Site-archief

Verwey en Baudelaire

Dichter over dichter

Dichter Albert Verwey (1865-1937) schreef vaker over collega dichters. Zoals bijvoorbeeld over Frederik van Eeden (1860 – 1932). In de bundel ‘De Nederlandstalige poëzie in pocketformaat’ uit 2012 lees ik nog een gedicht van Verwey over een collega dichter. Dit keer over de Franse dichter Charles Baudelaire (1821-1867), niet meteen een tijdgenoot maar wel een groot en belangrijk dichter. Het gedicht werd overgenomen uit de bundel ‘Dichtspel, oorspronkelijke en vertaalde gedichten’ uit 1983.

Baudelaire

Baudelaire is een Satan in vlammen geklonken

Waar beurtelings van haat en van zaligheid vol

Hij smeedt en verfijnt in de gloed van de vonken

De klaarheid van ginds en de nacht van zijn hol.

Zijn bloed en zijn brein als gesmolten metalen

Verwerkte hij rein tot hem ’t lichaam ontviel:

’t Was as wat er bleef, maar bevrijd zag men stralen

Ontzondigde aartsengel, klapwiekend, de Ziel.

Geplaatst in Geen categorie

Een reactie plaatsen

Tags: 1821, 1860, 1865, 1867, 1932, 1937, 1983, 19e eeuwse dichters, 2012, Albert Verwey, Baudelaire, Charles Baudelaire, De Nederlandstalige poëzie in pocketformaat, dichtbundel, dichter, dichter over dichter, Dichtspel, Franmse dichter, Frederik van Eeden, gedicht, gedichten, gedichtenbundel, oorspronkelijke en vertaalde gedichten, poëzie, poëziebundel, verzamelbundel

Gedicht op een watertoren

25 nov

Geplaatst door woutervanheiningen

J.J.L. ten Kate

Het is alweer even geleden dat ik iets heb geplaatst in de categorie gedichten op vreemde plekken. Dat is vooral te danken aan het feit dat de meeste gedichten (vooral die in de openbare ruimte) op muren en ramen worden aangebracht en hoe leuk en inventief die vaak ook zijn, de drager van het gedicht (raam, muur) blijft dezelfde. Toch zal ik vandaag een nieuwe ‘drager’ aan de gedichten-op-vreemde-plekken serie toevoegen en dat is een watertoren. En wel de watertoren in Dordrecht

In het verleden was de bevolking van Dordrecht afhankelijk van pompen, putten en grachten voor drinkwater. Deze waren erg vies en fungeerden vooral als een doorgeefluik van allerlei ziekten. In de jaren 1870 werd de IJzerenbuiswaterleiding aangelegd, maar de kwaliteit van het drinkwater bleef ondermaats. Pas in 1883 leverde de gemeentelijke Hoogdrukwaterleiding Dordrecht schoner drinkwater aan een deel van de inwoners. Dichter en theoloog Jan Jacob Lodewijk ten Kate (1819-1889) schreef hierover het volgende gedicht:

De vijand, vaak de schrik
van Neêrlands lage
gronden.
Heeft hij dit huis betreên.
Vertrekt, als weldoend
vriend van zieken en
gezonden,
En richt naar Dordt zijn
schreên.

Hiermee wilde Ten Kate vieren dat er eindelijk veiliger drinkwater werd geproduceerd in Dordrecht en dat de tijd van epidemieën voorbij zou zijn. Hoewel er een grote stap werd gezet richting schoon en veilig drinkwater voor die tijd, was de waterkwaliteit nog verre van het niveau dat uiteindelijk bereikt zou worden. Het gedicht van ten Kate is nu aangebracht op de wand van de watertoren die heden ten dage geen dienst meer doet als watertoren, want het waterleidingbedrijf maakt tegenwoordig gebruik van krachtige pompen.

Ten Kate was een zeer productief dichter, die gemakkelijk kon rijmen. Hij debuteerde in 1836 met de bundel ‘Gedichten’. Zijn bekendste gedicht is ‘De schepping’ (1866), waarin hij probeert Bijbelse en natuurwetenschappelijke standpunten met elkaar in overeenstemming te brengen. Hij vertaalde ook buitenlandse literatuur, waaronder ‘Paradise Lost’ van Milton en in 1879 de ‘Faust’ van Goethe. Dat hij ook in het buitenland werd gewaardeerd blijkt uit het feit dat hij in 1865 de Zweedse koninklijke onderscheiding Litteris et Artibus in ontvangst mocht nemen.

