Site-archief
Fluisteringen in het duister
MUGzine #15 is uit!
.
Aan het eind van 2022, het derde jaar dat MUGzine verschijnt, komen we met een behoorlijk internationale editie. Een dichter woonachtig in Duitsland, een Vlaams dichter, twee Nederlandse dichters en een Poolse kunstenaar woonachtig in Schotland. En nummer 15 is, zoals altijd het decembernummer, weer een luxe editie.
Wie hebben bijgedragen aan #15? Dat zijn de dichters Simon Mulder, Lennard van Rij, Michiel Ris en Geert Viaene en kunstenaar Nika Novich (@nika.novich.art). Nummer 15 is daarmee weer een feest van poëzie geworden. Op mugzines.nl is ie zoals altijd weer gratis te lezen en te downloaden maar voor de ware liefhebber van gedrukte poëzie is er natuurlijk ook de papieren versie. Wil je MUGzine op papier ontvangen mail dan naar mugazines@yahoo.com
Voor een paar euro sturen we je elk gewenst nummer toe. Of doe jezelf een plezier, ontzorg jezelf en wordt donateur, dan sturen we je een jaar lang elk nieuw nummer automatisch via de post toe. In #15 een ander voorwoord dan je van ons gewend bent, en natuurlijk een Luule.
Om in de stemming te komen hier een gedicht van Lennard van Rij (1980) getiteld ‘Lorca’ over dichter Federico Garcia Lorca (1898-1936).
.
Lorca
.
‘And you, Garcia Lorca, what were you doing down by the watermelons?’
– Allen Ginsberg
.
Bij de olijfboom, had de man gezegd.
Maar zelfs na eenenvijftig dagen graven in Granada:
geen Federico, alleen de groene wind in de olijven
en dit spook door Europa, zijn stigmata trekken
rode sporen door Andalusië.
De doden leven hier, hun ribben steken door het vel
van uitgedroogde teefjeshonden, hun woorden voeden als
doordachte as de dorre, omgewoelde aarde – wouden
die eens hun lichamen waren, wiegen wijs en vredig:
de wereld leert.
Maar wat te denken, Federico, van het woud van stads metaal
dat ons vanavond aanstaart, strijdbare wolkenkrabbers
mysterieloze lichtmachinerieën, deze supermarkt
vol lijken, gram van zwellende druiven en geplukte olijven?
Wat is er over, nu hun stof is ingeblikt
en blik geworden, van die eindeloze geesten, onvatbaar
voor het eindig universum? Waar is hun rijk van
wassend graan, wie bakt nog hun bedachtzaam brood?
En als straks alle wouden mensen zijn geweest, de mensen wouden
hoe wreed zal de natuur dan zijn? Tot waar reiken de wapens?
Zien anarchistische bananen dan reikhalzend uit naar winkeljongens?
Storten meloenen zich voorover, vuren wouden naalden naar elkaar?
En zal de dichter weer verdwijnen?
.
MUGzine is een initiatief van Wouter van Heiningen (MUGbooks) en Marie-Anne Hermans (Poetry Affairs) in samenwerking met Bart van Heiningen (Brrt.graphic.design).
Feest der poëzie
MUGzine nummer 15
.
Wij, de makers van mugzines (Wouter van Mugbooks, MarieAnne van Poetry Affairs en Bart van brrt.graphic.design) sluiten het jaar 2022 zoals gewoonlijk af met een luxe editie van MUGzine. Half december verschijnt #15 met bijdragen van Feest der Poëzie dichters Simon Mulder, Lennard van Rij en Michiel Ris, dit keer aangevuld met een Vlaamse dichter Geert Viaene. Het bijzondere artwork komt dit jaar van een bijzondere Poolse kunstenaar, woonachtig in Schotland, Nika Novich, met ruim 25.000 volgers op Instagram een zeer geliefd kunstenaar.
En natuurlijk zijn de vaste elementen ook weer aanwezig, het vrolijke voorwoord en de kort-maar-krachtige Luule op de achterflap. Voor de liefhebbers alvast een voorproefje van dichter Geert Viaene met het gedicht ‘Je zangstem begint te zinken’ .
.
