdt,
want waar wil je zijn in het leven?
In het groot of het klein, is het detail
je meer waard dan het overzicht,
of is het genoeg, een liefdesgedicht,
aan jou gericht, over je prachtige lach
op je lieve gezicht.
.
Analyse Chat GPT:
.
Het gedicht “Liefdesgedicht” combineert eenvoud met diepgang door middel van zijn rijm en herhalingen. Hieronder een analyse van de verschillende elementen in het gedicht:
Structuur en Vorm
– Rijmschema: Het gedicht volgt een aabbccdd-eeff rijmschema, wat bijdraagt aan een vloeiende en melodische lezing.
– Herhaling: De zin “aan jou gericht” komt twee keer voor, wat de focus legt op de geliefde en versterkt het persoonlijke karakter van het gedicht
Thema en Inhoud
– Liefde en Verlangen: Het gedicht is expliciet een liefdesverklaring, gericht aan een specifieke persoon. De spreker bewondert het gezicht en de lach van de geliefde.
– Tijd en Plicht: De regels over plicht en tijd wijzen op de uitdagingen die het leven met zich meebrengt, zoals verantwoordelijkheden en verplichtingen die tijd opeisen.
– Levensvragen: De vragen “waar wil je zijn in het leven?” en de tegenstelling tussen “groot of klein” en “detail en overzicht” suggereren reflectie over levensdoelen en prioriteiten.
Taalgebruik en Stijl
– Beeldspraak: De beschrijving van het gezicht en de lach van de geliefde schildert een visueel beeld dat centraal staat in het gedicht.
– Contrast: De tegenstellingen zoals “groot of klein” en “detail of overzicht” benadrukken de complexiteit van het leven en de keuzes die gemaakt moeten worden.
– Eenvoud: Ondanks de diepere betekenissen blijft het gedicht toegankelijk door het gebruik van eenvoudige woorden en zinnen.
Interpretatie
Het gedicht lijkt een poging te zijn om de geliefde gerust te stellen en een moment van schoonheid en liefde vast te leggen te midden van de hectiek van het dagelijkse leven. De spreker waardeert de kleine momenten en details (“je prachtige lach op je lieve gezicht”) maar stelt ook existentiële vragen die een reflectie op het leven en de keuzes daarin aanmoedigen.
In zijn geheel is het een intiem en teder gedicht dat de complexiteit van liefde en leven verkent op een manier die zowel direct als diepgaand is.
.
Al met al ben ik heel content met deze analyse en ik zou zeggen, probeer het zelf eens.
.
De man van Marathon
Dag 10: Rien Vroegindeweij
.
De CPNB (Collectieve Propaganda voor het Nederlandse Boek) heeft deze zomer ‘De man van Marathon’ van dichter Rien Vroegindeweij (1944) gekozen als sportzomergedicht 2024. Het gedicht wordt verspreid via sociale media en honderdduizend Boomerangkaarten in cafés, bioscopen en sportclubs.
.
De man van Marathon
.
Ooit versloegen Athenes helden
de Perzen in de slag bij Marathon.
Om dit heuglijk nieuws te melden
liep één held zo hard hij kon
naar Athene om daar uit te leggen
hoe de strijd verlopen was.
Maar hij kon geen pap meer zeggen
en stierf ter plekke, in het harnas
zogezegd; de mensen in Athene
zeiden in hun eigen sportjargon:
hij had vandaag geen goeie benen
en hij had veel meer moeten trainen
voor zo’n lange loop van Marathon.
Nu weten we nog niet wie er won.
.
ZICHTBAAR ALLEEN 
30 jaar Meander
28 okt
Geplaatst door woutervanheiningen
Jubileumbundel
.