Geplaatst in Dichtbundels, Favoriete dichters, Gedichten in de openbare ruimte, Gedichten op vreemde plekken

Een reactie plaatsen

Tags: 1819, 1836, 1865, 1870, 1883, 1889, Bijbels, De schepping, debuut, dichtbundel, dichter, Dirdrecht, Faust, gedicht, gedichten, gedichten op vreemde plekken, gedichtenbundel, Goethe, Ijzerenbuiswaterleiding, J.J.L. ten Kate, Jan Jacob Lodewijk ten Kate, John Milton, Litteris et Artibus, natuurwetenbschap, Paradise Lost, poëzie, poëziebundel, theoiloog, watertoren, Zweedse koninklijke onderscheiding

28 jaar later

21 jun

Geplaatst door woutervanheiningen

Poëzie in Zombiefilm

Ik schrijf al vele jaren over poëzie en heb een voorkeur voor momenten en plekken waar je poëzie tegenkomt waar je het niet verwacht. Dat kan werkelijk overal zijn, daar ben ik inmiddels wel achter. En toch word ook ik soms nog verrast.

Zo las ik in een recensie van de Zombiefilm ’28 years later’ een vervolg op de zombieklassieker ’28 days later’ van regisseur Danny Boyle uit 2002, een passage over het gebruik van het anti-oorlogsgedicht ‘Boots’ van Rudyard Kipling uit 1903, uit de bundel ‘The Five Nations’ in deze nieuwe film. Het gedicht verbeeldt de repetitieve gedachten van een infanterist van het Britse leger die tijdens de Tweede Boerenoorlog door Zuid-Afrika marcheert.

Kipling (1865-1936) is een beroemde Engelse dichter en schrijver (van bijvoorbeeld The Jungle Book) die als eerste Brit in 1907 de Nobelprijs voor de Literatuur kreeg. Zijn gedicht ‘If’ (1910) werd in 1995 door de Engelsen verkozen tot hun favoriete Engelse gedicht. Een ander beroemd gedicht van hem is ‘The white man’s burden’ uit 1899.

Maar terug naar de film ’28 years later’. Volgens de recensent werd de eerste spokenword opname in 1915 opgenomen en is deze opname verder uitgewerkt tot ‘een onder de huid kruipend nachtmerriemantra. Boots-boots-boots-boots moving up and down again.’

Toen ik dit las ben ik uiteraard meteen op zoek gegaan naar dit gedicht. Hieronder kun je het gedicht lezen en naar de opname uit 1915 luisteren.

Boots

We’re foot—slog—slog—slog—sloggin’ over Africa! Foot—foot—foot—foot—sloggin’ over Africa— (Boots—boots—boots—boots—movin’ up and down again!) There’s no discharge in the war!

Seven—six—eleven—five—nine-an’-twenty mile to-day— Four—eleven—seventeen—thirty-two the day before— (Boots—boots—boots—boots—movin’ up and down again!) There’s no discharge in the war!

Don’t—don’t—don’t—don’t—look at what’s in front of you. (Boots—boots—boots—boots—movin’ up an’ down again!) Men—men—men—men—men go mad with watchin’ ‘em, There’s no discharge in the war!

Try—try—try—try—to think o’ something different— Oh—my—God—keep—me from goin’ lunatic! (Boots—boots—boots—boots—movin’ up an’ down again!) There’s no discharge in the war!

Count—count—count—count—the bullets in the bandoliers. If—your—eyes—drop—they will get atop o’ you (Boots—boots—boots—boots—movin’ up and down again!) There’s no discharge in the war!

We—can—stick—out—’unger, thirst, an’ weariness, But—not—not—not—not the chronic sight of ‘em— Boots—boots—boots—boots—movin’ up an’ down again! An’ there’s no discharge in the war!

‘Tain’t—so—bad—by—day because o’ company, But—night—brings—long—strings—o’ forty thousand million Boots—boots—boots—boots—movin’ up an’ down again. There’s no discharge in the war!

I—’ave—marched—six—weeks in ‘Ell an’ certify It—is—not—fire—devils—dark or anything, But boots—boots—boots—boots—movin’ up an’ down again, An’ there’s no discharge in the war!

Geplaatst in Dichtbundels, Favoriete dichters, Poëzie en Film, spoken word

Een reactie plaatsen

Tags: 1865, 1899, 1903, 1907, 1910, 1915, 1936, 1995, 2002, 28 days later, 28 years later, anti-oorlogsgedicht, Boots, Danny Boyle, dichtbundel, dichter, Engfelse dichter, favoriete Engelse gedicht, film, gedicht, gedichten, gedichtenbundel, If, infanterist, movie, Nobelprijs voor de literatuur, poëzie, Poëzie en Films, poëziebundel, poem, poet, poetry, recensie, repetitieve gedachten, Rudyard Kipling, spokenword opname, The Five Nations, The Jungle Book, The White Man's Burden, Tweede Boerenoorlog, Zombiefilm, Zuid Afrika

Levens-vreugde in den dood

16 jan

Geplaatst door woutervanheiningen

De Tachtigers

Ik heb al veel geschreven over verschillende stromingen in de poëzie. De Vijftigers, de Zestigers, Nieuwe Realisten, de Maximalen, maar ik kwam erachter dat ik nog nooit een blog gewijd heb aan de Tachtigers. Ik heb wel aan verschillende vertegenwoordigers van de Tachtigers individueel aandacht besteed maar aan de stroming als zodanig nog niet. Een omissie kortom. Daar gaat nu verandering in komen.