Je zangstem begint te zinken
.
vissen die met elkaar praten, je begrijpt
niets, hun vinnen bewegen, zie ze knarse-
tanden, hun wimpers trillen, het antwoord
.
op de vraag schuilt binnenin, hoe komt het
dat de geile zon zich wreekt, de mens heeft
veel te zwarte benen, het begint bij spataders
.
die openbreken, Atlas dringt de aardplaten
aan elkaar op, ze stuwen omhoog, wat blijft
er over nu de zee verdampt, het lot bepaalt
.
Nika Novich : Lustik (Tumblr)
De Koepel
Haarlemse Dichtlijn
.
In Haarlem ligt de voormalige Koepelgevangenis. Als kleine jongen reden we daar regelmatig langs op weg naar mijn opa en oma en ik vond de Koepelgevangenis altijd iets indrukwekkends hebben (en nog steeds wel). De Koepel, zoals het tegenwoordig heet aan de Harmenjansweg 4, wordt verbouwd tot University College, campus met studentenwoningen, horeca en filmhuis. Van gesloten gevangenis naar open campus is een hele metamorfose. In oktober 2018 vindt er een maand lang ‘architectural healing’ plaats om met kunst en cultuur de sfeer van het verleden uit het monument te verdrijven. Daarna begint de verbouwing van zo’n twee jaar.
Onderdeel van deze ‘architectual healing’ is een poëzieproject van de Haarlemse Dichtlijn. Op zondag 14 oktober helpen twintig dichters mee om het gebouw te ‘genezen’. Verspreid over de cellen zullen ze poëzie gaan schrijven. Bezoekers worden aangemoedigd om hen in hun cel te bezoeken. Daar zien ze de dichter aan het werk en mogen ze rekenen op een persoonlijke voordracht van vers geschreven poëzie. Helaas is de toegang niet gratis, maar je krijgt er veel voor terug! Bovendien krijgen de eerste honderd bezoekers via een intekenlijst een korting van 5 euro op de aanschaf van de bundeling van alle gedichten!
De dichters die in de Koepel aanwezig zijn en die je daar kunt ontmoeten tussen 15.00 en 18.00 zijn:
Demi Baltus, Grim Bouwmeester, Lilian Cornielje, Wieke Hart, Peer van den Hoven, Sylvia Hubers, Mischa van Huijstee, Marten Janse, Jan Kal, Eric van Loo, Harmen Malderik, Simon Mulder, Paul Roelofsen, Riet van Schie, John Schoorl, Willemien Spook, Frans Terken, Anneruth Wibaut, Maarten Willems en Pom Wolff.
.
Alvast een voorproefje van één van hen, Anneruth Wibaut, een gedicht uit 2014 getiteld ‘Zonder vleugels’.
.
Zonder vleugels
.
mensen vielen uit de hemel
engelen die vrede kwamen brengen
hoopten we
maar ze hadden geen vleugels
stukken van mensen regenden neer
op onze daken en tuinstoelen
in onze velden en akkers
tussen gras en graan
mensen kwamen tevoorschijn uit de wolken
als vogels hoopten we nog
dat ze geen doden waren
ik heb je zoon gevonden en zijn vrouw
hun dochter ook
ik heb ze gelegd tussen de zonnebloemen
ik zal vrede voor ze zoeken
.
Het klein heelal van het sonnet
Het sonnet in de Nederlandse literatuur
.
Als je een goed zoekt zijn er in Nederland en België vaak heel leuke en interessante bundeltjes te koop op rommelmarkten, kringloopwinkels en tweede hands spullen winkels. Voor de luttele som van € 0,20 kocht ik bij één van mijn favoriete tweedehands winkeltjes het bundeltje ‘het klein heelal van het sonnet’ uit 1969.
Deze bundel, uitgegeven in de serie ‘variaties op een thema’ bevat de beschrijvingen en de gedichten (sonnetten) van 18 dichters. Van Albert Verwey, Joost van den Vondel en Bilderdijk tot Slauerhoff, Achterberg en Lucebert.