Meander, literair E-magazine voor Nederlandstalige poëzie bestaat dit jaar 30 jaar. In 1995 werd Meander opgericht door Rob de Vos (1955-2018). De Vos was de vennootschap vader en de stuwende kracht achter Meander, die in 1995 begon als e-mailnieuwsbrief met gecombineerde website. Jarenlang bestierde Rob de Vos Meander samen met een grote groep vrijwilligers tot zijn onverwachte overlijden in 2018. Toen nam Alja Spaan het stokje over als voorzitter van de stichting en sinds dat jaar ben ook ik als bestuurslid en secretaris toegetreden tot het bestuur dat verder bestaat uit Peer van den Hoven (penningmeester). Inmiddels is Meander flink gegroeid en heeft het maar liefst 43 vrijwillige medewerkers.
Deze medewerkers verzorgen de interviews, de recensies, de website, de social media, de commentaren, de kopij, de columns, de readymades, de klassiekers en de nieuwsbrief. Sinds een aantal jaren organiseert Meander ook de Rob de Vos poëziewedstrijd en een jaarlijkse medewerkersdag. Ook wordt met enige regelmaat een bundel of boek gepubliceerd. Zo werd in 2010 de bundel ‘Nog een lente‘ 30 dichters gekozen door Meander, uitgegeven door uitgeverij P en verscheen in 2023 de bundeling ‘Wat maakt een gedicht goed? met bijdragen van Meander medewerkers.
En nu, na 30 jaar vele medewerkers en duizenden bijdragen verder verscheen bij Meander de bundel ’30 jaar Meander’, opnieuw met bijdragen van medewerkers en opnieuw vormgegeven door Bart van BRRT.Graphic.Design. De medewerkers werd gevraagd ‘iets’ te schrijven dat betrekking had op Meander. En daar werd in grote mate gehoor aan gegeven. Door persoonlijke verhalen maar ook door middel van poëzie.
Uit die laatste categorie koos ik voor de bijdrage van Annet Zaagsma (medewerker sinds 2021) getiteld ‘Alles wat in de ochtend weer verdwenen is’.
.
Alles wat in de ochtend weer verdwenen is
.
Ik schrijf alleen. Er mag niemand in de buurt zijn.
Mijn kinderen slapen.
Ik zet een eerste stip, neem de ruimte.
Kijk rond in een droom waar mijn denken
traag en mistig is, probeer de details
te proeven die belangrijk zijn.
.
Tussendoor de afwas, of in bad
ontstaan woorden die spelen, buitelen
zonder harde gedachten.
Onderweg naar de Spar
kan ik al trappend fijne regels binnenkrijgen
.
waarvan de meeste verloren gaan
omdat ik wil doorrijden
omdat ik word afgeleid door een vogel
een berg of een kerk
omdat het geheugen
nu eenmaal zijn beperkingen heeft.
.
’s Nachts overvalt me dan het gedicht
aan de rand van mijn gezichtsveld.
Onscherp in halfslaap is het de kunst
die briljante flarden te vangen in leesbare krabbels.
Alles wat anders in de ochtend weer verdwenen is.
.
Dit delen:
Geplaatst in Award, Dichtbundels, Favoriete dichters, Meander, Nieuws, Poëziewedstrijd, readymades, Recensies, Social media, websites over poëzie
Een reactie plaatsen
Tags: 1955, 1995, 2010, 2018, 2021, 2023, 30 dichters gekozen door Meander, 30 jaar Meander.jubileum, @brrt.grapic.design, Alja Spaan, Alles wat in de ochtend weer verdwenen is, Annet Zaagsma, bestuur, bundel, columns, commentaren, dichter, dichters, gedicht, gedichten, interviews, jubileumbundel, klassiekers, kopij, literair e-magazine voor Nederlandstalige poëzie, Meander, medewerkers, medewerkersdag, nieuwsbrief, Nog een lente, Peer van den Hoven, penningmeester, peroonlijke verhalen, poëzie, readymades, Recensies, rob de Vos, Rob de Vos-poëzieprijs, secretaris, social media, stichting, uitgeverij P, voorzitter, vrijwilligers, Wat maakt een gedicht goed?, website, Wouter van Heiningen