De Tachtigers vormden een vernieuwende beweging binnen de Nederlandse kunst en met name binnen de Nederlandse literatuur die van ca. 1880 tot 1894 bestond. In het werk van de auteurs die tot deze beweging worden gerekend kwamen het impressionisme en naturalisme sterk naar voren. De Tachtigers zijn gevormd uit een groep jonge studenten en kunstenaars, geboren tussen 1855 en 1865, voornamelijk afkomstig uit Amsterdam en omgeving, die elkaar vonden in de afkeer van de victoriaanse wereld die Alphons Diepenbrock later zou beschrijven als ‘de afschuwelijke vulgariteit van de bureaucratenwereld der ‘letterkundigen’.

Ze zijn vooral van belang vanwege de vernieuwing die zij aanbrachten in de poëzie en de sterke onderlinge band die de meesten van hen aanvankelijk met elkaar hadden: zij kenden elkaar van hun studies of van sociëteiten, correspondeerden intensief met elkaar leenden elkaar geld en investeerden in hun in 1885 vol elan opgericht nieuw literair tijdschrift De Nieuwe Gids, dat vooral in de begintijd over het algemeen met de beweging werd vereenzelvigd en zich sterk afzette tegen de reeds bestaande, meer behoudende De Gids, dat verscheen sinds 1837.

Naast De Nieuwe Gids werd ook het weekblad De Amsterdammer een belangrijk medium van de beweging. Hoewel het vooral een literaire beweging betrof, waren er ook kunstschilders en componisten die zich met de beweging associeerden, zoals de eerder genoemde componist en schrijver Alphons Diepenbrock (1862-1921).

Belangrijkste dichters uit de beweging van de Tachtigers zijn Willem Kloos, Herman Gorter, Hélène Swarth, Albert Verwey, Hein Boeken, Franc van der Goes en Jacques Perk en in hun voetspoor ook een dichter als Augusta Peaux.

Nico Donkersloot (1902 – 1965, pseudoniem Anthonie Donker) hoogleraar Nederlands, letterkundige, essayist, schrijver, literair vertaler en dichter, publiceerde in 1935 ‘De gestalten van tachtig, bloemlezing uit de poëzie der tachtigers’. Uit deze bloemlezing koos ik het gedicht ‘Levensvreugde in den dood’ van Willem Kloos (1859-1938). Het gedicht werd genomen uit de bundel ‘Verzen III’ uit 1913.

Levens-vreugde in den dood

Zoudt ge, als gij doodgaat, menschen, en gij ligt,

Met brekende oogen in ’t aetherisch-teêre

Masker der trekken, niet nog even keeren,

Voor de allerlaatste maal, uw bleek gezicht

Naar ’t door de ruiten binnenstormend licht…?

’t Zal u niet wonden met zijn gloênde speren!

Laat het u schroeien zelfs….! wat zou ’t u deren?

Haast sluit gij voor eeuwig uw oogen dicht….

Dan zal die gloed op de wijde onbewustheid,

Waar heel uw wezen in henen-koelt,

Liggen, verzacht, als een zoete gerustheid,

Dat gij toch vroeger iets schoons hebt gevoeld

‘.

In dat nu mystische, verre verleden,

Toen in het zonlicht zich repten uw leden….

Geplaatst in Dichtbundels, Favoriete dichters, Tachtigers, vijftigers, Zestigers

Een reactie plaatsen

Tags: 1837, 1855, 1859, 1862, 1865, 1880 - 1894, 1902, 1913, 1921, 1935, 1938, 1965, afkeer van victoriaanse wereld, Albert Verwey, Alphons Diepenbrock, Amsterdam, Anthonie Donker, Augusta Peaux, Bloemlezing, bloemlezing uit de poëzie der tachtigers, bureaucratenwereld, componisten, De Amsterdammer, De gestalten van tachtig, De Gids, De Nieuwe Gids, dichtbundel, dichter, essayist, Franc van der Goes, gedicht, gedichten, gedichtenbundel, Hélène Swarth, Hein Boeken, Herman Gorter, hoogleraar Nederlands, Impressionisme, Jacques Perk, kunst en poëzie, Kunstenaars, kunstschilders, letterkundige, Levens-vreugde in den dood, literair vertaler, literatuur, Maximalen, Naturalisme, Nico Donkersloot, Nieuwe realisten, poëzie, poëziebundel, schrijver, studenten, Tachtigers, vernieuwende beweging, Verzen III, vijftigers, Willem Kloos, Zestigers

Edward Lear

12 nov

Geplaatst door woutervanheiningen

De uil en de snoezepoes

In 1978 verscheen bij Prisma de pocket ‘Babbels en krabbels van Edward Lear’, een keuze uit de nonsens-poëzie van de ‘Hofdichter van de Onzin’. Edward Lear (1812-1888) was een Engels illustrator, dichter en schrijver. Samen met Lewis Carroll, wordt hij beschouwd als een van de grote meesters van Victoriaanse nonsens literatuur. Zijn talrijke limericks en de gedichten zoals ‘The Owl and the Pussycat’ zijn klassiekers in dit genre.