Ontstaan op Sicilië begint het sonnet zijn zegetocht door Europa bij Petrarca (1304 – 1374). Diens ‘Canzoniere’ met liefdesverzen voor de verre geliefde Laura wordt het brevier van de Renaissancedichters, eerst in Italië, daarna via Frankrijk in heel West-Europa. In de Nederlanden is het Jan van der Noot, die aan de hand van de Franse leermeesters, als eerste petrarquiseert, gevolgd door Hooft, Bredero en Huygens.
Na een eerste bloeiperiode zinkt het sonnet bij ons voor een paar eeuwen in vergetelheid weg tot de Tachtigers voor een groot eerherstel zorgen met dichters als Kloos, Du Perron, en Verwey.
Omstreeks 1950 is ook de tweede bloeiperiode plotseling ten einde. Toch zijn er heden ten dagen nog altijd beoefenaars succesvol met deze vorm van poëzie zoals Jean Pierre Rawie en Simon Mulder.
Een mooi voorbeeld uit dit aardige bundeltje is het sonnet met de beroemde regel ‘Ik ben een god in ’t diepst van mijn gedachten’ van Willem Kloos uit 1902.
.
Ik ben een God in ’t diepst van mijn gedachten,
En zit in ’t binnenst van mijn ziel ten troon
Over mij zelf en ’t al, naar rijksgeboôn
Van eigen strijd en zege, uit eigen krachten.
En als een heir van donkerwilde machten
Joelt aan mij op en valt terug, gevloôn
Voor ’t heffen van mijn hand en heldere kroon:
Ik ben een God in ’t diepst van mijn gedachten.
En tóch, zo eindloos smacht ik soms om rond
Úw overdierb’re leên den arm te slaan,
En, luid uitsnikkende, met al mijn gloed
En trots en kalme glorie te vergaan
Op úwe lippen in een wilden vloed
Van kussen, waar ‘k niet langer woorden vond.
.
De Salon der Verzen
Feest der Poëzie bij Ongehoord!
.
Op zondag 13 december zal Ongehoord! in het teken staan van de voordrachtskunst van de stichting Feest der Poëzie. Voor één keer een podium gevuld met klassieke poëzie en vormvaste dichtkunst. De leden van De Salon der Verzen komen ons trakteren op een bijzondere middag.
Op deze zondag een programma van 90 minuten verdeeld in twee helften en dit keer zonder open podium. De presentatie is dit keer in handen van de Salondichters zelf. Wie komen er 13 december?
Mieke van Zonneveld
Studeert Nederlands aan de VU en doceert in Hilversum, won de Turing Poëzieprijs 2014 met haar gedicht ‘Nee’, bewondert dichters als Gorter, Leopold en Gerhardt, wier verstilling en tragiek naklinkt in haar klassiek maar ook onmiskenbaar modern aandoende gedichten. Werk van haar hand verscheen o.a. in Avantgaerde.
Susanne Winkler en Daan van de Velde
Ons liedduo brengt klassieke liederen op teksten van Nederlandse dichters door vergeten Nederlandse componisten én nieuwe Nederlandstalige composities. Susanne Winkler studeert klassieke zang aan de Schumann Academie Zwolle. Daarnaast is zij actief als soliste bij koren. Daan van de Velde is taalwetenschapper en pianist; hij deed een bijvakstudie piano aan het Koninklijk Conservatorium, Den Haag.
Simon Mulder
Organisator en presentator. Studeerde historische taalwetenschap, klassieke talen en wijsbegeerte en doceert klassieke talen op de middelbare school. In zijn gedichten maakt hij gebruik van de vaste vorm; daarnaast legt hij zich toe op de klassieke voordrachtskunst. In zowel gedichten als voordracht streeft hij naar eenheid van vorm en inhoud.www.simonmulder.nl
Wouter Ydema
Al jaren graag gezien op diverse poëziepodia en actief in verschillende samenwerkingsprojecten in het theater en de muziek. Sinds begin dit jaar Stadsdichter van Leiden.
Arjan van Vembde
Voor sommigen een goochelaar, voor anderen een leerling-tovenaar; voor zichzelf een gids naar wonderland, een verwonderaar. Zijn korte magie-voorstelling verhaalt over het magische moment waarop je als het ware met een toverstaf op je voorhoofd wordt getikt, en je plots iets anders ziet.
Voor wie is deze editie van Ongehoord! een absolute must? Voor de doorgewinterde poëzieliefhebber die eens iets anders wil dan voor de haard zitten met dunne boekjes in slappe kaftjes, voor iedereen die nog nooit van poëzie heeft kunnen genieten en daar een einde aan wil maken, voor iedereen die kennis wil maken met het nieuw leven ingeblazen genre van de voordrachtskunst.
Dus wees welkom op zondag 13 december op de 4e etage van de Bibliotheek Rotterdam (centrale bibliotheek naast station Blaak) in het auditorium. De ruimte is geopend vanaf 13.30, aanvang 14.00 uur, toegang is gratis!
.
De Poëziebus
Komt naar je toe deze zomer!
.
De Poëziebus is een initiatief van Irene Siekman en Sven de Swerts en dreigt uit te groeien tot een fenomeen waarvan we nu de omvang nog moeilijk in kunnen schatten. Wat is de Poëziebus? Een project waarbij ruim 50 dichters langs 12 steden in Nederland en Vlaanderen trekken van 19 juli tot en met 26 juli 2015. Een week lang toert de bus langs deze steden waar vervolgens allerlei performances worden gegeven door de dichters.
Dichters die meedoen zijn onder andere Delia Bremer, Martin Beversluis, Jolies Heij, Theo Huijgens, Merlijn Huntjens, Martin M. Aart de Jong, Jaap Montagne, Simon Mulder, Rotterdamse Keet, Von Solo, Frans Terken, Frank Vingerhoets, Andrea van Herk, Ria Westerhuis en Marjolein van Aperen en uit Vlaanderen Gust Gils, Philip Volckaert, Gert Vanlerberghe, Runa Svetlikova, Wim Paeshuyse en Yannick Moyson.
De toer doet in Nederland de steden Rotterdam, Tilburg, Eindhoven, Delft, Maastricht, Denm Haag, Capelle aan den Ijssel en Amsterdam aan en in Vlaanderen Antwerpen, Turnhout, Brussel en Oostende.
Het poëtisch landschap zal na 26 juli niet meer het zelfde zijn!
Wil je weten waar de bus wanneer komt kijk dan voor (alle) informatie op de website http://www.poeziebus.nl
Ga ik zelf ook mee? Helaas (snik) ben ik dan op vakantie maar op de slot manifestatie op zondag 26 juli zal ik zeker aanwezig zijn.
Van een van de vele prachtige dichters die aan dit mooie nieuwe initiatief meedoen een gedicht van Runa Svetlikova die aanstaande 14 juni ook te zien en te beluisteren is op het Ongehoord! podium in de Jacobustuin in Rotterdam (zie elders op dit blog) met als titel ‘EHBO: eerste hulp bij onschuld’.
.
EHBO: eerste hulp bij onschuld
Sinds je spreekt en al mijn woorden naar me terugwerpt
kan ik niet anders dan bekennen dat wij niet meer zijn
dan een vage benadering van wat wij willen zijn.
En nu je leest en het laatste recht op onbevangenheid
kwijtspeelt hoor ik mijzelf voorzichtig suggereren
dat werkelijkheid een vloeibaar begrip is dat wij
in crikelredeneringen wonen dat spreken baren is
dat woorden of kinderen geen goed of slecht maar eigen
leven leiden en dat ik mij misschien ook nu vergis.
Nu je ons dagelijks in vraag stelt kan ik niet anders
dan bekennen dat je gelijk hebt: dit baren is buitensporig
maar ik neem geen woord terug.
.
Muze poëzie
Nieuwe poëzie app
.
In de Volkskrant van maandag las ik een artikel over een mooi nieuw initiatief op poëzie gebied; de Muze poëzie app. Mijn oog viel meteen op dit artikel omdat ik Simon Mulder herkende. een dandy dichter waarmee ik dit voorjaar nog samen op het WAK festival stond in Den Haag. Uiteraard heb ik de (gratis) app meteen gedownload (dit kan via Itunes of uit de Android store) en ben eens een kijkje gaan nemen. Het startgedicht van K. Schippers ‘Het overhevelen van gewicht’ kun je op een prima manier lezen of beluisteren. Boven elk gedicht staat een klein luidsprekertje. Wanneer je hierop drukt open je een audiobestand en wordt het gedicht aan je voorgedragen.