In 1846 publiceerde hij onder het pseudoniem ‘Derry Down Derry’ zijn bekendste werk ‘A Book of Nonsense’. In 1865 publiceerde hij zijn eerste onzinverhaal ‘The History of the Seven Families of the Lake Pipple-Popple. Twee jaar later volgde zijn onzingedicht, het lied ” The Owl and the Pussycat’. In december 1871 werden onder de titel ‘More Nonsense’ nog meer onzingedichten gepubliceerd.

In ‘Babbels en krabbels van Edward Lear’ is een keuze uit zijn gehele oeuvre gemaakt door Wim Tigges die ook de gedichten vertaalde (op het gedicht ‘Het verhaal van 4 kinderen op reis rond de wereld’ na dat door C. Buddingh’ werd vertaald). De pocket is voorzien van vele tekeningen die Lear maakte. Ik koos uit de bundel het gedicht dat Lear zo beroemd maakte ‘The Owl and the Pussycat’ maar niet in de vertaling van Tigges maar in een vertaling van Ans Bouter die ik op Internet vond.

De uil en de snoezepoes

.
De Uil nam de Snoezepoes mee naar zee
In een erwtengroenkleurige boot
Een doosje met krenten, een tas vol met centen
Bij Snoezepoes op haar schoot
De Uil zong zacht in de sterrennacht
En bespeelde zijn gitaar
O Snoezepoesje, o Poesje, mijn schat
Je bent mooi met je prachtige haar
Je haar, je haar
Je bent mooi met je prachtige haar
.
En de Poes zei parmant: je bent elegant
Wat klink je toch lief als je zingt
Ik trouw graag zo’n zanger, toe aarzel niet langer
Maar wat dóet ‘r dan dienst als ring
Een maand ging teloor, ze zeilden maar door
Naar het land waar laurieren staan
Daar lag bij een struik, een big op zijn buik
Met een snuit met een ringetje d’r aan
D’r aan, d’r aan
Met een snuit met een ringetje d’r aan
.
Zeg, Big, ik mag hopen, wil jij ‘m verkopen
Je ring? En de Big zei geen nee
Nou gelijk dan maar doen en dan bij de Kalkoen
Gaan we trouwen, hij heeft toch corvee
Diner met pastei en peertjes erbij
In hun poot elk een vorkachtig mes
En hand in hand werd gedanst in het zand
Bij ’t licht van de maan, een succes
Succes, succes
Bij t licht van de maan, een succes

Geplaatst in (bijna) vergeten dichters, Dichtbundels, Favoriete dichters, light verse

1 reactie

Tags: 1812, 1846, 1865, 1871, 1888, 1978, A book of nonsense, Ans Bouter, C. Buddingh, De uil en de snoezepoes, Derry Down Derry, dichtbundel, Edward Lear, Engels dichter, gedicht, gedichten, gedichtenbundel, Het verhaal van 4 kinderen op reis rond de wereld, Hofdichter van de nonsens-poëzie, illustrator, Lewis Caroll, light verse, limericks, More Nonsense, nonsens gedichten, nonsenspoëzie, poëzie, poëziebundel, Prisma pocket, samensteller, schrijver, tekeningen, The History of the Secven Damilies of the Lake Pipple-Popple, The owl and the pussycat, vertaler, Victoriaanse nonsens literatuur, Wim Tigges

Lees jezelf slim

19 sep

Geplaatst door woutervanheiningen

De kracht van poëzie

Zwervend op het internet kwam ik op de website Leesjezelfslim.nl en daar stuitte ik op een artikel getiteld ‘de kracht van poëzie; communiceren door taal en beelden’. In eerste instantie dacht ik, op basis van de afbeeldingen dat het hier een door AI gemaakte website was. Lezend in de artikelen denk ik dit nog steeds al moet ik zeggen dat de voorbeelden van dichters en gedichten er een is die misschien niet een, twee, drie door AI gekozen zou worden. Zo wordt ‘The Road Not Taken’ van Robert Frost (1874-1963) en ‘If’ van Rudyard Kipling (1865 – 1936) aangehaald als voorbeelden van respectievelijk gebruik van symboliek en van beknopte vorm om krachtige emoties en complexe gedachten te vatten in een relatief kort formaat.

Desalniettemin is de opsomming van wat poëzie krachtig maakt een heel duidelijke. De kernonderdelen van wat krachtige poëzie maakt zijn:

De verbinding tussen woorden en gevoelens
De kracht van beeldspraak
De evocatieve kracht van ritme en klank
Verbeeldingskracht en interpretatie
De intimiteit van korte vormen
Bron van reflectie

Wanneer ik deze kernonderdelen, zoals ik ze wil noemen, lees dan moet ik onwillekeurig denken aan de enorme aantallen dichters of mensen die zich dichter noemen, die zich slechts bedienen van een enkele kernwaarde of in veel gevallen soms alleen van klank (lees rijm!). Tegen al die ‘dichters’ zou ik willen zeggen; Lees dit artikel en neem er notie van, gebruik deze kernwaarden in je gedichten en doe moeite om met je poëzie niet alleen voor het snelle effect te gaan (emotie of herkenning) maar probeer middels de taal en de mogelijkheden die de taal biedt tot diepere en oprechte poëzie te komen. Of zoals de (weliswaar wat plechtstatige) conclusie van dit artikel luidt:

“De kracht van poëzie is diep verankerd in zijn vermogen om communicatie te transformeren tot een emotioneel geladen en meeslepende ervaring. Door de nauwkeurige selectie van woorden en beelden creëert poëzie een intense verbinding tussen de dichter, de tekst en de lezer. Beeldspraak, ritme en klank voegen een extra laag van betekenis en emotie toe, terwijl de compacte vorm van poëzie het mogelijk maakt om krachtige emoties en gedachten te vangen in een beknopte vorm.

Poëzie is een kunstvorm die uitnodigt tot interpretatie en interactie. Lezers worden aangemoedigd om hun eigen betekenis te ontdekken en zich te verdiepen in de rijke lagen van de tekst. Terwijl we ons openstellen voor de wereld van poëzie, worden we beloond met momenten van diepe reflectie, zelfontdekking en een diepgaand begrip van de menselijke ervaring.

Door poëzie te omarmen als een uniek communicatiemiddel, kunnen we ons vermogen om emoties te begrijpen, te uiten en te verbinden op een dieper niveau versterken. Poëzie, met zijn vermogen om te raken, te verrassen en te inspireren, blijft een bron van schoonheid en betekenis die ons uitnodigt om de wereld met nieuwe ogen te bekijken en de complexiteit van de menselijke emoties te omarmen.”

Een dichter die veel van de genoemde kernwaarden van de poëzie gebruik maakte was Menno Wigman (1966-2018) getiteld ‘Kamer 421’ uit de bundel ‘Mijn naam is legioen’ uit 2012.

Kamer 421

Mijn moeder gaat kapot. Ze heeft een hok,
nog net geen kist, waar ze haar stoel bepist
en steeds dezelfde dag uitzit. Uitzicht
op bomen heeft ze, in die bomen vogels
en geen daarvan die zijn verwekker kent.

Ik ben al meer dan veertig jaar haar zoon
en zoek haar op en weet niet wie ik groet.
Ze heeft me voorgelezen, ingestopt.
Ze wankelt, hapert, stokt. Ze gaat kapot.

Geen dier, zegt men, dat aan zijn moeder denkt.
Ik lepel bevend eten in haar mond
en weet haast zeker dat ze me nog kent.

Het zullen merels zijn. Ze zingen door.
De aarde roept. Krijgt vloek na vloek gehoor.

Geplaatst in Dichtbundels, Favoriete dichters, Over Poëzie, websites over poëzie

6 reacties

Tags: 1865, 1874, 1936, 1963, 1966, 2012, 2018, AI, artikel, communiceren door taal, de kracht van poëzie, dichtbundel, dichter, evocatieve kracht van ritme en klank, gedicht, gedichten, gedichtenbundel, If, interpretatie, intimitiet, Kamer 421, kernonderdelen, kernwaarden, korte vormen, kracht van beeldspraak, Lees jezelf slim, Menno Wigman, Mijn naam is legioen, poëzie, poëziebundel, reflectie, Robert Frost, Rudyard Kipling, symboliek, The road not taken, verbeeldingskracht, verbinding tussen woorden en gevoelens

Smokkelwaar

27 jun

Geplaatst door woutervanheiningen

Rudyard Kipling

In 1906 verscheen het gedicht ‘A Smuggler’s Song’ voor de eerste maal in de bundel ‘Puck of Pook’s Hill’. Het gedicht van Rudyard Kipling (1865-1936), die een jaar later de Nobelprijs voor de Literatuur zou krijgen, geeft een nogal geromantiseerde kijk op smokkel, maar dat weerspiegelde wel hoe veel Britten in die tijd tegen de handel aankeken. Respectabele dominees kochten hun sterke drank regelmatig bij de plaatselijke smokkelaar. Rudyard Kipling woonde in Sussex en wist dat de kustlijn van het graafschap een lange geschiedenis van smokkel kende; cognac, kant, thee en tabak waren slechts enkele van de goederen die vanuit Frankrijk over het Kanaal werden vervoerd, zonder dat er belasting over werd betaald.