Daarnaast een knopje met een i (info) waar meer informatie over de dichter wordt gegeven. Daarnaast weer een knopje met een hartje. Hier kun je meer gedichten bekijken en beluisteren en als je helemaal enthousiast bent over het gedicht, kun je hier ook zien waar je het gedicht (in een bundel) kunt kopen.
Rechts daarnaast een knop met informatie over Muze en tot slot een knop met informatie over poëzie en aanverwante onderwerpen in een agenda (Op dit moment: Dag van het literatuuronderwijs en het 4e Feest der poëzie).
Uit de informatie die ik op http://www.muzepoezie.nl/ heb kunnen lezen stuurt de app iedere week een gedicht naar de gebruiker van de app. Deze gedichten worden voorgelezen en toegelicht door de dichters zelf. Als de dichter niet meer leeft wordt het gedicht voorgelezen en toegelicht door een dichter die meewerkt aan de app.
Johan Henselmans, Jan Heeren, Michiel Zonneveld en Simon Mulder hebben deze poëzie app ontwikkeld. Ik denk dat de poëziewereld met deze app een mooi nieuw instrument in handen heeft om poëzieliefhebbers te verwennen met een nu nog wekelijks maar hopelijk op enig moment dagelijks nieuw gedicht.
.
Het overhevelen van gewicht
.
Ze loopt naar je toe, wat gebeurt
er als ze iets van je overneemt
voor je draagt
.
een koffer of een bal,
op eigen initiatief
of dat van jou.
.
Maar je hebt niets bij je.
.
Wat ze zelf al lopend meeneemt,
een halve citroen en de lichtste
passen, ze zijn voor jou,
.
net als de citroen die ze geeft.
Je hebt ‘m.
.
Ze loopt van je af en kijkt niet om.
Je ziet haar verder bewegen.
.
’n Glinstering op het water.
De geur van gebakken vis.
Een windvlaag die een gordijn opbolt.
.
Korenaren op bakkerspapier.
De lijnen op een wit tafelkleed.
Lichte gebaren.
.
Alles is naar je toegekeerd.
Je hoeft ’t niet te bezitten.
.
Uit: Fijn dat u luistert, 2014
Poëzie en Muziek in de Hof
WAK Festival
.
Afgelopen zaterdag was in de Hof van Wouw in Den Haag het eerste WAK festival in het kader van de week van de amateurkunst. Georganiseerd door Cultuurschakel en GMTekst van Geraldina Metselaar. De eerste keer dat dit festival georganiseerd werd en wat mij betreft zeker voor herhaling vatbaar. 6 dichters, 5 koren en een fanfareband waren te zien en te beluisteren op dit soepel georganiseerde, en mede door het prachtige weer, succesvolle festival.
De dichters (en 1 troubadour) die optraden waren in volgorde van opkomst: Simon Mulder, Wouter van Heiningen, Antoinette Sisto, Paulina Vanderbilt, Luuk Imhann en Martijn Breeman (troubadour).
Een zeer kleurrijk gezelschap met heel uiteenlopende poëzie. Simon Mulder, een dandyachtige verschijning, kwam prachtig tot zijn recht in deze historische omgeving met zijn verzen, Antoinette Sisto wist met haar mooie, breekbare poëzie de hof stil te krijgen, Paulina Vanderbilt bracht een paar Engelstalige gedichten (zij heeft 18 jaar in Schotland gewoond) en een paar prachtige gedichten over haar dochter in het Nederlands, Luuk Imhann deed het op zijn eigen, bijna surrealistische manier met wonderbaarlijke maar bijzondere poëzie en Martijn Breeman wist met zijn liederen het publiek te ontroeren en op te vrolijken in een stijl die mij nog het meest deed denken aan die van Cornelis Vreeswijk. Zelf bracht ik wat nieuwe gedichten en wat oudere waaronder ‘Noodzaak van het gunnen’ over cultuur (uiteraard), ‘Mannenman’ en een gloednieuw gedicht ‘Zwart-wit’. Hieronder kun je zien waar wij dichters zicht op hadden (publiek).