De straffen voor degenen die door de accijnzen werden betrapt, waren streng, dus illegaal binnengebrachte goederen moesten snel op paarden worden geladen en naar een veilige opslagplaats worden gebracht. De spreker in het gedicht is de smokkelaar, die een waarschuwing geeft aan kinderen die mogelijk naar zijn activiteiten kijken. Zijn grammatica is niet perfect, en hij is zeer nuchter en onbeschaamd over zijn carrièrekeuze.

A Smuggler’s Song

If you wake at midnight, and hear a horse’s feet,
Don’t go drawing back the blind, or looking in the street.
Them that ask no questions isn’t told a lie.
Watch the wall, my darling, while the Gentlemen go by!
Five and twenty ponies,
Trotting through the dark —
Brandy for the Parson,
‘Baccy for the Clerk;
Laces for a lady, letters for a spy,
And watch the wall, my darling, while the Gentlemen go by!

Running round the woodlump if you chance to find
Little barrels, roped and tarred, all full of brandy-wine,
Don’t you shout to come and look, nor use ‘em for your play.
Put the brishwood back again — and they’ll be gone next day!

If you see the stable-door setting open wide;
If you see a tired horse lying down inside;
If your mother mends a coat cut about and tore;
If the lining’s wet and warm — don’t you ask no more!

If you meet King George’s men, dressed in blue and red,
You be carefull what you say, and mindful what is said.
If they call you “pretty maid,” and chuck you ‘neath the chin,
Don’t you tell where no one is, nor yet where no one’s been!

Knocks and footsteps round the house — whistles after dark —
You’ve no call for running out till the house-dogs bark.
Trusty’s here, and Pincher’s here, and see how dumb they lie —
They don’t fret to follow when the Gentlemen go by!

If you do as you’ve been told, ‘likely there’s a chance,
You’ll be given a dainty doll, all the way from France,
With a cap of Valenciennes, and a velvet hood —
A present from the Gentlemen, along o’ being good!
Five and twenty ponies,
Trotting through the dark —
Brandy for the Parson,
‘Baccy for the Clerk;
Them that asks no questions isn’t told a lie —
Watch the wall, my darling, while the Gentlemen go by!

Geplaatst in Dichtbundels, Favoriete dichters

Een reactie plaatsen

Tags: 1865, 1906, 1907, 1936, A Smuggler's Song, Brits dichter, dichtbundel, dichter, Frankrijk, gedicht, gedichten, gedichtenbundel, geromantiseerde kijk op smokkel, Nobelprijs voor de literatuur, poëzie, poëziebundel, poem, poet, poetry, Puck of Pook's Hill, Rudyard Kipling, Sussex

Poëzie op grafstenen

8 okt

Geplaatst door woutervanheiningen

O en voorgoed voorbij

In mijn boekenkast kwam ik het prachtige boek ‘O en voorgoed voorbij’ langs graven van Nederlandse schrijvers weer eens tegen. Samengesteld door Onno Blom en Werry Crone uit 2012. Wat me opviel is dat verschillende schrijvers en dichters op hun grafsteen (delen van) een gedicht hebben laten aanbrengen (of hun nabestaanden). In dit boek staan chronologisch in de tijd de graven van beroemde schrijvers en dichters beschreven. Van Betje Wolff (1738-1804) en Aagje Deken (1741-1804) tot Harry Mulish (1927 – 2010).

Het boek is mede mogelijk gemaakt door het Fonds Perzik van Onsterfelijkheid, genoemd naar de roman van Jan Wolkers, dat in 2008 is ingesteld tot behoud, herstel en instandhouding van graven en grafmonumenten van Nederlandse schrijvers.

Maar terug naar de grafstenen. Op de grafsteen van Simon Vestdijk (1898-1971) staan bijvoorbeeld twee regels uit ‘Mnemosyne in de bergen’ in lood aangebracht:

’t Antwoord op elk raadsel in de tijd,

D’eendre oplossing: vergank’lijkheid.

Op de grafsteen van Gerrit Achterberg (1905-1962) staan de regels:

Van dood in dood gegaan, totdat hij stierf.

De namen afgelegd, die hij verwierf.

Behoudens deze steen, waarop geschreven:

de dichter van het vers, dat niet bedierf.

Op de grafsteen van Albert Verwey (1865-1937) is een heel gedicht aangebracht:

Wanneer ik stierf en zij die mij beminden
Rondom mijn baar staan en de een d’andre vraagt:
Wat had ge lief in hem: zijn menslijkheid,

Zijn dichterlijke gaaf, zijn trouw aan vrinden,
De zachtheid van een kracht die draagt en schraagt,
Of de onafhanklijkheid van zijn beleid, –

Dan hoop ik dat een zeggen zal: wij weten
Dat hij als mens, dichter en vriend, als kracht
En leider ’t zijne deed, maar nu de spil

Van ’t denken stilstaat en in zelfvergeten
Zijn mond zich sloot, zien wij zijn sterkste macht:
Een op de onsterflijkheid gerichte wil.

Het mooiste verhaal vind ik nog wel dat over het graf van Gerard Reve (1923-2006). Ik kwam het tegen toen ik zocht naar het gedicht Credo dat op zijn graf stond. In Machelen werd in april 2011 aan de Leie (tegenover het cultureel centrum) een muur onthuld met daarop het gedicht ‘Credo’ van Gerard Reve. Enkele weken later bleek er een fout in de tekst te zitten: in de regel ‘er rest mij niets dan duisternis en Dood’ stond het woord ‘anders’ achter ‘niets’. Joop Schafthuizen, de partner van Gerard Reve, stelde voor het verkeerde woord door te strepen; dat deed Reve in zijn manuscripten ook. Uiteindelijk werd besloten de steen door een nieuwe te vervangen met daarop de juiste tekst.

Credo

Niets te verwachten, niets te hopen:
er rest mij niets dan duisternis en Dood.
Ik zie het, maar ik wankel niet: wie Gij ook zijt,
U heb ik lief, met heel mijn hart, met al mijn Bloed.

Geplaatst in Dichtbundels, Dichter bij de dood, Favoriete dichters, Gedichten in de openbare ruimte, Gedichten op vreemde plekken

Een reactie plaatsen

Tags: 1738, 1741, 1804, 1865, 1898, 1905, 1923, 1927, 1937, 1962, 1971, 2006, 2008, 2010, 2011, 2012, Aagje Deken, Albert Verwey, België, Betje Wolff, Credo, dichter, dichters, Fonds Perzik van Onsterfelijkheid, fout, gedicht, gedichten, Gerard Reve, Gerrit Achterberg, grafmonumenten, grafstenen, graven, Harry Mulish, herstel, instandhouden, Jan Wolkers, Joop Schafthuizen, Machelen, Mnemosyne in de bergen, muur, O en voorgoed voorbij, Onno Blom, poëzie, schrijvers, Simon Vestdijk, Werry Crone

Poëzie in een tv serie

26 jul

Geplaatst door woutervanheiningen

Yeats

Eergisteravond keek ik naar een nieuwe (politie-) serie op televisie getiteld ‘Redemption’ of zoals het door NPO 2 wordt aangeduid ‘een rauw en onderhoudend Iers misdaaddrama’. In de misdaadserie Redemption (aflossing) is de dood van een jonge vrouw in Dublin in nevelen omhuld. Aan haar moeder (een poliotie inspecteur) de taak om de zaak te ontrafelen. Rauw en onderhoudend is het zeker want als ik er hier over schrijf dan weet je het al, in de eerste aflevering van dieze serie wordt meteen al een gedicht voorgedragen.

Hoofdinspecteur Colette Cunningham wordt vanuit Liverpool naar Dublin geroepen want haar dochter blijkt daar gestorven te zijn. Een dochter waar ze al 20 jaar niets meer van heeft vernomen. Daar aangekomen blijkt ze oma van twee pubers. Omdat haar dochter gestorbven is en begraven wordt spreekt zij tijdens de kerkdienst (het blijft Ierland) de aanwezigen toe. In haar korte toespraak zegt ze dat haar dochter vroeger als jong meisje een gedicht zo mooi vond dat ze het uit haar hoofd had geleerd. Vervolgens draagt ze dit gedicht voor.

Hoewel nergens wordt gezegd welk gedicht van welke dichter wist ik meteen, op basis van de gebruikte woorden en het metrum van het gedicht, dat dit van de Ierse dichter William Butler Yeats (1865-1939) moest zijn. Dan is het nog slechts een zin onthouden, daarop googlen en voila, het betreft hier het gedicht ‘Down By the Salley Gardens’. Het gedicht werd eerst gepubliceerd in ‘The Wanderings of Oisin and Other Poems’ in 1889.

In 1909 werd dit gedicht op muziek gezet door Herbert Hughes op de traditionele ballade ‘The Maids of Mourne Shore’. Sinds dat jaar is het gedicht door meer dan 47 artiesten als James Galway, Angelo Branduardi, Tangerine Dream, The Waterboys en Emma Thompson vertolkt en opgenomen.

Down By the Salley Gardens

Down by the salley gardens my love and I did meet;

She passed the salley gardens with little snow-white feet.

She bid me take love easy, as the leaves grow on the tree;

But I, being young and foolish, with her would not agree.

In a field by the river my love and I did stand,

And on my leaning shoulder she laid her snow-white hand.