.
.
Van Antoinette Sisto kreeg ik haar laatste bundel ‘Dichter bij de dagen’ die ik zondag in het zonnetje heb zitten lezen. Een persoonlijk verslag in gedichten in een sobere maar heldere stijl. Gedichten die je vaker wil lezen om alles goed in je op te kunnen nemen. Uit deze bundel één van de mooiste gedichten wat mij betreft ‘Koorts”.
.
Koorts
.
Steevast daagden we elkaar uit
jij, de late avond en ik
.
Moeiteloos werd je mijn minnaar
met filter deluxe sigaretten
gesprekken aan tafel
die zich uitstrekten
tot bank of bed.
.
We schiepen nieuwe werelddelen
met elkaar, oceanen kleurden we in
vol gedachten
blauwe wolkenloze verwachting.
.
Een hemels visioen
van zwarte stranden, kokospalmen
heet zand dat schuurde
tussen onze tenen.
Het kwik steeg tot boven veertig.
.
Jij, de late avond en ik:
.
we vlogen over hooggebergten
heen en over schiereilanden
Jij, die geen hoogtevrees kende
noch grijze golven van heimwee.
.
Simon Mulder en Martijn Breeman
Paulina Vanderbilt
Luuk Imhann
Antoinette Sisto
Wouter
.
WAK festival Den Haag
Week van de Amateurkunst
.
Van 17 tot en met 25 mei is de week van de amateurkunst. In dit kader organiseren Margreet Schuemie (van de CultuurSchakel Den Haag) en Geraldina Metselaar (eigenaar van communicatiebureau GMtekst) op 17 mei een festival in het hofje van Wouw in Den Haag. Dit festival is gratis te bezoeken en begint om 14.00 uur (tot 16.00 uur).
Ik zal op dit festival mijn gedichten ten gehore brengen. Maar ik ben natuurlijk niet de enige. Wie treden er allemaal op?
Dichters: Simon Mulder, Antoinette Sisto, Paulina Vanderbilt, Luuk Imhann en Martijn Breeman.
Muziek is er van: Schola Cantorum Gregoriana, operettegezelschap ODES, gemengd koor Pepperoni, Popkoor Prins 27, Beheurlijk bekeurlijk en het Haags Kleinkoor.
Poëzie en muziek in de prachtige Hof van Wouw aan de Brouwersgracht 30 in Den Haag (vlak achter het Paard van Troje), wie wil er niet heen?
.
Poëzie en muziekfestival
Palavras
.
Zo nu en dan krijg ik een verzoek om aan een initiatief mee te werken of aan iets op poëziegebied aandacht te schenken. Afhankelijk van wat het is geef ik hieraan gehoor. Zoals vandaag. Van Karin Sligting kreeg ik een bericht dat van 6 t/m 12 juli een poëzie en Muziek festival wordt georganiseerd op Dominio Vale do Mondego in het groene binnenland van Portugal.
De eigenaren Eelco en Karin zetten zich daar in om een plek te creëren waar biologisch-dynamische landbouw, natuur en kunst bij elkaar komen. Hiertoe organiseren zij op hun landgoed allerlei activiteiten, van masterclasses en workshops op muzikaal gebied, tot ateliers en dus een poëzie en Muziek festival.
Tijdens dit poëzie en Muziek festival Palavras treden dichters op als Kira Wuck, Simon Mulder en Amerigo Rodrigues. Maar er treden ook dansers en muzikanten op.
Uitgangspunten van het Poëzie en Muziek festival zijn dat alle deelnemers in principe aan alle verschillende workshops, lezingen, wandelingen en activiteiten kunnen deelnemen. Maar men hoeft niets. Het programma is zo opgebouwd dat men kennis maakt met alle dichters tijdens de workshops, en dat men vervolgens een keuze maakt om in de 2e helft van de week met één dichter de verdieping te zoeken. En te vinden.
Voor meer informatie over het programma, de arrangementen die Eelco en Karin bieden, het landgoed, prijzen en nog veel meer kijk je op http://dominiovaledomondego.com/Welkom.html
.
ZICHTBAAR ALLEEN 