She bid me take life easy, as the grass grows on the weirs;

But I was young and foolish, and now am full of tears

Geplaatst in Dichtbundels, Favoriete dichters, Ierse dichtersweek, Poëzie in songteksten

2 reacties

Tags: 1865, 1889, 1939, 47 artiesten, Angelo Branduardi, ballade, dichtbundel, dichter, Down By the Salley Gardens, Dublin, Emma Thompson, gedicht, gedichten, gedichtenbundel, Iers dichter, Iers misdaaddrama, Irish poet, James Galway, Liverpool, op muziek gezet, poëzie, poëziebundel, poem, poet, poetry, Redemption, Tangerine Dream, The Maids of Mourne Shore, The wanderings of Oisin and other poems, The Wayterboys, William Butler Yeats

De geleerden

22 jun

Geplaatst door woutervanheiningen

W.B. Yeats

In een tijd waarin de wetenschap en wetenschappers onder druk van allerlei mensen die denken dat wetenschap ‘ook maar een mening is’ (zalig zijn de armen van geest) is een gedicht over geleerden natuurlijk mooi om te delen. Totdat ik het gedicht las, ik heb het hier over het gedicht ‘The Scholars’ of zoals het in de vertaling van Ivo van Strijtem heet ‘De Geleerden’ van William Butler Yeats (1865 – 1939) uit de bundel ‘De mooiste van William Butler Yeats’ uit 2010, en me realiseerde dat het hier niet gaat over alwetende (of moet ik hier spreken van altijd twijfelende) geleerden maar over de kloof die er altijd is tussen generaties geleerden.

Aan de ene kant de oude, eerbiedwaardige geleerden en aan de andere kant de jonge honden die de kennis en waarden van deze oude geleerden (mannen in dit gedicht) tarten en uitdagen. Met aan het einde van het gedicht de verwijzing naar de Latijnse lyricus Gaius Valerius Catullus (ca. 84 – tussen 54 en 47 v.Chr.) die in zijn tijd tot de meest moderne onder de antieke dichters werd gezien, waarmee Yeats zijn duidelijke mening geeft over literaire critici. Een korte analyse van dit gedicht staat hier

Ik plaats het gedicht hier in het Engels en in de vertaling voor wie het Engels niet (voldoende) machtig is.

The Scholars

Bald heads forgetful of their sins,

Old, learned, respectable bald heads

Edit and annotate the lines

That young men, tossing on their beds,

Rhymed out in love’s despair

To flatter beauty’s ingnorant ear.

All shuffle there: all caught in ink;

All wear the carpet with their shoes;

All think what other people think;

All know the man their neighbour knows.

Lord, what would they say

Did their Catullus walk that way?

De Geleerden

Kaalkoppen, eerbiedwaardig, oud,

Geleerd, zich van geen kwaad bewust

Kijken ieder woord na van wat

Jonge mannen in een bed van onrust

Rijmden, liefdeswanhoop zat,

Waar schoonheid geen oren naar had.

Zij schuifelen, kuchen in inkt,

Verslijten sloffend het tapijt;

Zij vinden wat een ander vindt,

Kennen de mensen die hun buurman kent.

God, verbeeld je maar hun ego,

Liep hun Catullus dan ook zo?

Geplaatst in Dichtbundels, Favoriete dichters, Ierse dichtersweek

Een reactie plaatsen

Tags: 1865, 1939, 2010, altijd twijfelend, alwetend, antieke dichters, ca. 84 – tussen 54 en 47 v.Chr., Catullus, De geleerden, De mooiste van William Butler Yeats, dichtbundel, dichter, eerbiedwaardig, Engels, Gaius Valerius Catullus, gedicht, gedichten, gedichtenbundel, Ierse dichter, Ivo van Strijtem, jonge honden, Latijnse lyricus, modern, oud, poëzie, poëziebundel, poem, poet, poetry, poetrybook, The Scholars, vertaler, Vertaling, W.B. Yeats. William Butler Yeats, wetenschap, wetenschappers

ZICHTBAAR ALLEEN

Een blog over poëzie

Site-archief

Verwey en Baudelaire

Dichter over dichter

Gedicht op een watertoren

J.J.L. ten Kate

28 jaar later

Poëzie in Zombiefilm

Levens-vreugde in den dood

De Tachtigers

Edward Lear

De uil en de snoezepoes

Lees jezelf slim

De kracht van poëzie

Smokkelwaar

Rudyard Kipling

Poëzie op grafstenen

O en voorgoed voorbij

Poëzie in een tv serie

Yeats

De geleerden

W.B. Yeats

MUGZINE

MUGBOOKS

Meest recente berichten

Categorieën

Archief

Meta

Ik neem deel aan:

Ik neem deel aan:

Zichtbaar alleen

Follow Blog via Email

Twitter Updates

Blog statistieken

ZICHTBAAR ALLEEN

Een blog over poëzie

Site-archief

Dichter over dichter

Dit delen:

J.J.L. ten Kate

Dit delen:

Poëzie in Zombiefilm

Dit delen:

De Tachtigers

Dit delen:

De uil en de snoezepoes

Dit delen:

De kracht van poëzie

Dit delen:

Rudyard Kipling

Dit delen:

O en voorgoed voorbij

Dit delen:

Yeats

Dit delen:

W.B. Yeats

Dit delen:

MUGZINE

MUGBOOKS

Meest recente berichten

Categorieën

Archief

Meta

Ik neem deel aan:

Ik neem deel aan:

Zichtbaar alleen

Follow Blog via Email

Blog statistieken